BEKAD Bilişim Eğitim Kültür ve Araştırma Derneği www.bekad.org Erkan KARAARSLAN SAYIŞTAY DENETİMİ SAYIŞTAY DENETİMİNİN KAPSAMI Düzenlilik Denetimi Performans Denetimi www.erkankaraarslan.org SAYIŞTAYIN DÜZENLİLİK DENETİMİ a) Kamu idarelerinin gelir, gider ve malları ile bunlara ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının tespiti, b) Kamu idarelerinin mali rapor ve tablolarının, bunlara dayanak oluşturan ve ihtiyaç duyulan her türlü belgelerin değerlendirilerek, bunların güvenilirliği ve doğruluğu hakkında görüş bildirilmesi, c) Mali yönetim ve iç kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi, suretiyle gerçekleştirilir. www.erkankaraarslan.org SAYIŞTAYIN PERFORMANS DENETİMİ Performans denetimi; hesap verme sorumluluğu çerçevesinde idarelerce belirlenen hedef ve göstergelerle ilgili olarak faaliyet sonuçlarının ölçülmesi suretiyle gerçekleştirilir. www.erkankaraarslan.org SAYIŞTAYIN DENETİM ALANI • Organizasyon Bakımından İlgili Kamu İdaresi Kamu idaresine bağlı işletme ve şirketler Kamu idaresince yürütülen sosyal tesisler Kamu idaresince yardım yapılan dernek vb her tür organizasyonlar • Kamu hesaplarına girmiş olsun ya da olmasın her tür kaynak ve hesaplar • • • • www.erkankaraarslan.org SAYIŞTAYIN DENETİM ALANI • Konu Bakımından • • • • • • • • Kamu idaresinin giderleri Kamu idaresinin gelirleri Kamu idaresinin taşınır malları Kamu idaresinin taşınmaz malları Kamu idaresinin muhasebe ve mali raporları Kamu idaresinin mali yönetim sistemi Kamu idaresinin iç kontrol sistemi Kamu idaresinin performansı www.erkankaraarslan.org Modelin Genel Kurgusu Sayıştay Tarafından Gerçekleştirilecek Performans Denetimi • 5018 sayılı Kanunun 68. maddesi ve yeni Sayıştay Kanununun 7. Maddesi hükümleri: – kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılıp kullanılmadığının sorumluluğu/denetimi • 5018 sayılı Kanunun 9. maddesi ve yeni Sayıştay Kanununun 2. ve 36. Maddeleri: – kamu idarelerince belirlenen performans göstergelerine dayalı olarak gerçekleştireceği denetim 9 Kurumsal Performans Denetimi • Düzenlilik denetimleri yanında bütçe sistematiğindeki değişimle kurumsal performans denetiminin öne çıkması • Yeni kamu mali yönetim sistemi ve kurumsal sorumluluk ‐ yetki devri ve hesap verme sorumluluğu • Kamu kaynaklarının tahsis ve kullanımında Denetimin boyutları: - Ekonomiklik (girdi için daha az kaynak), - Verimlilik (daha az girdiyle daha çok çıktı) ve - Etkililik (amaca yönelme) Kurumsal Performans Denetimi Kurumsal performans denetimi yukardaki kurgu çerçevesinde beş alt başlıkta ele alınmaktadır: I.Plan, Program, Bütçe Belgeleri ile Faaliyet Raporunun Yasal Düzenlemelerin Gerektirdiği Şekilde Hazırlanmış Olması II.Makro ve Sektörel Politika ve Plan Öncelikleriyle Kurumsal Amaç ve Hedeflerin İlişkisi III.Performans Hedefleri, Performans Göstergeleri ve Faaliyetlerin Uyumu IV.Mali Performans Değerlendirmesi ve Faaliyet Sonuçlarının Performans Göstergeleri Üzerinden Denetimi V.Başka Kurum ve Kişilere Aktarılan Kaynakların Performans Denetimi İÇ KONTROL ◆ TÜRKİYE’DE İÇ KONTROL ◆ İÇ KONTROLDE BUNDAN SONRASI ◆ İÇ KONTROL SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 12 Mevzuatta İç Kontrol ¾ 5018 sayılı Kanun Madde 55, iç kontrol tanımı Madde 11, üst yöneticilerin iç kontrol sorumluluğu Madde 57, üst yönetici ve harcama yetkililerinin iç kontrol sorumluluğu Madde 60, mali hizmetler biriminin iç kontrol sorumluluğu Madde 63, iç denetçilerin iç kontrol sorumluluğu ¾ İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Esas ve Usuller Kamu İç Kontrol Standartlarına uyma zorunluluğu ¾ Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği Beş bileşen 18 standart 79 genel Şart ¾ Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi Eylem Planı hazırlama zorunluluğu ¾ Yeni Sayıştay Kanunu Madde 36, “Sayıştay denetimi,… idarelerin İç kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi suretiyle gerçekleştirilir” BOŞLUK ANALİZİ 14 Mali Hizmetler Teşkilat Şeması İç kontrol alt birimi Stratejik planlama alt birimi Mali Hizmetler Bütçe ve performans programı alt birimi Muhasebe, kesin hesap ve raporlama alt birimi GELİR BİRİMLERİ 15 İç Kontrol Alt Birimi Fonksiyonları İç Kontrol Uyum Eylem Planı Sekretaryası Ön Mali Kontrol İç kontrol alt birimi İzleme ve Değerlendirme Kurumsal Risklerin Yönetilmesi 16 Ön Mali Kontrol Biriminin Fonksiyonları 17 Hesap dönemi başında verilecek bilgiler şunlardır: a) Muhasebe birimlerini gösterir cetvel. b) Muhasebe yetkililerinin adı soyadı, unvanı ve elektronik adresini gösterir cetvel ile imza sirküleri. c) Kamu idaresi veya muhasebe birimleri adına açılmış bulunan banka hesap numaralarını gösterir cetvel. ç) Bütçe. Kamu idareleri, birinci fıkrada sayılan bilgilerdeki değişiklikleri, en geç bir ay içinde Başkanlığa bildirir. Hesap dönemi başında verilecek bilgiler Ocak ayı sonuna kadar Başkanlığa gönderilir. Aylık olarak verilecek defter ve mali tablolar şunlardır a) Birleştirilmiş veriler defteri. b) Aylık mizan. Aylık mizanlar ve birleştirilmiş veriler defteri takip eden ayın sonuna kadar Başkanlığa gönderilir. Hesap dönemi sonunda verilecek defter, mali tablo ve belgeler a) Birleştirilmiş veriler defteri. b) Geçici ve kesin mizan. c) Bilanço. ç) Belgeler; 1) Kasa sayım tutanağı, 2) Banka mevcudu tespit tutanağı, 3) Alınan çekler sayım tutanağı, 4) Menkul kıymet ve varlıklar sayım tutanağı, 5) Teminat mektupları sayım tutanağı, 6) Değerli kağıtlar sayım tutanağı, 7) Taşınır kesin hesap cetveli ile taşınır hesabı icmal cetveli veya envanter defteri. d) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamındaki idarelerin bütçe uygulama sonuçlarına ait tabloları; 1) Bütçe giderleri ve ödenekler tablosu, 2) Bütçe gelirleri ekonomik sınıflandırılması tablosu, e) Faaliyet sonuçları tablosu veya gelir tablosu. Hesap dönemi sonunda verilecek defter, mali tablo ve belgeler; ilgili mali yılı takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar Başkanlığa gönderilir. Defter, mali tablo, belge ve bilgilerin verilme usulü • Defter, mali tablo, belge ve bilgilerden • Üst yönetici veya yetkilendirdiği harcama yetkilileri veya muhasebe yetkililerince, • Usul ve Esasların ekinde idareler itibariyle belirlenmiş formatta • Elektronik ortamda Başkanlığa gönderilir. • Bu şekilde gönderilen defterlerin kapanış kayıtlarını içeren son sayfası veya sayfaları ile mali tablo, belge ve bilgiler imzalı ve mühürlü olarak ayrıca gönderilir.