Seçtiğiniz gıda, hem sizin hem gezegenimiz için `iyi` olabilir Bilimsel

Seçtiğiniz gıda, hem sizin
hem gezegenimiz için ‘iyi’ olabilir
Bilimsel çalışmalar, sağlık hedefleri ve yükümlülüklerinin ekosistemi koruduğunu
gösteriyor. Besin ve çevre piramitlerinden oluşan Çift Piramit, her öğünün hem
vücut sağlığını hem gezegenimizin sağlığını iyileştirmek yolunda somut bir adıma
dönüştürülebildiğini herkese açıklayan basit bir yol.
City University Londra Besin Politikaları Merkezi’nde Gıda Politikası Uzmanı olan
Timothy Lang, "Aşırıya kaçmadan yemek, et ve süt ürünleri tüketimimizi
azaltmak, meyve ve sebze tüketimimizi artırmak, hem insanlara hem de içinde
yaşadığımız çevreye yarar getirecektir" diyor. “Gıda” ve “çevre” tarafını
birleştiren Çift Piramit, insan sağlığı için faydalı olan besinlerin genellikle
gezegenimizin sağlığı için de faydalı olduğunu net ve bilimsel yolla ortaya
koyuyor.
Sağlığa çıkan basamaklar
1970'li yıllarda, Angel Keys'in "Yedi Ülke Çalışması", Akdeniz diyetinin sağlık için
önemini ortaya çıkardı. O tarihten beri, konuyla ilgili sayısı katlanarak artan
çalışmalar, bu diyet ile sayısız hastalıkların başlamasının azalması arasında güçlü
bağlantılar olduğunu gösterdi.
İlk besin piramidi, daha sonraları 1992 yılında ABD Tarım Bakanlığı (USDA)
tarafından, besinler hakkında bilgi ve eğitim sağlamak için ve beslenmek adına
acilen doğru yolları bulmamız için ortaya konuldu.
Piramidin tabanı en sık yenilmesi gereken yiyecekleri gösteriyor: Lif açısından
zengin meyve ve sebzeler, su ve vitaminler. Bunlardan sonra makarna, pirinç,
patates ve ekmek (tam tahıl olursa daha iyi). Piramidin yüksek kısımları ise, daha
az miktarda yenilmesi gereken besinleri gösteriyor. Piramidin en üstünde de
kırmızı et bulunuyor. Yıllar içinde bu model gelişerek, halkın her kesimine bilimsel
bilgi sağlamış ve tek bir prensibi teşvik etmiştir: Sağlıklı beslenmek.
Çevre üzerindeki yiyecek ayak izi
Genellikle fark etmesek de gündelik gıda seçeneklerinin çevre üzerinde güçlü bir
etkisi vardır. Çevre piramidi bu kavramı basit ve etkili bir şekilde anlatabilmek için
2009 yılında tanıtıldı: Gıda veya gıda kategorileri, piramit üstünde, gezegendeki
kendi "ayak izleri" ile temsil ediliyorlar. Masaya koyduğumuz her besin, arkasında
izler bırakıyor (karbondioksit üretimi, su tüketimi ve ekolojik etki). Bu izler
sayesinde, bunları üretimden atık imhası aşamasına kadar takip edebiliyoruz.
Uzmanların ortaya çıkardığı bulgulara göre, piramidin en altındaki besinler -daha
uzun ve sağlıklı bir yaşam için büyük miktarlarda yenilmesi gerekenler-, aynı
zamanda çevrede daha az etki bırakanlar. Bu yüzden bunlar, çevre piramidinin
en üstünde bulunuyorlar: Mevsim meyve ve sebzeleri, pirinç ve diğer tahıllar
(makarna ve ekmek gibi).
Sağlıklı seçimler fark yaratır
Beslenme tarzınızı Çift Piramit’de verilen tavsiyelere göre değiştirmeniz, hem
sağlık hem çevre açısından fark yaratabilir. Öte yandan, öncelikle bitkisel
besinlere dayalı bir beslenme tarzı, kalp ve damar hastalıklarına, tümörlere ve
yaşlılıkta sık görülen sayısız hastalığa karşı güçlü bir silahtır. Diğer yandan, aynı
kalori ve besin değerlerini (protein, karbonhidratlar, yağlar) sağlayan bitkisel bir
öğün ile hayvansal protein içeren bir öğün karşılaştırıldığında, “yeşil” menünün,
bitkisel olmayan menünün yarısı kadar çevresel etkisi olduğu görülüyor.
Kaynak: barillacfn.com/food-and-sustainability