www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Şubat Ayı Ödemeler Dengesi Göstergeleri Merkez Bankası tarafından 11/04/2011 tarihinde açıklanan, 2011 yılı Şubat ayı “Ödemeler Dengesi” bültenine göre; 2010 yılı Şubat ayında 2.703 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, 2011 yılının aynı ayında %126,7 oranında artışla 6.127 milyon ABD Doları açık vermiştir. 2010 yılının Ocak-Şubat döneminde 5.758 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı döneminde %109,7 oranında artışla 12.073 milyon ABD Doları açık vermiştir. 2011 yılı Şubat ayında dış ticaret dengesindeki açığın, geçen yılın aynı ayına göre %151,4 oranında artış göstermesi, cari işlemler açığının artmasında en önemli etken olmuştur. Dış talep zayıf seyrini sürdürürken, iç talepteki canlılığın devam etmesi ithalatın yüksek oranlı artışını desteklemiş ve dış ticaret açığının genişlemesinde etkili olmuştur. 2010 yılının ilk iki ayında doğrudan yatırımlar kalemi %74,0 oranında bir azalışla 215 milyon ABD Dolarına gerilemiştir. 2010 yılının Ocak-Şubat döneminde 290 milyon ABD Doları çıkış olan portföy yatırımlarında bu yılın aynı döneminde 3.786 milyon ABD Doları net giriş gerçekleşmiştir. Geçen yılın aynı dönemine göre turizm gelirleri %17,4 oranında artarak 1.709 milyon ABD doları; turizm giderleri de %32,5 oranında artışla 786 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Cari transferler kalemi bu yılın ilk iki ayında %101,7 oranında artışla 351 milyon ABD Doları gelir kaydetmiştir. Bunun 200 milyon ABD dolarını Genel Hükümetten kaynaklanan transferler, 145 milyon ABD dolarını da işçi gelirleri oluşturmuştur (Bkz, Grafik 1). Sayfa 1 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.2/9 11.04.2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr 5.000 2.500 0 -2.500 -5.000 -5.758 -5.166 -5.946 -5.910 -7.500 -6.127 -5.937 -10.000 -12.500 -12.073-11.847 -15.000 2010 Ocak-Şubat 2011 Ocak CARİ AÇIK 2011 Şubat 2011 Ocak-Şubat DIŞ TİCARET DENGESİ Kaynak: TCMB. Grafik 1. 2011 ve 2010 Yılı Ocak-Şubat Dönemi için Cari İşlemler Hesabı 2010 yılı Şubat ayında 2.703 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, 2011 yılının aynı ayında %126,7 oranında artarak 6.127 milyon ABD Doları açık vermiştir. Cari işlemler açığındaki yüksek oranlı artışta dış ticaret açığındaki artış etkili olmaya devem etmiştir. Dış ticaret dengesi 2011 yılı Şubat ayında, 2010 yılı Şubat ayına göre %151,4 oranında artarak 5.937 milyon ABD Doları açık vermiştir. Böylece 2011 yılının ilk iki aylık döneminde cari işlemler açığı geçen yılın aynı dönemine göre %109,7 oranında artarak 12.073 milyon ABD Dolarına yükselmiştir (Bkz, Tablo 1). Altın dahil ithalat harcamaları (CiF’e göre) geçen yılın aynı ayına göre %46,6 oranında artarak 34.417 milyon ABD Dolarına , ihracat gelirleri (FoB’a göre) %22,1 oranında artarak 19.667 milyon ABD Dolarına ve tahmini bavul ticareti gelirleri ise %21,3 oranında artarak 1.047 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. 2011 yılının ilk iki aylık döneminde turizm gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre %17,4 oranında artarak 1.709 milyon ABD Dolarına , turizm giderleri %32,5 oranında artarak 786 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Böylece net turizm gelirleri %7,0 oranında azalarak 923 milyon ABD Dolarına düşmüştür. Sayfa 2 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.2/9 11.04.2011 (Milyon Dolar) Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] www.tobb.org.tr 2010 Ocak-Şubat CARİ İŞLEMLER HESABI İthalat f.o.b. Mal Dengesi Hizmetler Dengesi: Gelir Hizmetler Dengesi: Gider Mal ve Hizmet Dengesi Gelir Dengesi: Gelir Gelir Dengesi: Gider Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi Cari Transferler SERMAYE HESABI FİNANS HESABI Yurtdışında Doğrudan Yatırım Yurtiçinde Doğrudan Yatırım Portföy Hesabı-Varlıklar Portföy Hesabı-Yükümlülükler Hisse Senetleri Borç Senetleri Diğer Yatırımlar-Varlıklar Merkez Bankası Genel Hükumet Bankalar Diğer Sektörler Diğer Yatırımlar-Yükümlülükler Merkez Bankası Genel Hükumet Bankalar Diğer Sektörler Cari,Sermaye ve Finansal Hesaplar NET HATA VE NOKSAN GENEL DENGE REZERV VARLIKLAR Resmi Rezervler Uluslararası Para Fonu Kredileri -5.758 17.259 -22.425 -5.166 3.043 -2.566 -4.689 967 -2.210 -5.932 174 -4 2.781 -146 973 -1.111 821 208 613 3.196 0 0 1.618 1.578 -952 -20 347 996 -2.275 -2.981 2.008 -973 973 973 0 2011 Ocak -5.946 10.256 -16.166 -5.910 1.727 -1.441 -5.624 353 -931 -6.202 256 0 4.573 -672 515 218 2.021 -630 2.651 2.038 0 0 -331 2.369 453 -68 34 234 253 -1.373 2.236 863 -863 -863 0 2011 Şubat -6.127 10.841 -16.778 -5.937 1.716 -1.487 -5.708 323 -837 -6.222 95 0 3.210 -125 497 -230 1.777 -554 2.331 3.936 0 0 -2.301 6.237 -2.645 -53 141 -2.399 -334 -2.917 3.266 349 -349 41 -390 Ocak-Şubat -12.073 21.097 -32.944 -11.847 3.443 -2.928 -11.332 676 -1.768 -12.424 351 0 7.783 -797 1.012 -12 3.798 -1.184 4.982 5.974 0 0 -2.632 8.606 -2.192 -121 175 -2.165 -81 -4.290 5.502 1.212 -1.212 -822 -390 Kaynak: TCMB. 2010 yılının Ocak-Şubat döneminde toplam 477 milyon ABD Doları fazla veren hizmetler dengesi, bu yılın aynı döneminde %8,0 artışla 515 milyon ABD Doları fazla vermiştir. Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kaleminden oluşan gelir dengesi kalemi geçen yılın 2010 yılının Ocak-Şubat döneminde %12,1 azalışla 1,092 milyon ABD Doları net çıkış kaydetmiştir. Sayfa 3 www.tobb.org.tr Tablo 1: Ödemeler Dengesi İhracat f.o.b. İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.2/9 11.04.2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr aynı dönemine göre %31,9 azalarak 636 milyon ABD Doları olmuştur. Cari transferler kalemi %101,7 oranında artarak 351 milyon ABD Doları gelir kaydetmiştir. Aynı dönemde genel hükümet kaleminde 200 milyon ABD Doları gelir kaydedilirken, işçi gelirlerinde 145 milyon ABD Doları gelir kaydedilmiştir. Finans hesaplarında 2010 yılının Ocak-Şubat döneminde 3.754 milyon ABD Doları net sermaye girişi gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 6.571 milyon ABD Doları net sermaye girişi gerçekleşmiştir. 2010 yılının ilk iki ayında doğrudan yatırımlar kaleminde gerçekleşen sermaye girişi, geçen yılın aynı dönemine göre %74,0 oranında azalarak 215 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Doğrudan yatırımlar kalemi altında, yurt dışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, 2011 yılının ilk iki ayında geçen yılın aynı dönemine göre %4,0 artarak 973 milyon ABD Dolarından 1.012 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Bu yatırımlar, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurt dışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içermektedir. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımları bu yılın ilk iki ayında bir önceki yılın aynı ayına oranla %2,0 oranında artarak 308 milyon ABD Doları olurken, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurt dışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 33 milyon ABD Doları net kredi kullanımı gerçekleşmiştir. Yurt içinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlarla ilgili olarak, 2010 yılının ilk iki ayında net 146 milyon ABD Doları yatırım yapılmışken, 2011 yılının aynı döneminde 797 milyon ABD Doları yatırım yapılmıştır (Bkz, Grafik 2). Sayfa 4 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.2/9 11.04.2011 2011 yılının ilk iki aylık döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri geçen yılın Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr (Milyon Dolar) 5.000 2.500 286 477 515 229 0 -514 -578 -1.243 -2.500 -1.092 -5.000 -5.166 -5.910 -7.500 -5.937 -10.000 -12.500 -11.847 -15.000 2010 Ocak-Şubat 2011 Ocak Mal Dengesi 2011 Şubat Hizmetler Dengesi 2011 Ocak-Şubat Gelir Dengesi Kaynak: TCMB. Grafik 2. Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi 2010 yılının Ocak-Şubat döneminde 290 milyon ABD Doları net sermaye girişi olan portföy yatırımlarında, 2011 yılının aynı döneminde 3.786 milyon ABD Doları tutarında net giriş gerçekleşmiştir. Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar kaleminde, geçen yılın ilk iki ayında 2.244 milyon ABD Doları net giriş gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde ise 3.392 milyon ABD Doları net giriş olmuştur. 2011 yılı Şubat ayında yurt dışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak Genel Hükümet 390 milyon ABD Doları net geri ödeme gerçekleştirmiştir. Yurt dışından sağlanmış kredilerle ilgili olarak 2011 yılı Ocak-Şubat döneminde bankacılık sektörü 1.124 milyon ABD doları, diğer sektörler 827 milyon ABD Doları net kullanım gerçekleştirirken, 2010 yılının aynı döneminde bankacılık sektörü 998 milyon ABD doları, diğer sektörler ise 1.443 milyon ABD Doları net geri ödeme gerçekleştirmiştir. Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde YAYINLAR başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz. Sayfa 5 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.2/9 11.04.2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]