XIV. Ulusal Kimya Kongresi, Diyarbakır, 2000 BK-P2Î DNOC’NİN (4,6 DİNİTRO-O-CRESOL) ASPERGİLES NİGER'DEN ELDE EDİLMİŞ SELLULAZ ENZİMİ ÜZERİNE ETKİSİ Ayşe OĞAN, Serap GÜRBÜZ, Adnan AYDIN Marmara Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fak. Kimya Bölümü 81040 Göztepe-lstanbul Sistematik adî [3-1,4 giukan4 glukano hidrolaz olan (EC.3.2.1.4), enzimler sellulaz olarak adlandırılır. Sellulozu hidrolizleyen enzimler çeşitli mikrobiyal kaynaklardan elde edilebilirler. Penicilum natatum’dan elde edilen selluiazm fiziksel özellikleri incelenmiş ve molekül ağırlığının 35.000 dalton, N terminalinde alanin kalıntısı olan ve bir disülfit köprüsü içeren tek bir zincir şeklinde olduğu bulunmuştur. İzoelektrik noktası 3.7 olan asidik bir proteindir. Kemirici hayvanlar sellulozu, sindirim sisteminde bulunan simbiotik olarak yaşayan bakterilerin ürettiği seüuiazı kullanarak sindirebİimektedirler. Kanatlı karıncalar benzer bir sistemle ağaçlan sindirebİimektedirler. Pek çok mantar da bu tür enzim salgılayarak ağaçlan karbon kaynağı olarak kullanılabilirler ve ağaç üzerinde yaşayabilirler. DNOC (4,6 dinitro-o-cresol) ovasit etkili insektisit olmasının yamsıra fungusit etkisi de vardır. Kış ilaçlarından sarı yağolarak tanınır, bütün meyva zararlarına karşı kullanılır. Toleransı 0.05 ppm dir.Bitki ve toprakta nitro gurubu amin gurubuna indirgenir. Dinitrofenoller mikrobiyal hücrelerin sitoplazmik membranlarımn seçİçi geçirgenliğini değiştirerek hücre zarını bozarlar ve intrasellüler çok önemli maddelerin hücre dışına akmasına neden olurlar. Bu kimyasallar proteinleri; örneğin enzimleri denatüre ederler ve aktivitelerini bozarlar. DNOC’nin Aspergiles niger'den elde edilmiş sellulaz enzimi üzerine olan etkisi araştırıldı. DNOC çözeltisi ile sellulaz enzimi arasındaki etkileşimi incelemek için önce DNOC çözeltisi ve selluiazm ayrı ayrı absorbsiyon spektrumları alındı. Daha sonra sellulaz (0.0006 g) ile DNOC çözeltisi etkileşime bırakıldı. 1 saat sonunda ve 48 saat sonunda etkileşimi anlamak için absorbsiyon spektrumları ahndı. Spektrumda DNOC’nİn 265 nm ve 370 nm de verdiği absorpsiyon piklerinde herhangi bir etkileşimin varlığı gözlemlenmedi. Ayrıca selluiazm kinetik parametreleri üzerine DNOC’nin etkisi araştırıldı.