Gümrük Ġncelemelerinde Süreç Yönetimi Af Tasarısı

Gümrük Ġncelemelerinde
Süreç Yönetimi
Af Tasarısı
Eray Asil, Direktör
Sercan Bahadır, Kıdemli Müdür
İstanbul, 13 Ocak 2011
Gümrük Ġncelemelerinde
Süreç Yönetimi
Sunum Planı










Gümrük ve Gümrük Hukuku Kavramı
Gümrük İncelemesinin Amacı
Gümrük İnceleme Türleri
Gümrük İncelemesinde Zamanaşımı
Gümrük İnceleme Usul ve Esasları
Gümrük İncelemesinde Dikkat Edilecek Hususlar
Gümrük İncelemesinde Mükellefin Sorumlulukları
Gümrük İncelemesinin Sonlandırılması
Güncel Gümrük İnceleme Konuları
Gümrük İncelemesine Hazırlık
13 Ocak 2011
Sayfa 3
Af Tasarısı
Gümrük Kavramı

Gümrük, gümrük bölgesine giren ve çıkan eşyaya ve taşıt
araçlarına gümrük kurallarının uygulanmasıdır.

Gümrüğün konusunu eşya ve taşıt oluşturmaktadır.
13 Ocak 2011
Sayfa 4
Af Tasarısı
Gümrük Kavramı
13 Ocak 2011
Sayfa 5
Af Tasarısı
Gümrük Hukuku Kavramı

Gümrük hukuku, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine
giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uygulanacak
gümrük kurallarının belirlendiği bir kamu hukuk dalıdır.

Gümrük hukuku, aynı zamanda dış ticaret düzenlemelerini
de kapsar (Anti-Damping Vergileri, Kota, Dış Ticaret
Standartları).

Genel idari usul yasası olmamakla birlikte, gümrük
vergileri özelinde 4458 sayılı Gümrük Kanunu, idari usul
yasası niteliğindedir.
13 Ocak 2011
Sayfa 6
Af Tasarısı
Gümrük Ġncelemelerinde Amaç

Ödenmesi gereken gümrük vergilerin doğruluğunu
araştırmak, tespit etmek ve sağlamak.

Kayıt dışı ekonomi ile mücadele etmek.

Tarife dışı önlemlere uyulmasını sağlamak

Mükellef aleyhinde olduğu kadar, lehinde olan hususları
da tespit etmek.

Gümrük idarelerine yapılan beyan ile şirket bünyesinde
tutulan kayıtlar arasındaki uyumluluğun araştırmak.
13 Ocak 2011
Sayfa 7
Af Tasarısı
Gümrük Ġnceleme Türleri
KAPSAMINA
GÖRE
KAYNAĞINA
GÖRE
YÖNTEMĠNE
GÖRE
Genel İnceleme
Olağan İnceleme
(sonradan
Kontrol)
Sonradan
Kontrol
Olağandışı
İnceleme
(İhbar-Şikayet)
Gümrük
Soruşturması
Konuya Göre
İnceleme
Sınırlı İnceleme
13 Ocak 2011
Gümrük
İncelemesi
Sayfa 8
Af Tasarısı

İncelemeye Yetkili
Kişiler


Gümrük Müfettişleri, Müfettiş Yrd
Gümrük Kontrolörleri, Stajyerleri

Gümrük İdare Amirleri
Gümrük Ġnceleme Türleri
Sonradan Kontrol

27.10.2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Sonradan
Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği” ile Gümrük
Müsteşarlığında yeni denetim yaklaşımına geçilmiştir.

Bu yönelik ile, gümrük kontrol ve incelemelerinin, gümrük
kapı veya idarelerinde değil, eşyalar ithal edildikten sonra
“firmalara ait yerlerde” yapılması planlanmaktadır.

AB ile uyum çerçevesinde, Türk Gümrük Denetim sisteminde
yapılan en köklü değişikliktir.
13 Ocak 2011
Sayfa 9
Af Tasarısı
Gümrük Ġnceleme Türleri
Sonradan Kontrol
Risk analizine dayalı, planlı ve sistematik olarak her yıl
sonradan kontrol yapılması planlanmaktadır.
Denetime tabi tutulacak şirketlerin bir kısmı “risk
kriterlerine” dayanarak tespit edilmektedir, diğer
kısmı ise “rastgele” olarak seçilmektedir.
İthalat ve ihracata ilişkin tüm işlemlerin firma
bünyesindeki ve gümrük idaresindeki kayıtları
arasındaki uyumluluk denetlenecektir.
13 Ocak 2011
Sayfa 10
Af Tasarısı
Gümrük Ġnceleme Türleri
Sonradan Kontrol
Stoklar
İthalat-İhracat
Dokümanları
Muhasebe
Bir arada
karşılaştırılarak
incelenecektir.
13 Ocak 2011
Sayfa 11
Af Tasarısı
Gümrük Ġnceleme Türleri
Sonradan Kontrol Usul - Esaslar

Öncelikle Merkezi Denetim Elemanınca en az 15 gün önce
sonradan kontrole başlanacağına dair bir tebligat
yapılmaktadır.

Sonradan kontrolün başında, firma yetkilileri ile müştereken
“sonradan kontrole başlama tutanağı” tanzim edilerek
sonradan kontrole başlanılmaktadır.

Merkez denetim elemanı sonradan kontrol sonucuyla ilgili
olarak sonradan kontrole tabi kişilerle nihai bir görüşme
yapmakta
ve
“Sonradan
Kontrol
Bitiş
Tutanağı”
düzenlenmektedir.
13 Ocak 2011
Sayfa 12
Af Tasarısı
Gümrük Ġncelemelerinde Zamanaşımı

Gümrük Kanunu – 3 yıllık tarh zamanaşımı süresince
inceleme yapılabilir.

Sonradan Kontrol incelemesinin süresine ilişkin bir
düzenleme bulunmamaktadır. Ancak yıllık inceleme onayı
alındığı dikkate alındığında, 1 yıl süreyi aşmaması gerektiği
düşünülmektedir.

Aynı dönem hakkında zamanaşımı süresi içerisinde yeniden
inceleme yapılması mümkündür.

Kabahatler Kanunu - 8 yıl (nisbi) ceza tarh zamanaşımı
süresi vardır.
13 Ocak 2011
Sayfa 13
Af Tasarısı
Ġncelemede Dikkat Edilecek Hususlar (1)

Her adım sonuca etki edebilir.

Uzman yardımı önemlidir.

Gereksiz gerginliklerden kaçınılmalıdır.

Gereksiz diyaloga girilmemeli, inceleme elemanından bir
davet gelmedikçe rahatsız edilmemelidir.

Sorulduğu ve istenildiği kadar bilgi verilmelidir.
13 Ocak 2011
Sayfa 14
Af Tasarısı
Ġncelemede Dikkat Edilecek Hususlar (2)

Makul büyüklükte bir oda tahsis edilmelidir.

Bina giriş görevlileri uyarılmalıdır.

Şirket hakkında genel bilgi verilmeli, çalışma ortamı ve
mekanlar tanıtılmalıdır.

İşyerindeki yemek uygulamasından yararlanmak isteyip
istemediği sorulmalıdır.

Ulaşım talebi bulunması halinde, abartıya kaçmayan
ayarlamalar yapılmalıdır.
13 Ocak 2011
Sayfa 15
Af Tasarısı
Ġncelemede Dikkat Edilecek Hususlar (3)

İrtibat, dış ticaret müdüründen aşağı olmamak üzere üst
seviyeden ve tek elden sürdürülmelidir.

İnceleme elemanının daha üst seviyedeki bir yetkiliye
başvurmaya ihtiyaç duymasına mahal verilmemelidir.

Hangi bilgi ve belgenin istenildiği anlaşılmalı, bilgi ve
belgeler zamanında ve doğru şekilde sunulmalıdır.

İstenmeyen / gerekli olmayan bilgiler sunulmamalıdır.
13 Ocak 2011
Sayfa 16
Af Tasarısı
Ġncelemenin Sonlandırılması (1)

Tutanak iyice incelenmeli, varsa itirazlar ve açıklamalar
kaydettirilmeli.

Doğruluğundan emin olunmayan bilgiler için zaman istenmeli,
zaman verilmiyorsa bu durum tutanakta belirtilmeli.

Mükellef temsilcisi, beyan ve açıklamalarının tutanağa tam
olarak geçirildiğinden emin olmalı.

Tutanağın her sayfası imzalanmalı.

İmza sirküleri, vekaletname ve şirket kaşesi götürülmeli.

İmzayı takiben tutanağın bir nüshası ile belgeler iade
alınmalıdır.
13 Ocak 2011
Sayfa 17
Af Tasarısı
Ġncelemenin Sonlandırılması (2)

Tutanağın imzalanmasının ardından 2 adet rapor düzenlenir.

Eksiklik var ise, gümrük inceleme elemanınca düzenlenen rapora
istinaden; gümrük vergisi tarh edilebilir ve/veya ceza kesilebilir ya da
düzeltme işlemi yapılabilir.

Sonradan Kontrol İncelemesine istinaden gümrük inceleme
elemanınca şirketin risk profilinin de yer aldığı “Basit Rapor” tanzim
edilerek Gümrük Müsteşarlığına gönderilir.
13 Ocak 2011
Sayfa 18
Af Tasarısı
Güncel Gümrük Ġnceleme Konuları

Gümrük kıymetine yönelik araştırmalar:
 Royalty ve Lisans ödemeleri
 Komisyon gibi ilave gümrük kıymeti ödemeleri
 Demuragge, Tahmil-Tahliye gibi giderler
 Teslim şekline göre navlun ve sigorta ödemeleri
 Gözetim uygulamalarında yapılan kıymet beyanları
 Hızlı kargo ile gönderilen koli ve gönderiler

Gümrük Tarife ve Menşei tespitine yönelik araştırmalar

Gümrük Rejimlerine yönelik araştırmalar:
 İkincil işlem görmüş ürünler-fire oranları
 Geri gelen eşya
13 Ocak 2011
Sayfa 19
Af Tasarısı
Gümrük Ġncelemelerine Hazırlık
Tavsiye ve Avantajlar (1)

Gümrük incelemeleri yapılmadan önce, uzman kişilerce
gümrük ve dış ticaret işlemleri gözden geçirilmelidir.

Gözden geçirme işlemleri ile gümrük ve dış ticaret
işlemlerinin risk ve fırsat profili çıkarılmadır.

İthalat-ihracat işlemleri, dış ticarete ilişkin muhasebe
kayıtları ile gümrük işlemleri arasında uyumluluk ve riskli
durumlar tespit edilmelidir.

Dış ticaret işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtları ile
gümrük mevzuatı arasındaki uyumluluk gözden
geçirilmelidir.
13 Ocak 2011
Sayfa 20
Af Tasarısı
Gümrük Ġncelemelerine Hazırlık
Tavsiye ve Avantajlar (2)
Ġlave Ödemeler
Şirket Tarafından
Tespit
(İthalattan sonra)
Ġstisnai Kıymet
Uygulaması
Gümrük Vergisi
13 Ocak 2011
Sayfa 21
Af Tasarısı
Ek beyan
Gümrük Vergisi
+Ceza (%15 „i 3x
gümrük vergisi) +
Gecikme Faizi
Gümrük İnceleme
Elemanının Tespiti
(İthalattan sonra)
Gümrük Vergisi +
Ceza (3xGümrük
Vergisi) + Gecikme
Faizi
Af Tasarısı
Sunum Planı






Kesinleşmiş Alacaklar
Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Bulunan (İhtilaflı)
Alacaklar
Kendiliğinden Yapılan Bildirimler
Tahsilinden Vazgeçilen Alacaklar
Başvuru ve Ödeme
Uzlaşma
13 Ocak 2011
Sayfa 23
Af Tasarısı
Af Kapsamına Giren Alacaklar

31/07/2010 tarihinden (bu tarih dahil) önce Gümrük
Müsteşarlığı‟na bağlı tahsil dairelerince 6183 sayılı Kanun
hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para
cezaları, faizler, zamlar ve gecikme zammı alacakları
13 Ocak 2011
Sayfa 24
Af Tasarısı
Kesinleşmiş Alacaklar

Vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi
henüz geçmemiş bulunan gümrük vergilerinin ödenmemiş
kısmının tamamen ödenmesi şartıyla, bunlara bağlı
gecikme faizi ve zammı gibi fer‟i amme alacakların
tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

Gecikme faizi yerine TEFE/ ÜFE aylık değişim oranı esas
alınacaktır.
13 Ocak 2011
Sayfa 25
Af Tasarısı
Kesinleşmiş Alacaklar

Gümrük vergisi asıllarına bağlı olmaksızın kesilmiş idari
para cezalarının % 50‟sinin tahsilinden vazgeçilecektir.

Bu cezalara ilişkin gecikme zammı yerine TEFE/ ÜFE
aylık değişim oranları esas alınacaktır.
13 Ocak 2011
Sayfa 26
Af Tasarısı
Kesinleşmiş Alacaklar

Dahilde işleme rejimi kapsamında gümrük yükümlüğü
doğan ancak Kanunda öngörülen başvuru süresi sonuna
kadar ihracat taahhüt hesabı müeyyideli kapatılan Dahilde
İşleme İzni/ Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında
ortaya çıkan kamu alacakları da kapsama alınmıştır.

Kesilen vergi cezaları / idari para cezaları ile bunlara bağlı
gecikme zamlarının tamamının tahsilinden
vazgeçilecektir.

Gecikme zammı yerine TEFE/ ÜFE aylık değişim oranları
esas alınacaktır.
13 Ocak 2011
Sayfa 27
Af Tasarısı
Kesinleşmemiş veya Dava Safhasındaki
Alacaklar
Dava/Ġtiraz Süresi
Geçmemiş ya da
Dava Açılmış/Ġtiraz
Edilmiş
Ġtiraz/Temyiz/Düzeltme
Başvuru Süresi Geçmemiş
veya Bu Aşamada
Terkin
►Gümrük Vergisi
(TEFE/ÜFE)
►Asla Bağlı Ceza,
Faiz, Gecikme Zammı
►Asla bağlı olmayan
Ġdari Para Cezaları
(TEFE/ÜFE)
13 Ocak 2011
Sayfa 28
Af Tasarısı
Tasdik/
Tadilen
Tasdik
%50
%20
%100
0
0
0
%25
%10
%25
Kendiliğinden Yapılan Bildirimler

Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve
tahsili gerektiği halde yükümlü tarafından beyan edilemeyen
aykırılıkların, ilgili gümrük idaresine bildirilmesi durumunda,



Gümrük vergilerinin tamamen ödenmesi şartıyla
faizlerin ve idari para cezalarının tamamının tahsilinden
vazgeçilir.
Gümrük Kanunu‟nun 234/3. maddesinde yer alan %
15‟lik cezadan vazgeçilir.
Ödenecek tutarlar TEFE/ ÜFE aylık değişim oranları esas
alınarak hesaplanacaktır.
13 Ocak 2011
Sayfa 29
Af Tasarısı
Tahsilinden Vazgeçilen Alacaklar



31.07.2010 tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde bu
Kanun yayımlandığı tarihe kadar ödenmemiş olan;
6183 sayılı Kanun kapsamında gümrük idarelerince takibi
gerekli alacaklardan,
 50 TL yi aşmayan asli,
 60 TL aşmayan idari para cezalarının tahsilinden
vazgeçilmektedir.
Bu alacaklar için karar verilirken, türü ve yükümlülükleri
yönünden bu alacaklar tek tek değerlendirilecektir ve sonuca
bağlanacaktır.
13 Ocak 2011
Sayfa 30
Af Tasarısı
Başvuru

Özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, isteyen borçlular,
Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna
kadar ilgili idareye başvurmaları gerekmektedir.
13 Ocak 2011
Sayfa 31
Af Tasarısı
Ödeme

Kanun kapsamında ödenmesi gereken tutarların;
 Defaten veya
 İlk taksiti bu Kanun‟un yayımlandığı tarihi izleyen
üçüncü aydan, başlamak üzere ikişer aylık dönemler
halinde azami 18 eşit taksitte, ödenmesi mümkündür.

İlk taksit ödeme süresi içerisinde borcun defaten ödenmesi
halinde, bu tutara Kanun‟un yayımlandığı tarihten ödeme
tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmaz.
13 Ocak 2011
Sayfa 32
Af Tasarısı
Ödeme
Taksitle yapılacak ödemelerde belirlenen tutar;




Altı eşit taksit için (1,05),
Dokuz eşit taksit için (1,07),
Oniki eşit taksit için (1,10),
Onsekiz eşit taksit için (1,15),
katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına
bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek
taksit tutarı hesaplanır.
13 Ocak 2011
Sayfa 33
Af Tasarısı
Ödeme

Bir takvim yılında iki veya daha az taksitin süresinde
ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen veya
eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın
sonuna kadar ödenmesi durumunda, Kanun hükümlerinden
yararlanılabilir.

Ancak bu durumda geciken her ay ve kesri için 6183 Sayılı
Kanun‟un 51. maddesine göre belirlenen gecikme zammı
oranında geç ödeme zammının da ödenmesi gerekecektir.
13 Ocak 2011
Sayfa 34
Af Tasarısı
Ödeme

Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin
belirtilen şekilde ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden
fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi
halinde, ilgili Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı
kaybedilecektir.
13 Ocak 2011
Sayfa 35
Af Tasarısı
Uzlaşma

Yeni düzenlemeyle yükümlüler
uzlaşma yoluna gidebileceklerdir.

Böylece iki tarafında kabul
edebileceği bir çözüm olanağı
sağlanacaktır.

Kapsama gümrük vergileri
alacakları ve cezalar girmektedir.
13 Ocak 2011
Sayfa 36
Af Tasarısı
Uzlaşma

Uzlaşma talebi, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde,
henüz itiraz başvurusu yapılmamış gümrük vergileri ve
cezaları için yapılır.

Uzlaşma talebi ile itiraz veya dava açma süresi durur,
uzlaşma vaki olmaz veya temin edilemezse süre kaldığı
yerden işler. Sürenin bitimine 3 günden az kalmış ise süre 3
gün uzar.
13 Ocak 2011
Sayfa 37
Af Tasarısı
Uzlaşma

Uzlaşılan ve tutanakla tespit olunan hususlar hakkında dava
açılamaz, şikayette bulunulamaz.

Uzlaşma tutanağının tebliğ tarihinden itibaren 1 ay ödeme
süresi vardır.

Uzlaşılan cezalar hakkında Kabahatler Kanunu uyarınca
peşin ödeme indiriminden yararlanılamaz.
13 Ocak 2011
Sayfa 38
Af Tasarısı
Teşekkürler