Çocuklarda - Hisar Intercontinental Hospital

advertisement
Çocuklarda
Dikkat Eksikliği
BR.HLİ.037
Beyin Tümörleri
Çocuklarda Dikkat Eksikliği
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Sendromu
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu; aşırı
hareketlilik, dikkat sorunları ve istekleri
erteleyememe (dürtüsellik) belirtileri ile ortaya
çıkan psikiyatrik bir bozukluktur.
Öncelikle ayırt edilmesi gereken şey her hareketli
çocuğun hiperaktif olmadığıdır. Bazı çocukların
hareketlilik düzeyi doğuştan yüksek olabilir.
Hiperaktif olmayan hareketli çocuğun hareketliliği;
uyumlu, amaca yönelik ve devamlılığı olan bir
hareketliliktir. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite
Bozukluğu'nda ise keyfi bir hareketlilik söz konusudur.
Örnek verecek olursak bir futbol maçında en fazla
koşan ancak maçta odak nokta olan topun peşinde
olmayan bir çocuk diye nitelendirebiliriz. Ortam ne
kadar sınırlayıcı ve yoğunlaşmayı gerektiriyorsa
çocuğun hareketliliği o kadar artar.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu'nun en
önemli belirtilerinden birisi de düşünmeden hareket
etmektir. Örneğin topun ardından caddeye koşma,
sorulan soru bitmeden cevabını yapıştırma, söz
kesme, ilk akla geleni söyleme gibi.
Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu yaşayan
çocukların disiplini daha zordur. Sizler tarafından
söylenenleri dinleyemedikleri için kendilerinden ne
istendiğini de bilmezler. Yeterince bilgi edinmeden,
bilgiyi gözden geçirmeye vakit
ayırmadan
karar vermeye kalkışırlar.
Sonuç olarak kararlarında
ve cevaplarında başarısız
olurlar. Bu; zekâlarının
yetersiz olmasından
değil dikkat ve
sabırlarının eksik
olmasından
kaynaklanır.
Beyin Tümörleri
Çocuklarda Dikkat Eksikliği
Okul öncesi dönemde aileler çocuklarının yerinde
duramadıklarını, sürekli bir koşturma halinde
olduklarını ve onları durdurmanın çok zor olduğunu
ifade ederler. Aileler bu durumda çoğunlukla
kendilerini yetersiz hissedip öfkelerini kontrol
etmekte zorluk çekebilirler. Aslında yaramazlığından
değil yapısal durumlarından, çoğu zaman
hareketlerinden dolayı olumlu geri bildirim almayan
bu çocukların yetersizlik duygularının temelleri küçük
yaşlarda ailelerin öfkeli tepkileriyle atılır. Bu öfkenin
yansımaları gelecekteki kişisel hayatlarında da
kendini gösterir.
Bu çocuklar grup içi ve kurallı oyunlarda daha
hareketli, saldırgan ve oyun bozucu olabilirler. Kendi
davranışlarının sonuçlarını sıklıkla değerlendiremezler.
Yani yaptıklarından ders çıkartmalarıyla ilgili güçlük
yaşarlar. Örneğin sırasını beklemek, paylaşmak gibi
sosyal olgularda zorluk yaşar, kaybetmeye tahammül
edemez, istekleri olmayınca oyunu terk edebilir veya
kavga edebilirler.
Kendini kontrol edememesinden (Davranışsal
impulsivite) dolayı hem kendileri sık kaza geçirebilir
hem de etrafındaki insanlara zarar verebilirler.
Dürtülerini engellemekteki zorlukları arkadaşları
tarafından dışlanmalarına, oyuna alınmamalarına
sebep olurken gitgide çocuğun özgüveni azalır ve bu
durum depresyon için zemin yaratabilir.
Beyin Tümörleri
Çocuklarda Dikkat Eksikliği
Davranışlarının sosyal ahlaki sonuçlarını
umursamamaları, başkalarının duygularına
eşyalarına saygı göstermemeleri umursamaz
görünümün altında aslında doğruyu yanlıştan ayırt
etme güçlükleriyle ilişkilidir.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu'nun sıklıkla
erken çocukluk evrelerinde gözden kaçabilen ve okul
yıllarında kendisini çoğunlukla ders çalışmaya
ilgisizlik ve beraberinde başarısızlık olarak gösteren
dikkat eksikliğidir. Ailelerin sıklıkla söylediği
çocuklarının ilgi duyduğu alanlarda algısının çok iyi
olduğu ama ilgi duymadığı alanlarda bunun böyle
olmadığıdır. Dolayısıyla bu çocuklar tembel, sorumsuz
olmakla suçlanabilir. Çoğunlukla aileler aslında
gerçekten denemediğini düşünerek çocuklarına
öfkelenebilirler. Böyle bir durumda ilk yapılması
gereken şey bu konuda çocuğun bir zorlanma yaşayıp
yaşamadığını tespit etmek olmalıdır. Karşı tepki
olarak çocuğun yaşadığı “başarısızım” hissiyle başa
çıkması gereken ekstra bir sorun olarak durumu daha
da güçleştirir.
Beyin Tümörleri
Çocuklarda Dikkat Eksikliği
Okul çağındaki sınıfta oturma, dikkatini toplama,
kurallara uyma, iç tepkisel davranışları engelleme,
düzenli olma, arkadaşlarıyla yardımlaşma ve iyi
ilişkiler kurma gibi çocuğun okula uyumunu ve başarısı
için gerekli olan özelliklerin pek çoğu Dikkat Eksikliği
Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklarda yapısal bir
eksiktir. Dikkat problemi yaşayan çocuklar bu durumu
daha büyük bir sıkıntıyla yaşarlar, çünkü yapısal
olarak duyduklarına, gördüklerine odaklanmaları çok
zordur. Ancak onlardan beklentiler yüksektir.
Dolayısıyla bu stresle derse karşı ilgilerinin az olması
çok anlaşılır bir durumdur. Sınıflar ilerledikçe işler
daha da güçleşir. Bu çocuklar dikkatlerini belli bir
konuya vermekte zorluk çektiklerinden, dikkatlerini
vermeye çalışırken başka düşünceler, görüntüler,
sesler onları alıkoyar. Çocuğunuza bir konuyu
anlatırken sıklıkla alakasız bir konu hakkında soru
sorarken bulabilirsiniz.
Okul ödevlerini tamamlamakta zorluk çekerler.
Dersin başından kalkmak için çok çeşitli sebepleri
olabilir. Okulda eşyalarına sahip çıkamazlar ve sıkça
eşya kaybedebilirler. Zamanı ayarlamakta sorun
yaşayabilirler ve sıklıkla bir işi tamamlamak çok
zordur ve uzun süre alır. El yazıları bozuk olabilir,
yazma sırasında sık imla hatası, eksik yazma, harf
karıştırma görülebilir.
Beyin Tümörleri
Çocuklarda Dikkat Eksikliği
Öğrenme ve zeka açısından diğer çocuklardan hiçbir
farkları yoktur, ancak dikkat gerektiren işlemlerde
başarısızdırlar. İşitsel hafızaları görsel hafızalarına
göre yetersiz olabilir dolayısıyla yapılması
gerekenleri birkaç kez tekrar etmek gerekebilir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite sendromu yaşayan
okul çağındaki çocuklar sürekli geç kalan, organize
olamayan, eşyaların kaybeden, hayallere dalan,
işlerini bitiremeyen, dersi takip edemeyen, düzensiz,
ders anlatılırken konuşan ya da başka şeylerle
ilgilenen çocuklardır.
Dürtüselliğin eşlik etiği dikkat eksikliğini; en iyi en
büyük ve yetenekli sanatçılarla dolu bir orkestraya
benzetebilirsiniz ancak şefi olmayan kontrolden
çıkmış bir orkestra. Parlak düşünceler olabilir ancak
sürecin devamlılığı ve tamamlanması her zaman
zordur.
Beyin Tümörleri
Çocuklarda Dikkat Eksikliği
Çocuğunuz sizlerden ve çevresinden geri bildirimler
alarak büyüyor ve hayata karşı bir duruşu, bir bakışı
oluyor. Anne baba olarak yapılması gereken şeylerden
belki de en önemlisi, çocuklarının bu çağlarda yalnız
bırakılmaması, olası rahatsızlıklarının gözden
kaçırılmamasıdır. Bizler geçmiş yaşantılarımızdan
öğrendiklerimizle hissettiklerimizle bugüne ve
geleceğe bakıyoruz. Çocukluk yıllarımızda
ailelerimizle arkadaşlarımızla olan ilişkilerimiz
bugünkü ilişkilerimizin çatısını oluşturuyor. Şimdiki iş
yaşamımızın izleri okul yıllarında şekilleniyor. Bu
alanda yapılan araştırmalar ileriki yıllarda başka
psikiyatrik sorunların da oluşma olasılığının sağlıklı
gruplara göre çok daha fazla olduğunu göstermiş.
Örneğin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan
çocukların üçte birlik kısmında ileriki yıllarda alkol
bağımlılığı, antisosyal kişilik özellikleri, depresyon ve
kaygı bozuklukları görülmüştür.
Eğer çocuğunuzda Dikkat Eksikliği Hiperaktivite
Bozukluğu veya davranış sorunları olduğu konusunda
şüphe içindeyseniz, -acaba? diyerek kendinizi
oyalamayın. Bu belirtileri çocuğunuzda gözlemliyorsanız
bir çocuk ve ergen psikiyatristine başvurun.
BR.HLİ.037
Download