İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER
Ö N S Ö Z .....................................................................................................................................................................vü
KISALTM ALAR ..................................................................................................................................................... xxv
SİM G ELER.................................................................................................................................................xxvii
GR AFİK LİSTESİ.........................................................................................................................................xvü
TABLO LİSTESİ............................................................................................................................................ *xi
KUTU LİSTESİ............................................................................................................................................. xxiv
ioöfü m i.
s i R i ş ...............................................................................................................................3
1.1
Potansiyel Büyüme Hızı ve Para Politikası..................................................... 4
1.2
Fiyat istikrarı ve Para Politikası........................................................................10
! .3
Finansal istikrar ve Para Politikası................................................................. 12
1.4
Krizlerde Faiz Haddi, Döviz Kuru ve Döviz Rezervi....................................14
1.5
Para Arzı mı. Kısa Vadeli Faiz mi? Merkez Bankaları Hangisini
Kullanıyorlar?.................................................................................................... 19
SONNOTLAR................................................................................................................. 21
holüm 2.
en
PARA TALEBİ.............................................................................................................. 25
2.1
2.2
2.3
2.4
Paranın ilk işlevi: Değişim Aracı Olarak P a ra ............................................27
Paranın Diğer işlevleri: Hesap Birimi ve Değer Saklam a Aracı Olarak
Para................. ..................................................................................................28
Paranın İşlevsizliği............................................................................................29
Fayda Fonksiyonunda Para..........................................................................32
2.5
2.6
G eçm işten Günüm üze Bazı Para Talebi Kuramlarına Kısa Bir Bakış 33
Elektronik Devrim ve Para............................................................................. 39
2.7
'Başkalarının Parasını Kullanmak': Dolarizasyon....................................... 41
2.8
Uygulam a: Türkiye'de Bazı Parasal Büyüklüklerin Gelişimi ve Bir
Dolarizasyon Göstergesi olarak Yabancı Para M e v d u a t....................... 42
E ki
........................................................................................................................... 45
SORULAR.......................................................................................................................49
SONNOTLAR................................................................................................................. 50
Parasal iktisat: Kuram ve Politika
% xi
ço
,. * r
C D —
î^r
“o
^ r .
------- £ p
6.3
6.4
Kısa D ö n e m d e ve Açık Ekonomide G enel D e n g e ............................... 191
IS-PP-AS: Faiz Haddini Belirleyen Bir Merkez Bankası ve
G enel D e n g e ................................................................................................ 196
6.5
Uygulam a 1: Türkiye'de Ekonomiye Duyulan Güven
ve Özel Yatırım H a rca m a la rı..................................................................... 209
6.6
Uygulam a 2: Özel Yatırım ve Tüketim Harcamalarının
Göreli Oynaklığı............................................................................................ 21ü
SORULAR.....................................................................................................................211
SONNOTLAR............................................................................................................... 212
küfüm
7.
PARASAL AKTARMA KANALLARI...................................................................... 215
7.1
7.2
7.3
7.4
Geleneksel Faiz K analı................................................................................ 215
Banka Kredisi Kanalı.....................................................................................22 ü
Kredi Tayınlaması ve Finansal ivm e le n d irici.......................................... 227
Uygulama: Türkiye'de Parasal Aktarm a Kanallarının
Bazıları Üzerine G özlem ler..........................................................................232
SORULAR....................................................................................................................238
SONNOTLAR............................................................................................................... 240
fjöiüm S,
ENFLASYONUN NEDENLERİ........................................................................... ..245
8.1
8.2
8.3
8.4
8.5
Enflasyondan N eden Hoşlanmıyoruz?.................................................
Türkiye'de Enflasyon..................................................................................
Toplam Arz, Toplam Talep ve Enflasyon...............................................
Her Parasal Genişlem e Enflasyonist m id ir? ..........................................
Parasal Genişlem enin N edenleri-1: Ekonomiyi Canlandırıp işsizliği
Azaltmak is te ğ i...........................................................................................
8.6
Parasal Genişlem enin Nedenleri-2: Bütçe Açıkları, Senyoraj
Gelirleri ve Enflasyon.................................................................................
8.7
Endeksleme ve Enflasyon........................................................................
8.8
Uygulam a 1: Enflasyon-Parasal G enişlem e ilişkisi Açısından 2000
Ö ncesinde Türkiye Ekonomisine Kısa Bir Bakış......................................
8.9
Uygulam a 2: 1996-1999 D önem inde Enflasyon Kadar
Döviz Kuru Artışı Politikası...........................................................................
Ek 1. Barro-Gordon Modelinin Ç ö z ü m ü ..........................................................
„246
.247
25 0
252
* --" H
255
»
^....
Cû
262
267
268
271
272
SORULAR................................................................................................................... 274
SONNOTLAR.............................................................................................................. 276
köfüm
f—4
PARA POLİTİKASININ A M A Ç L A R I.................................................................... 281
9.1
9.2
Fiyat İstikrarı...................................................................................................282
Üretimin Potansiyel Düzeyine, işsizlik Oranının d a Doğal Düzeyine
Yakınlaştırılması.............................................................................................283
9.3
9.4
Finansal istikrar............................................................................................. 284
Krizlerde Kredi Piyasasını Çalışır Tutmak................................................... 291
9.5
9.6
Mali Varlık Fiyatlarında Oluşan Balonları E ngellem ek.......................... 2 94
Diğer A m a ç la r Neler Olabilir?................................................................... 296
k ö tü m
3 '
PARA ARZI................................................................................................................. 55
3.1
TCMB Bilançosu..............................................................................................55
3.2
Para Tabanının Yaratılışı................................................................................ 63
3.3
Basit Bir Para Yaratma M odeli......................................................................71
3.4
Mİ Para Çarpanının Türetilmesi.................................................................. 76
3.5
Uygulama 1: Genel Yönetim Bütçesi........................................................ 77
3.6
Uygulama 2: Ö dem eler D engesi...............................................................8ü
3.7
Uygulama 3: Para Ç arpanları.....................................................................83
SORULAR..................................................................................................................... 85
SONNOTLAR................................................................................................................86
k ö tü m 4-
FAİZ HAD DİNİN BELİRLENMESİ.......................................................................... 89
4.1
4.2
4.3
Bugünkü Değer ve İç Getiri Oranı.............................................................. 90
Vadeye Kadar Verim .....................................................................................95
Getiri Oranı ve Reel Faiz.............................................................................. 97
4.4
4.5
Faiz Haddinin Düzeyi Nasıl Belirleniyor?...................................................100
Risk ve Faiz................................................................................................... 109
4.6
Faiz Hadlerinin Vade Yapısı Nasıl Belirleniyor?........................................ 118
4.7
Uygulama: Türkiye'de Faiz Hadlerinin Yapısı ve Düzeyi........................ 122
SORULAR................................................................................................................... 126
SONNOTLAR.............................................................................................................. 127
r* T
k ö tü m
3
5-
° Ö V İZ KURUNUN BELİRLENMESİ....................................................................131
5.1
5.2
5.3
5.4
po
c/o
5.5
5.6
eo
5.7
C D H" k *
5.8
h-y.. ^
h—* •
Uygulama: Türkiye'de Yüksek Faiz Yüksek Döviz Kuru Dönemi:
2001 Krizi Sonrası......................................................................................... 162
Ek l . Geçm işten Günümüze Bazı Döviz Kuru Kuramlarına Kısa Bir Bakış....164
SORULAR................................................................................................................... 170
SONNOTLAR.............................................................................................................. 171
kötüm 6.
Ç û
Bazı Tanımlar: Nominal ve Reel Döviz Kuru.............................................132
Tek Fiyat Yasası ve Satın A lm a G ücü Paritesi.......................................... 137
Kapsanmamış Faiz Haddi Paritesi.............................................................140
Bekleyişler, Yurtiçi Faiz Haddlndeki Değişikliklerin Nedenleri ve
Döviz Kuru..................................................................................................... 145
İktisadi Temeller, Balonlar ve Nominal Döviz Kuru................................. 151
Döviz Kuru Modelleri Döviz Kurundaki Hareketleri Ne
Ö lçüde Açıklıyorlar?.....................................................................................156
Döviz Kuruna Mikro Yapısal Yaklaşım........................................................ 157
E K O N O M İN İN GENEL D EN G ESİ..................................................................... 177
6.1
IS-LM: Kısa D önem de ve Kapalı Ekonomide Ekonominin
Genel Dengesi............................................................................................. 177
6.2
IS-LM-AS: Orta D önem de ve Kapalı Ekonomide Ekonominin
Genel Dengesi..............................................................................................184
13.4 Şeffaflık ve Hesap Verme ilkeleri.............................................................. 399
13.5 Tasarım...........................................................................................................3 9 9
13.6 Taylor Kuralı ve Enflasyon H e d e flem e si.................................................. 40 4
13.7 Uygulama: Türkiye'de 2002-2009 D önem inde Enflasyon
H e d e flem e si.................................................................................................40 5
SORULAR.....................................................................................................................418
SONNOTLAR............................................................................................................... 419
¡oöfüm { 4,
PARA POLİTİKASININ A R A Ç LA R I..................................................................... 4 23
14.1 Kısa Vadeli Faiz Haddi ve Koridor (Kanal) Sistemi................................. 424
14.2 Bankacılık Sisteminin Likidite Talebi ve Likidite Arzı............................... 4 2 9
14.3 Likidite Y önetim i............................................................................................4 3 0
14.4 iletişim Politikası............................................................................................ 4 3 4
14.5 Döviz Kuru Politikası Araçları....................................................................... 4 3 5
14.6 U ygulam a 1: TCMB'nin Araçları.................................................................438
14.7 Uygulam a 2: Türkiye'de Bankacılık Sistemine Likidite
Arzını Belirleyen Faktörler............................................................................. 447
14.8 U ygulam a 3: Türkiye'de Aktarm a iviekanizmasının Başlangıcı:
Politika Faizi ve Diğer Faizler...................................................................... 4 6 0
Ek 1. TCMB'nin Likidite Yönetim işlemlerine Dair Bazı Ayrıntılar..................... 461
SORULAR.................................................................................................................... 467
SONNOTLAR.............................................................................................................. 4 6 9
k ü lü m
/j? .
KIRILG ANLIK BASKINLIĞ I.................................................................................... 473
15.1 İflas Riski ve Faiz........................................................................................... 474
15.2 İflas Riski, Faiz ve Kur................................................................................... 479
15.3 iflas Riskinin Kredi Piyasası Yoluyla Toplam Talebe Etkisi..................... 4 8 9
15.4 Uygulam a: Ekonomiyi C anlandırm ak: Nasıl?........................................ 492
P*r
5
o
E k i . Çoklu D e n g e ................................................................................................ 4 9 9
Ek 2. Bazı Denklemlerin Türetilmesi.................................................................... 504
SORULAR.................................................................................................................... 506
SONNOTLAR.............................................................................................................. 507
C D 1— 1 *
l)ö fü m (6 .
FİNANSAL KRİZ KUR AM LARI.............................................................................. 511
16.1
16.2
16.3
16.4
Ek 1.
Ek 2.
Krizler Sırasında Oluşan Hareketler............................................................ 511
Birinci Kuşak Kriz M odelleri...........................................................................517
ikinci Kuşak Kriz M od elle ri...........................................................................525
Üçüncü Kuşak Kriz M o d e lle ri..................................................................... 527
Birinci Kuşak Kriz M odelinin Ç özüm ü........................................................529
ikinci Kuşak Kriz M odelinin Ç ö z ü m ü .........................................................530
SORULAR.................................................................................................................... 532
SONNOTLAR...............................................................................................................534
^ o ^ ı r .
h— ~ S ^
PV
9.7
Uygulama 1: TCMB'nin A m açları........................................ ..................... 296
9.8
Uygulama 2: 2001 Krizi Ö ncesinde Türkiye'de Finansai istikrar.........297
SORULAR...................................................................................................................302
SONNOTLAR............................................................................................................. 302
Î)nlûm 10.
MERKEZ BANKASI BAĞIMSIZLIĞI...............................................................307
10.1
Parasal Genişlemeye Gitm enin ve Faiz Haddini G ereğinden
Çok Daha Düşük Tutmanın Dayanılmaz Ç ekiciliği............................... 307
10.2 Para Otoritelerinin Kısıtlanması: Kurallar mı? Duruma Göre
Uygulamalar mı?..........................................................................................312
10.3 Merkez Bankası Bağımsızlığı....................................................................... 313
10.4 Merkez Bankası Bağımsızlığı Hakkında Farklı Görüşler...........................319
10.5 Uygulama: Türkiye'de Merkez Bankası Bağımsızlığı............................. 320
Ek 1. Nordhaus Modelinin Ç ö zü m ü .................................................................. 322
SORULAR.................................................................................................................. 325
SONNOTLAR............................................................................................................. 326
h ö fü m
//,
MALİYE POLİTİKASI İLE PARA POLİTİKASI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM
331
11.1 Bazı G özlem ler............................................................................................. 331
11.2 Kamu B orcu.................................................................................................334
Kamu Borç Dinamiği ve Faiz O ranı......................................................... 337
Sevimsiz Monetarist Aritm etik................................................................... 340
Mail Baskınlık ve Parasal Baskınlık............................................................ 344
Uygulama: Türkiye'de 2001 Krizi Sonrasında Mali Baskınlık................ 345
Kamu Borcu Bölümündeki Denklemlerin Türetilişi.................................349
Borç Dinamiğine ve Sevimsiz Monetarist Aritm etiğe
ilişkin Denklemlerin Türetilişi....................................................................... 353
SORULAR.................................................................................................................. 355
SONNOTLAR.............................................................................................................356
•
ve p o l i t i k a
p a r a s a l i kt i s a p:
kırram
11.3
11.4
11.5
11.6
Ek 1.
Ek 2.
b ö fü m İZ.
PARA POLİTİKASI REJİMLERİ-1: PARASAL KONTROL VE D Ö V İZ KURUNA
DAYALI REJİMLER................................................................................................. 361
12.1 Parasal Kontrol............................................................................................ 362
12.2
Döviz Kuruna Dayalı Rejimler....................................................................367
12.3
Uygulama: Parasal Kontrol ve Artış Hızı Sabit Döviz Kuru Rejimi
Varken Para Politikası: 2001 Krizinde Türkiye'de Para Politikası............377
SORULAR.................................................................................................................. 38 0
SONNOTLAR.............................................................................................................. 381
/OÖÎÜYYl
(5 -
PARA POLİTİKASI REJİMLERİ-2: ENFLASYON HEDEFLEMESİ
385
,
13.1 Enflasyon Hedeflemesi Uygulayan Bir Merkez Bankasının A m a c ı..... 386
13.2 Politika Faizinin Belirlenmesi...................................................................... 387
13.3
Enflasyon Hedeflemesinin Ön Koşulları.................................................. 3 95
köfüm (7.
2 0 0 1 TÜRKİYE v e 2 0 0 7 -( ? ) KÜRESEL KRİZLERİ...................................... 537
17.1 2001 Krizi...................................................................................................... 538
17.2 Küresel Kriz....................................................................................................543
SORULAR.................................................................................................................. 563
SONNOTLAR............................................................................................................. 564
KAY N AK Ç A............................................................................................................................................5 65
D İZ İN ........................................................................................................................................................ 577
i
ve p o l i t i k a
p a r a s a l iktisa.t-: V • t
kıfram