TARİHTEN BUGÜNE ORTA DOĞU`DA TÜRKİYE`NİN ROLÜ Yusuf

TARİHTEN BUGÜNE ORTA DOĞU’DA TÜRKİYE’NİN ROLÜ
Yusuf Halaçoğlu: Değerli arkadaşlar, insan şöyle bir baktığında neler oluyor diye
düşünmeden edemiyor. Türkiye’nin de içinde bulunduğu Orta Doğu coğrafyasında
dünyanın en hareketli ve değişik siyasi olayları meydana geliyor…
Orta Doğu dediğimiz zaman Mısır’a kadar bütün Arap dünyasını tabii ki İran’ı,
Kafkasya’yı ve Türkiye’yi içerisine koyuyoruz. Öncelikle bu coğrafya tarihine
baktığımız zaman dünyada en fazla devlet ve medeniyetin kurulduğu coğrafya olarak
görülüyor. Avrupa’yı düşünün, kaç tane devlet kuruldu? Diyelim ki Fransa’da bugüne
kadar kaç devlet kuruldu? Bir de Anadolu’yu düşünün kaç devlet, kaç medeniyet
kuruldu, yine Orta Doğu coğrafyalarında kaç medeniyet kuruldu? Bunları göz önüne
aldığınız zaman bu bölgenin bütün tarih boyunca bir cazibe merkezi olduğunu,
insanların yaşama koşulları açısından imkânlarının geniş olduğu ve günümüzde de
ekonomik olarak düşündüğümüzde dünya enerjilerinin %70’ine sahip olan bir
coğrafya olduğunu bilmemiz gerekiyor.
Osmanlı Döneminde ve tabi ki daha önceki dönemlerde de başlıyor, Türkler Mısır’a
kadar gitmişler, bütün Orta Doğu’ya, İran’a, Suriye’ye, Irak’a hâkim olmuşlar. İhşidiler,
Tolunoğulları sonra Eyyübiler ardından Memlükler gelmiş. Suriye bölgesinde yine
Zengiler, Suriye Selçukluları, Filistin Selçukluları arkasından bu coğrafyalara Osmanlı
Devleti hâkim olmuş. Zaten bu ülkeleri gezdiğinizde gördüğünüzde, en azından kültür
varlıkları açısından baktığınızda zaten bu hâkimiyeti orada görürsünüz. Mısıra
gittiğinizde Kahire’de hep sözde cami belirtilir ama İhşidiler ve Tolunoğulları’nın hep
köprülerinden tutun cami, medreselerine kadar pek çok mimari yapıyı da görürsünüz.
Bu şu anlama geliyor bu coğrafyaya biz uzak değiliz. Bu coğrafyanın içinden çıkmış,
bu coğrafyayı bilen bir kültüre sahibiz. Öyleyse bu coğrafyaya biz Batı dünyasının
baktığından daha farklı bakmak mecburiyetindeyiz.