Transistör Nedir

Transistör Nedir ?
Transistör yan yana birleştirilmiş iki PN diyodundan oluşan, girişine uygulanan sinyali
yükselterek akım ve gerilim kazancı sağlayan, gerektiğinde anahtarlama elemanı olarak kullanılan
yarı iletken bir devre elemanıdır. Transistör kelimesi transfer ve rezistans kelimelerinin
birleşiminden doğmuştur. Uygulamada 100000 'e yakın çeşidi bulunan ve her geçen gün yeni
özelliklerde üretilen transistörler temel olarak bipolar ve unipolar olmak üzere iki gruba ayrılır.
Bipolar transistörler NPN ve PNP olmak üzere iki tiptir. Üç kutuplu devre elemanları olan
transistörlerin kutupları; Emiter (E), Beyz (B) ve Kollektör (C) olarak adlandırılır. Emiter (yayıcı);
akım taşıyıcıların harekete başladığı bölge, Beyz (taban); transistörün çalışmasını etkileyen bölge
ve Kollektör (toplayıcı); akım taşıyıcıların toplandığı bölgedir.
Çalışma mekanizması kabaca şöyledir: Transistörler NPN veya PNP biçiminde
yerleştirilmiş üç yarı iletken maddenin bileşiminden oluşmaktadır. Beyz kutbu tetiklendiği zaman
kollektör ve emiter arasında direnç değeri azalır ve akım geçirir hale gelir. Kollektör ve emiter
arasından geçen akımın miktarı beyz kutbuna uygulanan akımın miktarına bağlıdır.
Transistörler elektronik sistemlerde anahtarlama görevini üstlenirler. Ancak anahtarlama
için kullanılan tek devre elemanı değildir. Tristor, Mosfet, Jfet gibi daha başka anahtarlama
görevinde kullanılan devre elemanları mevcuttur.
Matematikte mantık olarak bilinen şey aslında elektroniğin temeli oluşturur. Elektronik
cihazların tümü 0 ve 1 lerle çalışır. Bu 0 ve 1 ler, elektrik akımının o devreden geçip geçmediğini
ifade eder. Mantıksal Kapılar ismi verilen bir takım sistemler vardır. Bu sistemler yine matematik
mantık konusundaki "ve, veya" gibi işlemleri temsil ederler. Bu mantıksal kapıların fiziksel
karşılığı olan entegre devreler ise büyük oranda transistörler kullanılarak oluşturulur.
Hesap makinemizin bir toplama işlemini yapabilmesi için öncelikle girdiğimiz iki sayıyı
öncelikle "binary" ikilik sisteme dönüştür yani 2 ye göre mod unu alır. Bu çıkan değer girdiğimiz
sayıları "ve,veya" gibi mantık şemalarındaki sonuçlarına göre tek tek hesaplar. Bulduğu bu
sonucu ise tekrar 10 luk sisteme dönüştürerek sonucu bize verir.
Şemada görülen şekiller "ve" ile "veya" işlemlerini temsil ediyor. Bu entegrenin
kurulmasında ise transistörler kullanılır. Çok karışık gibi görülen bu işlemler hesap makineleri
tarafından yalnızca bir kaç milisaniyede yapılabilir.
Alttaki linkten ilgili videoya ulaşabilirsiniz.
Link: https://www.youtube.com/watch?v=CviskktXofo
Kondansatör Nedir?
Kondansatörler elektrik yüklerini kısa süreliğine depo etmeye yarayan devre
elemanlarıdır. Diğer bir isimleri de Kapasitördür. Kondansatörlerin sembolü c, birimi ise
faraddır. Kondansatörler yapısal olarak iki iletken levha arasına konulmuş bir yalıtkandan oluşur.
İletken levhalar arasında bulanan maddeye elektriği geçirmeyen anlamaında dielektrik adı verilir.
Kondansatörlerde dielektrik madde olarak; mika, kağıt, polyester, metal kağıt, seramik, tantal vb.
maddeler kullanılabilir. Elektrolitik ve tantal kondansatörler kutupludur ve bu nedenle sadece DC
ile çalışan devrelerde kullanılabilirler. Kutupsuz kondansatörler ise DC veya AC devrelerinde
kullanılabilir.
Kondansatörlerin elektrik depolama kapasitesi; plakaların yüzey alanına, plakalar
arasındaki uzaklığa ve kullanılan dielektrik maddenin cinsine bağlı olarak değişir. Kondansatörler
elektriği piller gibi uzun süre depolayamaz, herhangi bir devreye bağlı olmasalar da zamanla
boşalırlar. Yandaki resimde kutuplu ve kutupsuz kondansatör sembolleri gösterilmiştir.
Kondansatörün birimi olan farad çok büyük bir kapasite değerine karşılık geldiğinden,
uygulamalarda çoğunlukla faradın ast katları olan; pikofarad, nanofarad, mikrofarad ve milifarad
kullanılır. Mesela 5 Faradlık bir kapasitör bir buzdolabı büyüklüğüne kadar ulaşabilir.
Alttaki linkten ilgili videoya ulaşabilirsiniz.
Link: https://www.youtube.com/watch?v=MH4k4h5glDk
Direnç Nedir ?
Direncin kelime anlamı, birşeye karşı gösterilen zorluktur. Devre elemanı olan dirençte
devrede akıma karşı bir zorluk göstererek akım sınırlaması yapar. Elektrik enerjisi direnç
üzerinde ısıya dönüşerek harcanır. Direncin birimi ''Ohm'' 'dur. Ohm 'un ast katları;
pikoohm, nanoohm, mikroohm, miliohm, üst katları ise; kiloohm, megaohm ve gigaohm
'dur.
Dirençlerin devrelerdeki görevleri:





Devreden geçen akımı sınırlayarak belli bir değerde tutmak,
Devrenin besleme gerilimini bölüp küçülterek diğer elemanların çalışmasını
sağlamak,
Hassas devre elemanlarının yüksek akımdan zarar görmesini engellemek,
Yük (alıcı) görevi yapmak ve
Isı enerjisi elde etmek gibi amaçlarla kullanılır.
Devrelerde kullanacağımız direncin değerini hesapladıktan sonra dirençlerin
üstlerinde bulunan renk kodlarından karşılaştırma yaparak doğru direnci seçebiliriz. Renk
kodları ve okuma yöntemi şöyledir:
Alttaki linkten ilgili videoya ulaşabilirsiniz.
Link: https://www.youtube.com/watch?v=1Mhxz1tC61Q
Kaynakça:
http://www.Robotiksistem.com/
http://www.elektrikrehberiniz.com/
http://www.teknolojik-blog.com/index.php/direnc-renk-kodlari/#&panel1-1