Bernard Brunhes International

Bernard Brunhes International
Sosyal müktesebata giriş ve kişilerin
serbest dolaşımına ilişkin yasal çerçeveye
genel bakış
AB ve sosyal politika (1)




AB entegrasyonu: Antlaşmalara dayalı ortak politikalar
oluşturulması için bağımsız devletlerden yetki aktarımı
Ortak politikaların başlangıçtaki amaçları: ekonomik
entegrasyon (4 temel serbesti ile gümrük birliği ve ortak
pazar)
Antlaşmalarda yer alan ama ortak Pazar hedefleriyle
bağlantılı olan bazı sosyal politika yönleri
Sadece son 15-20 yıl: sosyal politika alanında AB‟nin daha
etkili ve genişlemiş rolü
2
AB ve sosyal politika (2)

Aşağıdaki alanlarda mevzuat:
 İş
sağlığı ve güvenliği
 Çalışma koşulları
 İşçilere bilgi ve danışmanlık
 Toplumsal cinsiyet eşitliği
 Ayrımcılık yapmama

Açık koordinasyon yöntemi (AKY)
 Sosyal

koruma ve sosyal içerme; istihdam
Finansman sağlama mekanizmaları
3
İç Pazar – Sözleşme temeli

AB İşleyişi ile ilgili Anlaşmanın 4.Maddesi (TFEU)
 “Birlik
ve Üye Ülkeler arasında paylaşılan yetkiler şu belli
başlı alanlarda uygulanır: (a) iç Pazar (…)”.

TFEU 26.Madde
 “Birlik,
iç pazarın Anlaşmaların ilgili hükümleriyle uyumlu
olarak kurulması ve işlemesini sağlamak için önlemler
alır. İç pazar, Anlaşmaların hükümleriyle uyumlu olarak,
malların, kişilerin, hizmetlerin ve sermayenin serbest
dolaşacağı, iç sınırları olmayan bir alanı kapsar”.
4
İç Pazar – Sözleşme temeli










İç pazarı oluşturan 4 temel serbestlik
Malların serbest dolaşımı
Sermayenin serbest dolaşımı
Hizmetlerin serbest dolaşımı & kuruluş hakkı
İşçilerin serbest dolaşımı
KİŞİLERİN
SERBEST
DOLAŞIMI*
Bu TFEU hükümleri doğrudan uygulanabilir
dikey doğrudan etki: Ülke önlemlerine karşı
kısıtlı yatay etki: “toplu özel önlemlere” karşı (örn. özel kurum ve dernek
kuralları) (+ işçilerin serbest dolaşımı için, özel bireylerin faaliyetlerine
karşı (işveren))
Tamamen dahili olan durumlarda uygulanabilir değil
ters ayrımcılık
Çeşitli Direktifler ve Tüzükler tarafından uygulanır
* Avrupa Birliği Vatandaşlığı dahil

5
Sunumun genel hatları





Kişilerin serbest dolaşımı (hizmetler, kuruluş ve işçiler)
Kişilerin serbest dolaşımına getirilen kısıtlamalar
İşçilerin serbest dolaşımına ilişkin geçiş düzenlemeleri
Ekonomik olarak faal olmayan kişilerin serbest dolaşımı
İkincil mevzuata genel bakış
 2004/38 sayılı Direktif (ikamet)
 1612/68 sayılı Tüzük (işçilerin serbest dolaşımı)
 2006/123 sayılı Direktif (hizmetler)
 2005/36 sayılı Direktif (mesleki nitelikler)
 96/71 sayılı Direktif (görevlendirme)
 Sosyal güvenlik sistemlerinin koordinasyonuna ilişkin 883/2003 ve
987/2009 sayılı Tüzükler
6
Hizmetlerin serbest dolaşımı (Md. 56-57 TFEU)


Hizmet sağlayıcısının bulunduğu ülkenin haricindeki Üye Ülkedeki
serbest meslek faaliyetlerinin geçici takibi
“Hizmetler, malların, sermayenin ve kişilerin serbest dolaşımı
hükümleri tarafından yönetilmedikleri sürece, geri ödeme
karşılığında sağlandıkları Anlaşmalar dahilindeki „hizmetler‟ olarak
düşünülürler (Madde 57 TFEU)


Prensipte hizmetlerin serbest dolaşımına kısıtlama getirilmesi
yasaktır (Madde 56 TFEU)



Hizmetin makbuz karşılığı ödenmesi gerekmez
Bazı kısıtlamalar gerekçelendirilebilir
“Hizmet sağlayan kişi, Üye Ülkenin kendi vatandaşlarına uygulanan
aynı koşullar altında hizmetin sağlandığı Üye Ülkede geçici olarak
faaliyetini takip edebilir” (Madde 57 TFEU)
Hizmet sağlama ve alma özgürlüğünü kapsar
7
Kuruluş hakkı (Md. 49 TFEU)




Söz konusu kişinin ülkesi olmayan diğer Üye Ülkede serbest
meslek faaliyetlerinin sürekli takibi
Prensipte yasak olan fakat bazıları gerekçelendirilen kısıtlamalar
Hizmetlerin serbest dolaşımı faaliyetlerin süresine,
düzenliliklerine veya sürekliliklerine bağlıdır
Başka bir Üye Ülkede kuruluş oluşturan kişi asıl Üye Ülkenin
düzenlemelerinden çıkar

Hizmetlerin serbest dolaşımına karşı olarak: başka bir Üye Ülkede geçici
hizmet sağlayan kişi asıl/kuruluş Üye Ülkesi tarafından düzenlenmeyi
sürdürür
 ev sahibi ülke de kuralları uygularsa “çifte düzenleyici yük” riski ortaya
çıkabilir
 menşei ülkede hukuksal olarak faaliyet takibi yapan hizmet
sağlayıcılarıyla ilgili olarak menşei ülke ilkesi
 eşdeğer mevzuat durumunda ortak tanıma
 ulusal kanunların uyumlaştırılmasını gerektirebilir (direktifler)
8
İşçilerin serbest dolaşımı(Madde 45 TFEU) (1)


Üye Ülkelerin işçilerinin milliyetleri arasında istihdam, geri
ödeme ve diğer çalışma koşullarıyla alakalı tüm ayrımların
ortadan kaldırılması
Şu hakları kapsar:





yapılan iş tekliflerini kabul etmek (iş izni olmadan)
bu amaçla Üye Ülkede serbest dolaşım
istihdam için Üye Ülkede ikamet etmek
bir Üye Ülkede çalıştıktan sonra orada kalmak
Bazı kısıtlamalara tabidir


gerekçelendirme mümkündür
serbest dolaşım kamu hizmetinde istihdam için geçerli değildir
 daraltılmış açıklama: Ülke güçlerinin uygulamalarına katılım
 silahlı kuvvetler, adliye, istihbarat servisleri
 kamu doktorları, demiryolu şirketleri, vb dahil değil
9
İşçilerin serbest dolaşımı (Madde 45 TFEU) (2)

İşçi kimdir?





belirli bir zaman zarfında, faaliyetlerin etkili ve gerçek olması ve
yalnızca marjinal ve bağlı olmaması kaydıyla başka biri için veya
başka birinin altında hizmet veren kişidir
geniş açıklama: eğitim alanları, yarı zamanlı işçileri ve düşük
gelirli işçileri kapsar
gerçekten iş arayan kişiler de işçidir (fakat yetkilerin tamamından
faydalanamazlar)
eğer daha önceki mesleki faaliyetiyle arasında bağlantı varsa kişi
işçi statüsünü mesleki eğitim boyunca koruyabilir
istihdam ilişkisi sona erdikten sonra kişi işçi statüsünü yitirir fakat
istihdam ilişkilerinin sonlandırılmasından sonra bu statü bazı
etkiler üretmeyi sürdürür
10
Kişilerin serbest dolaşımında kısıtlamalar (1)

Gerekçelendirme hariç milliyete dayalı ayrımcılık
yasaktır
yalnızca doğrudan ayrımcılığı kapsamaz, örn. bir
işçinin/serbest meslek sahibinin doğrudan milliyetine dayalı
ayrımcılık…
 …aynı zamanda dolaylı ayrımcılığı da içerir, örn. muamele
farklılığının daha nötr fakat göçmenlerin vatandaşlardan daha
çok etkileyen kriterlere dayandığı durumlarda (örn. ikamet,
mesleki nitelikler…)


Gerekçelendirme hariç kişilerin serbest dolaşımının
ayrımcılıktan bağımsız kısıtlanması da yasaktır
örn. tarifeler, belirli yasal form, bölgesel kısıtlamalar, nicel
kısıtlamalar ile ilgili tüzük
 serbestleştirme

11
Kişilerin serbest dolaşımında kısıtlamalar (2)

Serbest dolaşım kısıtlamaları, bir genel çıkar amacı
ışığında gerekçelendirilebilirler



daha yüksek değerleri korumayı amaçlayan ekonomik olmayan
hedefler
Doğrudan ayrımcılık içeren ulusal önlemler, yalnızca
gerekçeleri TFEU‟da yer alıyorsa haklı bulunabilirler, örn.
kamu güvenliği, kamu sağlığı ve kamu politikası
Dolaylı veya ayrımcılık içermeyen ulusal önlemler aynı
zamanda genel çıkarın nedenlerinden baskın gelerek
gerekçelendirilebilirler
Avrupa Adalet Divanı tarafından sağlanan istisna; açık liste
 örnekler: sosyal güvenlik sisteminin mali dengesinin ciddi
anlamda hafife alınması riski; tüketici koruması; çevrenin
korunması; yol güvenliği vb.

12
Kişilerin serbest dolaşımında kısıtlamalar (3)

Hukuki bir biçimde uygulanabilir olması için
kısıtlayıcı ulusal önlemler yalnızca genel çıkar
hedefine erişmek için gerekli değil aynı zamanda
orantılı olmalılar
 hedefe
erişimi güvence altına almak için uygun olmalılar;
 o hedefe erişmek için gerekli olanın ötesine
geçmemeliler;
 ve bu önlemleri, aynı sonuca ulaşan daha az kısıtlayıcı.
diğerleriyle değiştirmek mümkün olmamalı
13
Yeni Üye Ülkelerden işçilerin serbest dolaşımlarının
kısıtlanması için geçiş düzenlemeleri (1)

EU-8 / EU-2 Üyelik Anlaşmaları Üye Ülkenin geçici olarak
serbest dolaşımı kısıtlamasına izin verir




yalnızca bir işe girecek olan işçilerin serbest dolaşımıyla ilgili
serbest meslek sahiplerinin dolaşımını etkilemez!
karşılıklılık mümkün
Üye Ülke üye olduktan sonra 7 yıl süresince, gitgide daha
bağlayıcı koşulların uygulandığı 3 bölüm halinde (2+3+2)
kısıtlayıcı önlemlerini koruyabilir (örn. çalışma izni)


1.bölümün bitiminden önce EU-15 Üye Ülkesi AB‟yi kısıtlamaları
sürdürmek istediği konusunda bilgilendirmelidir (bilgilendirmezse
kısıtlamalar kalkar)
2.bölümün bitiminden önce, 3.bölümde kısıtlamaları korumak isteyen
EU-15 Üye Ülkesi AB‟yi “iş piyasasının ciddi anlamda zarar görmesi
(tehdidi)” konusunda bilgilendirmelidir
14
Yeni Üye Ülkelerden işçilerin serbest dolaşımlarının
kısıtlanması için geçiş düzenlemeleri (2)



EU-8 güncel durum (3.bölüm): yalnızca Almanya ve Avusturya
kısıtlamaları hala uygulamakta (İngiltere, İrlanda ve İsveç hiç
uygulamadı)
EU-2 güncel durum (2.bölüm): Üye Devletlerin pek çoğu hala
kısıtlama uygulamakta
30 Nisan 2011 (EU-8) ve 31 Aralık 2013‟e (EU-2) kadar tüm
kısıtlamalar kaldırılmalıdır
15
Ekonomik olmayan biçimde aktif olan kişilerin
serbest dolaşımı



TFEU Madde 18: genel ayrımcılığa karşıtlık maddesi
 “Anlaşmaların uygulanması kapsamı dahilinde ve orada yer
alan herhangi bir özel hükme karşı önyargı olmaksızın,
milliyete dayalı her türlü ayrımcılık yasaklanmıştır”
TFEU Madde 20: Birlik vatandaşlığı
 “Birlik vatandaşlığı burada kurulmuştur. Üye Ülkelerden birinin
milliyetine sahip olan kişi Birliğin vatandaşıdır. Birlik
vatandaşlığı ulusal vatandaşlığa ektir, onun yerini almaz”.
TFEU Madde 21: Vatandaşlığa bağlı haklar
 “Birliğin her vatandaşı, Anlaşmalarda belirtilen kısıtlamalara ve
koşullara ve bunları etkin kılmak için alınan önlemlere tabi
olmak koşuluyla Üye Ülkelerin sınırları dahilinde özgürce
hareket etme ve ikamet etme hakkına sahiptir”.
16
Kişilerin serbest dolaşımı konusunda ikincil ana
mevzuat

Direktif 2004/38/EC (“İkamet Direktifi”)


Profesyonel niteliklerin ortak tanınması konusunda
Direktif 2005/36/EC


işçileri etkiler
Direktif 2006/123/EC (“Hizmetler Direktifi”)


hizmetleri/kuruluşu/işçileri etkiler
İşçilerin serbest dolaşımı ile ilgili 1612/68 numaralı
Tüzük


hizmetleri/kuruluşu/işçileri + vatandaşlığı etkiler
hizmetleri ve kuruluşu etkiler
Direktif 96/71/EC (“Atama Direktifi”)

hizmetleri etkiler
17
Direktif 2004/38/EC (“İkamet Direktifi”) (1)

Kendilerinin ve aile üyelerinin vatandaşı olduğu ülkenin
dışında başka bir Üye Ülkeye taşınan veya orada ikamet
eden tüm AB vatandaşları için geçerlidir


Aile üyeleri: eş, kayıtlı partner (ev sahibi Üye Ülkede evlilik ile
eşdeğerse), 21 yaş altı veya bağımlı çocuklar, bağımlı kişiler
(milliyet gözetmeksizin)
Şunları düzenler:
AB vatandaşlarının ve aile üyelerinin bir Üye Ülkeye taşınma
veya orada ikamet etme haklarını uygulama koşulları
 Sürekli ikamet hakkı
 Kamu politikası, kamu sağlığı ve kamu güvenliğine dayanarak
bu haklara getirilen kısıtlamalar

18
Direktif 2004/38/EC (“İkamet Direktifi”) (2)

Giriş ve çıkış hakkı
 AB
vatandaşları için geçerli kimlik kartı
 üçüncü ülke aile üyeleri için pasaport


eğer ikamet kartına sahip değilse vize yoluyla giriş
mümkün
3 aya kadar ikamet hakkı
 geçerli
kimlik kartı dışında koşul ve formalite yok (üçüncü
ülke aile üyeleri için pasaport)
19
Direktif 2004/38/EC (“İkamet Direktifi”) (3)

3 aydan fazlası için ikamet hakkı
 koşullar

iş sahibi ve serbest meslek sahibi kişiler: koşul yok


ekonomik olarak aktif olmayan kişiler (örn. emekliler)



geniş hastalık sigortası kapsamı
yeterli kaynaklar
öğrenciler



hastalık izninde olan işçileri ve belirli koşullar altında istem dışı işsiz
kalmış kişileri içerir
geniş hastalık sigortası kapsamı ve yeterli kaynaklar (-ın bildirimi)
resmen tanınmış bir kurumda kursa/eğitime/mesleki eğitime
katılıyor olmak
bu kişilerin aile üyeleri

öğrenciler için: yalnızca eş, kayıtlı partner ve bağımlı çocuklar
20
Direktif 2004/38/EC (“İkamet Direktifi”) (4)

3 aydan fazlası için ikamet hakkı
 formaliteler
 AB vatandaşlarının kayıt yaptırmaları gerekebilir
 üçüncü ülke aile üyelerinin ikamet kartına ihtiyaçları vardır
21
Direktif 2004/38/EC (“İkamet Direktifi”) (5)

3 aydan fazlası için ikamet hakkı
 ikamet


hakkını koruma koşulları
AB vatandaşları: koşulları yerine getirdikleri takdirde
İhraç sosyal destek sistemine başvurunun doğal sonucu
olmayabilir (vaka bazında yaklaşım)

eğer AB vatandaşları işçilerse veya iş aramak için ev sahibi
Üye Ülkenin sınırlarına girdilerse AB vatandaşlarına (ve aile
üyelerine) karşı ihraç önlemi alınmayabilir (gerçekten iş
aradıklarını ve bulma şanslarının yüksek olduğunu
kanıtlarlarsa)
22
Direktif 2004/38/EC (“İkamet Direktifi”) (6)

Kalıcı ikamet hakkı
5 yıllık sürekli yasal ikamet
 Yılda 6 ayı veya özel durumlarda daha fazlasını aşmayan
durumlarda bulunmama durumu sürekliliği etkilemez
 Bir kere alındıktan sonra sürekli ikamet hakkı yalnızca iki ardışık
yıl boyunca ev sahibi Üye Ülkede bulunmama durumunda
kaybedilir
 Artık koşullara tabi olmayan ikamet hakkı
 Formaliteler
 AB vatandaşları için sürekli ikameti gösteren belge
 üçüncü ülke aile üyeleri için kalıcı ikamet kartı (her 10 yılda bir
yenilenebilir)

23
Direktif 2004/38/EC (“İkamet Direktifi”) (7)

İlgili haklar


bir Üye Ülkede ikamet hakkı elde eden üçüncü ülke aile üyeleri
orada iş bulabilirler veya serbest meslek sahibi olabilirler
Eşit muamele hakkı
Ev sahibi Üye Ülkede ikamet eden AB vatandaşları ve onların
aile üyeleri o Üye Ülkenin vatandaşlarıyla eşit muamele görme
hakkına sahiptir
 İstisna
 gerçekten iş arayan kişilerin ilk 3 ay boyunca sosyal destek
almaması,
 ilk 5 yıl için öğrencilerin koruma yardımı almaması

24
İşçilerin serbest dolaşımıyla ilgili 1612/68 numaralı
Tüzük (1)

TFEU Madde 45‟i detaylandırır (ve yürürlüğe sokar)

Üç bölüm:
 Göçmen

işçiler ve aileleri için istihdama erişim
Göçmen işçiler ve ailelerinin yasal olarak korunmasına
önemli katkı
 Boş
pozisyonlar ve iş başvuruları (ulusal istihdam
hizmetlerinin işbirliği)
 İşçilerin serbest dolaşımı alanında Üye Ülkeler arasında
işbirliği
25
İşçilerin serbest dolaşımıyla ilgili 1612/68 numaralı
Tüzük (2)

İşçiler ve aileleri için istihdama erişim
Bir Üye Ülkenin vatandaşları ile aynı koşullar altında, o ülkede
işe girme veya iş takibi yapma hakkı
 İş sözleşmelerinin sonlandırılması ve görüşmeler ile ilgili eşit
muamele
 Bir Üye Ülkenin vatandaşlarıyla iş piyasasına aynı koşullar
altında erişim






göçmen işçiler için özel işe alma prosedürleri mevcut değil
göçmen işçiler için özel kota mevcut değil
istihdam hizmetleri için kayıt ihtiyacı yok
boş pozisyonların tanıtımı ile ilgili kısıtlama yok
İş arayan yabancı uyruklu kişiler istihdam hizmetlerinden ülke
vatandaşlarıyla aynı desteği alırlar
26
İşçilerin serbest dolaşımıyla ilgili 1612/68 numaralı
Tüzük (3)

İşçiler ve aileleri için istihdama erişim (dvm.)
istihdam koşulları (ücretler, kovulma…), sosyal avantajlar ve
vergi avantajları, yeniden eğitim ve mesleki eğitim
 aksini şart koşan anlaşmalar hükümsüz ve geçersizdir
 aynı zamanda sınır işçileri için
 sendika üyeliği ve buna bağlı hakların uygulanışı ile ilgili eşit
muamele
 konut hakları ve işçilere verilen yardımlar ile alakalı eşit
muamele
 eğitim ve mesleki eğitim konularında göçmen işçi çocuklarına
eşit muamele.

27
İşçilerin serbest dolaşımıyla ilgili 1612/68 numaralı
Tüzük (4)

İşçiler ve aileleri için istihdama erişim (dvm).


istihdam koşulları ile ilgili eşit muamele
 örn. bir işçinin firmadaki kıdemini hesaplarken askeri hizmet
sürelerinin hesaba katılması
 örn. ayrılma ücretinin ödenmesi (örn. evlerinden ayrılan işçilerin
aylıklarına ek olarak)
sosyal avantajlarla ilgili eşit muamele
 “bir iş sözleşmesiyle bağlantılı olsun olmasın tüm avantajlar
objektif işçi statülerinden ötürü veya ulusal sınırlarda ikamet
edişlerinden ötürü genelde ulusal işçilere verilir, dolayısıyla diğer
üye ülkelerin vatandaşları olan işçilere kadar genişletilmiş
olmaları Topluluk içinde bu tür işçilerin hareketliliğini kolaylaştırır”
28
İşçilerin serbest dolaşımıyla ilgili 1612/68 numaralı
Tüzük (5)

İşçiler ve aileleri için istihdama erişim (dvm).
 istihdam koşulları ile ilgili eşit muamele (dvm.)



oldukça geniş bir kavram
 sosyal destek (örn. asgari sosyal yardım)
 eğitim finansmanı ve yardımlar
 toplu taşıma araçlarında indirim kartları
 özel bir dilde mahkeme davası hakkı
 cenaze masrafları için yardım
aynı zamanda 883/2004 numaralı Tüzüğün kapsamına girse
de girmese de sosyal güvenlik yardımlarını da kapsar
haklar aynı zamanda işçinin aile fertlerine de verilir
29
İşçilerin serbest dolaşımıyla ilgili 1612/68 numaralı
Tüzük (6)

Ulusal istihdam kurumları arasında işbirliği
EURES,
Avrupa
İstihdam
Servisi portalı
30
İşçilerin serbest dolaşımıyla ilgili 1612/68 numaralı Tüzük (7)

EURES-ağı
 İstihdam
servislerinden ve sosyal taraflardan oluşur
 Komisyon tarafından sağlanan idari koordinasyon
 EURES yöneticiler & danışmanlar ağı
 Faaliyetler:




iş arayanlar için yerleştirme hizmeti, çalışanlar ve işverenler için
eşleştirme hizmeti ve diğer Avrupa ülkelerinde personel işe almak
isteyen işverenler için destek hizmeti verir;
Üye Ülkelerde yaşam ve çalışma koşulları hakkında güncel bilginin
yayılması;
istihdam ve sosyal hizmetler, sosyal taraflar vb arasındaki işbirliğinin
geliştirilmesi;
hareketliliğin önündeki engellerin, beceri sahibi iş fazlalığının,
azlığının ve göç akımlarının takibi ve değerlendirilmesi.
31
İşçilerin serbest dolaşımıyla ilgili 1612/68 numaralı Tüzük (8)

Üye Ülkeler arasındaki diğer işbirliği
 İşçilerin
serbest dolaşımı konusunda Danışma Komitesi
 ülke başına 6 üye (2 memur, 2 sendika temsilcisi ve 2
işveren örgütü temsilcisi)
 ulusal istihdam politikalarını koordine etmek amacıyla
serbest dolaşım sorunlarını inceler; genel sorular veya
ilkelerle alakalı sorular ile ilgili Komisyona mantıklı
seçenekler sunar
 yılda en az iki kere toplanır
32
Direktif 2006/123/EC “Hizmetler Direktifi” (1)


Lizbon stratejisi bağlamında görülür (“büyüme ve
işler”)
Hedefler:
hizmetlerin serbest tedarikini ve kuruluş hakkını geliştirmek
 hizmet alıcılarının haklarını güçlendirmek
 hizmetlerin kalitesini desteklemek
 Üye Ülkeler arasında etkili idari işbirliğini kurmak


Kapsam
istisnai tutulmayan tüm hizmetleri içerir
 istisnai hizmetler: mali hizmetler, taşımacılık hizmetleri,
yayıncılık hizmetleri, sağlık hizmetleri, sosyal konutlandırma
alanındaki sosyal hizmetler, çocuk bakımı ve ailelere destek,
…

33
Direktif 2006/123/EC “Hizmetler Direktifi” (2)


Daha belirgin ikincil AB yasaları ile çakışma durumunda (örn. Tüzük
883/2004, Dir. 96/71/EC, Dir. 2005/36/EC), ikincisi geçerlidir
İdari basitleştirme
 Üye Ülkeler bir hizmet faaliyetine uygulanabilecek, erişebilecek
prosedürleri ve formaliteleri değerlendirmeliler ve bunların gerçekten
gerekli olup olmadığını incelemeliler veya bazı prosedürlerin
kaldırılıp kaldırılamayacağını veya daha az yük oluşturan
alternatiflerle değiştirilip değiştirilemeyeceğini incelemeliler
 Üye Ülkeler hizmet sağlayıcılarının faaliyetlere erişim ve uygulama
için gerekli olan tüm prosedürleri ve formaliteleri –elektronik
yöntemler ile- tamamlayabilecekleri “tek irtibat noktaları”
oluşturmalılar
 Bu tek irtibat noktaları sağlayıcıların ve alıcıların net bilgi almalarını
sağlarlar (örn. gereklilikler) ve bu gerekliliklerin
uygulanma/yorumlanma sürecinde onları desteklerler
34
Direktif 2006/123/EC “Hizmetler Direktifi” (3)

Kuruluş hakkı
 Yetkilendirme
tasarıları
 Üye Ülkeler yetkilendirme tasarıları belirlemeliler ve
bunların ayrımcı olup olmadığını, nesnel ve orantılı
olup olmadıklarını değerlendirmeliler
 Yetki verme koşullarının aynı olması
 Yetki süresi prensipte sınırsız olmalıdır
 Prosedürlerle alakalı garantiler
 Yasaklanan gerekliliklerin listesi
 Örn. milliyet gereklilikleri, bir Üye Ülkeden fazlasında
kuruluş sahibi olma yasağı, ekonomik testler vb.
35
Direktif 2006/123/EC “Hizmetler Direktifi” (4)

Kuruluş hakkı (dvm.)
 Ayrımcılık
içermeme, gereklilik ve orantılılık kriterlerini
temel alarak tespit edilen ve değerlendirilen (ayrımcı
olmayan) gerekliliklerin listesi
 örn. bölgesel veya nicel kısıtlamalar, belirli bir yasal
form alma zorunluluğu, asgari çalışan sayısı, sabit
asgari/azami tarifeler
36
Direktif 2006/123/EC “Hizmetler Direktifi” (5)

Hizmetlerin serbest dolaşım özgürlüğü
 Üye
Ülkeler gereklilikleri belirli sayıda durumda yalnızca
yeni hizmet sağlayıcıları için uygulayabilirler



kamu politikası, kamu güvenliği, kamu sağlığı ve çevrenin
korunması hedefleri ışığında ayrımcı değilse, gerekliyse ve
orantılıysa
belirli sektörler için
 örn. yardımcı hizmetler, tayin, profesyonel niteliklerin
tanınması, belirli mesleklere ait faaliyetler
hizmetlerin güvenliğiyle ilgili olarak vakaların istisnasına
dayanarak, genel çıkar Üye Ülke mevzuatı tarafından
yeterince korunmuyorsa
 Prensipte

yasaklanan gereklilik örnekleri
örn. ev sahibi Üye Ülkede kuruluş sahibi olma zorunluluğu
37
Profesyonel niteliklerin tanınması konusunda Direktif 2005/36/EC
(1)






Başka bir Üye Ülkede çalışan veya serbest meslek sahibi kişilerin
takibinde karşılaşılan ortak engelleri hedef alır, örn. (ulusal)
profesyonel nitelikler (diplomalar)
Ulusal nitelikler üzerinde ısrar etmek çifte düzenleme yükü yaratabilir
ve dolaylı olarak ayrımcıdır
Profesyonel niteliklerin ortak tanınmasının gerçekleştirilmesiyle
üstesinden gelinebilir
Ev sahibi Üye Ülke tarafından mesleki niteliklerin tanınmasının etkisi
bir kişinin kendi ülkesinde yapmak için nitelikli oluğu mesleğe Üye
Ülkede de erişebilmesini sağlar ve ülkesindeki koşullarla aynı koşullar
altında takibini yapmasını sağlar
Yalnızca düzenli mesleklere uygulanır, örn. erişimi veya takibi
kanunla, tüzükle veya idari hükümle belirli mesleki niteliklerin
edinilmesinden sonra
Başka bir üye ülkede eğitim almak isteyen (veya eğitimine devam
etmek isteyen) kişiler için geçerli değildir
38
Profesyonel niteliklerin tanınması konusunda Direktif 2005/36/EC
(2)

Geçici hizmet sağlama ve kalıcı kuruluş için farklı
sistemler


sistem mesleklerini geçici olarak/ara sıra takip etmek isteyen
kişiler için daha esnektir (çalışan veya serbest meslek sahibi
kapasite)
Kalıcı kuruluş dahilinde:

sektörel sistem: asgari eğitim koşullarının Avrupa düzeyinde
uyumlaştırıldığı meslekler için

doktor, genel bakım hemşiresi, diş hekimi, veteriner hekim, ebe,
eczacı ve mimar
ticaret, sanayi veya işletme alanındaki meslekler
(mesleki deneyimin tanınması)
 tüm diğer meslekler için genel sistem


Bazı meslekler hariçtir (özellikle avukatlar)
39
Profesyonel niteliklerin tanınması konusunda Direktif 2005/36/EC
(3)

Geçici hizmet temini
Ev sahibi Üye Ülke mesleki niteliklere bağlı nedenlerden
ötürü dolaşımı kısıtlamayabilir
 hizmet sağlayıcı aynı mesleği orada da takip edebilmek
için yasal olarak bir üye ülkede kuruluş oluşturmuşsa
 (meslek Üye Ülkede düzenlenmemişse) hizmet sağlayıcısı
bu mesleği son 10 yılda 2 yıldan fazla süreyle takip ettiyse
 profesyonel bir kurum veya kuruluş tarafından
yetkilendirilmekten / kayıttan/ üyelikten muaf olma
 otomatik geçici kayıt veya geçici üyeliğe izin vardır

40
Profesyonel niteliklerin tanınması konusunda Direktif 2005/36/EC
(4)

Geçici hizmet temini (dvm.)

Ev sahibi Üye Ülke ilk hizmet temini için bildirim talebinde
bulunabilir
 mesleki yükümlülüğe karşı koruma ile bilgi de dahil
 bildirime şunların da eşlik etmesi gerekebilir


Kamu sağlığı/güvenliği ile ilgili şeyler içermeyen (sektörel
olmayan) meslekler için ev sahibi Üye Ülke hizmet
temininden önce nitelikleri kontrol edebilir


uydukla ilgili kanıt, yasal kuruluş/ev sahibi Üye Ülkede takip
ile ilgili onay, mesleki niteliklere dair kanıt …
eğer bu kontrol eğitimde önemli tutarsızlıkları ortaya çıkarıyorsa
kişinin bir yetenek testine girmesi veya kısa bir eğitim alması
gerekebilir
Ev sahibi Üye Ülkenin mesleki titri altında sağlanan hizmet
+ hizmet alıcısının bilgilendirilmesi
41
Profesyonel niteliklerin tanınması konusunda Direktif 2005/36/EC
(5)

Kuruluş
sistem
 AB düzeyinde uyumlaştırılan minimum eğitim
gereklilikleri (kabul şartları, minimum eğitim yılı sayısı
veya eğitim saati, minimum bilgi ve beceriler)
 Üye Ülke bu uyumlaştırılmış standartlara göre nitelik
gerekliliklerine tabi olan mesleğe erişimi sağlar
 otomatik tanıma
 sektörel
 Her
Üye Ülke mesleki faaliyetlerim erişimi ve takibi ile
ilgili bu niteliklerin kanıtlarını tanıyıp aynı etkiyi
yüklemeliler
42
Profesyonel niteliklerin tanınması konusunda Direktif 2005/36/EC
(6)

Kuruluş (dvm.)
 genel sistem
Yeterliğin 5 düzeyi, eğitimin süresine ve düzeyine
bağlı olarak, a. yetkinliğin onaylanmasından e. bir
üniversitede veya yüksek eğitim kurumunda en az 4
yıllık lise sonrası eğitim alındığını gösteren diploma
 eğer meslek menşei Üye Ülkesinde düzenlenmemişse
Üye Ülkedeki meslek takibi o mesleğin son 10 yılda
en az 2 yıl boyunca takibini gerektirir

43
Profesyonel niteliklerin tanınması konusunda Direktif 2005/36/EC
(7)

Kuruluş
 genel sistem (dvm.)



ev sahibi Üye Ülke bir mesleğe erişim ve takiple ilgili olarak
başka bir Üye Ülkede sınırları dahilinde bu mesleğe erişim ve
meslek takibi için gerekli olan niteliklere sahip kişilere, eğer bu
nitelikler en az ev sahibi Üye Ülke tarafından istenenden bir
önceki düzeyle eşdeğerse (Üye Ülkenin düzey e. yeterlik
istemesi durumunda iki düzey öncesi) kendi vatandaşlarında
uyguladığı koşulları uygular
fakat eğer eğitim gereklilikleri arasında ciddi bir tutarsızlık
varsa (örn. 1 yıldan daha fazla kısa olan eğitim, ciddi anlamda
farklı konuları ele alan eğitim) ev sahibi Üye Ülke kişiden
yeterlilik testine girmesini veya 3 yıla kadar sürebilen bir
adaptasyon sürecini tamamlamasını isteyebilir
yalnızca istisnai durumlarda ret
44
Direktif 96/71/EC (“Tayin Direktifi”) (1)


iş hukuku ile ilgili, sosyal güvenlikle değil
Hizmetlerin serbest dolaşımına girer (çalışanların tayini
için), işçilerin serbest dolaşımına değil
işçilerin tayini işveren kuruluş tarafından kurulduğu ülke
dışında başka bir üye ülkede kuruluşun esas ülkesinde
istihdam edilen işçilerin kullanımıyla hizmetlerin geçici
teminidir
 tayin edilen işçiler ev sahibi Üye Ülkenin iş piyasasına
girmezler


Tayin önemli bir konudur
iç Pazar ve ulusal sosyal hukuk arasında denge
 “sosyal damping” korkusu
 ayrıca genişleme ortamına / geçiş düzenlemelerine karşıt
görülür (Avusturya ve Almanya hariç hizmetleri etkilemez)

45
Direktif 96/71/EC (“Tayin Direktifi”) (2)



Direktif 96/71/EC tayin edilen işçilerin işverenlerinin ev sahibi
üye ülkenin iş hukuku kurallarına uymalarını sağlayarak
hizmetlerin serbest dolaşımı ve işçilerin sosyal koruması
arasında denge kurmaya çalışır
hizmetlerin serbest dolaşımı çerçevesinde başka bir üye
ülkeye işçiler yollayan bir Üye Ülke kuruluşu için geçerlidir
3 tayin şekli vardır:
işçi yollayan işletme ile hizmetten faydalanan işletme arasındaki
hizmet sözleşmesine dayanır
 gruplar arası tayin (aynı gruba ait işletmeler arasında)
 geçici bir istihdam (ara) kurumu tarafından kullanıcı işletmeye
yapılan tayin


Tüm türler tayini yapan işletme ve tayin edilen işçiler arasında
süren istihdamı gösterir
46
Direktif 96/71/EC (“Tayin Direktifi”) (3)

Tayin edilen işçilere uygulanabilen ev sahibi üye ülkenin çekirdek
iş hukuku:
 aşağıdakilerle bağlantılı olarak yasalar, tüzükler, idari
hükümler ve toplu sözleşmeler (evrensel olarak uygulanabilir
olduğu bildirilenler):







maksimum çalışma süreleri ve minimum dinlenme süreleri;
minimum yıllık ücretli izinler*;
minimum ödeme oranları, mesai oranları da dahil*;
işçilerin kiralanması için koşullar, özellikle işçilerin geçici istihdam
kurumları tarafından tedariki;
işyerinde sağlık, güvenlik ve hijyen;
hamile kadınlar veya yeni doğum yapmış olan kadınlar, çocuklar
ve gençlerin istihdamının şart ve koşulları ile ilgili koruyucu
önlemler;
erkek ve kadınlar arasında eşit muamele ve ayrımcılığın ortadan
kaldırılması ile ilgili diğer hükümler.
•özellikle
aracı kurumlar tarafından gerçekleştirilmeyen kısa ve önemsiz işler
durumunda küçük istisnalar olasıdır
47
Direktif 96/71/EC (“Tayin Direktifi”) (4)


Ev sahibi Üye Ülkenin diğer hükümleri tayin edilen işçilere yalnızca
objektif bir biçimde gerekçelendirilebilmeleri durumunda uygulanabilir
(ayrımcılık içermeyen, genel çıkarlar ışığında gerekli ve orantılı)
 çekirdekte yer alan konularla ilgili hükümler (örn. asgari ücret)
çekirdeğin uygulanması için belirlenmiş olan koruma standartının
ötesine geçiyorsa
 Laval and Rüffert vakaları
İşbirliği ve bilgi
 Direktif iş hukukunun çekirdeği ile uyumlu olarak izleme
işlemlerinden sorumlu farklı ulusal otoriteler arasındaki işbirliğini
tanımlar
 Üye Ülkeler genel olarak erişilebilir olan bu hükümler çekirdeği
konusunda bilgi sağlamak zorundadırlar
 Direktife uymama halinde Üye Ülkeler uygun önlemleri almalıdırlar
48
Direktif 96/71/EC (“Tayin Direktifi”) (5)


Etkili kontrol, izleme ve onaylama
Bunları yaparken Üye Ülke hizmetlerin serbest
dolaşımına saygı duymalıdır
pek çok kontrol/izleme önlemi hizmetlerin serbest
dolaşımına kısıtlama getirir ve yalnızca ayrımcılık
içermeyen, genel çıkarlar ışığında gerekli ve orantılı
olduğunda uygulanır
 Örnekler
 sosyal belgeleri ev sahibi Üye Ülkenin sınırları dahilinde
tutma gerekliliği;
 ev sahibi Üye Ülkenin sınırları dahilinde temsilci sahibi
olma gerekliliği;
 yetkili otoritelere bildirimde bulunma veya bu otoritelerden
izin alma gerekliliği.

49