M. Meclisi B : 116 metleri yürüten kuruluşlar nasıl finanse

M. Meclisi
B : 116
metleri yürüten kuruluşlar nasıl finanse edilmek­
tedir, sorununa kısaca değinmeyi Çalışma Ba­
kam olarak Yüce Meclise arz edilmesi gereken
bir konu olarak mütalaa etmekteyim.
Değerli arkadaşlarım, İş ve İşçi Bulma Ku­
rumumuza muadil görevleri yapan dış ülkeler­
deki kuruluşların büyük bir çoğunluğu, yuvar­
lak bir hesapla 3/4'ü bu parayı kendi bünyele­
rinde mevcut bulunan işsizlik Sigortası fonların­
dan karşılanmaktadır. Bizim memleketimizde ma­
alesef işsizlik sigortası henüz ihdas edileme­
diği için buna benzer bir muadelet, bir icraat
sağlamak mümkün olamamaktadır.
Bir kısmında da, 1/4'üne yakın bir kısmın­
da da Çalışma Bakanlığına bağlı bulunan ve fa­
kat kuruluş kanunu bizimkinden tamamen fark­
lı, yani bizdeki muhtar bir idare kurumu dışın­
da doğrudan doğruya Çalışma Bakanlığına bağ­
lı bir Devlet dairesi şeklinde yürütülmektedir,
onlar bütçeden karşılanmaktadır.
Şimdi, memleketimizdeki sorun nedir? iş ve
işçi Bulma Kurumunun muhtar bünyesini değiş­
tirecek ve arz ettiğim gibi, dış memleketlerin
bir kısmında uygulanan, 1/4'ünde aşağı yukarı
uygulanan statüde bir iş ve İşçi Bulma Kuru­
mu kurulduktan sonra, buna yapılacak yardım­
ların doğrudan doğruya Devlet bütçesinden
karşılanma olanağı normal bir yoldur. Aksi tak­
dirde bir taraftan muhtar idare olacaksınız, mu­
ayyen bir zümreye hizmet edeceksiniz ve bu züm­
renin hizmetler manzumesi içinde yer alan asıl
kardeş kuruluş, güçlü kuruluş Sosyal Sigortalar
Kurumu ile bütünleşen bir hizmet manzumesi
içinde olacaksınız ve fakat finansman kaynağını
Devlet bütçesinden alacaksınız... işte burada
Bakanlık olarak büyük bir tereddüdümüz, hu­
kuk açısından endişeli gördüğüüz husus aşikârdn\
Değerli arkadaşlarıma şunu arz etmek iste­
rim ki, halen yurt dışına 1 200 000 kişi kadar
müracaat eden vatandaşlarımızı işe plase etmek,
onlara iş imkânı sağlamak, işçi eğitimi gibi so­
runları yürütmek ve özellikle yurt içi istihdam
sorununa bilimsel bir açıdan eğilerek çareler bul­
mak gibi önemli görevleri yüklenmiş bulunan iş
ve işçi Bulma Kurumumuzun bugünkü statüsü
yeterli değildir. Bunu kesinlikle arz ve ifade et­
mek istiyorum ve şu hususu bilhassa yüksek ıt­
tılaınıza sunmak istiyorum.
— 142
29 . 6 . 1972
O :1
Değerli arkadaşlarım, • iş ve işçi Bulma Ku­
rumunun bugünkü statüsünde, kanunî kurulu­
şunda değişiklik yapmak lazımdır. Bu değişik­
lik yapıldıktan sonra ancak arkadaşlarımızın ifa­
de ettiği hususu yürütmek mümkündür. Meselâ
karayollarında uygulaması vardır; muayyen yol­
lardan geçenlerden farklı para almak gibi bir
husus vardır. Yand, o hizmetten yararlananlar­
dan para almak suretiyle hizmeti yürütmek ola­
nağı gibi mevzuatımıza da girmiştir. Yani iş
ve işçi Bulma Kurumundaki uygulama, içinde
bulunduğumuz ve sanırım ki, 1959 yılında son
şeklini alan bugünkü statüsü zaruretlerden doğ­
muştur. Ama bu arada haklı olarak arkadaşla­
rın, zaman içinde Sosyal Sigortalar Kurumunun
bünyesine ağırlık veren, onun malî dengesini bo­
zan bir hüviyete kavuştuğu için veya bu şekil­
de biraz da, özür dilerim değerli arkadaşlarım­
dan, malî dengeyi bozan tek faktör bu değil­
dir. Nitekim Sosyal Sigortalar Kurumuna bin­
de 5 olarak ödenen meblâğlara ait liste de elim­
dedir. Bunlara ait son yılda tahakkuk eden ve
tahsil edilen miktarlar var. Meselâ 1971 de 14
milyon lira idi, 1972'de 15 500 000 lira kadar­
dır. Yalnız bu meblağın bütçeden karşılanma­
sı suretiyle Sosyal Sigortaların malî dengesizli­
ğini gidermek olanağı da yoktur.
Şimdi, meseleyi, değerli arkadaşlarımı yor­
mamak için fazla tafsilâta girerek arz etmek is­
temiyorum. Ancak, çok kıymetli arkadaşlarımın
görüşlerinin önemli bir ağırlığı bulunduğunu,
şahsen bu görüşe katılabileceğimi, ancak bugün
yürürlükte bulunan ve muhtar olan iş ve İşçi
Bulma Kurumu statüsünün değişmesinin önce­
likle bu kanundan önce gerekli bulunduğuna
dikkatinizi çekmek istiyorum.
Sayın milletvekilleri, Çalışma Bakanlığının
önemli hizmet kollarından birini oluşturan iş
ve işçi Bulma Kurumunun, Yeniçağın gidişine
uygun modern bir kuruluşa kavuşması kanun
işidir. Bu kanunu hazırlamak mecburiyetini
duyan Çalışma Bakanlığımız, bütün bakanlık
hizmetlerinin reorganizasyonu çalışmalarına bü­
yük bir önem vermiştir, iş ve işçi Bulma Kuru­
munun, muhtar olmanın dışında, arz ettiğim di­
ğer uygar memleketlerde olduğu gibi, Çalışma
Bakanlığına bağlı fakat muhtar olmayan bir
amme kuruluşu haline getirilmesi için yeni
bir kanun ihzaratına ihtiyaç vardır. Aksi tak­
dirde muhtar bir kuruluşa doğrudan doğruya