JÜRİ RAPORU YTONG Semt Kültür ve Sosyal Etkinlik Evi Mimari Fikir Proje Yarışması (2013) Jürisi 16 Temmuz 2013 saat 10.00 da Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi'nde toplanmıştır. Asli juri üyelerinden Burak Boysan'ın mazereti nedeni ile toplantıya katılamayacağını bildirmesi üzerine 1. yedek üye Tolga Öztoprak davet edilmiş ise de, onun da mazeret bildirmesi ile ikinci yedek üye Tolga Akbulut asli üye olarak jüriye davet edilmiş ve jüri tam sayısı ile toplanmıştır. Jüri üyeleri yarışma projelerini görmediklerini, yarışmacılar ile ilişkili olmadıklarını beyan etmişlerdir. Bundan sonra raportör raporuna göre teslim edilen dokümanların da şartnameye göre çeşitli eksikleri bulunan projelerin yarışmaya katılıp katılamayacakları tartışılmıştır. Bu eksikliklerin sunulan projelerin istenilen ölçeklere göre farklı olması, projelerin üç yerine dört paftada sunulması ya da maketin verilmemiş olması gibi hususlar olduğu tespit edilmiştir. Jüri, büyük bir çoğunluk ile istenen şartları eksiksiz olarak yerine getiren yarışmacılar açısından bu gibi eksikli projelerin yarışmaya dahil edilmesinin haksız rekabet oluşturacağı düşüncesi ile: 1,3,10, 26,29,40,49,82,93,107,50,15,119, 7, 53,54,59,62,67,84,85,96,114,133 sıra numaralı projelerin jüri tarafından görülmeden, yarışma dışı bırakılmalarına oy birliği ile karar vermiştir. Daha sonra, projeler üzerinde bir süre kişisel çalışmalar yapılmış ve topluca 1. elemeye geçilmiştir. 1. elemede görüşme yapılmadan her üye; konunun ele alınışı, mimari kalite ve sunum açısından belirli bir düzeye ulaşıp ulaşmadığını göz önünde tutularak tüm üyelerden olumsuz oy alan 4, 5, 6, 14, 23, 25, 30, 32, 39, 41, 44, 57, 60, 68, 69, 81, 90, 97, 120, 122, 123, 124, 126, 128, 131, 132, 134 sıra numaralı projeler 1. elemede oy birliği ile elenmiştir. 2. elemede jüri geriye kalan tüm projeler üzerinde değerlendirmelerde bulunmuş, üyeler olumlu veya olumsuz görüşlerini belirtmişler ve projeler ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu aşamada projeler konuyu ele alışları, işlevsel, strüktürel ve mimari nitelikleri, çevre ve deniz ile ilişkileri, tasarlanan kurgunun şartname de belirtilen sosyal hizmet anlayışına uygun olup olmayışları açılarından değerlendirilmiştir. Bu görüşlerle 2. elemede tüm projeler oylanmış ve 2, 8, 9, 16, 17, 19, 21, 24, 28, 31, 33, 34, 35, 36, 38, 42, 43, 45, 46, 61, 63, 64, 71, 72, 73, 74, 77, 78, 79, 87, 88, 89, 91, 92, 94, 95, 98, 99, 100, 102, 103, 105, 108, 109, 111, 115, 117, 118, 121, 125, 127, 129 sıra numaralı projeler oy birliği ile, 130 sıra numaralı proje - 6, +1 oy çokluğu ile 13, 18 104, 116 sıra numaralı projeler - 5, +2 oy çokluğu ile, 58 sıra numaralı proje -4, +3 oyçokluğu ile ikinci elemede elenmiştir. Jüri ikinci elemeden sonra yarışmanın genel bir değerlendirmesini yapmıştır. YTONG Semt Kültür ve Sosyal Etkinlik Evi Mimari Fikir Proje Yarışmasına (2013) katılan projelerin büyük kısmı eriştikleri mekansal nitelik, düşünsel düzey ve sunum kalitesi itibariyle değerli öneriler geliştirmiş olmakla birlikte, jürimiz güncel bir toplumsal sorun ile beraber yine önemli güncel bir kentsel fiziksel sorunun çözümünde mekanın araç olarak kullanımını öngörmüş ancak bu öngörünün amaçlanan düzeyde karşılanamadığını saptamıştır. YTONG Semt Kültür ve Sosyal Etkinlik Evi Mimari Fikir Proje Yarışması (2013) kentsel mimari geleneğimizde çok da örneği olmayan bir Semt Kültür ve Sosyal Etkinlik mekanının tasarımı ile bir yandan kentsel ölçekte yaşanan yabancılaşma sorununun çözümü için yeni bir mekansal tanım üretimini öngörmüştür. Bir yandan da bu tasarım için İstanbul'un Anadolu yakası Marmara Denizi kıyılarını "yer" olarak seçmiş ve hak ettiği biçimde değerlendirilemeyen kıyı alanları sorununun çözümü için, özgün bir düşünsel katkı üretiminin sağlanmasını beklemiştir. Böylece kıyı kesimi ve su öğesi ile sosyal ve doğal çevreyi bütünleştiren bir tasarım aranmıştır. Bu çerçeveden bakıldığında jürimiz, toplumdaki farklı sosyal grupların pek çok farklı amaçla birarada olabileceği, her kesimden insanı bir araya getiren, semt sakinlerinin çekinmeden yaklaşabilecekleri, küçük programlı, dolayısı ile mütevazi bir yapı beklerken; diğer yandan da doğa ile ilişki kurmaya olanak tanıyan bir kıyı alanının aynı zamanda pek çok farklı etkinlik için esnek bir şekilde kullanımına ve toplanmaya olanak sağlayan bir mekansal kurgunun önemli olduğunu düşünmüştür. Dolayısı ile mimarlar olarak toplumun güncel gereksinimlerine yanıt verecek yeni bir yapı türü olarak Semt Kültür ve Sosyal Etkinlik Evi'nin tanımında ve kentiçi kıyı alanlarının kullanımında toplumun gereksinimlerinin yeterince farkında olmadığımızı; bu konuda daha fazla düşünmemiz gerektiğini, dolayısı ile bu yarışmanın mimarlık alanında yeni bir tartışma ortamının yaratılmasına katkı sağlayacağı umulmaktadır. Bu düşünceler ile kalan projeler üzerinde ikinci elemede olduğu gibi bir kez daha topluca inceleme ve oylama yapılmıştır. Bu oylama sonucunda: 11 sıra numaralı proje Plan konseptinin farklılığı, çok amaçlı salon çözümünün gerek çeşitli kullanımlara olanak sağlaması, gerekse de çevresi ile ilişki imkanı tanıması, ayrıca işliklerin zemin ilişkisi olumlu bulunmuş, ancak orta alanın oransız ölçeği, yapının ağır cephe karakteri, kütlenin abartılı çözümü gibi eleştiriler nedeni ile 3. turda oy birliği ile elenmiştir. 12 sıra numaralı proje Plan çözümünde çok amaçlı salon ve işliklerinin zemindeki açık ilişkisi olumlu bulunmuş olsa da, zemindeki su öğesinin binanın çevre ilişkisini kısıtlaması, bu yolla açık alan etkisinin zayıflatılmış olması, kuzey güney yönelişinin kış kullanımı açısından olumsuzluğu, kapalı çatı örtüsü, salonun girişleri ve kontrolsüz şeffaf iki cephesi nedeni ile 3. turda oy birliği (-7 oy) ile elenmiştir. 22 sıra numaralı proje Plan çözümünde çok amaçlı salon ve işliklerinin açık alan ve birbirleri ile ilişkileri olumlu bulunmuş olmakla birlikte, yoğun sert zemin kullanımı ve kütlelerin ağırlığı nedeni ile 3. turda +1, - 6 oy çokluğu ile elenmiştir. 47 sıra numaralı proje Plan çözümündeki farklı yaklaşımı, organik formu, mekanların açık alan ilişkisi, denize yönelim olumlu bulunmuş olmakla birlikte, ağır üst örtüsü, yoğun sert zemin kurgusu ve bir semt ölçeğindeki kültür ve sosyal etkinlik evi için anıtsal biçimlenişi nedeniyle 3. turda oybirliği (-7 oy) ile elenmiştir. 51 sıra numaralı proje Plan çözümündeki çok amaçlı salon ve dersliklerin açık alan ilişkisi ve denize açılan orta aks olumlu bulunmuş olmakla birlikte, ağır üst örtü biçimlenişi ve orta mekanın adeta iki yanındaki işlevsel mekanlara katılamayışı aksine çok amaçlı salonun yan cepheye ve dışa açılması nedeni ile +1, - 6 oy çokluğu ile elenmiştir. 52 sıra numaralı proje Plan kurgusundaki çok amaçlı salon ve dersliklerin aralarındaki açık alan ve bu alan vasıtası ile karayolundan kıyıya yönelim olumlu bulunmuş olmakla birlikte, anıtsal üst örtü biçimlenişi, bir semt ölçeğindeki kültür, sosyal etkinlik evi için anıtsal yapı kurgusu, orta mekanın iki yandaki işlevler ile ilişkisinin zayıflığı eleştirilmiştir. Bu düşünceler ile bu proje 3. elemede oy birliği ile elenmiştir. 55 sıra numaralı proje Plan kurgusunda mekanların çevre ile ilişkileri olumlu bulunmuş olmakla birlikte, ağır üst örtüsü, salonun katlara dağılması, orta alanın yetersiz çözümü nedeni ile oy birliği ile elenmiştir. 70 sıra numaralı proje Farklı plan kurgusu, plan çözümünde çok amaçlı salonun çevre ile ilişkisi olumlu bulunmuş olsa da, su öğesi ile çevreye sınır konması, işliklerin çevreye kapanması, çok amaçlı salon ve işliklerin birbiri ile yeterli ilişki kuramaması oldukça yoğun bir kitle düzeni önermesi nedeni ile oy birliği ile elenmiştir. 76 sıra numaralı proje Plan çözümünde çok amaçlı salon ve işliklerin gerek çevre, gerekse de birbirleri ile ilişkisi, dersliklere ayrı bir koridor çözümü, denize yönelim olumlu bulunmuş olsa da, anıtsal kütle kurgusu, ağır çatı örtüsü nedeni ile oy birliği ile elenmiştir. 80 sıra numaralı proje Farklı plan kurgusu, çok amaçlı salonun bir toplanma alanı olarak orta mekanda çözümlenişi olumlu bulunmuş olmakla birlikte, işlikler ile oluşturduğu ara mekanların bütünleşememesi, bir semt ölçeğindeki kültür, sosyal etkinlik evi için anıtsal yapı kurgusu nedeni ile oybirliğiyle elenmiştir. 106 sıra numaralı proje Çok amaçlı salon ve işliklerin birbirleri ile ilişkileri, avlu oluşumu olumlu bulunmuş olmakla birlikte, tüm kitlenin cadde kotundan yükseltilerek girişinin zorlaştırılması, dolaylı hale getirilmesi ve düzenlen görece ağır kütle etkisi eleştirilmiştir. Bu proje 3. elemede +1, -6 oy çokluğu ile elenmiştir. 110 sıra numaralı proje Plan kurgusunda çok amaçlı salon ve derslik ilişkisinin çevre ve birbirleri ile etkileşimi, avlu oluşumu olumlu bulunmakla birlikte, geniş bir alanı kaplayan ağır, bir semt kültür evi için oldukça abartılı çatı örtüsü nedeni ile 3. elemede +3, -4, oy çokluğu ile elenmiştir. Dördüncü tura kalan on projeden, 20 sıra numaralı proje, önerilen projenin şemasının farklılığı, açık alan-kapalı alan dengesi, kıyıya dik doğrultuda planlanmış yapı blokları ile orta mekanda düşünülen yeşil alanın ortak açık alan olarak kullanımı, yeşil alanın kuzey-güney doğrultusunda açılan cephesi ile mimari dilinin sadeliği bu projenin başarısı olarak değerlendirilmiştir. Ancak projenin tasarım sınırları ile arsa sınırlarının benzer geometrik formuna bağlı kalarak yapılan çözüm önerisi, tasarım alanının yan cephelerde çevre ile buluşmasını engellemektedir. Bu nedenler ile oybirliği ile ödül grubuna alınmamıştır. 27 sıra numaralı proje, proje şeması, çok amaçlı salonun konumu, kapalı alanlarla kıyı kesimi arasındaki ortak kullanımı amaçlayan yaklaşımlar projenin başarısı ve farklılığı olarak görülmüştür. Ancak projenin konumlandığı arazi dikkate alındığında, projenin mimari dilinin yarışma konseptinde belirtilen amaç ile bağdaşmadığı düşünülmektedir. Bu nedenler ile oybirliği ile ödül grubuna alınmamıştır. 37 sıra numaralı proje, plan düzeni bakımından çok amaçlı salon ve etkinlik alanının doğrudan kıyı kesimine açılması, açık alanların maksimum düzeyde kullanımına olanak tanıyan plan düzeni bu projenin başarısı olarak görülmüştür. Ancak parsel boyunca yapının yola paralel kütlesel düzeni ve yapının simgesel niteliğinin çok fazla öne çıkması, çok amaçlı salonun duvarlarla sınırlı bir alan içinde planlanmış olması olumsuz olarak değerlendirilmiştir. Bu nedenler ile oybirliği ile ödül grubuna alınmamıştır. 66 sıra numaralı proje, önerilen projenin kompakt yapısı, farklı işlevli mekanların bağımsız kullanılışları, açık alan ile çok amaçlı salonun kıyıya yönlendirilmesi projenin olumlu yanları olarak değerlendirilmiştir. Ancak kapalı alanlar ile açık alanın büyük bölümünü örten saçağın, yapının masif etkisini ağırlaştırmakta olduğu ve yapının çevre ile olan ilişkisini olumsuz yönde etkilediği, farklı bir yapı türünün algılanmasına neden olduğu düşünülmüştür. Bu nedenler ile oybirliği ile ödül grubuna alınmamıştır. Bu aşamada arda kalan 48, 65, 75, 83,101, 113 sıra numaralı projelerin ödül grubunda değerlendirilmesi öngörülmüştür. Bu projelerden; 48 sıra numaralı proje, yarışmacı tarafından sosyal bütünleşmeyi sağlamaya yönelik olarak ele alınmıştır. Çok amaçlı salonun, plan düzlemi ve düşeydeki konumu, açılıp-kapanabilir olması, yakın çevre ile kurduğu ilişkisi olumlu bulunmuştur. Bu düşüncelerle proje oy birliği ile mansiyona değer görülmüştür. 83 sıra numaralı proje, yalın yapısı, çok amaçlı salonun konumu, farklı kullanımlara değişerek olanak sağlaması, yapının yakın çevresi ile kurmak istediği ilişki olumlu bulunmuştur. Sürekli değişmeye ve dönüştürülmeye yönelik olarak kullanılması önerilen seyyar elemanlar fazla büyük bulunmuştur. Bu düşüncelerle proje oy birliği ile mansiyona değer görülmüştür. 101 sıra numaralı proje, çok amaçlı salonun, dersliklerin önünde oluşturulan teras ile ilişkisi ve kıyıya da uzanabilen ahşap bir forum alanı oluşturma arayışı olumlu bulunmuştur. Bununla birlikte yapının girişi sorunludur. Yapılan oylamada oy birliği ile mansiyona değer görülmüştür. 65 sıra numaralı proje, geniş bir sokak önermektedir. Bu sokağın ağaçlarla ve kimi mimari öğelerle gölgelenmesi olumlu bulunmuştur. Bütün yapı bölümleri bu ortak oyluma açılabilmektedirler. Böylece kolay, çekincesiz bir yaklaşım sağlanmaktadır. Kara ile denizin birbirine bağlanması olumludur. Özellikle toplanma oylumunda iki yana genişleyebilme olanağı ve düşüncesi vardır. Sokak duygusunun pazaryeri duygusuna dönüşebilmesi toplumumuzun, iklimimizin alışkanlıklarına uygundur. Bu olumlu nitelikleri nedeni ile bu tasarım oybirliği ile ÜÇÜNCÜLÜĞE değer bulunmuştur. 113 sıra numaralı projede, ileri yapım yöntemleri kullanılmıştır. Çeşitlemeli kullanıma elden gelen en çok olanağı vermektedir. Oylumların tümü istenirse bir arada kullanılabilmektedir. Buna karşın özellikle büyük oylumlar çeşitli kullanımlara bölünebilmektedir. Böylece kesin çizgilerine karşın, kullanımda sürprizli oylumlar yaratılabilmektedir. Özgün, çağdaş ve yaşayan bir çözüm önerilmektedir. Bu tasarım söylenen niteliklerinden ötürü oybirliği ile İKİNCİLİĞE değer görülmüştür. 75 sıra numaralı projede, her kesimden kişilerin çekinmeden yapıya yaklaşabilmeleri, yarışmanın temel amacına uygundur. Yaklaşan kişinin kendini, hemen onu kucaklayan bir oylumun içinde bulması onu toplumun bir parçası yapmaktadır. Bu ortak oylum yanlardaki öğelerle birlikte kullanılabilmektedir. Oylumlar birbirinin içine akmaktadır. Tüm çözüm denize, deniz kıyısı olmayan yerlerde, istenen yöne açılmaktadır. Elden geldiğince yalın, okunması, denetlenmesi çok kolay, özgün bir kurgu önerilmektedir. Yapı, yapımda kullanımda tutumsaldır, her yerde kolay uygulanabilir. Özellikle uygun havalarda tüm yapı bir tek oylum olarak algılanabilmektedir. Çeşitlemeli kullanıma elverişlidir. Yapı yaşlandıkça bakırın oksitlenmesi ile çevreye, doğaya uyumu artacak, güzel eskiyecektir. Bu özellikleriyle yarışmanın ana ruhuna uygun bir çözüm olarak BİRİNCİLİĞE değer görülmüştür. Doğan Tekeli (Jüri Başkanı) Cengiz Bektaş Ersen Gürsel Acar Avunduk Neriman Şahin Güçhan Gül Köksal Tolga Akbulut Serhat Başdoğan (Raportör) Gökben Güven Özçiçek (Raportör)