1 T.C. MALİYE BAKANLIĞI Araştırma, Planlama ve Koordinasyon

Kısa Rapor
Dış Ticaret: 28/8
7 Nisan 2005
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Araştırma, Planlama ve Koordinasyon
Kurulu Başkanlığı
2005 YILI OCAK-ŞUBAT DÖNEMİ ÖDEMELER DENGESİ GELİŞMELERİ
•
Cari işlemler
Cari İşlemler Dengesi (aylık, milyon dolar)
açığı 2005 yılı Şubat
O
Ş
M
N
M
- 994
- 825
H
T
E
EK
- 824 - 347 820 606
-1
ayında 2 milyar 282
2003
- 301 -1 338 -1 375
milyon dolar düzeyinde
2004
- 948 -2 216 -2 187 -1 708 -1 332 -1 483 - 749
gerçekleşirken bir ön-
2005 -1 524 -2 282
A
18
K
A Toplam
- 519 -2 939
-8 037
82 - 172 -1 912 -2 803 -15 410
-3 806
ceki yılın aynı ayına göre artış yüzde 3 oldu. Böylece Ocak-Şubat 2005 döneminde
cari işlemler hesabı, önceki yılın aynı dönemine göre % 20.3 artışla 3 milyar 806
milyon dolar açık verirken 12 aylık cari açık 16 milyar 52 milyon dolara yükseldi.
2003
CARİ İŞLEMLER DENGESİ (12 aylık. milyon dolar)
4 000
2004
2005
-6 412
-6 119
-5 684
A
EY
EK
-8 037
-15 410
-11 100
T
-15 546
H
-14 153
M
-13 982
-5 773
-12 656
N
-13 458
-12 254
M
-6 153
-11 595
Ş
-5 733
-4 768
-11 088
O
-16 052
-21 000
-4 230
-3 899
-2 792
-15 986
-16 000
-10 374
-11 000
-9 562
-8 684
-6 000
-1 811
-1 000
K
A
• Cari açığın artışında belirleyici olan dış ticaret açığı, ödemeler dengesi
tablosunda yer aldığı şekliyle, Ocak-Şubat 2005 döneminde bir önceki yılın aynı
dönemine göre yüzde 25.1 oranında artarak 3 milyar 474 milyon dolar olarak
gerçekleşti. Bu gelişmede bavul ticareti dahil ihracatın (FOB) yüzde 24 oranında
artarak 10 milyar 893 milyon dolar, ithalatın (FOB) yüzde 23 oranında artarak 13
milyar 587 milyon dolar ve net altın ithalatının da yüzde 53 oranında artarak 780
milyon dolara ulaşması etkili oldu.
•
Cari işlemler hesabının diğer bir alt kalemi olan Hizmetler Dengesi, 2005
yılının Ocak-Şubat döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17.3
oranında artarak 644 milyon dolar tutarında fazla verdi. Bu hesabın en önemli
1
kalemlerinden
CARİ İŞLEMLER AÇIĞI ARTIŞ HIZI
(Yıllıklandırılmış % değişim)
turizm
gelirleri
olan
net
yılın
ilk
aylarında genellikle olduğu
60.0
50.0
40.0
30.0
20.0
10.0
0.0
-10.0
gibi düşük bir seviyede kaldı
ve 2005 yılının Ocak-Şubat
döneminde bir önceki yılın
2003/O
Ş
M
N
M
H
T
A
EY
EK
K
A
2004/O
Ş
M
N
M
H
T
A
EY
EK
K
A
2005/O
Ş
aynı dönemine göre yüzde 1
oranında artarak 732 milyon
dolar seviyesinde gerçek-
leşti. Ancak gelecek aylarda turizm gelirlerinde beklenen canlanmanın da etkisi ile
cari açığın artışında yavaşlama olabilir. Hizmetler dengesindeki 95 milyon dolarlık
iyileşme
büyük
ölçüde
“Diğer
Ticari
Hizmetler”
ve “Resmi
Hizmetler”
alt
kalemlerindeki artışlar sayesinde sağlandı.
•
Ocak-Şubat
döneminde
dengesi
yatırım
2004
yılının
2005
gelirleri
aynı
dönemine göre 38 milyon dolar
artarak 1 milyar 134 milyon dolar
açık verdi. Açığın geçen yılın
aynı dönemine göre artmasında
uzun ve kısa vadeli kredilere
ilişkin faiz ödemelerindeki artış
belirleyici oldu.
•
son
alt
644
549
159
olan
158
-1134
-1 096
-2 776
-3474
2004/Ocak-Şubat
Cari işlemler hesabının
kalemi
2 000
1 600
1 200
800
400
0
- 400
- 800
-1 200
-1 600
-2 000
-2 400
-2 800
-3 200
-3 600
-4 000
CARİ İŞLEMLER DENGESİ ALT KALEMLERİ
(milyon dolar)
DIŞ TİCARET DENGESİ
YATIRIM GELİRİ DENGESİ
2005/Ocak-Şubat
HİZMETLER DENGESİ
CARİ TRANSFERLER
“Cari
Transferler” fazlası, 2005 yılının Ocak-Şubat döneminde 2004 yılının aynı dönemine
göre 1 milyon dolar azalarak 158 milyon dolar oldu. Bu azalış söz konusu dönemde
resmi transferlerin 17 milyon dolar artmasına rağmen işçi gelirlerinin 18 milyon dolar
düşüş göstermesinden kaynaklandı.
2
•
Ocak-Şubat
2005
döneminde finans hesabının alt
kalemlerinden
doğrudan
yatırımlarda 273 milyon dolar,
portföy yatırımlarında 4 milyar
491 milyon dolar, ticari ve diğer
krediler
ile
mevduatlardan
oluşan diğer yatırımlarda 192
milyon dolar sermaye girişi
gerçekleşti. Portföy yatırımları
kalemindeki
girişinde
net
sermaye
Hükümetin
FİNANS HESAPLARI
(milyon dolar)
5 000
4 600
4 200
3 800
3 400
3 000
2 600
2 200
1 800
1 400
1 000
600
200
- 200
4 491
3 150
1 881
463
273
2004/Ocak-Şubat
Doğrudan Yatırımlar
192
2005/Ocak-Şubat
Portföy Yatırımları
Diğer Yatırımlar
bu
dönemde, 3 milyar 299 milyon dolar tutarındaki yurtdışı tahvil ihracı ve 1 milyar 541
milyon dolar tutarındaki tahvil geri ödemesi sonucu, 1 milyar 758 milyon dolarlık net
kullanımı ile yurtdışında yerleşik kişilerin hisse senedi piyasasında 1 milyar 294
milyon dolar ve DİBS piyasasında 2 milyar 627 milyon dolar net alım gerçekleştirmeleri etkili oldu. 2005 Ocak-Şubat döneminde toplam sermaye girişi ise 4 milyar 956
milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu dönemde resmi rezervler 1 milyar 505 milyon
dolar artarken net hata noksan kalemi 355 milyon dolar fazla verdi.
DIŞ FİNANSMAN İHTİYACI VE FİNANSMAN KAYNAKLARI
2002
YILLIK
2003
2004
I- TOPLAM FİNANSMAN İHTİYACI
CARİ İŞLEMLER DENGESİ
NET HATA NOKSAN
-1 373
-1 522
149
-2 994
-8 037
5 043
-12 623
-15 410
2 787
II- TOPLAM FİNANSMAN
DOĞRUDAN YATIRIMLAR
PORTFÖY YATIRIMLARI
DİĞER YATIRIMLAR
REZERV DEĞİŞİMİ (- ARTIŞ)
1 373
863
- 593
7 256
-6 153
2 994
1 195
2 569
3 277
-4 047
12 623
1 709
8 023
3 715
- 824
OCAK-ŞUBAT
2004
2005
-5 598
-3 451
-3 164
-3 806
-2 434
355
5 598
463
1 881
3 150
104
3 451
273
4 491
192
-1 505
3