ıı. stratigrafi - paleontoloji çalıştay`ı gerçekleştirildi

Haber
II. STRATİGRAFİ - PALEONTOLOJİ
ÇALIŞTAY'I GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Deniz ATEŞ
Birincisi Ankara Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği
Bölümü ile TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası
tarafından 28 - 29 Ekim 2000 tarihlerinde Alanya'da
düzenlenen
Stratigrafi --Paleontoloji Çalıştay'ının
ikincisi 27 - 29 Ekim 2001 tarihleri arasında yine
Alanya'da yapıldı.. Spesifik bir çalışma alanı sayılmasına .rağmen 70 delegenin Çalıştaya katılımı sağlandı. Delegeler,, Kurumlar ve Üniversitelerde konu-üzerinde çalışan bilim; insanlarından oluşuyordu.
Çahştay'ın amacı; bilim insanlarının konu „üzerindeki
araştırma ve çalışmalarını, günlük işlerinden uzaklaşa- '
bilecekleri, bir arada olabilecekleri ve yalnızca bu
bilim dalıyla ilgili faaliyetlerde, bulunabilecekleri bir
platformda paylaşabilmelerini ve tartışabilmelerini
sağlamaktı,. Çalıştay, Paleontoloji .Çalışma Grubu
Başkanı Vedia Toker ve Odamız Başkanı Aydın
. Çelebi'nin açılış konuşmalarıyla başladı., Aydın
Çelebi'nin "ffostl bîr Jeoloji* Nmml Sir Bilimsel
Felsefe, Paleontoloji ve diğer Jeoloji biliminin
şemsiyesi altında h a in tut n kilim dallan arasındaki ilişkilerin nasıl olduğa ve nasıl olması
gerektiği* bunların taphtmsal yaşama nasü
sağlayabileceği" sorularının yanıtlarını
aradığı açılış konuşması şöyleydi: "Sayın Konuklan
•Değerli Meslektaşlar,
Jeoloji Mühendisleri Qéasi Wëmeiim. Kmmim
adına, sizleri saygıyla selamlıyorum..
Bizler Jeoloji'nin kuram ve uygulama alanlarında
çalışanlar, rahatsız insanlarız. Görünenle yetinemiyoruz. Derinde olanı,görünmeyeni arıyoruz. Buraya
gelirken yol yarmasında gördüğümüz düzensizlikler
bizi rahatsız ediyor. Sorgulamaya sevk ediyor İstifin
neresinde olduğumuzu, ya da ortamdaki değişimin
nedenlerim düşünmeye koyuluyoruz. Bu alışkanlık
toplumsal yaşamdaki verili ilişkileri "de sorgulamafa
götürüyor bizi. Dogmayla., ön.yargıyla, taassupla
yeünemiyoruz. Var olan, moda olan, genel geçer açıklamalar tatmin etmiyor bizi
Diğer yandan,, gözlemlerimiz sadece üç boyutlu
değil, zaman derinliğini de içeren bir perspektifi
zorunlu kılıyor Bu da bizi ayrıca rahatsız ediyor.
Kayaçları ve fosilleri tarihsel bir süreç içinde anlamlandırma hastalığına yakalanmışız.. İflah olmayız
artık. Pastoral bir görüntü bizi dinlendirmiyor, tedir-
-Kası mı 2QÖ1-
-15-
. x
ÊÎ1
Haber!
gin ediyor.. Belki de.,
Böylesi bir yaken çok Jeoloji ile
laşımla son zamanörtüşen bu rahatlarda yaşanan büsızlıklar;
yetinyük depremler sonmeme, şüphelenme,
rası, meslek alasorgulama, sürekli
nımızda
sadece
gözlem hali, uslamjeoteknik uygula• lama edimleri bimalara değer verillinir ki,.. bilimin,, bimesi eğilimini, Jeolim- yönteminin unloji'nin temel disipsurları.
linlerinden
olan
Haddim olmayaStratigrafi ve Palerak buradaki deontolojinin önemğerii akademisyensenmeme
yaklalerimizin, bilim insanlarının alanına gönderme yap- şımını tipik bir dar görüşlülük olarak tercüme ediyotığımın farkındayım., İzninizle mesleki alanımızda ruz. Bu - anlayış ağacı görüp ormanı görememe
sıkça yaşadığımız uç eğilimler dolayımıyla,, bu konuda anlamına, geliyor:. Bir kez.diyalektik bütünsel bir bakış
biraz daha. ileri gitmek isterim. Teori - pratik, bilim - açısıyla bu branşları, birbirleriyle etkileşimlerini göz
uygulama, sorunsalı şeklinde yansıyan olgu bizleri ardı ederek ayırma, bağımsız olgular olarak görme
fazlasıyla meşgul ediyor. Ve çoğu kez sığ, dogmatik olanağı bulunmuyor. 'İkincisi, bu faydacı, günü kurtartışmalarla,, fanatik taraftar kutuplaşmalarıyla tarıcı ve piyasa, endeksli mantığın, teori - pratik birliksonuçlanıyor.
teliğini son tahlilde mesleğimize yaşam- suyu veren
Her şeyden ömce belirtmek gerekiyor» bilim,, olgu- bilimsel bilgiyi ret anlamına geldiği ortadadır.
ların MriMrilmesi,. depolanması, yığılması mmlmmına
Oysa Jeoloji, yukarıda değindiğimiz boyuitanyta,
. gelmiyor.. Başka bir ifadeyle salt gödende ya da bütünsel bir kavrayışla ele alındığında sadece uygudeneyle yetinen ampirisist yaklaşım ve buradan yola latmaya ışık tutmasıyla değil, toplumsal yaşamda yal
çikan tümevarıma yöntemle smirk bir anlayış,, bilimi göstericilik olanaklarıyla da diğer bilimlerden ••ayrı
bir butun olarak anlamlandırmıyor. Gözlem, ve bir yerde durur. Örnek olsun; canlı yaşamın uzamdaki
tümevarım yöntemi aslında kuramın sınandığı, konumu, evrimi üzerine yaklaşımı aynı zamanda bir
dayanak oluşturduğu somut verileri topluyor: Gözlem yaşam perspektifi oluşturmaya, hayata karşı bir poliyoluyla elde edilen veriler kuramın geçerliliğini onay- tik duruş almaya yönelik bir mürşitlik/yol göstericilik
lama da başvurulan denetim araçları oluyor. Bilimin sağlar: Sözgelimi bu Çaltştay'da tartışılacak olan
betimleyici tasvirci değil açıklayıcı olması gerekliliği, evrim kuramı ancak böylesi bir bakış açısıyla anlam
kuramsal boyutu temel kılmaktadır: Kuramla gözlem kazanabilin İnsanın maymunun bir türünden gelişerek
arasındaki diyalektik birliktelik . teorinin belirleyici- •'Oluştuğun" bundan yaklaşık bin yıl önce öne süren
liğinde gelişiyor
İbn'i Haldun'dan hu yana bu alanda dogmaya karşı,
Biz düz aynalar sisîematiğiyle olmasa da kuramla verilen aydınlanma savaşımının devam ediyor olması,
gözlem arasındaki bu diyalektik birliktelik, bilim ve Jeolo'ji'nin bu konudaki önemine işaret ediyor.
uygulama ilişkisi alanına da taşınabilir Böylesi bir
Geçtiğimiz yıllarda evrim kuramına karşı karanlık
bakış açısı bizleri her şeyden önce uygulamanın dar odakların büyük mali ve yönetsel kaynaklar harcasınırlarına, hapsolmaktan, ufuksuz bir alanda debelen- yarak yürüttüğü kampanyaya karşı anlamlı bir yanıt
mekten kurtarır. Bu anlamda en şanslı bilim belki de ver ilmesi.,bu Çalıştay'ın önemli bir hizmeti olacak gibi
Jeolojidir. Bilim ve uygulamanın birbirini eşsiz ölçüde görünüyor.
desteklediği mesleğimizin, dar kalıplara dökülmesi bir
Bu çerçevede. Jeotofi Mühendisleri <Mtası olarak
anlamda kendi zenginliğimizin inkarını ifade ediyor. Jeoloji'nin insanlığın aydınlanma sürecinin önemli bir
—16-
-Ekim-Kasım2001-
Haber
boyutu
oİarak geliştirilmesin
yönelik çabalantmzı sütdüieceğiz. Diğer yandan Jeolojinin
bilim ve uygulama anlamında
tüm zenginliğini kapsayan bir .
anlayışı
geliştirme
kararlılığımızı özellikle vurgulamak *./„
isteriz. Bu yolu bilim, meslek ve '^
toplum,
çıkarları
açısından
anlamlı gördüğümüzü belirtiriz.
xy
Bilimin topluma içselleşmesi | | J
yönündeki çabalarımızı sürdürüyoruz., Ancak bunun için üretilen | | |
bilimsel bilginin tartışılacağı,
olgunlaştırılacağh bilimsel alışverişin yapılabileceği ortamların
çoğaltılması bir zorunluluk. Jeoİofî Mühendisleri Oémi olarak,
bilgi deneyim ve ilişki birikimimizi, kaynaklarımızı bu yor.de
kullanma uğraşı içerisindeyiz, ikincisini gerçekleşti/ mekîen
onur
duyduğumuz bu • ' Çalıştay'ın
geleneksel olarak sürmesi ve
kurumsallaşması için get ekli
iradi çabayı vermeye devam
edeceğimizin bilinmesini isteriz.
Jeoloji'ye kuram ve uygulama
alanında önemli katkılar sağlayacağı inancıyla bu Çalıştay'm
gerçekleşmesinde büyük katkısı
olan Sn. Vedia Toker hocamızın
şahsında Paleontoloji Çalışma
Grubuna, emeği geçen meslektaşlarıma ve tüm .katılımcılara
teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum. "
Çalıştay r kapsamında bilimsel
içerikli paneller yapıldı, konferanslar verildi ve bildiriler sunuldu.
Tarih öncesi yaşamın, fosil ve stratigrafik kanıtlarla yeniden canlandırılmasının günümüz .doğasına-can• lılarma bilimsel ve koruyucu gözle bakabilmenin tek yolu olduğu vurgulandı. Ekonomiyle
HiK m
doğrudan ijgifi olmayan bir alan
olması nedeniyle son zaman--.
larda pek cazip görülmeyen bir
bilim dalı olduğu üzücüde olsa
neredeyse her konuşmacı
tarafından belirtildi. Fakat tüm
olumsuzluklara rağmen, bu
ülkede, paleontolojinin olması
gereken yeri bulması için
sonuna kadar çalışılacağı
kararı en büyük ortak
coşkuydu
Bu Çalıştay'da .ayrıca Palèontolojfnin
Türkiye'deki
durumu ve
geleceği de
tartışıldı. Odamızı temsilen
Nuray ÖNOĞLU'nun da
katıldığı "Meslek Ve Uygulama Sorunları" isimli
Panelde tartışılan bu konu
hakkında panelistlerin birleştikleri nokta Paleontolojinin,
''Jeoloji Mühendisliği" eğitimi
içerisinde hak ettiği önemi ve
ilgiyi görmediği, aslında Paleontolojinin özerk bir bilim dalı
olduğu ve bu konu üzerinde
çalışmak isteyen insanların
< yeterli olanağa sahip ol- •
madiğiydi. Ayrıca görünür bir
ekonomik yarara neden
ol(a)madan bilim yapmanın
zorluğuna da "haklı olarak"
değinildi bu panelde.
Çalıştay gecesinde. Paleontoloji mesleğine • yoğun '
emek veren, başarılı çalışmalar yapan, ve yapılmasını
teşvik eden, yurtiçi ve yurtdışı yayınları ile roes1
leğinde "kalıcı izler bırakan, özgün araştırmalara
imza . atmış değerli Paleontologlardan Prof..DK Engin MERİÇ,. Prof D*
Türker ÖZSAYAR* Prof. Dr« tsmei GEDİK ve
-Elcim-Kasinn20Q1-
-17—
Haberî
merhum Prof Dn Erol AKYOL'* "Üstün Hizmet anlatıldı. Ayrıca, insanların oluşturduğu.."toplumsal
Plaketi 11 verildi» Aynı gecede. Paleontoloji Çalışma hayat sisteminin yeryüzünde yaklaşık 4 milyar yıldan
beri oluşup - gelişmekte olan doğal hayat sisteminin.
Grubu'nun kurulmasında ve aktivitelerine devam
etmesinde maddi manevî desteğini ve cesaret verici bir devamı olduğu ve bu-değişim- dönüşümün zaman
tavırlarını • esirgemeyen Jeoloji M ü h e n d i s l e r ! île ilişkisi ve belirli ilke ve kuralları konusunda vurgulamalar yapıldı. Bu konu ulusal ve özellikle yerel
Odası Yönetim Kurutu ile 2. Çalıştay'a ve bu bilim
basının oldukça ilgisini çekti.
daJına desteklerinden! dolayı MTA , Genel
Bu. topluluğun seneye,,, vefat eden Ege ÜniversiteMBdfirliğB'ne " T e ş e k k ü r Plaketi'*1 verildi.
Çalıştayın son güoü ise güncelliğini-hiçbir zaman sinden Paleontolog Prof. Dr. Erol AKYOUun anısına,,
kaybetmeyen "Evrim"" konusu,. ,KTÜrden İsmet daha geniş bir kadroyla toplanılması kararlaştırıldı.
GEDİK, Prof Dr, Ali DEMIRSOY.Qi.Ü.) ve insan Geçen yıldan katılımcıların desteği ile oluşturulan
evrimini anlatmak özere orada bulunan Antropologlar '''Paleontoloji Çalışma Grubuna" bu sene yeni üyeler
Doç. Dr. ,Ydmaz-ERDAL (U.U.) ve Prof. Dr« İzzet kaydedildi ve ilgi olan herkesin katılabilmesi uygun
•DUYARuı (A.tl). katıldığı bir konferansta tartışıldı, ' görüldü.,.
Çalıştay katılımcılarının birleştiği bir nokta Jeoloji
özellikle evrendeki doğal yasaların ortaya çıkışından
günümüze kadar geçen süreçler, bugünkü bilgiler Mühendisleri o d a s ı n ı n \soa dönemlerde biışığında açıklanmaya çalışıldı, son beş milyar yıl limsel e t kin fiklere verdiği desteğin devam
içerisinde ..meydana., gelen bu süreçlerin fiziksel, . "etmesi gerektiğiydi. Ancak bilinmesi gereken
kimyasal ve biyolojik evrimin süreçlerini oluşturduğu b i r şey v a r ki Jeoloji Mühendisleri Odası,
vurgulandı.. Evrim kuramının -gelişimi, bu kurama bilim basanlarının yanında, onlar ne k a d a r
yapılan itirazlar' ve destekleyici, görüşler ile evrim Jeoloji Müheııdisîiğinin kurumsallaşması ve
kuramına ve Darwimzm*e yapılan eleştirilere değini- halkın ç ı k a r l a r ı n ı n yanında olurlarsa o kadar.
lerek günümüzdeki bilimsel gelişiri elerin Darwin'ifi olacaktır ve bitim insanları toplumdan kopgörüşlerini desteklediği belirtildi, insan, evrimi
madan bilim' yapmalı, 'bilimden kopmadan
konusundaki eldeki fosil bulguların ışığında değer- toplumcu olmalıdırlar. Bu " a y d ı n " -olmanın
lendirilmeler' yapıldı,» insan, soyunun da diğer can- kefaretidir,.
lıların bağlı olduğu ilkeler doğrultusunda evrim (eştiği
-18-
-Ekim-Kasım 2001-