B Kalite Sistemleri ve Yönetimi Yılmaz ÖZTÜRK KALİTEBİLEŞENLERİNİNKALİTEMALİYETANALİZİ EVET BUMALİYET,MÜŞTERİMEMNUNİYETİNİKARŞILAYAMAMA RİSKİNİORTADANKALDIRIYOR MU? ÖNLEME MALİYETLERİ HAYIR BUMALİYET,ÜRÜNLERİNVEYAHİZMETLERİNKALİTE STANDARDLARININVEPERFORMANSGEREKSİNİMLERİNE UYGUNLUĞUNBELİRLENMESİİLEMİİLGİLİ? EVET ÖLÇMEVE DEĞERLENDİRME MALİYETLERİ HAYIR BUMALİYET,UYGUNOLMAYANBİRÜRÜNVEYA HİZMETLEMİİLGİLİ? EVET BAŞARISIZLIK MALİYETLERİ HAYIR Bumaliyet KALİTEMALİYETİDEĞİLDİR. BUMALİYETMÜŞTERİYEÜRÜNÜN ARZINDANÖNCEMİTESPİTEDİLMİŞ? EVET İÇBAŞARISIZLIK MALİYETLERİ HAYIR DIŞBAŞARISIZLIK MALİYETLERİ 2 KALİTEMALİYETLERİVEÖRNEKLER ÖNLEME ÖLÇME VE BAŞARISIZLIK DEĞERLENDİRME TASARIM Tasarım Gözden Geçirme Tasarım Doğrulaması Geçerliliği Yeniden Tasarım SATINALMA Tedarikçi Değerlendirmesi Girdi Muayene ve Deneyleri Tedarikçi/Ürünün Red Edilmesi ÜRETİM PLANLAMA İmalat Yeterlik Çalışması Cihazların Kalibrasyonu ÜRETİM Çalışanların Eğitimi Proses Muayene ve Deneyleri Ekipmanların Yeniden Değerlendirilmesi Hurda, Yeniden İşleme SATIŞ Müşteri Anketler, Pazar Payının Ürün Reddi İsteklerinin Tam Araştırılması Müşteri Şikayeti Olarak Tespiti Cezalar, Tazminatlar 3 KALİTESİZLİKRİSKLERİ KURULUŞ:PRESTİJKAYBI PAZARPAYININAZALMASI KAYNAKİSRAFIVEVERİMLİLİĞİNAZALMASI MOTİVASYONKAYBI MADDİVEMANEVİTAZMİNAT MÜŞTERİ :İNSANSAĞLIĞI MALVEHİZMETLERDETATMİNSİZLİK GÜVENSİZLİK MAĞDURİYET 4 KALİTESİZLİKMALİYETLERİ KURULUŞ :KAYNAKİSRAFI HURDAVEISKARTA KISMENYENİDENİŞLEME TAMİRAT DEĞİŞTİRME ÜRETİMKAYBI MÜŞTERİ : SATINALMA İŞLETME TAMİR ZAMANKAYBI TESİS 5 KALİTEYÖNETİMPRENSİPLERİ 1.Müşteriodaklılık 2.Liderlik 3.Çalışanlarınkatılımı 4.Prosesyaklaşımı 5.Yönetimdesistemyaklaşımı 6.Sürekliiyileştirme 7.Verileredayalıkararvermeyaklaşımı 8.Tedarikçilerlekarşılıklıfaydayadayananilişkiler 6 1-MÜŞTERİ ODAKLILIK Kuruluşlar; ØMevcutvegelecektekimüşteriihtiyaçlarını anlamalı, ØMüşterişartlarınauymalı, ØMüşteribeklentilerinideaşmakiçin çabalamalıdır. 7 Uygulama Ø Tümmüşteriihtiyaçvebeklentilerinintamamının anlaşılması Ø Müşterivefaydasağlayantaraflarınihtiyaçve beklentileriarasındadengelibiryaklaşım sağlanması Ø Buihtiyaçvebeklentilerinkuruluşdahilinde iletilmesi Ø Müşterimemnuniyetivesonuçlaragöre,müşteri davranışınınölçülmesi Ø Müşteriilişkilerininyönetilmesi 8 2-LİDERLİK ØLiderlerkuruluşunamacınıveyönünü belirlerler. ØKuruluşunamaçlarınınbaşarılmasıiçin kişilerinkatılımınısağlayacakortam oluşturulmalıdır. 9 Uygulama 1.Dışçevredeki değişiklikleri anlamakvetepkivermek 2.Müşteri,hissedarlar,insanlar,tedarikçiler, yerelhalkvegeneldetoplumu daiçerentümfaydasağlayanlarınihtiyaçlarınıgözönünealmak 3.Kuruluştaherseviyede paylaşılandeğerleri veetikrolmodellerini oturtmak 4.Güvenkurmakvekorkuyubertarafetmek 5.Gereklikaynaklarısağlanmış,sorumluluksahibiveözgürcehareket edebilecek çalışanlarıntemini 6.İnsanlarınyardımlaşmalarını doğalhalegetirme,bunucesaretlendirme vefarkındaolunmasını sağlama 7. Açıkvedürüstiletişimin desteklenmesi 8. İnsanlarınöğretimleri, eğitimleri veişbaşındayönetilmeleri 9. Meydanokuyucuhedefveamaçlarkoymak 10.Buhedefveamaçlaraulaşmakiçinstratejilerinuygulanması 10 3-ÇALIŞANLARINKATILIMI ØÇalışanlarbirkuruluşuntemelidir. ØÇalışmalaratamolarakdahiledilmeleri kendiyeteneklerinikuruluşunyararına kullanmalarınısağlar. 11 Uygulama 1. Problem çözümü için işi sahiplenme ve sorumluluğu kabul 2. Gelişmeler için aktif olarak fırsat aramak 3. Bilgi ve deneyimi güçlendirmek üzere aktif olarak fırsat aramak 4. Gruplarda/takımlarda bilgi ve deneyimi serbestçe paylaşmak 5. Müşteri için değer katmaya odaklanmak ve fırsatlar oluşturmak 6. Kuruluş hedeflerini ilerletmek için yaratıcı ve yenilikçi olmak 7.Kuruluşumüşterilere,yereltopluluklaravetoplumakarşıdahaiyi temsiletmek 8. İşinden memnun olmak 9. Kuruluşun parçası olmaktan heyecan ve gurur duymak 12 4-PROSESYAKLAŞIMI ØUygunkaynaklarvefaaliyetlerbirproses olarakyönetilirseistenilensonuçlaradaha etkinolarakulaşılacaktır. 13 Uygulama 1. Sonuca ulaşmak için proseslerin tanımlanması 2. Proseslerin kuruluş fonksiyonlarıyla olan etkileşimlerinin belirlenmesi 3. Muhtemel risklerin, prosesin sıralamasının, müşteri üzerindeki etkisinin, prosesin tedarikçilerinin ve prosesten diğer fayda sağlayanların değerlendirilmesi 4. Proseslerin yönetimi için açık sorumluluk, yetki ve güvenirlilik (sahiplik) 5. İç ve dış müşterilerin, tedarikçilerin ve diğer fayda sağlayanların tanımlanması 6. Proses tasarımında istenen sonuca ulaşmak için proses adımlarına, aktivitelerine, iş akışlarına, kontrol ölçümlerine, eğitim ihtiyaçlarına, teçhizata, metotlara, bilgi, malzeme ve diğer kaynaklara önem verilmelidir. 14 5-YÖNETİMDESİSTEMYAKLAŞIMI Belirlibiramaçiçinbirbirleriyleilişkili proseslerinoluşturduğusistemin; Øbelirlenmesi, Øanlaşılması, Øyönetimi kuruluşunetkinliğiniveverimliliğiniarttırır. 15 Uygulama 1. Bellibirhedefietkileyenproseslerintanımlanması vegeliştirilmesi 2. Sistemin,hedefeulaşmakiçinetkinşekilde yapılandırılması 3. Sistemprosesleriarasındakibağımlılığın anlaşılması 4. Sistemiölçümvedeğerlendirmeyoluylageliştirme 5. Kaynakkısıtlarınıfaaliyetleröncesibelirlemek 16 6-SÜREKLİ İYİLEŞTİRME ØSürekliiyileştirmekuruluşunenkalıcıamacı olmalıdır. PLANLA UYGULA ÖNLEMAL KONTROLET 17 Uygulama 1. Gelişmelerin uygulanması 2. Potansiyel gelişme alanlarının tanımlanması için belirlenmiş mükemmellik kriterlerini kullanarak periyodik tetkiklerin yapılması 3. Tüm proseslerin etkinliğinin ve verimliliğinin sürekli iyileştirilmesi 4. Önleme tabanlı aktivitelerin özendirilmesi Kuruluştaki her kişinin uygun sürekli iyileştirme araç ve metotlarıyla donatılması için eğitim ve öğretim ; – – – – PUKÖ Döngüsü Problem Çözme Teknikleri Proses Mühendisliği Proses İyileştirme 5. İyileştirmeleri izlemek, kılavuzluk için ölçüm ve hedefler yerleştirmek 6. İyileştirmelerin farkına varmak 18 7-VERİLEREDAYALIKARARVERMEYAKLAŞIMI ØEtkinkararverme,verilerinvebilgilerin analizinebağlıdır. 19 Uygulama 1. Hedeflerleilgiliölçümlerinalınması,verivebilgitoplanması 2.Verivebilgilerinyeterlidoğrulukta,güvenilirveerişilebilirgeçerli metodlarla verivebilgianalizininyapılması 3.Uygunistatistiktekniklerinbelirlenmesiveanlaşılması 4.Sezgivedeneyimledengelenmişmantıksalanalizsonuçlarının temelolarakkararvermeveaksiyonbaşlatmaamacıylakullanılması 20 8-TEDARİKÇİLERLEKARŞILIKLIFAYDAYADAYANANİLİŞKİLER ØKuruluşvetedarikçileribirbirlerindenbağımsız olmalarınarağmen,karşılıklıfaydayadayanan ilişkideğeryaratır. 21 Uygulama 1. Anahtartedarikçilerintanımlanmasıveseçimi 2. Kuruluşvetoplumugözeterekkısadönemkazançlarınıveuzun dönemitibarınıhesabakataraktedarikçiilişkisiyerleştirmek 3. Açıkvetemiziletişimkurma 4. Birlikteiyileştirmeveürün/prosesiyileştirmeteşebbüsleri 5. Müşterilerinihtiyaçlarınınaçıkolarakyerleştirilmesi 6. Gelecekplanlarınınvebilgilerininpaylaşımı 7. Tedarikçiiyileştirmevebaşarılarınıfarketmek 22 TS-ENISO9000STANDARDLARSERİSİ TS-ENISO9000STANDARDLARSERİSİ 23 TS-ENISO9000... ØKaliteyönetimsisteminingeliştirilmesi, uygulanmasıveetkinliğininiyileştirilmesi,müşteri şartlarınınkarşılanmasıyoluylamüşteri memnuniyetinin arttırılmasıiçinproses yaklaşımınınbenimsenmesidir. 24