Demokrasinin Evrenselliği
advertisement
BD NİSAN 2016 Çağdaş Düşünce Dr. Öğüt Yazman DEvrenselliği emokrasinin Demokrasi Sorunu G ünümüzde İnsan Hakları ve demokrasinin evrensel olduğu görüşü benimsenmiştir. Eğer demokrasi eylemli biçimde tehdit ediliyorsa onu savunmak gerektiği kabul edilmektedir. İnsan hakları ve özgürlükleri, ülkelerin bir iç sorunu olmaktan çıkmış uluslararası bir konu olmuştur. Bu yönüyle ulusal egemenliklerin de üstündedir. Kişi olarak insan, insan olduğu için özel haklara sahiptir. İnsan hakları, kişilerin bulunduğu kültür ve yaşadıkları yere bakılmaksızın, herkesin başvurup devam ettirilmesini istediği temel haklardandır. Bir toplumda, bir gruba veya 46 İnsan hakları ve özgürlükleri, ülkelerin bir iç sorunu olmaktan çıkmış uluslararası bir konu olmuştur. bazı gruplara insan haklarını sınırlama istenmesi, kültürel relativizme sığınıp kısıtlamaya bir mazeret uydurmaktır. Örneğin, bir toplumda kadınların geri planda bırakılmış olması kültürel nedenlere bağlı olabilir. Fakat bu olumsuz durumun devam ettirilmesi istenmemelidir. İNSAN HAKLARI İnsan Hakları bir gerçeklik olarak BD NİSAN 2016 önemlidir. Onunla hiç tanışmamış veya biraz bilerek ona sempati duyanları kendine doğru çekmekte ve hareketlendirmektedir. Onun için evrenseldir. “İnsan Hakları karnesi kötü olan devletler, kendisinden daha iyi durumda olan devletlere karşı daha çok anlaşmazlık ve çatışma durumundadır. İnsan haklarına uymayarak, bunu görmezden gelen devletlerin, diğer ülkelerle ekonomik ve siyasal ilişkilerinde güçlüklerle karşılaşmaları kaçınılmazdır. Temel hukuk kurallarına uymama bir bölgede veya bölgelerde kaosun yayılmasına neden olur.” (*) Günümüzde İnsan Hakları ve demokrasinin evrensel olduğu görüşü benimsenmiştir. Eğer demokrasi eylemli biçimde tehdit ediliyorsa onu savunmak gerektiği kabul edilmektedir. İnsan hakları ve özgürlükleri, ülkelerin bir iç sorunu olmaktan çıkmış uluslararası bir konu olmuştur. Bu yönüyle ulusal egemenliklerin de üstündedir. 1789 Fransız İhtilalinde ya- İlk TBMM binası 1789 Fransız İhtilali, demokrasi yolunda atılan adımlar konusunda Avrupa ve Batı dünyası tarihinde bir dönüm noktasıdır yınlanan ve Birleşmiş Milletlerce tüm üye ülkelerin kabul ettiği İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin başlangıç bölümünde şu ifade var. “İnsanın zorbalık ve baskıya karşı son bir yol olarak ayaklanmaya başvurmak zorunda bırakılmaması için, insan haklarının hukuk düzeniyle korunması gerektiğini,…ilan eder.” DEMOKRASİYİ ANLAMAK Çoğu zaman demokrasi ve özgürlük eş anlamlıymış gibi birbirlerinin yerine kullanılabilmektedir. Oysa demokrasi, kurumsallaşmış ilkelerin ve uygulamaların bir bütün olarak görülebilmesini, böylece özgürlüklerin güçlenmesine ve kalıcı olmasına da olanak sağlar. Demokrasi esastır ve özgürlükleri de içerir. Oysa yasalarla getirilmiş veya anayasalara yazılmış özgürlükler, o ülkelerde bütünüyle 47 BD NİSAN 2016 Demokrasi, kurumsallaşmış ilkelerin ve uygulamaların bir bütün olarak görülebilmesini, böylece özgürlüklerin güçlenmesine ve kalıcı olmasına da olanak sağlar. demokrasi yoksa zaten yoktur. Ya Çin’de olduğu gibi kâğıt üzerinde yazılı kalmıştır. Ya da seçimle gelip diktaya yönelen yöneticiler tarafından rafa kaldırılmıştır. Ö rneğin yasalarında özgürlüklere yer veren bir ülkede, demokrasisi kurumsallaşmış ve demokrasi ilkelerine uymak temelli (geleneksel-köklü) bir durumu yansıtıyorsa özgürlükler de bunun sağladığı uygun bir yaşama ortamında kesintisiz devam eder ve gelişir. Yöneticiler serbest demokratik bir seçimle iş başına gelmiştir. Bunda sorun yoktur. Ama, yöne- timde “seçimle geldik, istediğimizi yaparız” anlayışı varsa orada sorunlar başlar. Demokrasi içselleştirilememiş, sindirilememiş anlamına Gazi Mustafa Kemal ilk TBMM’nde konuşma yaparken gelir. Demokrasi, özgür bir ortamda bireylerin mutluluğunu amaçlar. 23 Nisan 2016, TBMM’nin açılışının 96. Yıldönümündeyiz. “Hürriyet ve istiklâl benim karakterimdir.” “Yurtta barış, dünyada barış” denilerek açılan aydınlık yoldan geçerek geldik. Karşılaştığımız iç ve dış sorunlara bakarak, bunalıp karamsarlığa kapılmaya gerek yoktur. Kimler geldi, kimler geçti. Kaptanlar fani, Cumhuriyet ve Demokrasi iskelesi bakidir. • [email protected] (*) Öğüt Yazman, (2012) “Seçimle Gelen Sultanlar, Türkiye Demokrasi Tarihi” Alp Kitap, İstanbul “Demokrasi yönetiminin esası, bugün çağdaş Anayasanın genelde en belirgin özelliği olarak görünmektedir. Hükümdarlık ve oligarşi, artık zamanı geçmiş geçici şekillerden başka bir nitelikte kabul edilemezler.” Mustafa Kemal Atatürk 48
