BENiGN PROSTAT HipERPLAZisi`NDE MEDiKAL TEDAVi

Kocatepe T Ip Dergisi (2002), 2, 101-106
The Medical Journal of Kocatepe
2002, Afyon Kocatepe Onivers itesi
BENiGN PROSTAT HipERPLAZisi'NDE MEDiKALTEDAVi SE(:ENEKLERi
MEDICAL TREATMENT MODALITI ES FOR BENIGN PROSTATIC HYPERPLASIA
13:
Murat DEMiRBAS, Cetin DiN(:EL
Afyon Kocutepe Univcrs ites i T ip Faku ltesi.Uro loji A.D. A fyon
OZET: Benign prostat hiperplazisi erkekle rde en sik gorulen hastaliklardan birisidir ve seksen
yasma kadar yasaya n hastalann %30 ' u BPH nedeniyle cesitli tiplerde cerrahi girisim ile tedavi
edilmektedir. Prostata yonelik cerrahi girisimlerin saruldrgi kadar masum olmamasi, son yillarda
BPH'nde medik al tedavide onernli geli srnelerin ortaya cikmasma neden olmustur. Bu derlemede
BPH 'nde guncel medikal tedavi yaklasimlan gozden gecirilrnistir.
[Anahtar kelim eler:B enign prostat hiperplazisi alfa blokorler, medikal teda vi]
ABSTRACT: Benign prostatic hyperplasia is a very common disease among men and 30% of
male population up to eig hty years old, undergo various types of surgical intervention for BPH .
Surgical modalities for BPH have their own complications and this condition have brought
important developments in medical therapies for BPH in recent years. In this article , current
medical therapi es for BPH were reviewed with current literatu re.
[Key words : Benign prostatic hyperplasia, alpha blockers,medical treatment]
azaltrlmasidir. Bunu sag lamak icin prostann
Benign prostat hiperplazisi erkeklerde en sik
gorulen hastahklardan birisidir ve seksen
ge rekliligi
total
cerrahi
eksizyonunun
tarusilmaya baslanrrus ve daha az radikal
yasma kadar yasaya n hastalann %30' u BPH
tedaviler gUndeme gelmistir (4) .
nedeni yle cesitl i tiplerde cerrahi girisim ile
Bu derl emede , benign prostat hiperpl azisinde
tedavi edilmektedir (I ) . Amerika Birlesik
Devletleri'nde yilda 1,7 milyon BPH hastasi
uygulanan medikal tedaviler literatUr esliginde
goz de n gecirilmistir.
muayenesi
ve
300.000
prostatektomi
uygul andigi bildirilrnistir. Prostatektomi etkin
MEDiKAL TEDA ViLER
ve gUvenli bir tedavi se kli olarak uzun yillar
genis kabul gorrnustur (2), Ancak, 1989' da
Mebu st 'un
yapngi
de gerlendirme,
l-ALFA BLOKORLER
prostatektominin samldrgi kadar bas anh ve
Benign prostat hiperplazisinde idrar
sorunsuz bir ameliyat olmadigrrn ortaya
ci karrmsnr (3). %0.2 mortalite, % 16 morbidite . akirrurun bozulmasinm birb iriyle iliskili iki
I.
mesane
komponenti vardrr, Bunlar
ve 10 yilda % 15 reoperasyon gereksinimi
bosalmasim obstrukte eden hiperplazik prostat
saptanrmstir.Ayn ca, bir grup hafi f semptomlu
kitlesinin neden oldugu "statik - anatomik"
olgu da, baska sece nekler olmadigmda n
gereksiz yere ameliyat edilrnistir. BPH 'n in bu
komponent, 2. BPH 'ne bagh artrrus Uretral dUz
kas tonusunun neden oldugu " dinamik"
geleneksel teda visi glandin hacmini azaltmaya
yoneliktir. Ancak, gUnU mUzde terapotik
komponent olarak taniml anabilir. Bu iki
komponentten
ayn
olarak
detru sorun
arnac m histolojik BPH 'n in klinik hastahk
kontraktilite yetenegi de sempto mlan n ortaya
haline donusmesinin engellenme si oldugu
crkmasmda onernli rol oynamaktadir. BPH 'nin
dusunulm ektedir. Bu
arnacla
yapilmasi
geleneksel tedavisi olan prostatektomin in
gereken, prostatik Uretra duzeyindeki basincin
101
sonueunda a- I reseptorlerin
a.b ve d
subgruplan oldugu, asil olarak prostat duz kas
tonu su ile ilgili reseptor grubunun a- Ia o ldug u
bulunmu stur (8). BugUn icin tamml annu s 3
farkh a-I adrenerjik reseptor a lt grubu di smda
daha baska c-I resept orlerin de o labilecegini
du stindtiren ca lis ma lar va rd ir (9) . Bu o las i a-I
adrenerjik resept or alt tipleri henUz ne tam
olarak tarumlanrrus ne de Uriner sistemdeki
dagiliml an ve fonksiyonlan belirlenrnistir.
Aneak yakm geleeekte bunlann tamml anmasr
ile birlikte haritalanmn da cikan lmasr surpriz
olmayaca kur.
BPH teda visinde kullarulan c-blokor ler,
reseptor alt grubunun selektivitesi ve yan lanma
omurlerine gore simflandm labilirler. Bu
siruflama Tabl ol 'de gosterilrnistir.
amacr, esas o larak statik komponentin ortadan
ka ld m lrnasi iken a lfa -blokorler obstruksiyo nun
dinamik komponent i Uzerine etkilidir (I).
BPH 'd e obsruksiyona dinam ik komponentin
%40 orarnnda katkisi oldugu goste rilmistir (5).
Prostat, prostat dUz kasi, mesane boynu ve
Uretra sempatik sinir sisteminee inerve
edilmektedir ve prostat strornasmm dUz kas
litler inde yer alan adren erj ik rese ptorler esas
olarak a -I ad reno rese ptorle rdir (6). Bu
bulgulardan yola crkarak ilk kez Caine,
1976'da, BPH'li hastalann semptomatik
tedavisinde n-blokorle ri kullanrms ve bu
ilac lan n
detru sor
kontraksiyonlaruu
bozrna ksrzm, mesane boynu ve prostatik uretra
basmc lan ru
etkin
se kilde
dusurdugunu
gos terrnistir (7) . . Yapilan aynntih cahs malar
Tablol. BPH tedavisinde kullam la n a lfa-blo ko rler
Fenoksibenzamin
Fentolamin
Nisergolin
Timoksamin
Ketanserin
Non-selektif alfa-blokorler
OIasl alfa-blokorler
Prazosin
Alfuzosin
indoramin
Terazosin
Doksazosin
Tamsulosin
Sclcktif alfa-l blokorler
Sclcktif uzun ctkili alfa-l blokorler
F cnoksibcnzamin:
BPH icin ilk kez Caine tarafindan
kullamlan ilactir (7) . Non-selektif a resptor
blokorildur ve a- I, a- 2 reseptor afinitesi
esittir,Yan etkilerinin fazla olm asi ve deneysel
o larak
mutajenik
o lmasi
nedeni
ile
kullamlmamaktadir (10).
Fentolamin:
Yalruzca
deneysel
olarak
kullarulmis bir non-selektif u-blokorudtlr. Hrzh
ve kisa etkilidir.Cerrahi sonrasi Uriner
retansiyonda veya feokromasitoma cerrahisinde
dikkatli monitorizasyonla kullarnlabilir (I I) .
Nisergolin, Timoksamin: Alfa-blokor oze llikleri
in vivo ve in vitro olarak gos terilmis ve
BPH'nd e etkin oldugu bildirilmis ilaclardir (12).
Ketanserin: Seratonin antagonisti olan olasi
a adrenerji k reseptor olan ilacm BPH
kullamrmnda etkili oldugu bildirilrnistir ( 13).
Prazosin: BPH tedavisinde yaygm olarak
kullarulan ilk spesifik a-I blokordur.Yan omru
3 saattir.Ilk klinik calisma sonuclan Hedlund ve
ark. tarafmdan yaymlanmis, semptomlarda
anla rnli aza lma, idrar akimmda artma ve
reziduel idrar haeminde anlamh azalma olarak
bildirilmistir. Goreceli dezavantajr ilk doz
fenomenidir ve eiddi ortostatik hipotansiyona
neden olabilir bu nedenle 0.5- 1 mg/gUn gibi
dilsuk dozlarda baslanrnasi uygundur (12, 14).
Prazosin kullanan birkac hastada priapizm
bildirilmistin 19).
102
Alfuzosin:
Selektif a - I reseptor blokoru bir kinazolin
tUrevidir. Alfa-I afinitesi, a- 2'ye gore 40 kat
daha fazladir. Yanl anma ornru 5 saattir. ilk kez
1985 yilmda
Ramsay ve ark. tarafindan
yaymlanan cift kor plasebo kontrollU calisma
so nuclan na
gore
irritatif semptomlarda
istatistiksel olarak anlamh dUzelme izlenm istir
(15). Standa rt, SR (y av as sa h mmh) formu
mevcuttur . SR formu ile yapilan cahsrnalar
sonucund a onern li sern ptomatik dUzelme
saglanirke n ilaca bag h vazodilator etkilerin en
aza indigi saptanrmsnr (16). Yasam kalitesinin
degerl end irildi gi co k merkezli ca hs malar da da
alfuzos inin
etkin
ve
guvenli oldugu
bildirilm ektedir ( 17) .
indoramin:
Kisa etkili u- I blokoru olan indorarnin , 5­
hidroksi-triptamin
antagonislidir.Yapilan
ca lismalarda belirgin semptomatik dUze lme
bildirilmistir ( 18).
Tcrazosin:
Kinazolin tilrevi olan ilacm a-I reseptor
kat daha
afinitesi a- 2'ye gore 400
fu zladir.Yanl anma orn ru 12 saattir. Genis serili
plasebo
kontrollu.cift
kor
calismalarda
terazosinin sern ptorn skorlan ve maksimum
akun hizlan acismdan plaseboya belirgin
USIUnlUgU bildi rilmistir fZfl). Yuksek dozlarda
daha iyi sonuc alinm akla birlikte yan etkileride
artmaktadrr(Z!).
Doksazosin:
Serum yan lanrna ornru 22 saat olan, en
uzun etkili selektif c- I blokordur ve u- I
reseptor afinitesi a -2'ye gore 100 kat daha
taz ladir.Yapilan
bir
cok
calismada
sernptomlarda belirgin dUzelmeye neden
oldugu ve bu dUzelmenin ilacm plazma
konsnntrasyonu ile dogru orantih oldugu
bildirilrnistir (22,23). En belirgin yan etkisi
hipotan siyondur .
Hipertansif
hastalarda
hipotansiyon etkisi, normotansif hastalara gore
daha belirgind ir, Uzu n sureli cahsmalarda elk in
ve guvenilir oldugu g Os le r i l m i~ t i r( 24) .
Tamsulosin:
Son yillarda kullari lan diger bir uzun
etkili selektif c- I blokordu r, yan lanma ornru
10 saattir. Tamsulosin a- Ia resept or selektif
olan ilk a blokordiir. Plasebo kontrollu.cift kor
randomize yapilan cok merkezli cahs malarda
obs truktif ve irritatif se mp torn larda anlamli bir
du zelme saglad rg: gos teri lm istir (25). Diger a ­
I resept or antagonistlerinde nadir gorulen ve
doza bag nn h en one rnli yan etkisi anormal
ejek ulasyondur.
Diger
antihipertansiflerle
beraber gUvenle kullanilabilirtz l ). Uzundonern
kullarurnda oldukca gUvenli ve etkin oldugu
gosterilmistirfz").
ALFA-BLOKORLERiN YAN ETKiLERi
Alfa-blokor tedavisinde goz lenen yan
etki ler, vUcudun diger sis te rnleri nde ki.ozellik le
de
kardiyovaskUler c-reseptor blokajma
nedenle selektif olmaya n a­
blokorlerle daha fazla yan etki ortaya
~ lkm a k l a d l r(28) . Alfa-bl ok o rler in BPH 'ndeki
olumlu etkileri a-I resept or , istenme yen
etk ileri
ise
a-2
rese pto r
blok ajma
baglanrnaktadrr. Bas donrnesi, senkop, postural
hipotansiyon, halsizlik, asteni, bas agns i, grip
benzeri
sendrorn,
nazal
konjesyon,ve
bozuklugu
c-blokorlerle
akomodasyo n
genellikle plasebodan daha sik gorulmektedir
(29).
Selektif a- I blokorlerin plazma lipid
profillerine olumlu etkisi vardir.Fibrinolizini
arttm rlarken, trombosit agregasyonunu da
azallJrlar(30).
baglidr r.Bu
2-S-ALFA REDUKTAZ
iNHiBiTORLERi:
ilk kez 1963 yilinda Farnswo rth ve Brown
tarafinda n testosteronun prostat icinde 5 alfa­
redUktaz
tarafindan
dihidrotestosteron a
bulunrnus
sonrasmda
Bruchovsky ve Wilson
1968
yilmda
dihidrotestosleronun prostatik bUyUmeye neden
olan
asil
and rojen
oldugunu
gos term islerdirt.I l ).
Bin-dokuz-yuz-yetrnis­
dort yilmda Imperate-M e Ginley tarafindan
konjenital 5 alfa-reduktaz eks ikligi olan
hastalarda prostatm gelisrnedigi ya da non­
don U ~tU rUl dU gU
103
palpabl oldugu bildirilmistirtsz). 5 alfa­
redilktaz enziminin BPH gelisirnindeki onemli
rolunun saptanrnasmdan sonra 5 alfa-redUktaz
enzim
inhibitorleri
BPH'n in
medikal
tedavisinde kullarulmaya baslanrmsnr . 5 alfa­
redilktaz enziminin tipI ve tipII formlan
mevcuttur ve intraprostatik major formun tipII
oldugu bilinmektedir(33). Bu grup ilaclardan
en
cok
bilinen
finasterid,azasteroid
grubundadir.
Plasebo kontrollu yapilan cahsrnalar
sonucunda
finasteridin
dihidrotestosteron
duzeylerinde %60-70 dusrne, prostat hacminde
%25 azalma, semptom skorlan nda %25
iyilesrne ve maksimum akim hi zmda %25
artma izlenmistirt Jq ). Finasterid' in etkisi 40gr.
Uzerindeki prostatlarda belirgindir,daha kUC;Uk
prostatlarda
etkisi
plasebodan
farkh
degildir(21). Yapilan calismalarda akut idrar
retansiyonu riskini anlarnh sekilde azalttigi
ortaya konmusturtIfi).
En sik gorulen yan etkileri libido kaybi,
ejekulasyon
bozukluklan ,
erektil
disfonksiyondur(36) .
Finasteridin bir diger onernli etkisi ise
suburetral prostatik mikrodamar dansitesini
azaltarak BPH 'n e bagh hematUriler ve post
prostatektomi hemorajilerde tedavi edici
etkisinin olmas idu'(S") .
Son zamanlarda 5 alfa-redUktaz tipI
tarafmdan
Uretilen
dihidrotestosteronun
BPH'nin devamhhgi Uzerinde etkili oldugu
gosterilmis ve 5 alfa-reduktaz tipI ve tip II' yi
inhibe eden ilaclar Uzerinde cahsmalar
baslanlrmsur. Bu ilaclar sunlardrr; GI 198745
(Glaxo-Wellcome), PNU 157706 (Pharmacia­
Upjo hn), FR 146687 (Fujisawa-Osaka), LY
320236 (Lilly). (37).
3-HORMONAL TEDA ViLER
Antiandrojenler,
LHRH
agonistleri,
aromataz inhibitorleri hipotalamo-hipofizer­
gonadal eksen uzerindeki, kimyasal islernleri
degisik duzeylerde bozarak veya durdurarak
buyurnus prostat bezi uzerinde etkili
olmaktad ut Ix) .
4-FiTOTERAPi
Antik caglardan beri bitki ozlerinin benign
prostat hiperplazisi tedavisinde
kullamldigi
bilinmektedir.Mil attan once IS. yuzyilda eski
Misir papirUslerinde bu ozlerin ayru amacla
kullaruldrgi yazilmakta ve halen Japonya ve bir
cok Avrupa Ulkesinde (en sik Almanya'da)
yaygin olarak kullamlrnaktadrrfI v).
Sik kullarnlan fitoterapotik maddeler ve
ekstreler sunlardrr; Polen ozleri, Seronea
repens, Secalea cereale, Hypoxis rooperi,
Pygeum africanum, Cucurbita pepo, Populus
tremula, Echinacea purpura, Herba.
Plasebo kontrollU calrsmalan n sonucunda
fitoterapotik aja nlan n etkisinin plasebo etkisi
ile sirurh oldugu gorulmektedir. Bu ajanlan n
BPH tedavisinde rasyonel bir tedavi secenegi
olabilmeleri icin uzun sureli, cift kor,
randomize
calismalara
ihtiyac
oldugu
aC;l ktlr(21).
KAYNAKLAR
1. Jardin A. Alpha-blockers in the treatment
of benign prostatic hypertrophy. Non
surgical treatment of BPH (Fitzpatrick
JM,ed). NewYork, Churcill Livingstone.
63,1992.
2. Lepor H, Stoner E. Long term results of
medical therapies for benign prostatic
hyperplasia. CUIT.Opin.Urol. 5:18,1995.
3. Mebust WK,Holtgrewe HL,Cockett ATK
et al: Transurethral
prostatectomy
immediate
and
postoperative
complications.A cooperative study of 13
participating institutions evaluating 3855
patients. J Urol, 141:243-247, 1989.
4. de Campos Feire G: BPH: The basis of
pharmacological treatment.Non-Surgical
treatment of BPH (Fitzpatrick JM,ed)
London, Churchill Livingstone 47,1 992.
5. Shapiro E, Hartando J, Lepor H.
Antidesmin vs. anti-actin for quantifying
the area density of prostate smooth
muscle. Prostate, 20:259-267,1992.
6. Caine M, Raz S, Ziegler M:Adrenergic
and cholinergic receptors in the human
104
prostate, prostatic capsule and bladder
neck . Br. 1 Uro l, 47: 193-202, 1975.
7. Cai ne M : Th e present role of alpha­
adr energic blocker s in the treatment of
beni gn prostatic obstruct ion. Br.l Uro l,
48:255-263, 1976.
8. Ford AP, Wi llia ms TJ , Blue DR ,et al:
Alpha- l adre noreceptor class ification:
sharpening
ocean' s
razor.
Trends
Pharm acol Sc i, 15: 167- 170, 1994 .
9. Part er l E, Dowd Fl, Abel PW : Atypica l
adre nergic recept ors on the rat parot id
gland acinar cell. 1 Pha rmacol Exp.Ther,
263: 1062- 1067, 1993.
10. Caine M, Perlberg S, Shapiro A:
Phenox ybenza mine for ben ign prostatic
hypert rophy. Uro logy, 17:542-546,198l.
11. Olsso n CA, Siroky MB , Krane Rl : Th e
phent olamin e test in neurologic bladder
dysfun ction . 1 Uro l, 117:4 81-485, 1977 .
12. Caine M: A lpha-adrenergic blockers for
the treatment of ben ign prostatic
hyperpl asiz. Uro l C lin No rth Am. 17:641 ­
649 , 1990.
13. Harby-P etersen 1, Schmidt PF, Meyhoff
HH et al: Th e effects of a new Seratonin
rece ptor ant agoni st (ketanserin) o n lower
urInary tract function In patients with
prostat ism . 1 Uro l, 133: 1094-10 98, 1985.
14. Hedlund H, Andersso n KE, Ek A: effect of
Prazosin in patient s with ben ign prostatic
obstruc tion. 1 Uro l, 130:275- 278 , 1983.
15. Ram say lWA, Sco tt GI , With field HN. A
doubl e blind co ntro lled trial of a new
alpha- l block ing drug in the treatm ent of
bladd er outflow obstruction. Br 1 Uro l
57:657-659, 1985.
16. Bu zelin 1M, Geffriaud-Rico uard C,
Delauch e-Cavallier MC, et al: A double­
blind placebo- co ntrolled
trial of
sustainedrelease
alfu zosin
In
sy mp tomatic ben ign prostatic hyperpl asia.
1 Ural 153(Suppl): 274A,1995.
17. Luk acs B, Me Car thy C,Grange l C et al:
Long- term qu ality of life in patient s wi th
ben ign prostatic hypert roph y: preliminary
res ults of a co ho rt survey of 7093 patients
treated with an alpha- l adrenergic
blocker, alfuzosin . Eur Uro l, 24(S uppll) :
34-40,1993.
18. Stott MA, Abra ms P. Indoramin in the
treatment of prostatic bladder out-flo w
obstruc tion. Br 1 Urol, 67 :499-501,1991.
19. Bano s JE, Bosch F, Farre M : Dru g
induced priapism . Its aetiology, incidence
and treatment. Med Toxicol. Adve rse
Drug Exp, 4 :46-58,19 89.
20. Lep or H, Laddu A: Terazosin in the
treatment of benign prostatic hyperplasia:
The United States experience . Br. 1 Uro l,
70 (suppll :2-9), 1992.
2 1. Clifford GM, Farm er RDT: Medi cal
therapy far ben ign prostatic hyperpl asia:
A rev iew of the literatur e. Eur.Urol 38 :2­
19,2000.
22. l anknegt RA, Chapple CR: Efficacy and
safety of the alpha- l blocker doxazosi n in
the treatment of beni gn prostatic
hyperplasia.
Analysis
of
5
studies.Doxazosin Stud y Gro ups . Eur
Urol, 24: 319-326,1993 .
23 . Fawzy A, Vas hi V, Chung M et al:
Clinica l correlatio n of maximal urinar y
flow rate
and
plasm a
doxazosi n
co ncentrations in the treatment of beni gn
prostat ic hyperpl asia. Th e Multi cent er
Study Group . Uro logy, 53:329-335,1999 .
24. Lepor H, Kapl an SA et al: Doxazosin for
benign prostatic hyperpl asia: long-term
efficacy and safe ty in hypertensive and
norm otensive patient s. Th e Mult icent er
Study Group . 1 Urol, 157:525 -53 0,1997.
25. Yam ada S, Tanaka C et al: High-affinity
spesific (3H) tamsulosi n binding to alpha
l -adr enoreceptors in hum an prostates with
ben ign prostatic hypertrophy. Uro l Res,
22 :273 -278,1994.
26. Cha pple
CR ,Wyndaele
11 et
al:
Tamsulosin, the firs t Prostate-selective
alpha 1A-ad renorecept or antago nist.A
meta-a nalysis of two randomized, placeb o
co ntrolled, multi cen ter studies in patient s
with
beni gn
pros tatic
obs truc tion
(sym ptomatic
BPH ).
European
Tamsulosin Study Gro up. Eur Urol
29 :155-1 67,1996.
27. Lepor H: Long-term eva luation of
tam sulo sin
In
be nign
prostatic
hyperplasia: Placeb o-controlled , do uble­
blind
extension
of
phase
III
105
trial.Tamsulosin
Investigator
Group.
Urology, 5 1:90 1-906,I998.
28. Caine M, Perlberg S, Shapiro A:
Phenoxybenzamine for benign prostatic
hypertrophy. Urology, 17:542-546,1981.
29. Jardin A, Bensadoun H, Delauche­
Cavallier MC et al: Long-term treatment
of benign prostatic hypertrophy with
alfuzosin: A 24-30 month survey
BPHALF Group. Br J Urol, 74:579­
584,1994.
30. Eri LM, Tueter KJ: Alpha-blockade
treatment of symptomatic benign prostatic
hyperplasia. J Uro l,l 54:923-934, I995.
3 I. Kirby RS,Christmas TJ: Benign Prostatic
Hyperplasia.
Mosby
International,
p.112,1997.
32. Imperato-Mc Ginley J, Guerro L et al:
Steroid 5 alpha-reductase deficiency in
man: an inherited form of male
pseudohermaph roditism.
Science, I86: 1213- I215, 1974.
33. : Bruchov sky N, Rennie PS, Batzold FH et
al: Kinetic parameters of 5 alpha­
reductase activity in stroma and
epithelium of normal, hyperplastic and
carcinomatous human prostates. J Clin
Endocrinol Metab. 67:806-816, I988.
34. Stoner E: Maintenance of clinical efficacy
with finasteride therapy for 24 months in
patients with benign prostatic hyperplasia.
The Finasteride Study Group.Arch Intern
Med 154:83-88,1994.
35. Anderssen JT,Nickel JC,Marshall Vr et al:
Finasteride significantly reduces acute
urinary retention and need for surgery in
106
patientswith symp tomatic benign prostatic
hyperplasia. Urology 49:839-845,1997.
36. Marberger MJ. Long-term effec ts of
finasteride in patients with benign
prostatic hyperplasia: A double-blind,
placebo-controlled
multicenter
study.PROWESS Study Group. Urology
5 I :677-686, 1998.
37. Steers WD : 5Alpha-reductase activity in
the prostate. Urology 58:Suppl 6A, 17­
24,2001
38. Ozyurt M: Hormonal tedaviler; Benign
Prostat
Hiperplazisi
Ozen-O zkardes.
Hekimler Yaym Birligi Bolum III- ID
172-176,1996.
39. Kadioglu A, Koksal Ir . Benign Prostat
Hiperplazisinde Konservatif izlem ve
Fitoterapi; Benign Prostat Hiperplazisi
Ozen-O zkardes. Hekimler Yayin Birligi
Bolum III-IA 137-144 ,1996.
Yazarlar:
M. DEMiRB AS: Yrd. D o~ . Dr. Afyon
Kocatepe Universitesi Tip Fakultesi Uroloji
A.D, Afyon
C;:. DiNC;:EL: Doc. Dr. Afyo Afyon Kocatepe
Universitesi Tip Fak illtesi Uroloj i A.D, Afyon
Yazrsma Adresi:
Yrd. Do~ . Dr. Murat DEMiRBAS, Afyon
Kocatepe Universitesi Uroloj i A.B.D AFYON
Tel: 0 272 2 17 17 63
Faks: 0 272 217 20 29
E-mail: muratcan @superonline.com