Derinin yünsüz bölgelerinde burun deliği çevresinde, dudaklarda, göğüs altı, kuyruk altı ve memelerde kabartı şeklinde lezyonlar görülür. Ağızda oluşan lezyonlar hayvanın yemesine içmesine engel olduğu gibi salya miktarının artmasına da sebep olur. Kabartıların çıkmasıyla beraber yükselmiş olan ateş düşmeye başlar. Ağır seyreden vakalarda ilk lezyonların görülmesinden bir hafta sonra ölümler görülür. Hastalık, kuzularda çok şiddetli ve öldürücü bir seyir izler. Beden ısısı birden yükselir. İleri derecede bitkinlik, durgunluk, iştahsızlık, göz ve burun akıntısı, solunum ve nabız sayısı artışı görülür. Kuzuların çoğu deride tipik çiçek belirtilerinin şekillenmesinden bir, iki gün sonra ölür. Bazı kuzularda çiçek hastalığı, akciğer hastalığı ile birlikte görüldüğünden öksürük ve solunum güçlüğü görülür. Bu dönemde kuzuların önemli bir bölümü ölür. Korunma: Hastalık çıkan bölgelerde hastalığı önlemek üzere sağlam koyunlara aşı yapılmalıdır. Hastalığın yerleşik olduğu bölgelerde koyunların her yıl bir defa koç katımından önce aşılanması gerekir. Bağışıklık aşıdan 10 gün sonra başlar ve 20’inci günde tamamen şekillenir ve 6 ay süre ile hastalığa karşı koruma sağlar. Hastalık çıkan ağıllarda, hastalar sağlamlardan ayrılmalı. Hastalıklı bölgelerde karantina tedbirlerine dikkat edilerek koyun giriş ve çıkışı yapılmamalıdır. Hastalık şüphe durumunda Gıda Tarım Ve Hayvancılık İl/İlçe Müdürlüklerine haber verilmeli. ADIYAMAN VETERİNER HEKİMLER ODASI KOYUN-KEÇİ ÇİÇEK HASTALIĞI ADIYAMAN VETERİNER HEKİMLER ODASI Turgut Reis Mah. İstiklal Cad. Melisa Apartmanı 112 Sok. No:2/5 Merkez/ ADIYAMAN Telefon: 0416 213 11 55 www.adiyamanvho.org [email protected] ADIYAMAN Koyun ve keçilere özel koltuk ve kuyruk altı derisinde küçük çiçek lezyonlarının (içi sıvı dolu kesecikler) oluşması ile karakterize bulaşıcı viral bir hastalıktır. Hastalığın ağır seyrettiği durumlarda genç hayvanlarda ölümlerde görülür. Bunu takiben kana karışma (viremi) dönemi başlar. Virüs kan yolu ile bütün dokulara ve deriye yayılır. Çiçek virüsü akciğerlerde, yemek borusu, mide ve bağırsak kanalında oluşan kabarcıklar içinde de bulunduğundan koyunlar burun akıntısı, solunum havası, salya ve sütle virüsü dış ortama çıkarırlar. Hastalıklı sürülerin karanlık ve serin ağıllarında 2 yıl, meralarda ise 2 ay süre ile canlı kalır . Virus, çürümeye, asit ve alkali koşullara dirençlidir. Kuru kabuklarda yıllarca, yünde 2 ay ve bulaşık yüzeylerde 6 ay canlı kalabilir. Koyun çiçeği hastalığı 3-4 hafta kadar sürer, kış aylarında daha fazla sürebilir. İodofor ve klorin dioksit gibi genel dezenfektanlara duyarlıdır. Etken direkt olarak güneş ışığına maruz kaldığında kısa zamanda zararsız hale gelmektedir. Deride tipik çiçek lezyonları (kızarıklık, kabartı ve kabuklanma) meydana gelir. Hassas hayvanlarda diğer doku ve iç organlara da yerleşir. Sağım döneminde bulunan koyunlarda mastitis (meme yangısı) ile beraber seyreder. Çiçek hastalığı, 6-8 günlük kuluçka dönemi içerisinde hastalık bölgesinde oluşan belirtilerin içinde virüs çoğalarak hastalık yapma sınırına ulaşır. Virüsün sebep olduğu bu hastalık, havadaki küçük damlacıklardan ve hastalıklı hayvanlarla temas sonucu yayılmaktadır. Ergin koyunlarda hastalık daha hafif seyreder. Hayvanların koltuk altı, kuyruk altı bölgelerinde çiçek lezyonları görülür. Deride önce kızartı meydana gelir. Bu kızartıların ortası çukurlaşır içleri dolarak küçük kesecikler oluşur. Bu kızartıların ortası çukurlaşır içleri dolarak küçük kesecikler oluşur. Daha sonra bu oluşumlar hastalık için karakteristik olan çiçek lezyonlarına dönüşür.