yer hizmetleri ve ramp

YER HİZMETLERİ VE RAMP - I
Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
UÇAĞIN PARÇALARI
UÇAĞIN PARÇALARI
 Kokpit daha çok uçan araçların
olmakla birlikte genelde bir aracın
sürücüsünün bulunduğu bölüme
verilen isimdir.
 Bu bölüm çoğunlukla aracın ön
kısmında yer alır.
 Kokpitin en temel işlevleri sürücüye
aracı kullanırken iyi bir görüş açısı
vermek
ve
aracın
sürüş
(kumanda) organlarını kontrol
eden elemanları bulundurmaktır.
UÇAĞIN PARÇALARI
 Uçak motoru,
uçağa
itiş
gücünü
sağlamak için mekanik
güç üreten bileşendir.
 Uçak
motorları
çoğunlukla hafif pistonlu
motorlardan veya gaz
türbinli
motorlardan oluşur.
UÇAĞIN PARÇALARI
 Uçaklarda uçağı havaya kaldıran ve havada tutan en önemli
yapı kanattır. Kanat hem kendini hem de uçağın tamamının ağırlığını
havada taşıdığı gibi yatış, flaplarla yavaşlama gibi çeşitli farklı kuvvetlerle
aldığı işler yapar.
YATAY VE DİKEY STABİLİZE
 Dikey stabilize veya fin, hava araçlarında istikamet dengesini sağlamaya yarayan dikey
düzlem. Genellikle üzerinde istikâmet dümeni bulunur.
 Yatay stabilize uçakların uçuş ekseninin paralel olduğu yatay (ufkî) düzlemde dengeli bir
uçuş gerçekleştirmesini sağlayan yüzeylerdir.
UÇAĞIN PARÇALARI
Rudder,
uçakta, dümen yön kontrol yüzeyidir
ve dümen benzeri asansör (genellikle
bir kütük asansör değilse yatay
kuyruk yapısına eklenir) ve kanatları
kontrol eden bu kanatlar (kanatlara
bağlı) sırasıyla bulunur.
 Dümen genellikle , pilotun dikey
eksen etrafında sapmayı kontrol
etmesine,
yani
burun
işaret
ettiği
yatay
yönü
değiştirmesine
olanak
tanıyan
yüzgeç
(veya
dikey
sabitleyici ) üzerine yapıştırılır.
UÇAĞIN PARÇALARI
Elevator (İrtifa Dümeni),
gerçekleştiren kontrol
stabilize üzerinde bulunur.
uçaklarda yunuslama hareketini
yüzeyidir. Geleneksel uçaklarda yatay
 Uçağın uçuş sırasındaki tüm hareketlerinin uçak üzerindeki basınç
dağılımına bağlıdır. Sabit kanatlı bir uçak için temel kontrol yüzeyleri,
bu yüzeylerin akışa karşı durup onu bozması ve böylece yüksek
basınçlı bir bölge oluşturma prensibiyle çalışırlar.
 Kontrol yüzeylerinin çalıştığı durumlarda uçağın iki zıt tarafındaki
basınç simetrisi bozulur ve bu da istenen hareketi sağlar.
UÇAĞIN PARÇALARI
Kanatçık
(İngilizce: aileron),
uçaklarda yuvarlanma/yatma
hareketinin gerçekleşmesini
sağlayan kumanda yüzeyidir.
UÇAĞIN PARÇALARI
 Spoiler,
hava
taşıtlarına
etki
eden
kaldırma
kuvvetini
(lift)
azaltmak amacıyla kullanılan kontrol
yüzeyidir.
 Çoğunlukla kanat üzerine yerleştirilen
ve dikey eksende açılarak kanadın
ilgili kısmındaki hava akışını bozan
cihazlardır.
 Spoilerler
hava
frenlerinden
farklıdırlar.
Hava
frenleri
hava
direncini (drag) artırırken kaldırmayı
çok az azaltırlar. Spoilerler ise
kaldırmayı ciddi boyutta azaltırken,
dirence orta seviyede etki ederler.
UÇAĞIN PARÇALARI
 Flaplar,
uçakların
genellikle
kanat firar kenarında bulunan; kanat
kamburluğunu
artırarak
öncelikle taşıma kuvvetini (L) ve
kısmen de sürüklemeyi (D) artıran
kumanda yüzeyleri.
 Flaplar
uçuşun,
özellikle iniş ve kalkış gibi düşük
süratlerde daha yüksek taşıma
kuvvetine
ihtiyaç
duyulan
safhalarında
kullanılırlar
(açık
duruma getirilirler). Pek çok uçak
tipinde flapların birden fazla ayar
düzeyi
(açısı)
bulunur.
UÇAĞIN PARÇALARI
 Slatlar, hücum kenarında yer alan
flaplar olarak da adlandırılabilir.
 Kanat kamburluğunu etkili bir
şekilde arttırmaya yarar. Kısa
mesafede kalkış gerçekleştirebilen
uçaklarda kalkış esnasında açılır.
UÇAĞIN PARÇALARI
 Kendi emniyetimiz için uçağın çevresinde dikkatli olmamız gerekir.
 Uçağa verilen hizmet sırasında uçağın parçalarının nerede olduğunu,
fonksiyonlarını ve zarar vermemek için gerekli kuralları bilmemiz gerekir.
 Bu bizim, yolcuların ve uçuş ekibinin emniyeti için çok önemlidir. En
küçük hasar bile uçuş emniyetini tehlikeye atabilir.
İNİŞ TAKIMLARI
İniş
takımı,
havacılıkta uçağın yere inişini
kolaylaştıran yapıya (genelde bu tekerlek olur) denir.
İniş takımları, kanatların ve burunun altında olmak
üzere dikme ve ona bağlı tekerleklerden oluşur.
İniş takımları uçak kalktıktan inene kadar geçen süre
içinde kapalı tutulur.
İNİŞ TAKIMLARI
Ana iniş takımları, iniş
yapan
uçağın,
uçak
pistine
ilk dokunan
parçalarıdır. Bu nedenle
iniş sırasında yaşanan
çarpışma sebebiyle ağır
baskılara dayanıklı olarak
tasarlanmıştır.
İNİŞ TAKIMLARI
Burun iniş takımları
uçağın yerdeki hareketlerini
yöneten parçalardır. Ana
iniş takımları kadar dayanıklı
değildir.
İNİŞ TAKIMLARI
Uçaktaki her parça, gövde ve kanatların içine
kendini geri çeker.
Geniş gövdeli uçaklarda, gövdenin hemen altında
ilave tekerlekler bulunur.
UÇAĞIN PARÇALARI
KAYNAKLAR
 Sivil
Havacılık
Genel
Müdürlüğü
Yayınları
“Ramp
Hizmetleri” Pegem Akademi Yayıncılık, 1.Baskı, Kasım
2014.
 www.airporthaber.com
 www.kokpit.aero
 www.turkishairlines.com
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle…
Öğr.Gör. Gülaçtı ŞEN
İstanbul Aydın Üniversitesi
Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği Bölümü