— 13 — HÜKÜMETİN TEKLİFİ Sendikalar Kanunu Tasarısı İşçi ve işveren teşekkülleri [MADDE 1. — 1, Sendika ve konfederasyonlar, bu Kanuna göre işçi veya işveren sayılanların münha­ sıran ortak iktisadî, sosyal ve kültürel yararlarını korumak ve geliştirmek için kurulan teşekküllerdir. Bu teşekküllerin kurulması serbest ve ihtiyaridir : 2. Bu teşekküllerin kuruculuğunda, üyeliğinde, teşekküldeki görevlere seçilmede veya görevlerden ya­ rarlanmada, cins, aile, ırk, renk, dil, din, mezhep, inanç, siyasî düşünce ve siyasî parti ayırımı gözetilemez. İşçi sendika üyeliği MADD 2. — 1. Hizmet akdine göre çalışanlar veya nakliye mukavelesine göre esas itibariyle bedenî hizmet arzı suretiyle çalışmayı yahut neşir mukavelesine göre eserini naşire terk etmeyi meslek edinmiş bu­ lunanlar ve adi şirket mukavelesine göre ortaklık payı olarak esas itibariyle fizikî veya fikrî emek arzı su­ retiyle bir işyerinde çalışanlar - bu mukavelenin aynı durumdaki herkese fiilen açık olması kaydıyla - bu Kanun bakımından işçi sayılırlar. Bu Kanun bakımından işçi sayılan kişiler işçi sendikası kurmak ye işçi sendikalarına üye olmak hakkına sahiptirler. Bu maddenin kapsamına girip de kooperatif şirketlerde ortak olanlar ile anonim şirket hissedarlarından her­ hangi bir surette imtiyazlı hisse sahibi olmayanlar işçi sendikası kurmak ve işçi sendikalarına üye olmak, hakkı­ na sahiptirler. Millî Savunma Bakanlığına ve İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığına ıbağlı işyerlerinde ça­ lışıp askerlik yükümünü yerine getirmekte olanlar dışında kalanların, işçi sendikası kurmak ve işçi sendi­ kalarına üye olmak hakları saklıdır. 2. İşçi teşekküllerinin yönetim kurullarında, onur kurullarında ve diğer yönetim ve denetim işlerinde gö­ rev alanların 1 inci bentte yazılı vasıfları kaybetmiş olsalar dahi, o göreve getirildikleri anda üye oldukları sendikalardaki üyelik sıfatları devam eder. 3. Bu maddeye dayanarak sendika kurmak ve bu sendikalara üye olmak hakkına sahip olanlardan mev­ zuat veya toplu iş sözleşmesi gereğince bir işletmenin yönetim kurullarında veya benzeri kurullarda işçi tem­ silcisi sıfatıyla bulunanlar bu Kanun bakımından işçi niteliğini muhafaza ederler. 4. Hizmet akdine göre çalışan bir kişinin 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabi olması, işçi sayılmasına engel olmaz. İşveren sendikası üyeliği MADDE 3. — 1. 2 nci maddeye göre işçi sendikası kurmak ve bu sendikalara üye olmak hakkına sa­ hip kimseleri çalıştıran gerçek ve tüzelkişilere ve kamu kuruluşlarına bu Kanun bakımından işveren de­ nir. Bu Kanun bakımından işveren sayılan gerçek ve tüzelkişiler ile kamu kuruluşları, işveren sendikası kur­ mak ve işveren sendikalarına üye olmak hakkına sahiptirler. 2. İşveren sayılan gerçek ve tüzelkişiler ile kamu kuruluşları adına işletmenin veya işyerinin bütününü sevk ve idareye yetkili olanlar, bu Kanun bakımından işveren vekilidirler. İşveren vekilleri, bu Kanun ba­ kımından işveren sayılırlar. Bir adi şirkette ortak olanlar, 2 nci maddenin 1 inci bendinin 1 inci fıkrasında sözü geçen haller dışında, bu Kanun bakımından işveren sayılırlar. 3. İşveren teşekküllerinin yönetim kurullarında, onur kurullarında ve diğer yönetim ve denetim işlerin­ de görev alanların, işveren veya işveren vekili sıfatını kaybetmeleri halinde, üye oldukları sendikalardaki üyelik sıfatları kendiliğinden sona erer. Millî Güvenlik Konseyi (S. Sayısı : 573)