Şeker kanseri besler mi?

Kanser oluşumunda diyetin rolü
yaklaşık
% 30-35 olarak bildirilmektedir.
• Bu nedenle özellikle tanı sonrası
hastalarda beslenme düzeninde
değişiklik yapma çabaları
oluşmaktadır.
• Kanserle mücadelede güçlü olmak için
sağlıklı beslenmek amacıyla gözler
besinlere çevrilmektedir.
• Yapılan bir çalışmada, kanser hastalarının
daha sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak
ve sigarayı bırakmak gibi yaşam tarzı
değişikliklerine karşı güçlü bir ilgi
duydukları bildirilmiştir
(Patterson,R.E et all:Journal of American Dietetic Association,103(3),323-328,2003.)
• Başka bir çalışmada
hastaların %93’ünün, sağlıklı beslenmenin
tedaviye olan yanıtlarını olumlu
etkilediğine inandığı bildirilmiştir.
(Claghorn,K.V.et all.J.Am.Diet.Asso,105(8),27.2005.)
• Kanserde diyet tedavisi her zaman
destekleyicidir.
• Klinik ve de metastatik kanseri diyetle
yok etme düşüncesi HAYAL, hızını
etkileme düşüncesi ise RASYONEL bir
yaklaşımdır diyebiliriz.
Umut
?????
Hayaller
İSTİSMAR
BESLENME
Mucizeler
yaratma
çabası
ŞEHİR
EFSANELERİ
SORU 1 - ŞEKER
• Şeker kanseri besler mi?
• Şeker yersem tümörümün
büyümesine neden olur muyum?
SORU 1 - ŞEKER
Vücudumuzdaki bütün hücreler (kanser
hücreleri de) yakıt olarak kan
dolaşımından glikozu kullanırlar. Bir
kısım glikoz vücut tarafından
glikoneogenezis yolu ile protein ve
yağlardan da üretilmektedir.
SORU 1 - ŞEKER
•
•
•
•
•
•
Meyveler
Sebzeler
Yağlı tohumlar
Kurubaklagiller
Tahıllar
Süt ve süt ürünleri
Doğal olarak
şeker içerirler
ancak aynı
zamanda vitamin,
mineral,
antioksidan ve
fitokimyasallar da
bu besinlerde
bulunmaktadır.
SORU 1 - ŞEKER
Buna karşın masa şekeri kanser riskini
azaltan besin öğelerini içermez, sadece
enerji alımını arttırır.
Aynı zamanda yüksek şeker alımı
obeziteyi tetikleyerek indirekt olarak
kanser riskini arttırmaktadır.
SORU 1 - ŞEKER
Glisemik indeks ve glisemik yük
İle
meme, kolorektal, endometrium ve
pankreas kanserleri arasında önemli
pozitif ilişkinin olduğu gösterilmiştir.
SORU 1 - ŞEKER
• Şekerli içecekler
• Tatlandırılmış tahıllar
• Kekler
• Şekerlemeler
• Kurabiyeler gibi besinleri sınırlayarak
şeker alımını azaltabilirsiniz
(Amerikan Kanser Cemiyeti)
SORU 1 - ŞEKER
Eklenmiş şeker günlük enerji alımının
%10’dan az olmalıdır.
SORU 1 - ŞEKER
Sağlıklı hücreler
Yiyeceklere ilave
edilen şeker
besinsiz
sınırlanmalı,
kalmadan,
kanser en
hücreleri
•Karbonhidratların
iyi kaynağı olan
de besinsiz
kompleks karbonhidratlar
tercih
kalmaz.
edilmelidir.
SORU 2 - SÜT
• SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİ
TÜKETEBİLİR MİYİM?
SORU 2 - SÜT
İnternette süt ve süt ürünlerinin kansere
neden olduğu ile ilgili birçok iddia vardır.
Hatta bazı çalışmalar süt ve süt ürünleri
ile kanser arasındaki ilişkiyi destekler
niteliktedir, ancak bu konuda yeterince
kanıt mevcut değildir.
SORU 2 - SÜT
Süt ve ürünlerinin tüketiminin bazı
epidemiyolojik çalışmalar, prospektif ve vaka
kontrol çalışmalarında prostat kanseri riskinin
artışı ile ilişkili olduğu gözlemlenmiştir.
Yüksek kalsiyum tüketimi, D vitamininin aktif
forma dönüşümünü baskılayarak D
vitamininin prostat kanseri üzerine olan anti
tümör etkisini baskılamaktadır.
(Rodriguez C et al. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 2003; 12: 597-603. )
(Franceschi S, et al.y. International Journal of Cancer. 1995; 63:785-789.)
( Toniolo P, et,al Epidemiology. 1994; 5: 391-397) (Asia Pac J Clin Nutr 2007;16 (3):467-476)
SORU 2 - SÜT
Geniş çaplı yapılan II. Kanser’den
Korunma Çalışması Beslenme
Kohortu’nda da süt ürünleri tüketimi ile
Prostat kanseri arasındaki ilişki
değerlendirilmiştir.
Ancak önerilen miktarlarda süt ve
ürünleri tüketimi ile prostat kanseri
arasında bir ilişki saptanamamıştır.
(Rodriguez C et al. Calcium , Dairy Products, and Risk of Prostate Cancer in a Prospective Cohort of United States Men. Cancer
Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 2003; 12: 597-603.).
SORU 2 - SÜT
Diğer açıdan; sütün kolon kanserine karşı
koruyucu olduğu da bildirilmektedir.
Mekanizmanın kalsiyumun intralüminal
bölgede safra asitleri ile yağ asitlerini
bağlaması ve
bu bileşiklerin proliferatif stimulasyonunu
düşürmesi olduğu düşünülmektedir.
Shin MH, et al.. 2002; 94 (17): 1301-1311
SORU 2 - SÜT
Laboratuar verileri, süt ve ürünlerinin
(kalsiyum ve D vitamini) meme
karsinogenezini azalttığına dair sonuçlar
göstermektedir.
Epidemiyolojik çalışmalara bakıldığında ise
sonuçlar çelişkilidir.
Postmenopozal kadınlarda meme kanseri
ve süt ürünleri tüketimine bakıldığı geniş
çaplı bir çalışma olan Hemşireler Sağlık
Araştırma’sında anlamlı bir etkileşime
ulaşılamamıştır.
(Rodriguez C et al. Calcium , Dairy Products, and Risk of Prostate Cancer in a Prospective Cohort of
United States Men. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 2003; 12: 597-603.).
SORU 2 - SÜT
• Süt ve süt ürünleri içerdikleri
Sonuç olarak, süt ve
• Ca , D Vitamini,
kanser protein,
etkileşiminin probiyotik,
açıklanabilmesi
için iyi yararlı bir
konjugelinoleik
asit nedeniyle
planlanmış ve daha
kaynaktır.
kontrollü araştırmalara
gereksinimkolon kanserine
• Ca alımı aynı zamanda
duyulmaktadır.
karşı koruyucudur.
• Süt ve süt ürünleri temel diyet planında
kullanılmalıdır. Tam yağlı olanlar yerine
düşük yağlılar tercih edilebilir.
SORU 3 – KIRMIZI ET
• KIRMIZI ET TÜKETEBİLİR MİYİM?
SORU 3 – KIRMIZI ET
Yüksek sıcaklıklarda kırmızı etin pişirilmesi
kanserojen bileşiklerin oluşmasına neden
olabilir.
Kırmızı etin fazla tüketimi (haftada 500 gr dan
fazla) kolorektal kanser riskini arttırmaktadır.
Eğer ızgara et tüketecekseniz;
– Renkli sebzelere odaklanın,
– Etleri marine edin,
– Kısmen ön pişirme uygulayın,
– Ağır ateşte yavaş pişirin.
SORU 4 – KAHVE -ÇAY
• ÇAY VE KAHVE TÜKETEBİLİR MİYİM?
SORU 4 – KAHVE - ÇAY
Kahve 1000’den fazla kimyasal bileşik
içerir ve
fitokimyasallar ve antioksidanların
zengin bir kaynağıdır.
Mesela polifenoller oksidatif hasar ve
inflamasyona karşı koruyucudur.
SORU 4 – KAHVE - ÇAY
Yapılan bir meta analiz çalışmasında
kahve tüketiminin
karaciğer,kolorektal,farinks,lösemi,pank
reas,safra kesesi,prostat,özefagus
kanser riskini azalttığı sonucuna
varılmıştır
(BMC Cancer 2011, 11:96 )
SORU 4 – KAHVE - ÇAY
Prostat kanseri ile kahve tüketimi
arasındaki ilişkinin araştırıldığı 48000
erkeğin katıdığı çalışmada 6 fincandan
fazla kahve tüketiminin ilerlemiş kanser
riskini %50 azalttığı,1-3 fincan
tüketenlerde ise bu oranın %22 olduğu
bulunmuştur.
(JNCI J Natl Cancer Inst (2011) doi: 10.1093/jnci/djr151 )
SORU 4 – KAHVE - ÇAY
İsveç çalışmasında ise, günde 1 fincan ve
daha az kahve tüketimi ile
kıyaslandığında 5 fincan kahve içenlerde
meme kanseri riski %57 azalmıştır
(Breast Cancer Research 2011, 13:R49 )
SORU 4 – KAHVE - ÇAY
Çaylarda bulunan polifenollerin
kolerektal kanser mutagenezine neden
olan
heterosiklik aromatik aminlere karşı
korucuyu özellikleri bilinmektedir.
SORU 4 – KAHVE - ÇAY
Gerek yeşil çay, gerekse siyah çaydaki
kateşinlerin ve theaflavinlerin normal
hücre büyümesini engellemeden kanser
hücrelerinin çoğalmasını engellediği
gösterilmiştir.
(Food and Chemical Toxicology. 40; 1145-1154, 2002) (Carcinogenesis. 27;1301–1309, 2006.)
SORU 4 – KAHVE - ÇAY
Çay ve kahvenin kanser riskini
azalttığına dair deliller yeterli değildir.
Kahve 1-2 fincan /gün
Çay 3-4 fincan /gün
SORU 5 – ANTİOKSİDANLAR
• ANTİOKSİDAN VİTAMİN MİNERAL
KULLANMALIMIYIM?
SORU 5 – ANTİOKSİDANLAR
• Tedavi sırasında antioksidan
suplemantasyonu ters etkilidir.
• Doktor tavsiyesi ile kullanıldığında
RDA’nın önerisinin üzerine
çıkılmamalıdır.
• Güvenlik ve yarar için besinlere
odaklanılmalıdır.
• Günde 5-9 porsiyon sebze meyve
tüketimi önerilmektedir.
SORU 6 – PROBİYOTİKLER
• PROBİYOTİK ÜRÜNLER
KULLANABİLİRMİYİM?
SORU 5 – PROBİYOTİKLER
• Probiyotikler yeterli miktarda
tüketildiğinde insan sağlığı ve fizyolojisi
üzerinde olumlu etki yapan yararlı canlı
mikroorganizmalardır.
• Piyasada tablet ,toz formları ve
probiyotik ilaveli yoğurtlar olduğu gibi
bizim günlük beslenmemizde
kullandığımız yoğurt ,kefir de probiyotik
besinler olarak kabul edilmektedir.
SORU 5 – PROBİYOTİKLER
• Tedavi sürecinde hastalarımızın günlük
beslenme alışkanlığında yer alan yoğurt
,ayran gibi doğal probiyotik yiyecekleri
sınırlandırmıyoruz
• ancak
• probiyotik tablet veya probiyotik yoğurt
tüketimi tavsiye edilmemektedir.
• Özellikle nötropenik dönemde,
probiyotik yoğurt ve probiyotik tablet
kullanılmamalıdır.
SORU 7 – ALKOL
• ALKOL VE KANSER?
SORU 7 – ALKOL
• Alkol tüketiminin birçok kanser türü
(karaciğer, kolerektum, meme, özefagus, başboyun) ile ilişkili olduğu bilinmektedir.
• Kırmızı şarabın kanser hücrelerinin
çoğalmasını durdurduğu gösterilmiştir .Bu
etki içerdiği antioksidanlar ve bir fitokimyasal
olan resveratrol ile ilişkilendirilmiştir.
• Koyu kırmızı üzüm ve üzüm suyu yerine
alkolün kanseri önlediğine dair bir bilgi
yoktur.
SORU 9 –
TEDAVİ SIRASINDA
TÜKETMEYECEĞİM
YİYECEKLER VAR MI?
GREYFURT
KARADUT
YABAN ÜZÜMÜ
NAR
BÖĞÜRTLEN
BİTKİ ÇAYLARI
Beslenmeyi
etkileyen
semptomlar
%31 TAT
DEĞİŞİKLİĞİ
%24
İŞTAHSIZLIK
%24
BULANTI
Hastaların % 37 si beslenme bilgisine dış
kaynaklardan (medya-internet,aile-arkadaş)
ulaşıyor!!!!!!
.
Nutrition and Cancer,2010,62(2),220-228
SORU – İŞTAHIMI NASIL
AÇABİLİRİM?
SORU – İŞTAHIMI NASIL
AÇABİLİRİM?
Mümkünse günlük menü planlanmalıdır.
Az hacimde, çok enerji içeren sık öğünler
(2 saatte bir) tüketilmelidir.
Öğün kompozisyonuna yardımcı
olunmalıdır; enerji ve proteinden zengin
yiyecekler, birkaç besin grubunu bir arada
içeren yiyecekler tercih etmelidir.
SORU – İŞTAHIMI NASIL
AÇABİLİRİM?
Örneğin,
 Yumurta ile terbiye edilmiş veya kıyma ve sebze
ilave edilmiş çorbalar,
 Sütlaç, puding gibi sütlü tatlıları süt tozu ilave
ederek hazırlamak,
 Bol peynirli sandviç veya tostlar,
 Krep,
 Milk shake,
 Dondurma,
 Ekstra enerji protein takviyeleri,
 Oral enteral beslenme ürünleri,
SORU – İŞTAHIMI NASIL
AÇABİLİRİM?
 Su ve diğer sıvı içecekler yemeklerden hemen
önce ve yemek yerken tüketilmemelidir,
 En çok sevdiği besinleri denemesi konusunda
cesaretlendirilmelidir,
 Sevdiği kişilerle yemek yemesi sağlanmaya
çalışılmalıdır,
 Metalik tat alıyorsa plastik kaşıklar
kullanılmalıdır.
SORU – AĞIRLIK
KONTROLÜNÜ NASIL
SAĞLARIM?
SORU – AĞIRLIK
KONTROLÜNÜ NASIL
SAĞLARIM?
• Yapılan epidemiyolojik çalışmalar ile, obezitenin
kanser insidansı ve mortalitesinde bir risk faktörü
olduğu kanıtlanmıştır.
• Bu nedenle ağırlık denetimi tedavi süreci ve
sonrasında önem kazanmaktadır.
• Diyetisyen kontrolünde sağlıklı beslenme
alışkanlıklarının bir yaşam biçimi haline gelmesini
sağlayan dengeli bir beslenme programı
uygulanmalıdır ve düzenli aralıklarla ağırlık kaybı
süreci takip edilmelidir.
SORU – HANGİ PİŞİRME
YÖNTEMLERİNİ
KULLANABİLİRİM?
SORU – HANGİ PİŞİRME
YÖNTEMLERİNİ
KULLANABİLİRİM?
• Besin öğesi kayıplarını önlemek
için yemek hazırlama ve pişirme
aşamalarında dikkat edilmesi
gereken noktaları şöyle
sıralayabiliriz:
SORU – HANGİ PİŞİRME
YÖNTEMLERİNİ
KULLANABİLİRİM?
• Taze sebzeler
– Sebzelerinizi hazırlarken;
ayıklama, yıkama ve
doğrama sırasını takip
ediniz. Sebzeleri
doğradıktan sonra
bekletmeyiniz ve pişirme
suyunu dökmeyiniz.
SORU – HANGİ PİŞİRME
YÖNTEMLERİNİ
KULLANABİLİRİM?
• Taze meyveler:
– Meyvenin suyu yerine
kendisini tercih ediniz.
Kesip doğradıktan sonra
meyveleri bekletmeden
tüketiniz. Komposto
hazırlarken, meyveleri
bekletmeden kaynayan su
içerisine ekleyip pişiriniz.
SORU – HANGİ PİŞİRME
YÖNTEMLERİNİ
KULLANABİLİRİM?
• Kurubaklagiller
– Kurubaklagilleri
pişirmeden önce mutlaka
ıslatınız. Islatma sırasında
belli aralıklarla ıslatma
suyunu değiştiriniz.
Kurubaklagilleri iyi
pişiriniz ve pişirme suyunu
kesinlikle dökmeyiniz.
SORU – HANGİ PİŞİRME
YÖNTEMLERİNİ
KULLANABİLİRİM?
• Pilav –Makarna
– Pilav ve makarna
yaparken haşlama sularını
kesinlikle dökmeyiniz.
SORU – HANGİ PİŞİRME
YÖNTEMLERİNİ
KULLANABİLİRİM?
• Et-Balık-Tavuk
– Haşlama, ızgara, buğulama
yöntemlerini tercih ediniz.
Izgara yapıyorsanız etin
ateşten 15 cm kadar uzakta
olmasına dikkat ediniz.
Kesinlikle kavurma ve
yağda kızartma
yöntemlerini kullanmayınız.
SORU – HANGİ PİŞİRME
YÖNTEMLERİNİ
KULLANABİLİRİM?
• Yumurta
– Asla çiğ yumurta
tüketmeyiniz. Yumurtayı
iyi pişmiş tüketiniz, ancak
sarısının etrafında yeşil
halka oluşmamasına
dikkat ediniz.
SAĞLIKLI PİŞİRME
TEKNİKLERİNİ
KULLAN
ENERJİNİN <%10
İLAVE ŞEKER VE
POSAYI ARTTIR
ENERJİNİN <%30
YAĞDAN
AĞIRLIK
DENETİMİ
BESLENME
PLANININDA
YOL HARİTASI
YETERLİ
PROTEİN
YETERLİ
SIVI ALIMI
5-9 PORSİYON
SEBZE MEYVE
MALNÜTRİSYONUN
TANIMLANMASI &
TEDAVİ EDİLMESİ
SONUÇ OLARAK......
Kanser hastalarının diyetlerinde gereksiz
kısıtlamalar yapmamaları ve
bilimsel geçerliliği kanıtlanmamış
medyatik diyetleri uygulamamaları için
hastaların beslenme eğitimi
konusundaki gereksinimleri ve kaynak
arayışları iyi bir şekilde
değerlendirilmelidir.
KLİNİK
EKİP
HASTA
AİLESİ
HASTA
Kanser hastasının
beslenme planını
oluşturmak bir ekip
işidir
TEŞEKKÜRLER
Kanserle Dans 8.214 kişi beğendi · 1.709 kişi
hakkında konuşuyor
• http://kanserle-dans.blogspot.com/