LAMBALAR
advertisement
4. BÖLÜM LAMBALAR TEST 1 LAMBALAR ÇÖZÜMLER 1. 3. K M ε L ε ε X ε ε fiekil-II ε K ε fiekil-I ε ε L fiekil-III ε ε ε Şekil-I de: M K lambasının uçları arasındaki gerilim sıfır oldu- ε ğundan ışık vermez. Yalnız K anahtarı kapatıldığında X lambasının Şekil-II de: uçları arasındaki gerilim 2ε, yalnız L anahtarı L lambası kısa devre olduğundan ışık vermez. kapatıldığında 2ε, yalnız M anahtarı kapatıldığında 2ε olur. Buna göre, Ι1 = Ι2 = Ι3 olur. Şekil-III te: CEVAP C M lambası kısa devre olduğundan ışık vermez. CEVAP E 2. 2ε K L M ε ε ε 4. + – ε K, L, M lambalarının uçları arasındaki gerilimler: K ––– L ––– M ––– 2ε ε ε K L X Y P N M olur. X ve Y anahtarlarıaçıldığında P ve M lambaları Buna göre, lambaların üçü de ışık verir. CEVAP D üzerinden akım geçmez ve sönerler. CEVAP B 86 ELEKTRİK VE MANYETİZMA 5. K A X X K Z Y B A 7. A Y A T ε Z ε A B K lambası açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: A K anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: X ––– Y ––– Z ––– ε ε ε X ––– ε 5 olur. Y ––– Z ––– ε 0 0 (kısa devre) X ––– olur. Z ––– T ––– 3 3 ε X ve Y lambalarının parlaklıkları artar. Z lambasının parlaklığı artar. T lambasının parlaklığı azalır. CEVAP D Üreteçten çekilen akım azalacağından, üretecin ömrü artar. 8. CEVAP E K Şekil-I deki devrede: K Devreden geçen akım, i1 = Y ε R olur. K lambasının ışık verme süresi, qR ε q = .t K & t K = olur. R ε R i2 = Z ε fiekil-Ι 2R L olur. L lambasının ışık verme süresi, q= K anahtarı kapatıldığında: X lambasının uçları arasındaki gerilim arttığından parlaklığı artar. I. yargı doğrudur. ε 2R .t L & t L = 2qR ε Şekil-III teki devrede: II. yargı doğrudur. M lambasının ışık verme süresi, M qR 2ε q= .t & t M = olur. R M 2ε Buna göre, tL > tK > tM olur. CEVAP E ε fiekil-ΙΙ Y lambasının uçları arasındaki gerilim azaldığından parlaklığı azalır. Z lambasının uçları arasındaki gerilim değiştiğinden parlaklığı değişmez. i2 olur. Devreden geçen akım, 2ε i3 = olur. R III. yargı doğrudur. ε Devreden geçen akım, ε i1 Şekil-II deki devrede: X olur. III. yargı doğrudur. III. yargı doğrudur. ε II. yargı yanlıştır. Y ve Z lambaları söner. 6. olur. I. yargı doğrudur. X lambasının parlaklığı değişmez. II. yargı doğrudur. ε Buna göre, (kısa devre) I. yargı doğrudur. T ––– 3ε 5 5 Y ––– 2ε 3 ε Buna göre, Z ––– K anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: K anahtarı açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: X ––– Y ––– 3ε 5 i3 ε ε fiekil-ΙΙΙ CEVAP B ELEKTRİK VE MANYETİZMA 87 9. I. durumda: 11. K K lambasının uçları arasındaki gerilim, D2 D1 εX + εY – εZ = V ... ' olur. εX εY εZ X Y Z ε D3 II. durumda: Y üreteci yerine ters bağlandığında lambanın parlaklığı değişmediğinden, Elektrik devresindeki lambaların tümünün ışık verebilmesi için yalnız D3 diyodu ters çevrilmelidir. εX – εY – εZ = –V ... ( olur. CEVAP B ' ve ( ortak çözüldüğünde, εX = εZ olur. εX = εZ > εY veya εY > εX = εZ olur. CEVAP E 12. 10. A X K L B M ε ε ε Y ε ε ε ε ε ε ε K A fiekil-Ι fiekil-ΙΙ fiekil-ΙΙΙ Z A B K anahtarı açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: X ––– ε 3 Y ––– 2ε 3 3 ε Y ––– Z ––– 0 ε olur. Buna göre, X lambasının parlaklığı artar. I. yargı doğrudur. Y lambası söner. II. yargı doğrudur. Z lambasının parlaklığı artar. III. yargı doğrudur. CEVAP E 88 ELEKTRİK VE MANYETİZMA M ––– ε 2ε ε olur. CEVAP C (kısa devre) L ––– ΙL > ΙK = ΙM olur. olur. K anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: X ––– K ––– Buna göre, Z ––– ε Lambalarının uçları arasındaki gerilimler: TEST 2 LAMBALAR ÇÖZÜMLER 1. 4. Z X Y Y X Z L K ε M K ε ε T ε ε L Elektrik devresinde: Yalnız K anahtarı kapatıldığında X, Y lambaları ışık verir. I. yargı doğrudur. K ve L anahtarları kapatıldığında X, Y, Z lambaları ışık verir. II. yargı doğrudur. Yalnız M anahtarı kapatıldığında X, Y, Z lambaları ışık verir. III. yargı doğrudur. CEVAP E 2. Yalnız K anahtarı kapatıldığında, Z lambasının iki ucu arasındaki gerilim sıfır olduğundan söner. I. yargı doğrudur. Yalnız L anahtarı kapatıldığında, T lambasının iki ucu arasındaki gerilim sıfır olduğundan söner. II. yargı doğrudur. K ve L anahtarları açık iken T ve X lambaları seridir. Üzerlerindeki potansiyeller V ise bunlara paralel olan Z nin potansiyeli V + V = 2V olur. Bunlara seri olan Y nin potansiyeli de 3V olur. Y en parlak yanar. III. yargı doğrudur. CEVAP E Şekildeki devrede 5. X, Y ve P üzerinden I1 P Z üzerinden I2 I1 K, L, M ve N lambaları paralel bağlı olduğundan uçları arasındaki gerilimler eşit olur. R X R üzerinden I1 + I2 Buna göre lambaların parlaklıkları eşit olur. I2 CEVAP C Y 6. Z akımları geçer. X, Y ve P üzerinden geçen akımlar eşit olduğundan parlaklıkları eşit olur. K K D1 D1 L L ε ε D2 D2 M CEVAP D D3 M N N D3 K 3. fiekil-Ι ε ε ε ε fiekil-Ι ε ε fiekil-ΙΙ ε ε ε L ––– 2ε 7. + – fiekil-ΙΙΙ K, L, M lambalarının uçları arasındaki gerilimler: K ––– Şekil-II deki elektrik devresinde L, M, N lambaları ışık verir. CEVAP E M L fiekil-ΙΙ M ––– 2ε X Z T Y olur. Tüm lambaların ışık vermesi için X anahtarının Buna göre, PL = PM > PK olur. CEVAP D kapatılması yeterlidir. CEVAP A ELEKTRİK VE MANYETİZMA 89 8. X 10. Y Y X K ε + – ε P Z T Z Anahtarların tümü açık iken Z, X, Y lambaları üzerinden akım geçtiğinden yanar, diğer lambalar yanmaz. CEVAP C K anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: X ––– Y ––– Z ––– ε ε 2ε olur. K anahtarı açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: X ––– Y ––– Z ––– 2 ε 2 ε ε X ve Y lambaları yanmaya devam eder. Y lambası X ten daha parlak yanar. Z lambasının parlaklığı azalır. III. yargı yanlıştır. CEVAP B 9. X K Y 12. X ε Y ––– Z ––– 3 ε Y ––– ε Z ––– ε olur. olur. (kısa devre) Buna göre, X lambası söner. I. yargı doğrudur. Y lambasının parlaklığı artar. II. yargı doğrudur. Z lambasının parlaklığı değişmez. III. yargı doğrudur. CEVAP E 90 ELEKTRİK VE MANYETİZMA ε/2 K anahtarı açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: K anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: X ––– 0 ε/2 Y Z K anahtarı açık iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: ε K ε ε Z X ––– 2ε 3 ε5 Z Elektrik devresindeki X, Y, Z lambalarından elektrik akımı geçmediğine göre, ε1 – ε2 = ε3 = ε4 + ε5 olur. Buna göre, ε1 = ε2 + ε3 ε1 > ε3 olur. I. yargı kesinlikle doğrudur. ε3 = ε4 + ε5 ε3 > ε4 olur. II. yargı kesinlikle doğrudur. ε2 ile ε5 i karşılaştıramayız. III. yargı için kesin birşey söylenemez. CEVAP C olur. II. yargı doğrudur. Y ε4 I. yargı yanlıştır. ε2 X ε3 Buna göre, ε1 11. X ––– Y Z ––– ––– f f ε olur. 2 2 K anahtarı kapalı iken lambaların uçları arasındaki gerilimler: X ––– ε Y ––– 0 Z ––– ε olur. (kısa devre) Buna göre, X lambasının parlaklığı değişmez. I. yargı doğrudur. Y lambası söner. II. yargı doğrudur. Z lambasının parlaklığı artar. III. yargı yanlıştır. CEVAP B
