otomotiv sektörü - Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü

OTOMOTİV
SEKTÖRÜ
T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
RİSK YÖNETİMİ VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
EKONOMİK ANALİZ VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ
10. 06. 2016
ANKARA
İÇİNDEKİLER
YÖNETİCİ ÖZETİ.............................................................................................................................................. i
GİRİŞ .................................................................................................................................................................... 1
A. OTOMOTİV SEKTÖRÜ İHRACATI ............................................................................................. 5
A.1: 2014-2015 Yılları Otomotiv Sektörü İhracatı .................................................................. 5
A.2: 2015-2016 Yılları Ocak-Nisan Dönemi Otomotiv Sektörü İhracatı...................... 8
B. OTOMOTİV SEKTÖRÜ İTHALATI ........................................................................................... 11
B.1: 2014-2015 Yılları Otomotiv Sektörü İthalatı ................................................................ 11
B.2: 2015-2016 Yılları Ocak-Nisan Dönemi Otomotiv Sektörü İthalatı .................... 13
YÖNETİCİ ÖZETİ
2015 yılında;

Otomotiv ihracatı bir önceki yıla göre %4,82 oranında azalarak 21,3 milyar dolar
olarak gerçekleşirken; otomotiv ithalatı %7,2 oranında artmış ve 23,8 milyar dolar olarak
gerçekleşmiştir. Sektörün dış ticaret hacmi bir önceki yıla göre %1,2 oranında artmış ve
45,2 milyar dolar olmuştur. 2014 yılında 167 milyon dolar fazla veren sektörün dış ticaret
dengesi 2015 yılında 2,5 milyar dolar açık vermiştir.

Otomotiv ihracatının toplam ihracat içindeki payı %14,83, otomotiv ithalatının
toplam ithalat içindeki payı ise %11,52 olarak gerçekleşmiştir.

Ana sanayi otomotiv sektörü ihracatının %59,8’ini, ithalatının ise %49,6’sını
oluşturmaktadır.

Türkiye’nin en çok otomotiv ürünleri ihracatı gerçekleştirdiği ülke %16,3’lük pay
ile Almanya olmuştur. Söz konusu ülkeyi %12,2’lik payla İngiltere ve %9,8’lik pay ile
Fransa izlemiştir.

Türkiye’nin en çok otomotiv ürünleri ithalatı yaptığı ülke %28,4’lük pay ile
Almanya olmuştur. Söz konusu ülkeyi %7,9’luk pay ile İspanya ve %7,7’lik pay ile İngiltere
izlemiştir.

Otomotiv ürünleri ihracatında %62,3’lük oranla en çok mal mukabili ödeme
sistemi tercih edilmiştir.

Otomotiv ürünleri ithalatında %75,87’lik pay ile en çok peşin ödeme sistemi tercih
edilmiştir.
2016 Ocak-Nisan döneminde;

Otomotiv ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre %6,95 oranında artarak 7,6
milyar dolar olarak gerçekleşirken; otomotiv ithalatı %2,69 oranında artarak 7,4 milyar
dolar olarak gerçekleşmiştir. Sektörün dış ticaret hacmi bir önceki yılın aynı dönemine
göre %4,81 oranında artmış ve 15 milyar dolar olmuştur. 2016 yılı Ocak-Nisan
döneminde sektör dış ticaret dengemiz 201,5 milyon dolar fazla vermiştir.

Otomotiv ihracatının toplam ihracat içindeki payı %16,3 olmuş, otomotiv
ithalatının toplam ithalat içindeki payı ise %11,8 olarak gerçekleşmiştir.

Ana sanayi otomotiv sektörü ihracatının %60’ını, ithalatının ise %46’sını
oluşturmaktadır
i
GİRİŞ
Otomotiv sektörüne ilişkin rapor hazırlanırken, Uyumlaştırılmış Mal Tanım ve Kod
Sistemi Olan Harmonize Sistem (HS) kullanılmıştır. Otomotiv ana sanayi ürünleri 87 inci
fasılda yer alırken otomotiv yan sanayi ürünleri farklı fasıllarda yer almaktadır.1
Tablo 1: Otomotiv Ana ve Yan Sanayide Yer Alan Ürün Grupları
Ürün kodu
(Tarife
pozisyonu/ Ürün tanımı
tarife alt
pozisyonu)
Ana Sanayi
8701 Traktörler
Ana Sanayi
8702 Otobüs, minibüs, midibüs
Ana Sanayi
8703 Binek otomobiller
Ana Sanayi
8704 Kamyon, kamyonet
Yan Sanayi
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler
Yan Sanayi
4012 Kauçuktan sırt geçirilmiş veya kullanılmış dış lastikler
Yan Sanayi
4013 Kauçuktan iç lastikler
Yan Sanayi
401699 87.01 ila 87.05 pozisyonlarındaki motorlu araçlar için kauçuk parçalar
Yan Sanayi
681320 Amyant içeren fren balataları
Yan Sanayi
681381 Amyant içermeyen fren balataları
Yan Sanayi
7007 Emniyet camları
Yan Sanayi
700910 Dikiz aynaları
Yan Sanayi
8407 İçten yanmalı motorlar
Yan Sanayi
8408 Dizel ve yarı dizel motorlar
Yan Sanayi
8409 Motorların aksam ve parçaları
Yan Sanayi
841330 İçten yanmalı pistonlu motorlar için yakıt, yağveya soğutma pompaları
Yan Sanayi
841520 Klimalar
Yan Sanayi
842123 Filtreler
Yan Sanayi
842131 Filtreler
Yan Sanayi
8482 Bilyalı rulmanlar
Yan Sanayi
8483 Transmisyon milleri ve kranklar
Yan Sanayi
8484 Contalar
Yan Sanayi
8507 Aküler
Yan Sanayi
8511 Ateşleme cihazları
Yan Sanayi
8512 Aydınlatma ve işaret cihazları
Yan Sanayi
8706 87.01 ila 87.05 Pozisyonlarında yer alan motorlu taşıtlar için şasiler
Yan Sanayi
8707 87.01 ila 87.05 Pozisyonlarında yer alan motorlu taşıtların karoserileri
Yan Sanayi
870810 Tamponlar ve bunların aksam ve parçaları
Bu raporda faydalanılan dış ticaret istatistiklerinde Bakanlığımız verileri kullanılmıştır. Raporda yer alan değerler ile
TÜİK tarafından açıklanan değerler arasında farklılıklar bulunabilmektedir. Bu farklılıklar temelde beyanname
düzeltmelerinden kaynaklanmaktadır.
1
1
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
Yan Sanayi
870821
870829
870830
870840
870850
870870
870880
870891
870892
870894
870895
870899
9104
940120
Emniyet kemerleri
Karoseri aksamı
Frenler ve servo -frenler ve bunların aksam ve parçaları
Vites kutuları ve bunların aksam ve parçaları
Diferansiyelli hareket ettirici akslar
Tekerlekler ve bunların aksam, parça ve aksesuarı
Suspansiyon sistemleri ve bunların aksam ve parçaları (amortisörler dahil)
Radyatörler ve bunların aksam ve parçaları
Egzoz susturucuları ve egzoz boruları; bunların aksam ve parçaları
Direksiyon simitleri, direksiyon kolonları ve direksiyon kutuları
Hava ile şişmeli hava yastıkları
Diğer aksam ve parçalar
Taşıtların alet tabloları için saatler
Motorlu taşıtlarda kullanılan türden oturmaya mahsus mobilyalar
Kaynak: Otomotiv Ana ve Yan Sanayi Sektörü, Ekonomi Bakanlığı, Sektörel Raporlar.
Tablo 2: 2014 ve 2015 Yılları Otomotiv Sektörü İhracat, İthalat, Dış Ticaret Hacmi ve Dış
Ticaret Dengesi (Dolar)
2014
2015
Değişim
İhracat
22.417.294.601
21.335.994.406
-4,82%
İthalat
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
22.250.293.583
44.667.588.184
167.001.018
23.850.629.161
45.186.623.567
-2.514.634.755
7,19%
1,16%
Kaynak: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (GTB)
Tablo 2’de otomotiv sektörünün 2014 ve 2015 yılları itibarıyla ihracat, ithalat, dış ticaret
hacmi, dış ticaret dengesi verileri ve bunların yıllık değişim oranları yer almaktadır. Buna
göre, 2015 yılında sektör ihracatı %4,82 oranında azalarak 21,3 milyar dolar olarak
gerçekleşirken; sektör ithalatı %7,2 oranında artmış ve 23,8 milyar dolar olarak
gerçekleşmiştir. Sektörün dış ticaret hacmi bir önceki yıla göre %1,2 oranında artmış ve
45,2 milyar dolar olmuştur. 2014 yılında sektör dış ticaret dengesi 167 milyon dolar fazla
verirken 2015 yılında dış ticaret dengesi 2,5 milyar dolar açık vermiştir.
2
Grafik 1: İhracat, Toplam İhracat, İthalat, Toplam İthalat (2014-2015) (Milyar Dolar)
250,00
200,00
150,00
100,00
50,00
0,00
Otomotiv İhracat
2014
22,42
2015
21,34
Toplam ihracat
157,61
143,84
Otomotiv İthalat
22,25
23,85
Toplam ithalat
241,94
207,08
Kaynak: GTB
Grafik 1’de, toplam ihracat ve ithalat ile otomotiv sektörü ihracat ve ithalatı
karşılaştırılmıştır. Buna göre 2015 yılında otomotiv ihracatının toplam ihracat içindeki
payı %14,83, otomotiv ithalatının toplam ithalat içindeki payı ise %11,52 olarak
gerçekleşmiştir.
Tablo 3: 2014 ve 2015 Yılları Otomotiv Sektörü İhracat ve İthalatı(Dolar)
İhracat
İthalat
2014
2015 Değişim
2014
2015 Değişim
Ana Sanayi 12.993.278.634 12.774.964.202
-1,7%
9.997.402.332 11.843.122.714
18,5%
Yan Sanayi
8.561.030.204
-9,2% 12.252.891.251 12.007.506.447
-2,0%
22.417.294.601 21.335.994.406
-4,8% 22.250.293.583 23.850.629.161
7,2%
Toplam
9.424.015.967
Kaynak: GTB
Tablo 3’te, ana ve yan sanayi olmak üzere 2014 ve 2015 yılları otomotiv sektörü ihracatı
ve ithalatı verilmiştir. Buna göre, 2015 yılında ana sanayi otomotiv sektörü ihracatının
%59,8’ini, ithalatının ise %49,6’sını oluşturmaktadır. 2015 yılında otomotiv sektörü
ihracatında bir önceki yıla göre ana sanayide %1,7 oranında düşüş yaşanırken yan
sanayide bu düşüş %9,2 oranındadır. 2015 yılında otomotiv sektörü ithalatında ise bir
önceki yıla göre ana sanayide %18,5 oranında artış gözlenirken yan sanayide %2
oranında azalış gözlenmiştir.
3
Tablo 4: 2015-2016 Yılları Ocak-Nisan Dönemi Otomotiv Sektörü İhracat, İthalat, Dış
Ticaret Hacmi ve Dış Ticaret Dengesi (Dolar)
2015
2016
Değişim
Ocak-Nisan
Ocak-Nisan
İhracat
7.112.619.306
7.606.814.454
6,95%
İthalat
7.211.159.870
7.405.320.135
2,69%
Dış Ticaret Hacmi
14.323.779.176
15.012.134.589
4,81%
Dış Ticaret Dengesi
-98.540.564
201.494.319
Kaynak: GTB
Tablo 4’te otomotiv sektörünün 2015 ve 2016 yılları Ocak-Nisan dönemi itibarıyla
ihracat, ithalat, dış ticaret hacmi, dış ticaret dengesi verileri ve bunların değişim oranları
yer almaktadır. Buna göre, 2016 yılının ilk dört ayında sektör ihracatı geçen yılın aynı
dönemine göre %6,95 oranında artarak 7,6 milyar dolar olarak gerçekleşirken; sektör
ithalatı %2,69 oranında artarak 7,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Sektörün dış
ticaret hacmi bir önceki yılın aynı dönemine göre %4,81 oranında artmış ve 15 milyar
dolar olmuştur. 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde sektör dış ticaret dengesi 201,5 milyon
dolar fazla vermiştir.
Grafik 2: İhracat, Toplam İhracat, İthalat, Toplam İthalat (2015-2016 Ocak-Nisan)
(Milyar Dolar)
80,00
70,00
60,00
50,00
40,00
30,00
20,00
10,00
0,00
2015 Ocak-Nisan
7,11
2016 Ocak-Nisan
7,61
Toplam ihracat
50,40
46,68
Otomotiv İthalat
7,21
7,41
Toplam ithalat
70,58
62,97
Otomotiv İhracat
Kaynak: GTB
Grafik 2’de, toplam ihracat ve ithalat ile otomotiv ihracat ve ithalatı karşılaştırılmıştır.
Buna göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv ihracatının toplam ihracat içindeki
4
payı %16,3 olmuş, otomotiv ithalatının toplam ithalat içindeki payı ise %11,8 olarak
gerçekleşmiştir.
Tablo 5: 2015-2016 Yılları Ocak-Nisan Dönemi Otomotiv Sektörü İhracat ve
İthalatı(Dolar)
İhracat
İthalat
2015
2016
Değ.
2015
2016
Değ.
Ocak-Nisan
Ocak-Nisan
Ocak-Nisan
Ocak-Nisan
Ana Sanayi 4.264.971.811 4.568.801.552 7,1% 3.240.288.613 3.404.500.294 5,1%
Yan Sanayi 2.847.647.495 3.038.012.902 6,7% 3.970.871.257 4.000.819.841 0,8%
Toplam
7.112.619.306 7.606.814.454 6,9% 7.211.159.870 7.405.320.135 2,7%
Kaynak: GTB
Tablo 5’te, ana ve yan sanayi olmak üzere 2015 ve 2016 yılları Ocak-Nisan dönemi
otomotiv sektörü ihracatı ve ithalatı verilmiştir. Buna göre, 2016 yılı Ocak-Nisan
döneminde ana sanayi otomotiv sektörü ihracatının %60’ını, ithalatının ise %46’sını
oluşturmaktadır. 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv sektörü ihracatında bir
önceki yıla göre ana sanayide %7,1 oranında artış gözlenirken yan sanayide bu artış %6,7
oranındadır. 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv sektörü ithalatında ise bir önceki
yıla göre ana sanayide %5,1 ve yan sanayide %0,8 oranında artış gözlenmiştir.
A. OTOMOTİV SEKTÖRÜ İHRACATI
A.1: 2014-2015 Yılları Otomotiv Sektörü İhracatı
Tablo 6: Ülkelere göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
Ülke
2014
Pay
2015
Almanya
3.860.814.834
17,2%
3.472.620.268
İngiltere
2.409.234.832
10,7%
2.612.366.356
Fransa
2.359.274.587
10,5%
2.100.665.224
İtalya
1.845.189.484
8,2%
1.897.040.610
İspanya
977.024.375
4,4%
1.099.577.816
ABD
658.918.063
2,9%
976.833.536
Belçika
1.006.606.934
4,5%
958.213.772
Slovenya
552.246.794
2,5%
622.526.814
İsrail
536.909.320
2,4%
487.696.390
Romanya
505.683.369
2,3%
478.636.592
Diğer
7.705.392.009
34,4%
6.629.817.028
Toplam
22.417.294.601 100,0%
21.335.994.406
Kaynak: GTB
5
Pay
16,3%
12,2%
9,8%
8,9%
5,2%
4,6%
4,5%
2,9%
2,3%
2,2%
31,1%
100,0%
Değişim
-10,1%
8,4%
-11,0%
2,8%
12,5%
48,2%
-4,8%
12,7%
-9,2%
-5,3%
-14,0%
-4,8%
Tablo 6’ya göre 2015 yılında Türkiye’nin en çok otomotiv ürünleri ihracatı
gerçekleştirdiği ülke %16,3’lük pay ile Almanya olmuştur. Söz konusu ülkeyi %12,2’lik
payla İngiltere ve %9,8’lik pay ile Fransa izlemiştir.
Tablo 7: Gümrüklere Göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
Gümrük
2014
Pay
2015
Gemlik Gümrük Müd.
4.687.295.176
20,91%
4.951.578.643
23,21%
5,64%
İzmit Gümrük Müd.
3.308.150.378
14,76%
4.605.587.441
21,59%
39,22%
Derince Gümrük Müd.
4.464.088.864
19,91%
2.727.187.236
12,78% -38,91%
Erenköy Gümrük Müd.
1.299.394.628
5,80%
1.104.781.392
5,18% -14,98%
Mudanya Gümrük Müd.
1.188.281.374
5,30%
1.001.354.632
4,69% -15,73%
İzmir Gümrük Müd.
1.143.666.010
5,10%
927.805.414
4,35% -18,87%
Halkalı Gümrük Müd.
1.086.330.167
4,85%
924.467.808
4,33% -14,90%
Bursa Gümrük Müd.
809.278.376
3,61%
769.954.548
3,61%
Ambarlı Gümrük Müd.
564.041.929
2,52%
552.241.950
2,59% -0,02092
Pendik Gümrük Müd.
525.702.108
2,35%
519.392.173
2,43%
-1,20%
3.341.065.591
14,90%
3.251.643.169
15,24%
-2,68%
22.417.294.601 100,00% 21.335.994.406 100,0%
-4,8%
Diğer
Toplam
Pay Değişim
-4,86%
Kaynak: GTB
Tablo 7’ye göre en çok otomotiv ürünleri ihracatı yaptığımız gümrük müdürlüğü
%23,2’lik pay ile Gemlik Gümrük Müdürlüğü olmuştur. Söz konusu gümrük müdürlüğünü
%21,6’lık pay ile İzmit ve %12,78’lik pay ile Derince Gümrük Müdürlükleri izlemiştir.
Tablo 8: Rejimlere Göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
Rejim
Dahilde işleme rejimi şartlı
muafiyet sistemine tabi tutulan
eşyanın yeniden ihracatı
Daha önce bir rejime tabi
tutulmamış eşyanın kesin
ihracatı
Muafiyete tabi olmadan serbest
dolaşım ile eş zamanlı yurtiçi
kullanıma giren eşyanın kesin
ihracatı
İhraç edildiği şekli ile geri
gelmek üzere geçici ihraç
edilen eşyanın kesin ihracatı
Serbest dolaşımda bulunan
eşyanın hariçte işleme rejimi
kapsamında geçici ihracatı
Diğer
Toplam
2014
Pay
2015
16.886.832.738
75,33%
15.958.997.022
74,80%
-5,49%
5.084.399.501
22,68%
5.022.407.105
23,54%
-1,22%
409.814.383
1,83%
333.489.300
1,56% -18,62%
27.177.754
0,12%
12.209.892
0,06% -55,07%
6.386.341
0,03%
5.282.397
0,02% -17,29%
2.683.884
0,01%
3.608.690
0,02%
34,46%
22.417.294.601 100,00% 21.335.994.406 100,00%
-4,82%
Kaynak: GTB
6
Pay Değişim
Tablo 8’e göre 2015 yılında otomotiv ihracatında en çok kullanılan rejim %74,8’lik payla
“Dahilde işleme rejimi şartlı muafiyet sistemine tabi tutulan eşyanın yeniden ihracatı”
rejimi olmuştur.
Tablo 9: Taşıma Yollarına Göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
Taşıma Şekli
Denizyolu
Karayolu
Havayolu
Demiryolu
Diğer
Toplam
2014
17.388.787.252
4.659.555.731
286.935.426
55.957.426
26.058.766
22.417.294.601
Pay
77,57%
20,79%
1,28%
0,25%
0,12%
100,00%
2015
16.848.090.685
3.961.205.342
415.649.207
93.501.511
17.547.661
21.335.994.406
Pay
78,97%
18,57%
1,95%
0,44%
0,08%
100,00%
Değişim
-3,11%
-14,99%
44,86%
67,09%
-32,66%
-4,82%
Kaynak: GTB
Tablo 9’a 2015 yılında en çok otomotiv ihracatı %79’luk payla denizyolu ile yapılmıştır.
Denizyolu ile yapılan ihracatı %18,57’lik pay ile karayolu ile yapılan ihracat izlemiştir.
Tablo 10: Döviz Cinsine Göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
Döviz Cinsi
2014
Pay
2015
Pay
Değişim
19.494.076.746
86,96%
18.644.267.299
87,38%
-4,36%
1.870.606.434
8,34%
1.707.659.702
8,00%
-8,71%
İngiliz Sterlini
453.217.294
2,02%
647.400.955
3,03%
42,85%
Türk Lirası
147.961.566
0,66%
154.846.734
0,73%
4,65%
Diğer
451.432.561
2,01%
181.819.716
0,85%
-59,72%
22.417.294.601
100,00%
21.335.994.406
100,00%
-4,82%
Avro
A.B.D Doları
Toplam
Kaynak: GTB
Tablo 10’a göre 2015 yılında otomotiv ihracatında en çok kullanılan döviz cinsi %87,3’lük
payla Avro olmuştur. Avro’yu %8’lik payla A.B.D. Doları izlemektedir. Otomotiv
ihracatında en çok kullanılan üçüncü döviz cinsi ise %3 payla İngiliz Sterlini olmuştur.
Tablo 11: Ödeme Şekillerine Göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
Ödeme Şekli
2014
Pay
2015
14.514.082.229
64,75%
13.291.375.345
62,30%
-8,42%
6.789.251.373
30,29%
6.792.779.978
31,84%
0,05%
307.273.468
1,37%
557.374.597
2,61%
81,39%
664.562.617
2,96%
543.686.773
2,55% -18,19%
Vadeli Akreditif
78.505.125
0,35%
76.754.474
0,36%
-2,23%
Bedelsiz
55.683.391
0,25%
67.885.950
0,32%
21,91%
7.936.398
0,04%
6.137.289
Mal Mukabili Ödeme
Vesaik Mukabili
Ödeme
Akreditif
Peşin Ödeme
Diğer
Toplam
Pay Değişim
0,03% -22,67%
22.417.294.601 100,00% 21.335.994.406 100,00%
Kaynak: GTB
7
-4,82%
Tablo 11’e göre 2015 yılında otomotiv ihracatında %62,3’lük oranla en çok mal mukabili
ödeme sistemi tercih edilmiştir. Mal mukabili ödemeyi %31,8’lik payla Vesaik Mukabili
ödeme şekli takip etmiştir.
A.2: 2015-2016 Yılları Ocak-Nisan Dönemi Otomotiv Sektörü İhracatı
Tablo 12: Ülkelere göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
2015
2016
Ülke
Pay
Ocak-Nisan
Ocak-Nisan
Almanya
1.190.186.805
16,7%
1.325.347.480
İngiltere
946.231.203
13,3%
851.430.304
İtalya
617.925.707
8,7%
798.103.005
Fransa
689.236.871
9,7%
718.149.801
İspanya
389.027.287
5,5%
425.947.716
ABD
290.952.646
4,1%
315.797.829
Belçika
337.592.154
4,7%
298.126.791
Hollanda
126.224.016
1,8%
289.691.661
Romanya
160.616.143
2,3%
189.762.843
Slovenya
190.191.825
2,7%
189.452.486
Diğer
2.174.434.649
30,6%
2.205.004.538
Toplam
7.112.619.306
100,00%
7.606.814.454
Pay
Değişim
17,4%
11,2%
10,5%
9,4%
5,6%
4,2%
3,9%
3,8%
2,5%
2,5%
29,0%
100,0%
11,4%
-10,0%
29,2%
4,2%
9,5%
8,5%
-11,7%
129,5%
18,1%
-0,4%
1,4%
6,95%
Kaynak: GTB
Tablo 12’ye göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde Türkiye’nin en çok otomotiv ürünleri
ihracatı gerçekleştirdiği ülke %17,4’lik pay ile Almanya olmuştur. Söz konusu ülkeyi
%11,2’lik payla İngiltere ve %10,5’lik pay ile İtalya izlemiştir.
Tablo 13: Gümrüklere Göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
İzmit Gümrük Müd.
2015
Ocak-Nisan
1.188.601.373
16,71%
2016
Ocak-Nisan
1.920.359.654
25,25%
61,56%
Gemlik Gümrük Müd.
1.612.321.553
22,67%
1.749.986.376
23,01%
8,54%
Derince Gümrük Müd.
1.307.474.816
18,38%
668.615.212
8,79%
-48,86%
Erenköy Gümrük Müd.
374.300.119
5,26%
398.457.529
5,24%
6,45%
Mudanya Gümrük Müd.
326.684.626
4,59%
374.506.229
4,92%
14,64%
Halkalı Gümrük Müd.
295.179.820
4,15%
336.783.703
4,43%
14,09%
İzmir Gümrük Müd.
333.070.671
4,68%
288.670.849
3,79%
-13,33%
Bursa Gümrük Müd.
257.198.865
3,62%
285.877.662
3,76%
11,15%
Pendik Gümrük Müd.
159.680.307
2,25%
212.020.230
2,79%
0,32778
Ambarlı Gümrük Müd.
171.321.163
2,41%
181.650.266
2,39%
6,03%
1.086.785.993
15,28%
1.189.886.744
15,64%
9,49%
7.112.619.306 100,00% 7.606.814.454
100,0%
6,95%
Gümrük
Diğer
Toplam
Pay
Kaynak: GTB
8
Pay Değişim
Tablo 13’e göre 2016 Ocak-Nisan döneminde en çok otomotiv ihracatı yaptığımız gümrük
müdürlüğü %25,25’lik pay ile İzmit Gümrük Müdürlüğü olmuştur. Söz konusu gümrük
müdürlüğünü %23,01’lik pay ile Gemlik ve %8,8’lik pay ile Derince Gümrük Müdürlükleri
izlemiştir.
Tablo 14: Rejimlere Göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
2015
Ocak-Nisan
Rejim
Pay
2016
Ocak-Nisan
Pay Değişim
Dahilde işleme rejimi şartlı
muafiyet sistemine tabi tutulan
5.463.796.886 76,82% 5.773.632.018
75,90%
5,67%
eşyanın yeniden ihracatı
Daha önce bir rejime tabi
tutulmamış eşyanın kesin
1.540.256.559 21,66% 1.675.141.099
22,02%
8,76%
ihracatı
Muafiyete tabi olmadan serbest
dolaşım ile eş zamanlı yurtiçi
102.056.754
1,43%
154.121.833
2,03% 51,02%
kullanıma giren eşyanın kesin
ihracatı
İhraç edildiği şekli ile geri
gelmek üzere geçici ihraç edilen
2.497.617
0,04%
2.103.848
0,03% -15,77%
eşyanın kesin ihracatı
Serbest dolaşımda bulunan
eşyanın hariçte işleme rejimi
2.299.277
0,03%
1.370.863
0,02% -40,38%
kapsamında geçici ihracatı
Diğer
1.712.213
0,02%
444.793
0,01% -74,02%
Toplam
7.112.619.306 100,00% 7.606.814.454 100,00% 6,95%
Kaynak: GTB
Tablo 14’e göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv ihracatında en çok kullanılan
rejim %76’lık payla “Dahilde işleme rejimi şartlı muafiyet sistemine tabi tutulan eşyanın
yeniden ihracatı” rejimi olmuştur.
Tablo 15: Taşıma Yollarına Göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
Taşıma Şekli
Denizyolu
Karayolu
Havayolu
Demiryolu
Diğer
Toplam
2015
Ocak-Nisan
5.623.270.941
1.314.044.329
140.181.822
28.778.347
6.343.867
7.112.619.306
Pay
79,06%
18,47%
1,97%
0,40%
0,09%
100,00%
2016
Ocak-Nisan
6.085.100.755
1.387.543.131
93.623.407
34.408.517
6.138.644
7.606.814.454
Pay
Değişim
80,00%
18,24%
1,23%
0,45%
0,08%
100,00%
8,21%
5,59%
-33,21%
19,56%
-3,23%
6,95%
Kaynak: GTB
Tablo 15’e göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv ihracatı en çok %80’lik payla
denizyolu ile yapılmıştır. Denizyolu taşımacılığını %18,24’lük payla karayolu taşımacılığı
izlemektedir.
9
Tablo 16: Döviz Cinsine Göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
Döviz Cinsi
2014
Pay
2015
Pay
Değişim
6.176.459.426
86,84%
6.784.611.693
89,19%
9,85%
A.B.D Doları
576.751.233
8,11%
557.961.931
7,34%
-3,26%
İngiliz Sterlini
236.734.094
3,33%
192.394.314
2,53%
-18,73%
Türk Lirası
50.707.732
0,71%
35.772.640
0,47%
-29,45%
Diğer
71.966.821
1,01%
36.073.876
0,47%
-49,87%
7.112.619.306
100,00%
7.606.814.454
100,00%
6,95%
Avro
Toplam
Kaynak: GTB
Tablo 16’ya göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv ihracatında en çok kullanılan
döviz cinsi %89,2’lik payla Avro olmuştur. 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv
ihracatında en çok kullanılan ikinci döviz cinsi %7,34’lük payla A.B.D. Doları olurken
üçüncü döviz cinsi ise %2,5 pay ile İngiliz Sterlini olmuştur.
Tablo 17: Ödeme Şekillerine Göre Otomotiv Sektörü İhracatı (Dolar)
Ödeme Şekli
2014
Pay
2015
4.403.707.588
61,91%
4.963.990.002
65,26%
12,72%
2.279.599.546
32,05%
2.322.929.394
30,54%
1,90%
173.567.681
2,44%
169.306.099
2,23%
-2,46%
202.224.894
2,84%
83.923.599
1,10% -58,50%
Vadeli Akreditif
20.603.443
0,29%
46.564.588
0,61% 126,00%
Bedelsiz
31.265.528
0,44%
19.010.382
0,25% -39,20%
1.650.626
0,02%
1.090.390
0,01% -33,94%
7.112.619.306 100,00%
7.606.814.454
Mal Mukabili Ödeme
Vesaik Mukabili
Ödeme
Peşin Ödeme
Akreditif
Diğer
Toplam
Pay Değişim
100,00%
6,95%
Kaynak: GTB
Tablo 17’ye göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv ihracatında %65,26’lık oranla
en çok mal mukabili ödeme kullanılmış, ardından %30,54’lük oranla en çok vesaik
mukabili ödeme tercih edilmiştir.
10
B. OTOMOTİV SEKTÖRÜ İTHALATI
B.1: 2014-2015 Yılları Otomotiv Sektörü İthalatı
Tablo 18: Ülkelere göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
Ülke
2014
Pay
2015
Almanya
6.291.273.719
28,3%
6.772.848.628
İspanya
1.548.705.781
7,0%
1.886.700.951
İngiltere
1.641.994.093
7,4%
1.827.630.462
İtalya
1.516.724.212
6,8%
1.536.049.508
Fransa
1.369.080.992
6,2%
1.486.466.149
Polonya
1.304.636.744
5,9%
1.316.291.712
Çin
949.702.663
4,3%
1.041.393.433
Güney Kore
918.529.653
4,1%
955.509.132
Çek Cumhuriyeti
869.495.819
3,9%
930.556.042
Hindistan
795.116.489
3,6%
785.574.202
Diğer
5.045.033.418
22,7%
5.311.608.942
Toplam
22.250.293.583 100,0% 23.850.629.161
Pay
28,4%
7,9%
7,7%
6,4%
6,2%
5,5%
4,4%
4,0%
3,9%
3,3%
22,3%
100,0%
Değişim
7,7%
21,8%
11,3%
1,3%
8,6%
0,9%
9,7%
4,0%
7,0%
-1,2%
5,3%
7,2%
Kaynak: GTB
Tablo 18’e göre 2015 yılında Türkiye’nin en çok otomotiv ürünleri ithalatı yaptığı ülke
%28,4’lük pay ile Almanya olmuştur. Söz konusu ülkeyi %7,9’luk pay ile İspanya ve
%7,7’lik pay ile İngiltere izlemiştir.
Tablo 19: Gümrüklere Göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
Gümrük
2014
Pay
2015
Derince Gümrük Müd.
5.005.098.531
22,49%
5.075.763.996
21,28%
1,41%
Gebze Gümrük Müd.
4.133.646.218
18,58%
4.585.554.198
19,23%
10,93%
İzmit Gümrük Müd.
1.844.984.122
8,29%
3.243.955.053
13,60%
75,83%
Gemlik Gümrük Müd.
Mudanya Gümrük
Müd.
Yeşilköy Gümrük Müd.
1.684.768.044
7,57%
2.020.985.271
8,47%
19,96%
1.381.667.965
6,21%
1.210.805.538
5,08% -12,37%
1182331639
5,31%
1.083.888.849
4,54%
-8,33%
Erenköy Gümrük Müd.
895.755.848
4,03%
841.404.110
3,53%
-6,07%
Ambarlı Gümrük Müd.
720.005.894
3,24%
661.735.626
2,77%
-8,09%
Halkalı Gümrük Müd.
689.513.362
3,10%
639.381.491
2,68%
-7,27%
Aksaray Gümrük Müd.
708.571.135
3,18%
597.101.669
2,50% -15,73%
4.003.950.825
18,00%
3.890.053.360
Diğer
Toplam
Pay Değişim
16,31%
-2,84%
22.250.293.583 100,00% 23.850.629.161 100,00%
7,20%
Kaynak: GTB
11
Tablo 19’a göre en çok otomotiv ürünleri ithalatının yapıldığı gümrük müdürlüğü
%21,3’lük payı ile Derince Gümrük Müdürlüğü olmuştur. Söz konusu gümrük
müdürlüğünü %19,23’lük pay ile Gebze ve %13,6’lık paylar ile İzmit Gümrük
Müdürlükleri izlemiştir.
Tablo 20: Rejimlere Göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
Rejim
Daha önce bir rejime tabi
tutulmamış eşyanın
muafiyete tabi olmadan
yurtiçi kullanımı
Gümrük antrepo rejimine
tabi tutulan eşyanın
muafiyete tabi olmadan
yurtiçi kullanımı
Daha önce bir rejime tabi
tutulmamış eşyanın DİR
şartlı muafiyet sistemine tabi
tutulması
Gümrük antrepo rejimine
tabi tutulan eşyanın dahilde
işleme rejimi şartlı muaf.
sist.tabi tutulması
Daha önce bir rejime tabi
tutulmamış eşyanın gümrük
kontrolü altında işleme
rejimine tabi tutulması
Diğer
Toplam
2014
Pay
2015
Pay
Değ.
8.329.807.912
37,44%
10.159.554.878
42,60%
21,97%
9.761.605.548
43,87%
9.685.326.385
40,61%
-0,78%
3.142.663.028
14,12%
3.032.334.976
12,71%
-3,51%
949.510.085
4,27%
921.252.734
3,86%
-2,98%
46.393.101
0,21%
35.987.552
0,15% -22,43%
20.313.909
0,09%
16.172.636
0,07% -20,39%
22.250.293.583
100%
23.850.629.161
100%
7,20%
Kaynak: GTB
Tablo 20’ye göre 2015 yılında otomotiv ithalatında en çok kullanılan rejim %42,6’lık payla
”Daha önce bir rejime tabi tutulmamış eşyanın muafiyete tabi olmadan yurtiçi kullanımı”
rejimi olmuştur. Söz konusu rejimi %40,6’lık pay ile “Gümrük antrepo rejimine tabi
tutulan eşyanın muafiyete tabi olmadan yurtiçi kullanımı” rejimi izlemiştir.
Tablo 21: Taşıma Yollarına Göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
Taşıma Şekli
2014
Pay
2015
Pay
Değişim
Denizyolu
17.377.374.303
78,10%
18.801.979.574
78,83%
8,20%
Karayolu
4.188.483.001
18,82%
4.241.670.532
17,78%
1,27%
Havayolu
453.072.696
2,04%
526.696.807
2,21%
16,25%
Demiryolu
230.901.825
1,04%
279.379.856
1,17%
21,00%
461.758
0,00%
902.392
0,00%
95,43%
22.250.293.583
100%
23.850.629.161
100%
7,19%
Diğer
Toplam
Kaynak: GTB
12
Tablo 21’e göre sektörde 2015 yılında en çok ithalat %78,83’lük payla denizyolu ile
yapılmıştır.
Tablo 22: Döviz Cinsine Göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
Döviz Cinsi
Avro
Türk Lirası
A.B.D Doları
Japon Yeni
Diğer
Toplam
2014
17.128.483.416
2.544.788.147
2.244.092.913
238.336.421
94.592.686
Pay
76,98%
11,44%
10,09%
1,07%
0,43%
2015
18.145.726.181
3.047.446.024
2.258.771.829
319.550.213
79.134.914
Pay
76,08%
12,78%
9,47%
1,34%
0,33%
Değişim
5,94%
19,75%
0,65%
34,08%
-16,34%
22.250.293.583
100%
23.850.629.161
100%
7,19%
Kaynak: GTB
Tablo 22’ye göre 2015 yılı otomotiv ithalatında en çok %76,8’lik payla Avro kullanılmıştır.
Tablo 23: Ödeme Şekillerine Göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
Ödeme Şekli
Peşin Ödeme
Mal Mukabili Ödeme
Vesaik Mukabili Ödeme
Akreditif
Bedelsiz
Vadeli Akreditif
Diğer
Toplam
2014
17.628.092.708
3.092.523.857
635.423.666
559.740.806
180.645.933
148.285.393
5.581.220
22.250.293.583
Pay
79,23%
13,90%
2,86%
2,52%
0,81%
0,67%
0,03%
2015
Pay Değişim
18.095.860.945 75,87%
2,65%
4.446.132.752 18,64% 43,77%
529.598.897 2,22% -16,65%
509.170.674 2,13%
-9,03%
140.267.572 0,59% -22,35%
125.281.942 0,53% -15,51%
5.581.220 0,02%
0,00%
100% 23.850.629.161
100%
7,19%
Kaynak: GTB
Tablo 23’e göre 2015 yılında otomotiv ürünleri ithalatında %75,87’lik pay ile en çok peşin
ödeme sistemi tercih edilmiştir.
B.2: 2015-2016 Yılları Ocak-Nisan Dönemi Otomotiv Sektörü İthalatı
Tablo 24: Ülkelere göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
Ülke
Almanya
İspanya
İngiltere
İtalya
Fransa
Polonya
Çek Cumhuriyeti
Çin
2015
Ocak-Nisan
Pay
2016
Ocak-Nisan
Pay
Değişim
1.981.568.750
565.715.004
552.683.801
497.908.220
470.909.192
416.932.397
276.602.580
354.592.057
27,5%
7,8%
7,7%
6,9%
6,5%
5,8%
3,8%
4,9%
1.832.561.180
642.351.045
625.612.014
526.691.979
454.728.281
439.121.840
322.261.846
313.581.519
24,7%
8,7%
8,4%
7,1%
6,1%
5,9%
4,4%
4,2%
-7,5%
13,5%
13,2%
5,8%
-3,4%
5,3%
16,5%
-11,6%
13
Güney Kore
Hindistan
Diğer
Toplam
282.885.760
288.155.061
1.523.207.048
7.211.159.870
3,9%
4,0%
21,1%
100,0%
312.257.300
290.968.558
1.645.184.573
7.405.320.135
4,2%
3,9%
22,2%
100,0%
10,4%
1,0%
8,0%
2,7%
Kaynak: GTB
Tablo 24’e göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde Türkiye’nin en çok otomotiv ürünleri
ithalatı yaptığı ülke %24,7’lik pay ile Almanya olmuştur. Söz konusu ülkeyi %8,7’lik pay
ile İspanya ve %8,4’lük pay ile İngiltere izlemiştir.
Tablo 25: Gümrüklere Göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
19,88%
2016
Ocak-Nisan
1.359.782.640
18,36%
657.412.265
9,12%
1.339.356.768
18,09% 103,73%
1.737.504.649
24,09%
1.012.143.344
13,67% -41,75%
Gemlik Gümrük Müd.
532.642.759
7,39%
797.489.732
10,77%
49,72%
Mudanya Gümrük Müd.
414.990.865
5,75%
413.985.708
5,59%
-0,24%
66377829
0,92%
319.947.375
4,32% 382,01%
Yeşilköy Gümrük Müd.
325.759.211
4,52%
316.058.254
4,27%
-2,98%
Erenköy Gümrük Müd.
272.709.964
3,78%
300.072.439
4,05%
10,03%
Ambarlı Gümrük Müd.
235.499.799
3,27%
200.605.689
2,71% -14,82%
Halkalı Gümrük Müd.
197.406.162
2,74%
178.715.643
2,41%
1.337.256.766
18,54%
1.167.162.543
7.211.159.870
100,0%
7.405.320.135
Gümrük
Gebze Gümrük Müd.
İzmit Gümrük Müd.
Derince Gümrük Müd.
Pendik Gümrük Müd.
Diğer
Toplam
2015
Ocak-Nisan
1.433.599.601
Pay
Pay Değişim
-5,15%
-9,47%
15,76% -12,72%
100,0%
2,7%
Kaynak: GTB
Tablo 25’e göre en çok otomotiv ithalatının yapıldığı gümrük müdürlüğü %18,36’lık pay
ile Gebze Gümrük Müdürlüğü olmuştur. Gebze’yi %18’lik pay ile İzmit ve %13,67’lik pay
ile Derince Gümrük Müdürlükleri izlemiştir.
Tablo 26: Rejimlere Göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
Rejim
Daha önce bir rejime tabi
tutulmamış eşyanın
muafiyete tabi olmadan
yurtiçi kullanımı
Gümrük antrepo rejimine
tabi tutulan eşyanın
muafiyete tabi olmadan
yurtiçi kullanımı
Daha önce bir rejime tabi
tutulmamış eşyanın DİR
2015
Ocak-Nisan
Pay
2016
Ocak-Nisan
3.143.387.493
43,59%
3.300.360.549
44,57%
4,99%
2.771.964.251
38,44%
2.656.733.870
35,88%
-4,16%
1.010.372.925
14,01%
1.081.500.411
14,60%
7,04%
14
Pay Değişim
şartlı muafiyet sistemine
tabi tutulması
Gümrük antrepo rejimine
tabi tutulan eşyanın
dahilde işleme rejimi şartlı
muaf. sist. tabi tutulması
Daha önce bir rejime tabi
tutulmamış eşyanın
gümrük kontrolü altında
işleme rejimine tabi
tutulması
Diğer
Toplam
271.354.150
3,76%
347.590.864
4,69%
28,09%
9.241.433
0,13%
12.226.848
0,17%
32,30%
4.839.618
0,07%
6.907.593
0,09%
42,73%
7.211.159.870 100,0% 7.405.320.135 100,0%
2,7%
Kaynak: GTB
Tablo 26’ya göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv ithalatında en çok kullanılan
rejim %44,57’lik payla ”Daha önce bir rejime tabi tutulmamış eşyanın muafiyete tabi
olmadan yurtiçi kullanımı” rejimi olmuştur. Söz konusu rejimi
%35,88’lik pay ile
“Gümrük antrepo rejimine tabi tutulan eşyanın muafiyete tabi olmadan yurtiçi kullanımı”
izlemiştir.
Tablo 27: Taşıma Yollarına Göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
Taşıma Şekli
Denizyolu
Karayolu
Havayolu
Demiryolu
Diğer
Toplam
2015
Ocak-Nisan
5.587.761.180
1.364.903.331
165.411.719
92.581.267
502.373
7.211.159.870
Pay
77,49%
18,93%
2,29%
1,28%
0,01%
100,00%
2016
Ocak-Nisan
5.731.020.401
1.388.725.301
184.360.988
99.702.528
1.510.917
7.405.320.135
Pay
Değişim
77,39%
18,75%
2,49%
1,35%
0,02%
100,00%
2,56%
1,75%
11,46%
7,69%
200,76%
2,69%
Kaynak: GTB
Tablo 27’ye göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde en çok otomotiv ithalatı %77,39’luk
payla denizyolu ile yapılmıştır.
Tablo 28: Döviz Cinsine Göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
2015
Ocak-Nisan
5.462.387.637
Pay
Değişim
75,75%
2016
Ocak-Nisan
5.685.726.867
76,78%
4,09%
Türk Lirası
825.879.808
11,45%
1.057.816.073
14,28%
28,08%
A.B.D Doları
816.891.651
11,33%
580.806.288
7,84%
-28,90%
Japon Yeni
77.488.234
1,07%
53.442.833
0,72%
-31,03%
Diğer
28.512.540
0,40%
27.528.074
0,37%
-3,45%
7.211.159.870
100,00%
7.405.320.135
100,00%
2,69%
Döviz Cinsi
Avro
Toplam
Pay
Kaynak: GTB
15
Tablo 28’e göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv ithalatında en çok %76,78’lik
payla Avro kullanılmıştır.
Tablo 29: Ödeme Şekillerine Göre Otomotiv Sektörü İthalatı (Dolar)
79,22%
2016
Ocak-Nisan
5.360.601.073
72,39%
-6,17%
1.080.079.507
14,98%
1.629.194.910
22,00%
50,84%
174.994.759
2,43%
188.183.923
2,54%
7,54%
157.017.586
2,18%
139.019.438
1,88% -11,46%
Bedelsiz
55.293.881
0,77%
47.724.094
0,64% -13,69%
Vadeli Akreditif
29.408.822
0,41%
38.431.709
0,52%
30,68%
1.483.859
0,02%
2.164.988
0,03%
45,90%
7.211.159.870 100,00% 7.405.320.135 100,00%
2,69%
Ödeme Şekli
Peşin Ödeme
Mal Mukabili Ödeme
Vesaik Mukabili
Ödeme
Akreditif
Diğer
Toplam
2015
Ocak-Nisan
5.712.881.456
Pay
Pay Değişim
Kaynak: GTB
Tablo 29’a göre 2016 yılı Ocak-Nisan döneminde otomotiv ithalatında %72,39’luk pay ile
en çok peşin ödeme sistemi tercih edilmiştir.
16