Barometre Nedir

1. Yaratıcılık
Bilimle ilgili olduğu için böyle bir logo oluşturduk.
2. Teori ve Araştırma
Barometre Nedir?
Barometre, atmosfer basıncını ölçmeye yarayan alet. Genellikle cıvalı (sıvılı) ve aneroit (havalı) olmak
üzere yaygın olarak kullanılan iki çeşidi vardır.
Çeşitleri:
 Cıvalı Barometre
Cıvalı barometre 1643 yılında Evangelista Torricelli tarafından bulunmuştur.
Cıvalı barometre, içi cıva dolu dikey bir borudur. Borunun üst ucu kapalıdır.
Alt ucu iste açık, ancak cıva dolu bir kaba daldırılmış durumdadır. Atmosferin bu kap
içindeki cıva yüzeyine yaptığı basınca göre, borunun içindeki cıva sütunu yükselip alçalır.
 Aneroit Barometre
Aneroit (havalı) barometre atmosfer basıncına bağlı olarak daralan ve
genişleyen, daralma-genişleme miktarını da rakamlı bir düzenek sayesinde
ölçek üzerinde işaret eden metal bir kutudur. Aneroit sözcüğü ‘’sıvısız‘’
anlamına gelir.
Manometre Nedir?
Manometre hava basıncını ölçmeye yarayan bir alettir. Eski tip manometreler
mekanik ve genellikle gümüşten yapılmadır.
Çeşitleri
 Kapalı Uçlu Manometre
Gazın basıncı, gaz basıncından dolayı yükselen civanın seviyeleri arasındaki
basınca eşittir.
 Açık Uçlu Manometre
Gaz basıncı ile birlikte açık hava basıncının da etkisiyle cıva seviyeleri
arasında fark oluşur. Bu fark gaz basıncı ve atmosfer basıncı arasındaki basınç farkıdır.
Açık Hava Basıncı Nedir?
Yerküreyi bir küre kabuğu gibi saran hava katmanına hava küre veya atmosfer denir. Atmosfer
yerkürenin hareketinin aynısını yapar. Yerçekimi etkisi fazla olduğu için atmosferi oluşturan gaz
molekülleri uzaya yayılıp yerküreyi terk edemezler. Bir maddeye etki eden yerçekimi kuvvetine o
maddenin ağırlığı denir. Çok küçükte olsa atmosferi oluşturan gazların bir ağırlığı vardır. Açık hava da
ağırlığı nedeniyle yeryüzüne bir kuvvet uygular. Bu kuvvetin birim yüzeye düşen payına, açık hava
basıncı veya atmosfer basıncı denir. Atmosfer basıncı kısaca havanın ağırlığı nedeniyle birim yüzeye
uyguladığı kuvvettir.
Açık Hava Basıncı Neye Göre Değişir?
 Sıcaklık: Hava ısındıkça genleşir ve hafifler. Soğudukça sıkışır ve ağırlaşır. Bu nedenle havanın
soğuk olduğu yerlerde basınç yüksek, sıcak olduğu yerlerde düşüktür. Yani sıcaklıkla basınç
arasında ters orantı vardır. Bu yüzden ekvatorda alçak basınç alanı, kutuplarda ise yüksek
basınç alanı bulunur.
 Mevsim: Mevsime göre sıcaklık değiştiği için atmosfer basıncıda değişir. Örneğin; Türkiye’de
yaz mevsiminde daha çok alçak basınç alanları, kış mevsiminde ise yüksek basınç alanları
oluşur.
 Yükseklik: Yükselti ile basınç arasında ters orantı vardır. Yükseklere çıkıldıkça atmosferin
basıncı düşer. Bunun nedeni yükseldikçe atmosferin kalınlığı ile birlikte ağırlığının ve gazların
yoğunluğunun azalmasıdır.
 Yerçekimi: Yerçekimi ile basınç arasında doğru orantı vardır. Yerçekimi arttıkça basınç da artış
gösterir. Cisimlerin ağırlığı yerçekimine bağlıdır. Yerçekimi dünyanın şeklinden dolayı
ekvatorda az, kutuplarda fazladır. Buna bağlı olarak hava basıncı ekvatorda, kutuplara göre
daha azdır.
 Dinamik Etkenler: Hava kütlelerinin alçalarak yığılması veya yükselerek seyrelmesi sonucu
ortaya çıkar.
 Rüzgârlar: Rüzgârlar havanın yoğunluğunu ve sıcaklığını etkileyerek atmosfer basıncını
değiştirir.
Barometre ve Hava Tahmini
 Hava güneşli olacaksa; barometre yavaş ama sürekli olarak yükselir (yüksek basınç). Ayrıca
rüzgâr doğudan ya da kuzeydoğudan hafif eser.
 Hava kötü olacaksa; barometre alçalır (alçak basınç). Rüzgâr güneyden ya da güneybatıdan
eser.
 Değişken bir hava düzelecekse barometre yükselir ve nem azalır. Yüksek basınca
gidilmektedir. Rüzgâr doğudan ya da kuzeydoğudan düzenli olarak eser.
 Değişken bir hava bozacaksa: barometre düşer, nem artar. Alçak basınca gidilmektedir. Kuzey
rüzgârı şiddetini arttırır. Doğudan rüzgâr esmez.
3. Proje ve Pratik
Yaptığımız barometre ile havanın basıncını ölçtük. Öncelikle dışarıya(-20C) bıraktığımız aletimizin
göstergesi yukarı doğru hareket etti. Bu kısmı kötü havayı gösteren kısım olarak belirledik. Daha sonra
kalorifere yakın bir yere(250C) bıraktığımızda aletimizin göstergesi aşağıya doğru hareket etti. Bu
kısmı da iyi havayı gösteren kısım olarak belirledik. Oda sıcaklığını(200C) da sınır olarak aldık. Tüm bu
gözlemlerde hava sıcaklığının barometremizin çalışmasında önemli olduğunu gördük.
Grubumuz: Özge, Melek, Serhat ve Hasan