Kanser kapınızı çalmadan siz onu yoklayın

z04-13-12-08.qxd
12.12.2008
20:25
Page 1
4 Z A M A N GÜNDEM
CUMARTESÝ 13 ARALIK 2008
Kanser kapınızı çalmadan siz onu yoklayın
nsanoêlu yüzyıllar boyunca cüzzam, veba ve
verem gibi hastalıklarla uêraëtı. Modern dünyanın korkulu rüyası ise kanser. Dünya Saêlık
Örgütü’ne göre kanser, 2010 yılında kalp rahatsızlıklarını geçerek dünyadaki en ölümcül hastalık
olacak. Sadece bu yıl, ‘habis ur’ sebebiyle hayatını
kaybedenlerin sayısı yaklaëık 7 milyon. Tedavi için
dünya genelinde yaklaëık 500 milyar dolar harcanıyor. Türkiye’de her yıl 100 bin kiëi kansere yakalanıyor. Son 5 senede kanser ilaçlarının tüketimi
neredeyse iki katına çıktı. çlaç Endüstrisi çëverenler
Sendikası’nın (çEçS) verileri, durumu gözler önüne
seriyor. 2003 yılında Türkiye’de tüketilen ilaçların
å
yüzde 3,8’ini onkoloji (kanser) oluëtururken, bu rakam 2008’de yüzde 7,2’ye çıktı. 2008’in ilk 10 ayında
kanser ilaçlarına harcanan para 720 milyon YTL.
Kanser, bazı etkilerle deêiëime uêramıë hücrelerin, kontrolsüz olarak çoêalıp büyümeleri
sonucunda meydana geliyor. çnsan vücudundaki bütün organlar hücrelerden oluëur. Saêlıklı
hücreler bölünebilme yeteneêine sahiptir. Ölen
hücrelerin yenilenmesi ve yaralanan dokuların
onarılması amacıyla bu yeteneklerini kullanırlar.
Fakat sonsuz bölünemezler. Saêlıklı bir hücre
gerektiêi yerde ve gerektiêi kadar bölüneceêini
bilir. Buna karëın kanser hücreleri, bu bilinci kay-
beder, kontrolsüz bölünmeye baëlar ve çoêalır.
Birikerek tümörleri (kitleleri) oluëturur. Tümörler normal dokuları sıkıëtırabilir, içine sızabilir,
tahrip edebilir. Eêer kanser hücreleri oluëtukları
tümörden ayrılırsa, kan ya da lenf dolaëımı aracılıêı ile vücudun diêer bölgelerine gidebilir.
Hastalıêa yol açan en önemli iki faktör alkol ve
sigara. Saêlıksız beslenme ve kullanılan ürünler de
rahatsızlıêı tetikliyor. Doktorlar, kanserle mücadelenin anne karnında baëladıêına dikkat çekiyor.
Anne iyi beslenirse çocuêunda kanser riski 5 kat
azalıyor. Prof. Dr. Erkan Topuz, kanserden korunmaya yönelik önlemlere aêırlık verilmesini istiyor.
Mantar: Çe¬itli terapi edici özellikleri oldu¯u bilinen 270 mantar türü var. Japonya, Çin
ve Kore’de yürütülen çok sayıda bilimsel çalı¬ma, mantarın sa¯lı¯a yararını ortaya koydu.
Kültür mantarının beyaz olanını de¯il, esmerlerini yiyin. Çünkü mantarlar
kanserojen madde ile beyazlatılıyor. Draje halinde satılan
mantar haplarını eczanelerden bulabilirsiniz. Ba¯ı¬ıklık
sistemini güçlendiren beta glukan, mantarın
yanı sıra arpa, maya, ni¬asta, esmer
pirinç ve ekmekte bulunuyor. Özellikle meme kanserine kar¬ı
koruyucu özelli¯i var.
Nar suyu meme kanserinde çok
faydalı. Kabu¯unda ve çekirde¯inde büyük ¬ifa var. Meyve ve
sebzelerin mevsiminde tüketilmesi
ve posasıyla yenmesi önemli.
Çikolata vee kolada
koladan
sakının. Salam
m, sos
Salam,
sosis,
sucuk, hazır meyve
ve
suyu, mayonez, ket
ketçap,
konserve tüketmey
tüketmeyin.
Yamuk yumuk elma alın.
Limon ve mandalina kabu¯unda
olan D-limoen, kanser tümörünü
eritiyor ve ço¯almasını durduruyor. Limon ve mandalina kabuklarını atmayın. Sirkeli su ile iyice
yıkadıktan sonra yiyin.
Fast-food'dan uzakk
zden
durun. Haftada 3 kezden
erde
fazla fast-food yiyenlerde
kanser riski artıyor.
Fazla mangal yapmayın. Yaparsanız da
fazla pi¬irmeyin, yakmayın. En ufak yanık
kanserojen riskini artırır. Mangal yerine
fırın ha¬lama, bu¯ulama tercih edin.
Küçük balık tercih edin, dip
balı¯ı yeme
landıkça
yemeyin. Balık ya¬landıkça
kanserojen et
ftada en
etkisi artar. Haftada
fazla bir kilo balık tüketin.
Kan
Kansere
kar¬ı etkili olan ellagıc asit, bütün
kırm
kırmızılarda
bulunan bir antioksidandır. Ahududu,
çilek ve bö¯ürtleni mevsiminde bol bol yiyin.
Yapr
Yapraklarından
çay yapın. Bunlar kemik ili¯ini
hare
harekete
geçirir, immun sistemini güçlendirir,
tümö
tümörlerin
erimesine neden olur. Karadut, hormon
atılm
atılmayan
tek a¯açtır. Mevsiminde bol bol tüketin.
Daima bebe ¬ampuanı, defne sabunu ve
saf sabun kullanın. Oda spreyi, ter önleyici
koltuk altı kremi ve deodoranttan uzak
durun. Organik denilen saç boyaları bile
kanserojendir, kullanmayın, kına yakın.
Sprey ¬eklinde böcek ilacını tercih etmeyin.
E vitamini için selenyum açısından zengin
ananas, yo¯urt, enginar, brokoli, karnabahar,
lahana ve semizotu tüketin. Bunlar memedeki
ödemi alır. Günde 300 gram yo¯urt tüketmek
meme, kolon, mide, yumurtalık, endometriyoz
kanserinde koruyucu. Yo¯urt, probiyotik yo¯urt
kullanılarak evde yapılmalı.
Badana yapılan eve bir
süre girmeyin. Mobilya cilası
kan
kanserojendir. Eski mobilyalarınıza
sahip çıkın.
Kanserden koruyucu melatonin salgısı
açısından mutlaka karanlıkta uyuyun.
Kanser hücresi aydınlıkta ço¯alır,
karanlı¯ı sevmez. Saat 22.30-23.00
gibi yatın. I¬ıksız ve rahat bir uyku,
güne¬in do¯
¯u¬
do¯u¬uyla
kalkmak hayat
tarzınız olsun. Gece vardiyasında
çalı¬anlarda ve aydınlıkta uyuyanlarda
ça
kkansere
ka
nsere yakala
yakalanma riski 5 kat artıyor.
Hücre bölünmesini
e¬¬ili
yava¬latması sebebiyle ye¬il
çay için. Koyu çay, mide
ayyı,
kanseri riski olu¬turur. Çayı,
açık ve ¬ekersiz olarak
tüketin. Günde 2 kupa,
e¬¬il
8-10 dakika demlenen ye¬il
çay için. Her gün papatyaa
lir.
ve zencefil çayı tüketilebilir.
Kahveden sakının.
Hayvanlara büyüme hormonu verilince süt
ve eti artıyor. Bunlar insana da geçiyor. Beyaz
et tercih edin. Kümes hayvanlarından köyde
yeti¬enleri yemeye çalı¬ın. Marketlerden
aldı¯ınız kümes hayvanlarının derisini yemeyin.
Kırmızı et tüketecekseniz kuzu eti alın, genellikle
kuzular zehirlenmemi¬tir.
Beyaz un, ¬eker
ve tuzu hayatınızdan
çıkarın.
Domates, erkeklerde prostat, kadınlarda
meme kanserinde çok faydalı. Ama
mevsimlik domates... Ev hanımları,
temmuz ile eylül sonu arasında üretilen
domatesi kı¬ın kullanmak için salça
yapabilir. Ev salçası ve ketçapı kullanın.
En çok havuçta
bulunan A vitamini
cilt, lenfoma, böbrek,
kolon, meme
kanserinde
çok faydalı.
Hazırlayan: Ça¯lar Avcı - Necip Çakır
Ònfografik: Yunus Emre Hatuno¯lu
KORUNMAK ÒÇÒN YAPILMASI GEREKENLER
KANSER TEDAVÒSÒNDE OLUMLU ETKÒSÒ OLAN YÒYECEKLER
Güçlü bir antioksidan olan
indol-3-karbinol, en çok
brokoli, karnabahar, lahana,
semizotu ve turunçgillerde
bulunuyor. Bunlar, meme
kanserini önleyen en önemli
gıdalar. Dünyadaki en ucuz ve
¬ifalı bitki olan lahanayı haftada
bir kez yiyin. Lahana, ba¯ırsak
ve karaci¯erdeki zehirleri bloke
ediyor, tümörlerin bilinçsizce
ço¯almasını durduruyor.
“Asıl olan tedavi deêil, korunma ve erken teëhistir.
Kanserde bir koruma bin tedaviden evladır!” diyor.
Prof. Dr. Haluk Onat da, fast-food tipi beslenme,
çevre kirliliêi, sigara tüketimi ve hareketsiz yaëam
tarzının kanserin artmasına yol açtıêını vurguluyor.
Prof. Dr. Mustafa Yaylacı ise, belirli dönemlerde
hastanelerde yapılacak tetkiklerle kanser vakalarının yüzde 90’lara varan oranda önlenebileceêini
kaydediyor. “Belli bir yaëtan sonra hasta olun olmayın mutlaka doktora gidin.” çaêrısında bulunuyor.
Alkol ve sigara
kullanmayın.
Stresten uzak
durun, pozitif olun.
At kestanesi, özellikle hemoroid
tedavisinde iyi. 4-5 tane at kestanesini alın, içine biraz da krem
koyarak blenderda ezin, hemoroid
tedevisinde kullanın. At kestanesi
ayrıca varis, hemoroid ve meme
kanserine ba¯lı ödem olu¬an
kollarda kullanılır.
ÇamaÕır makinesinde zeytinya¯lı sabun
kullanın. Mutfakta plastik, bakır, alüminyum
kullanmayın. Bula¬ık makinenizin parlatıcı
gözüne sirke koyun. Makineden çıkardıklarınızı sirkeli sudan geçirin. Ne kadar durulansa
da üzerinde deterjan kalır.
Cep ttelefonunu
C
l f
kkendinizden
di
uzakta ¬arj edin. Çocuk
odasında ¬arj etmeyin. 30-45
saniyeden fazla konu¬mayın.
Uzun yolculukta kapatın.
Televizyonu
5 metre uzaktan
izleyin.
Soya, keten tohumu ile birlikte
rlikte fibrokistlerde
fibrokistlerde, meme kanserinde
d
ve prostat kanserinde çok faydalı. Yemeklerde kullanaca¯ınız
yarı zeytinya¯ı, yarı soya ya¯ı sizi meme kanserinden belli ölçüde
koruyacaktır. Soya ayrıca kemik yo¯unlu¯unu da artırıyor. Menopoz
döneminde sıkıntıyı gideren bir özelli¯i var.
en koruyo
or.
Acı biber, Arnavut biberi mide kanserinden
koruyor.
r. Biberinizi
Çok ¬ifalı. ­mmun sistemini güçlendiriyor.
¯i
saksıda yeti¬tirin, sonra blender ile çekin ve yeme¯in
üzerine serpin.
Kanserden korunmak bebeklikte
ba¬lar. ­yi beslenen annenin çocu¯unda
kanser çıkma riski 5 kat daha azdır.
Çocu¯unuzu gülmeye alı¬tırın, onu mutlu
edecek ¬eyler yapın. 12 ya¬ından önce
cep telefonu kullanmasına izin vermeyin.
HASTALIKTAN KORUYAN VE TEDAVÒDE
DESTEK OLAN TAMAMLAYICI TIP
Tedavide aile sevgisi
çok önemli. Hastayı,
ailesi, arkada¬ları,
kom¬uları ve dostları
hayata ba¯lar.
Güvenece¯iniz bir doktor seçin.
Bilinçli ki¬iler tarafından uygulanan hipnoz kanser a¯rılarını
azaltabilir.
Dini ibadetler ve namaz, meditasyon etkisi yapar. Do¯rudan
do¯ruya yaratana odaklanarak iyi
¬eyler dilemek, güzel dü¬ünmek
büyük önem ta¬ıyor.
Kemoterapi ve ilaç tedavisi
gören hastalarda önerilmeyen
akupunktur, ehil ki¬iler tarafından uygulanınca bulantı ve
kusmayı engelleyebiliyor. Kronik
a¯ları azaltabiliyor, kemoterapi
sonrası el ve ayak uyu¬uklu¯unu gideriyor.
Çin yakın dövü¬ sanatlarından
olan taichi egzersizleri kan ve
enerji sirkülasyonunu olumlu
etkiledi¯inden hastalıklara kar¬ı
direncin artmasına yardımcı oluyor, kemik kaybını geciktiriyor.
Masaj bilinçli ki¬iler tarafından
yapılırsa hastayı rahatlatıyor.
Arabesk de¯il, huzur veren
müzikler, Mozart, Haydn, Schubert, Beethoven, Brahms dinleyin. Gürültülü müzik dinletilen
farelerin kanser oldu¯u görüldü.
Son 10 senede yapılan ara¬tırmalar, ailesinden birini kaybedenlerde kanserin daha hızlı çıktı¯ını
gösterdi. Stresin kanser üzerindeki
olumsuz etkisi bilimsel açıdan
ispat edildi. Mutlu olun, devamlı
CM Y K
EN SIK GÖRÜLEN
TÜRLERÒ VE TEDAVÒLERÒ
gülmeye çalı¬ın. ‘Bir kahkaha bir
kilogram pirzolaya bedel’dir. ­nsan
ne¬eli ve mutlu oldu¯u zaman,
vücudu zararlı maddelere kar¬ı koruyan immun sistemi güçleniyor.
Sevgi-inanç tedavisi önemli.
­ster Müslüman, ister Hıristiyan,
ister Musevi ol, seni yaratana
inan. Allah’a güven ve sana
destek olaca¯ına inan.
Her 8 kadından birinin meme
kanserine yakalanma riski var.
Bu nedenle her gün yarım saat
yürüyün, aletsiz jimnastik yapın
ya da yüzün. Vücudunuzdaki
ya¯ı yakmaya bakın. Spor
yapınca insan aynı zamanda
stresten uzak kalır.
1) Meme kanseri: Her 10 kadından birini etkiliyor.
Erken te¬his edildi¯inde ölümcül olmaktan çıkabiliyor. Kadınların 20 ya¬ından itibaren her ay kendini
kontrol etmesi gerekiyor. 35-40 ya¬ından itibaren
her yıl bir kez doktor muayenisi tavsiye ediliyor.
2) Prostat kanseri: Erkeklerde görülüyor ve kansere ba¯lı ölümlerin yakla¬ık yüzde 9’unu olu¬turuyor. Hiçbir belirti göstermeden sinsice geli¬ebiliyor.
Tıptaki ilerlemeler sebebiyle erken te¬hisi mümkün.
3) AkciÔer kanseri: En sık görülen kanser türü.
Kuru öksürük, kanlı balgam, nefes darlı¯ı, omuz
veya sırt a¯rısı, ses kısılması ve halsizlik gibi belirtiler gösterir. Hastalıkta sigara yüzde 80 etkili.
4) KalınbaÔırsak kanseri: Genellikle 50 ya¬ından
sonra görülüyor. Erken te¬his için her yıl dı¬kıda gizli
kan testi, 5 yılda bir rektosigmoidoskopi, kolonoskopi veya baryumlu kolon filmi çektirilmesi gerekiyor.
Çocuklarınızın plastik çim bahçelerinde
oynamasına izin vermeyin. Çocuk bahçelerini
ilaçlamayın. Sentetik halıdan uzak durun.
HANGÒ YAÓTA HANGÒ
KONTROLLER YAPILMALI?
YaÕ 20-39 (kontrol aralıÔı 3 yıl): Kadınlarda; a¯ız
bo¬lu¯u, tiroit bezi, lenf bezleri ve yumurtalıklar ba¬ta olmak üzere, muayene ve ayrıca memelerin her
ay kendi kendine kontrolü ve PAP testi. Erkeklerde;
a¯ız bo¬lu¯u, tiroit bezi, lenf bezleri, testisler ve
prostat ba¬ta olmak üzere genel muayene.
YaÕ 40-50 (kontrol aralıÔı 1 yıl): Kadınlar için yukarıdakilere ek olarak tu¬e ile muayene ve memelerin doktor kontrolü. Mamografi, ayrıca menopoz döneminde rahim kontrolü. Erkekler için yukarıdakilere
ek olarak kapsamlı prostat muayenesi.
YaÕ 50 ve üzeri (kontrol aralıÔı 3-5 yıl): Kadınlarda yukarıdakilere ek olarak dı¬kıda kanama
testi, kalınba¯ırsak endoskopisi ve mamografi.
Erkeklerde dı¬kıda kanama testi, gerekirse kalınba¯ırsak endoskopisi.