09.08.2017 12. HAFTA ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO TEMEL MALİ TABLOLAR Doç.Dr. Murat YILDIRIM [email protected] KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi I. Giriş II Hesapların Kapatılması • Dönem sonu muhasebe işlemleri sırasıyla; – – – – – 2 • Genel Geçici Mizan, Envanter Kayıtları Kesin Mizan Mali Tablolar, Kapanış Kayıtlarıdır. • Hesapların kapanması, borç ve alacak taraf toplamlarının birbirine eşit olmasıdır.Yani hiç kalanvermemesidemektir. Örnek: Borç Tarafı 100 Kasa Hs. Alacak Tarafı 5.000 • Tüm düzeltmeler, ayarlamalar yapıldıktan sonra işletmenin gerçek durumunu gösteren kesin mizan oluşur. Kesin mizanda; – Borç kalanı veren hesaplar bilançonun aktifini – Alacak kalanı veren hesaplar bilançonun pasifini oluşturur. – Gelir ve Gider hesapları kalan vermediği için bilançoda yer almaz. Borç kalanı 2.000 3.000 Bu hesapların kapanması için 3.000 TL alacaklandırılması gerekir. Aktif hesaplar; borç kalanı tutarında alacaklandırılarak; Pasif hesaplar; alacak kalanı tutarında borçlandırılarak kapatılırlar 3 Finansal Tablonun Tanımı ve Tablolar Kapanış Kaydı Borç 300 Banka Kredileri Hs. 320 Satıcılar Hs. 500 Sermaye Hs. Pasif Hesaplar 100 Kasa Hs. 102 Bankalar Hs. 153 Ticari Mallar Hs. Aktif Hesaplar Alacak xx xx xx xx xx xx 5 • Finansal tablolar, bir işletmenin varlık ve sermaye yapısı, faaliyet sonuçları, dönem karının oluşumu ve kullanımı gibi benzeri konularda bilgi içeren muhasebe ilke ve muhasebe standartlarına uygun olarak düzenlenen tablolar olarak ifade edilmektedir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 6 1 09.08.2017 Finansal Tablo Kullanıcıları Finansal Tablo Kullanıcıları Hissedarlar Sivil Toplum Örgütleri Yöneticiler Devletin çeşitli birimleri Araştırmacılar Finansal Tablo Tedarikçiler Çalışanlar Müşteriler Kredi Kuruluşları KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 7 Analizle İlgili Taraf Analizin Amacı İlgi Alanı Kısa vadeli borç veren Kredi Güveni Likidite, Çalışma Sermayesi ve İşletmenin Kısa Vadeli Borçlarını Ödeme Yeteneği Uzun Vadeli Borç Veren Kredi Güveni Firmanın Borcunu Ödeyebilme Yeteneği Hissedar(Yatırımc ı) Yatırım Verimi Firmanın Karlılığı, Hisse Başına Kazanç, Hisse Başına Kar Payı Tutarı Yönetim Verimlilik/Karlılık Oranı İç Kontrol Finansal Sağlık Büyüme Toplam Aktişerin Verimlilik Oranı, Özsermaye'nin Verimlik Oranı Vergi İdaresi Gelir Vergisi Verimlilik Katma Değer, Hisse Başına Kazanç, Muhasebe Düzenine Uyum KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 8 Finansal Tablonun Amaçları Finansal Tablonun Amaçları • Finansal tabloların amacı, geniş bir kullanıcı kitlesinin ekonomik kararlar almalarına yardımcı olan işletmenin finansal durumu, finansal performansı ve nakit akışları hakkında bilgi sağlamaktır. • Ayrıca finansal tablolar, yöneticilerin kendilerine emanet edilen kaynakları ne etkinlikte kullandıklarını da gösterir. • Bilgi kullanıcılarının her türlü beklentilerini karşılayacak bilgileri ayrı ayrı hazırlamanın anlam ve imkanı yoktur. Bu nedenle bütün bilgi kullanıcılarının ihtiyacının karşılayacak genel amaçlı finansal tablolar hazırlanmaktadır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 9 10 Finansal Tabloların Düzenlenme İlkeleri Finansal Tabloların Düzenlenme İlkeleri • Finansal tabloların belirli kurallara uygun olarak düzenlenmeleri gerekir. • Bunlar, gerçeğe uygunluk, işletmenin sürekliliği, muhasebenin tahakkuk esası, netleştirme (mahsup etme), önemlilik ve birleştirme, karşılaştırmalı bilgi, raporlama sıklığı, sunuluşun tutarlılığı ilkeleridir. • Finansal tabloların gerçeğe uygun sunuluşu, Finansal tablolar işletmenin finansal durumunu, finansal performansını ve nakit akışlarınıgerçeğeuygunolarak sunar. • Gerçeğe uygun sunuşla anlaşılması gereken, işlemlerin sonuçlarının, diğer olayların ve koşulların varlık, borç, gelir ve gider tanımalarına ve muhasebeleştirme kriterlerine sadık kalınaraksunulmasıdır. • İşletmelerin düzenlemiş oldukları finansal tablolarda Türkiye Finansal Raporlama Standartları hükümleriyle uyumlu olduklarını açık ve tam bir şekilde dipnotlarda belirtmeleri gerekir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 11 12 2 09.08.2017 Finansal Tabloların Düzenlenme İlkeleri Finansal Tabloların Düzenlenme İlkeleri • İşletmenin Sürekliliği: varsayımıyla yönetim, finansal tabloları düzenlerken işletmenin faaliyetlerini süreklilik içerisinde devam etme yetkisini değerlendirir. • Yönetim şirketi tasfiye etme veya ticari faaliyetini sona erdirme niyeti veya zorunluluğu yoksa finansal tablolar süreklilik kavramına göre düzenler. • Muhasebenin Tahakkuk Esası: ile işletme, nakit akış tablosu hariç tüm finansal tablolarını muhasebenin tahakkuk esasına göre düzenler. • Tahakkuk esasında işlemler muhasebeye nakit ve nakit benzerleri alındığında veya ödendiğinde değil, işlem ve olaylar olduğu zaman tahakkuk ettirilir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 13 14 Finansal Tabloların Düzenlenme İlkeleri Finansal Tabloların Düzenlenme İlkeleri • Önemlilik ve Birleştirme, Eksik ve yanlış bilgiler bir arada veya tek başlarına finansal tablolara dayalı ekonomik karar alıcıların kararlarını etkileyebiliyorsa önemlidirler. İşletmeler, benzer kalemlerden oluşan her bir önemli sınıfı, finansal tablolarda ayrı bir biçimdegösterir. • Finansal tablolar, çok sayıda işlem veya diğer olayların işlemden geçirilerek nitelik ve işlevlerine göre hesap sınıfları altında birleştirilmesi sonucu oluşur. Sınıflandırma ve birleştirmedeki son aşama, finansal tablolardaki hesap sınıflarını oluşturan birleştirilmiş ve sınıflandırılmış bilginin sunumudur. Bir hesap kalemi kendi başına önemli değilse, bu tablolarda ya da dipnotlarda diğerkalemlerlebirleştirilir • Netleştirme(mahsup etme): esasına göre, işletme zorunlu kalmadıkça ve ya izin vermedikçe varlıkları ve borçları yada gelirleri ve giderleri netleştiremez. • İşletme varlıkları ve borçları ile gelirler ve giderleri finansal tablolarda ayrı ayrı göstermelidir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 15 16 Finansal Tabloların Düzenlenme İlkeleri Finansal Tabloların Düzenlenme İlkeleri • Raporlama Sıklığı: esasına göre, işletmenin tam bir finansal tablolar setini (karşılaştırılabilir bilgileri içerecek şekilde) en az yılda bir kez sunulması gerektiğini vurgulamıştır. • Bir işletme, raporlama dönemini değiştirdiğinde ve finansal tablolarını bir yıldan daha uzun ya da kısa bir dönem için hazırladığında finansal tabloların kapsadığı dönemin açıklanmasının yanı sıra ilave hususlara yer verilmedir. • Karşılaştırmalı Bilgi: esasına göre, işletme cari dönem finansal tablolarında raporlanan tüm tutarlar önceki dönem ile karşılaştırmalı olarak sunulmalıdır. • Karşılaştırmalı bilgi veren bir işletme en az iki finansal durum tablosu, diğer tabloların her birinden iki adet olmak üzere ayrıca ilgili notları sunarlar. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 17 18 3 09.08.2017 Finansal Tablonun Tanımı ve Tablolar Finansal Tabloların Düzenlenme İlkeleri • Sunuşun Tutarlılığı: esasına göre, finansal tablolarda yer alan bilgilerin dönemden döneme değişiklik göstermeden raporlanması karşılaştırılabilirlik açısından önem taşımaktadır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 19 • Temel Finansal Tablolar: – Bilanço – Gelir Tablosu • Ek Finansal Tablolar: – – – – – Satışların Maliyeti Tablosu Fon Akım Tablosu, Nakit Akım Tablosu, Kar Dağıtım Tablosu, Özkaynak Değişim Tablosu, KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 20 Bilançonun Tanımı ve Açıklaması Bilançonun Tanımı ve Niteliği • Bilanço kelimesinin kökenleri Latinceye dayanmaktadır ve “iki kefeli terazi” anlamına gelmektedir. Ve dengeyi ifade etmektedir. • Bilanço, “bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren tablodur” şeklinde tanımlanabilir. • Bilançonun aktif tarafı kullanımı, pasif tarafı ise kaynakları göstermektedir. • Bilançonun varlıkları bilanço düzenlediği tarihte işletmeyi temsil ederken, kaynakları ise işletmenin çıkar gruplarının parasal haklarını gösterir. – – – – Bilanço bir işletme için düzenlenir, Belirli bir tarih itibariyle düzenlenir, Varlıkları ve bu varlıkların kaynaklarını gösterir ve İşletmenin bir hesap dönemindeki sonucunu gösterir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 21 Bilanço LİKİDİTE 31/12/…. I. Dönen Varlıklar CARİ AKTİF (İşletme Sermayesi) Ekonomik Yapı PASİF (KAYNAKLAR) I. Kısa Süreli Yabancı Kaynaklar II. Uzun Süreli Stoklar II. Duran Varlıklar AKTİF TOPLAMI SÜRE CARİ PASİF Hazır Değerler Alacaklar 22 Bilanço Düzenleme Kuralları Bilanço AKTİF (VARLIKLAR) KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Yabancı Kaynaklar III. Özkaynaklar Mali Yapı Devamlı Sermaye PASİF TOPLAMI KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi • Bilançolar düzenlenirken • Aktif kıymetler en çok likit değerden en az likit olana doğru • Pasif kıymetler en kısa vadeliden, en uzun vadeliye doğru sıralanır. • Bilançoda aktifi düzenleyici kalemler ilgili oldukları aktif kalemlerden indirim olarak, pasifi düzenleyici kalemler de ilgili oldukları pasif kalemlerden indirim olarak gösterilir. • Bu şekilde gösterimden amaç yapılacak analizlere kolaylık ve bu kalemlerin bilançoda net ve gerçek değerleriyle görünmesini sağlamaktadır. 23 4 09.08.2017 Bilançonu Hesap Sınıfları Bilançonun Tanımı ve Niteliği • Bilanço toplam olarak beş gruba bölünmüş olup, bu beş bölümdeki ayrım Tekdüzen Hesap Planı Çerçevesinin temelini oluşturmaktadır. – – – – – I Dönen Varlıklar II Duran Varlıklar III Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar IV Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar V Özkaynaklar KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi • Varlıklar, işletmenin elinde bulundurduğu veya sahibi olduğu iktisadi kıymetler ile alacakları ifade etmektedir. • Özkaynaklar, işletme sahibi veya sahiplerinin işletmedeki varlıklar üzerindeki haklarını ifade eder. • Borçlar, işletmedeki varlıklar üzerinde üçüncü kişilerin, işletmeye borç verenlerin haklarını ifade eder. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 25 Bilançonun Biçimsel Yapısı 26 Bilançonun Biçimsel Yapısı • Bilançonun başlıca iki tipi vardır. Bunlardan birisi hesap tipi bilanço diğeri ise rapor tipi bilançodur. • Rapor tipi bilanço, aktif ve pasif kalemlerin alt alta sıralanmasıyla oluşan bilançodur. Rapor tipi bilanço mali analizlerin yapılmasında büyük kolaylık sağlar. İlk olarak ABD’de kullanılanılan bu tip bilanço, Türkiye’de bankalarca açılacak krediler için talep sahiplerinden istenmektedir. Rapor Tipi Bilanço E İşletmesi’nin ….. Tarihli Bilançosu Aktifler TL I. Dönen Varlıklar -------- I. Duran Varlıklar -------- Aktif Toplamı I. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar -------- I. Uzun Vadeli Yabancı Kaynakar -------- I. Özkaynaklar -------- Pasif Toplamı KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 27 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 28 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 30 Bilançonun Biçimsel Yapısı • Hesap Tipi bilanço sol tarafta aktifin, sağ tarafta pasifin yer almasıyla oluşan bilançodur. • Hesap tipi bilanço net değer ve likidite esasına göre düzenlenir. • Bu şekilde bu bilanço işletmenin sahip olduğu gerçek dönem varlıkların, duran varlıkların, kısa vadeli yabancı kaynakların, uzun vadeli yabancı kaynakların ve özkaynakların, doğrudan doğruya tespit edilmesine yardımcı olur. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 29 5 09.08.2017 Bilanço İlkeleri-Varlıklara İlişkin İlkeler Bilanço İlkeleri-Borçlara İlişkin İlkeler İşletmenin bir yıl içinde paraya dönüşebilecek değerleri dönen varlık, bir yıldan uzun sürede paraya çevrilecek değerler duran varlıklar grubunda yer alır. Vadesi bir yılın altına düşen duran varlıklar dönen varlık grubuna aktarılır. Değeri düşen varlıklara karşılık ayrılır. Vadeli alacaklar bilânço günündeki değerine indirgenmelidir. Birikmiş amortismanlar bilânçoda gösterilmelidir. Alacaklar özelliklerine göre ayrılmalıdır. Kesin olmayan alacaklar için tahakkuk yapılmamalıdır. Kısa ve uzun vade ayırımında bir yıl ölçüt alınmalıdır. Vadesi bir yılın altına düşen borçlar kısa vadeli yabancı kaynaklara aktarılmalıdır. Tüm borçlar gösterilmelidir. Vadeli borçlar bilânço günündeki değerine indirgenmelidir. Borçlar özelliklerine göre ayrılmalıdır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 31 32 Bilanço İlkeleri-Özkaynaklara İlişkin İlkeler Gelir Tablosu Özkaynakların işletme sahip ve ortaklarının haklarını göstermesi gerekir. Sermaye payları özelliklerine göre gösterilmelidir. Azalan özkaynak belirtilmelidir. Özkaynak net gösterilmelidir. Zarar özkaynaklardan indirilmelidir. Sermaye yedekleri gelir olarak gelir tablosuna alınmamalıdır. • Gelir tablosu, işletmenin belli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği dönem net kârını veya dönem net zararını kapsar. • Gelir tablosundaki tüm gelir unsurları işletmenin özkaynaklarını artırıcı bir etkiye sahipken; tüm maliyet ve gider unsurları ise özkaynakları azaltıcı bir etkiye sahiptir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 33 34 Gelir Tablosunun Tanımı Gelir Tablosu Biçimsel Yapısı Gelir, Mal ve hizmet satışlarından veya faiz, kira vs. biçimde elde edilen hasılat olarak ifade edilebilir. Özkaynakları artırıcı bir etkiye sahiptir. Gider, Gelir elde etmek için ortaya çıkan varlık tükenmeleridir ve Özkaynakları azaltıcı bir etkiye sahiptir. Gelir tablosu bilanço gibi statik değil aksine belli bir dönemi kapsadığı için dinamik bir tablodur. Bilançoda dönem karı sadece tek bir kalem olarak gösterilirken; gelir tablosunda kar veya zararın adım adım nasıl oluştuğu görülmektedir. • Gelir tablosunun başlıca iki tipi vardır. Bunlardan birisi hesap tipi gelir tablosu diğeri ise rapor tipi gelir tablosudur. • Hesap tipi gelir tablosu, sol tarafta giderlerin, sağ tarafta gelirlerin yer almasıyla oluşan tablodur. Tüm gelir ve giderler bir tablo üzerinde toplanmaktadır. Gelirler giderlerden fazla ise işletmenin karı, giderleri gelirlerinden fazlaysa zarar var demektir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 36 6 09.08.2017 Gelir Tablosu Biçimsel Yapısı Hesap Tipi Gelir Tablosu X İşletmesinin 01.01.201…-31.12.201… Dönemi Gelir Tablosu Giderler Gelirler Genel Giderler Faiz Giderleri Komisyon Giderleri Personel Giderleri Amortismanlar Karşılıklar Diğer Giderler Mal Satış Zararları XXX XXX XXX XXX XXX XXX XXX XXX Faiz Gelirleri Komisyon Gelirleri Diğer Gelirler Mal Satış Karı XXX XXX XXX XXX Net Zarar XXX Net Kar XXX Genel Toplam XXX Genel Toplam 15.000 37 Rapor Tipi Gelir Tablosu A İşletmesi 01.01.201…-31.12.201… Dönemi Gelir Tablosu XXXX XXXX XXXX D. SATIŞLARIN MALİYETİ(-) XXXX BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI XXXX E. FAALİYET GİDERLERİ XXXX FAALİYET KARI VEYA ZARARI XXXX F. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR XXXX G. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) XXXX H. FİNANSMAN GİDERLERİ(-) XXXX OLAĞAN KAR VEYA ZARAR XXXX XXXX J.OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR XXXX DÖNEM KARI VEYA ZARARI XXXX K. DÖNEM KARI VE VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER(-) DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 38 • Brüt Satış Karı veya Zararı, işletmenin iş hacmini ve bu iş hacminin gerektirdiği satış hasılatı ve satışların maliyeti arasındaki farkı gösterir. • Faaliyet Karı veya Zararı: İşletmenin faaliyetinin sürdürülmesi için gerekli olan giderlerin gösterildiği bölümdür. • Olağan Kar veya Zarar; İşletmenin ana faaliyeti konusu dışında, süreklilik gösteren diğer faaliyetler sebebiyle ortaya çıkan olağan gelir ve karlarla, gider ve zararların gösterildiği bölümdür. Tutarlar B. SATIŞ İNDİRİMLERİ(-) İ. OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Gelir Tablosu Tipleri A. BRÜT SATIŞLAR C. NET SATIŞLAR • Rapor tipi gelir tablosu, ilgili işletmenin tüm faaliyetlerini bir bütün olarak ortaya koyar. • Bu tip gelir tablosunu inceleyenler işletmenin değişik bölümleri tarafından yürütülen faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olurlar. XXX XXXX KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Gelir Tablosu Tipleri 40 Gelir Tablosu İlkeleri • Dönem Karı veya Zararı, İşletmenin tüm sonucunun, başka bir ifadeyle vergiden önceki karın yada zararın gösterildiği bölümdür. • Dönem Net Karı veya Zararı, Dönem karı veya zararı tutarında o dönem karı üzerinden hesaplanarak bir sonraki dönemde ödenecek olan “Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları”nın düşülmesiyle kalan tutarın gösterildiği bölümdür. • Gelir tablosu ilkelerinin amacı, satışların, gelirlerin, satışların maliyetinin, giderlerin, kar ve zararlara ait hesapların ve belli dönemlere ait işletme faaliyeti sonuçlarının sınıflandırılmış gerçeğe uygun olarak gösterilmesini sağlamaktır. • Gelir tablosunda, bütün satışlar, gelir ve karlar ile maliyet, gider ve zararlar brüt tutarları üzerinden gösterilirler ve hiçbir satış gelir ve kar kalemi bir maliyet, gider ve zarar kalemi ile tamamen veya kısmen karşılaştırılmak suretiyle gelir tablosu kapsamından çıkarılamaz. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 41 42 7 09.08.2017 Gelir Tablosu İlkeleri Gelir Tablosu İlkeleri • Gelir tablosu ilkeleri aşağıdaki şekilde belirtilmiştir. a) Gerçekleşmemiş satışlar, gelir ve karlar; gerçekleşmiş gibi veya gerçekleşenler gerçek tutarından fazla veya az gösterilmemelidir. Belli bir dönem veya dönemlerin gerçeğe uygun faaliyet sonuçlarını göstermek için, dönem veya dönemlerin başında ve sonunda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır. b) Belli bir dönemin satışları ve gelirleri bunları elde etmek için yapılan satışların maliyeti ve giderleri ile karşılaştırılmalıdır. Belli bir dönem veya dönemlerin başında ve sonunda maliyet ve giderleri gerçeğe uygun olarak gösterebilmek için stoklarda, alacak ve borçlarda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır. c) Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile özel tükenmeye tabi varlıklar için uygun amortisman ve tükenme payı ayrılmalıdır. d) Maliyetler; maddi duran varlıklar, stoklar, onarım ve bakım ve diğer gider grupları arasında uygun bir şekilde dağıtılmalıdır. Bunlardan direkt olanları doğrudan doğruya, birden fazla faaliyeti ilgilendirenleri zaman ve kullanma faktörü dikkate alınarak tahakkukettirilip,dağıtılmalıdır. e) Arızi ve olağanüstü niteliğe sahip kâr ve zararlar meydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirilmeli, fakat normal faaliyet sonuçlarındanayrı olarak gösterilmelidir. f) Bütün kâr ve zararlardan, önceki dönemlerin mali tablolarında düzeltme yapılmasını gerektirecek büyüklük ve niteliktekiler dışında kalanlar,dönemingelirtablosunda gösterilmelidir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 43 44 Özkaynak Değişim Tablosu Gelir Tablosu İlkeleri g) Karşılıklar, işletmenin kârını keyfi bir şekilde azaltmak veya bir döneme ait kârı diğer döneme aktarmak amacıyla kullanılmamalıdır. h) Dönem sonuçlarının tespiti ile ilgili olarak uygulana gelen değerleme esasları ve maliyet yöntemlerinde bir değişiklik yapıldığıtakdirde, bu değişikliğinetkileriaçıkçabelirtilmelidir. i) Bilanço tarihinde var olan ve sonucu belirsiz bir veya bir kaç olayın gelecekte ortaya çıkıp çıkmamasına bağlı durumları ifade eden, şarta bağlı olaylardan kaynaklanan, makul bir şekilde gerçeğe yakın olarak tahmin edilebilen gider ve zararlar, tahakkuk ettirilerek gelir tablosuna yansıtılır. Şarta bağlı gelir ve karlar için ise gerçekleşme ihtimali yüksek de olsa herhangi bir tahakkuk işlemiyapılmaz; dipnotlarda açıklamayapılır. • Özkaynak değişim tablosu; ilgili dönemde özkaynak kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları bir bütün olarak gösteren tablodur. • Özkaynak değişim tablosunun düzenleniş amacı; özellikle sermaye şirketlerinde dönem içinde özkaynak kalemlerinde meydana gelen değişmelerin topluca gösterilmesini sağlamaktır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 45 46 Nakit Akış Tablosu Bölüm Soruları • Nakit akım tablosu, belli bir dönemde hangi kaynaklardan ne kadar nakit sağlandığını ve nerelere ne kadar nakit harcandığını gösterir. Nakit akım tabloları işletmenin nakit yönetimini ve politikasını ifade eder. • Nakit Akım Tablosu, bir işletmede belli bir dönemde nakit hareketlerini açıklayan bir tablodur. • Nakit akım tablolarında sadece nakit giriş ve çıkışlar yer alır. Dolayısıyla Fon Akım Tablosundan daha dar kapsamlı bir tablodur. Nakit giriş ve çıkışına sebep olmayan gider ve gelirler veya iktisadi olaylar bu tabloda yer almazlar. • Genel geçici mizanla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 47 a) b) c) d) e) Genel geçici mizanın kalanlar sütununda borç – alacak toplamları birbirine eşittir. Kalanvermeyen hesaplar genel geçici mizandagözükür Yevmiye defterinin borç – alacak toplamı ile genel geçici mizanın «Tutarlar» sütunubirbirine eşittir. Genel geçici mizanenvanterişlemlerinden öncedüzenlenir. Genel geçici mizanınkalanları sütunundanbilanço düzenlenir. 48 8 09.08.2017 Bölüm Soruları Kaynakça • Kesin mizan toplamıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur ? a) b) c) d) e) Aktif toplamı= Pasif Toplamı Borç toplamı=AlacakToplamı Alacaktoplamı=Aktif Toplamı Alacakkalanı = Borç Kalanı AlacakToplamı=Bilanço Toplamı • • • • • • • • • 49 Nalan AKDOĞAN, Orhan SEVİLENGÜL, Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulaması, Gazi Kitapevi, Ankara. Orhan Sevilengül, Genel Muhasebe, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011. Orhan Sevilengül, Çözümlü Muhasebe Problemleri, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011. Abdullah Karakaya, Genel Muhasebe Ders Notları, Safranbolu, 2002. Ahmet Vecdi CAN/ Sakarya Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Ders Notları Nalan AKDOĞAN, Nejat TENKER, Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi Kitapevi. CEMALCILAR, Ö., "Muhasebenin amaçlarına Ulaşmada Muhasebenin Kuramsal Yapısına Bağlılığın Gereği ve Önemi", Muhasebe ve Denetime Bakış, Ocak 2003. 8 No’lu TMS- Maddi, Maddi Olmayan Duran Varlıklar ile Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar IASC, International Accounting Standards Committee, International Accounting Standards 1999, London, 1999. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 50 Teşekkür Ederim Sağlıklı ve mutlu bir hafta geçirmeniz temennisiyle, iyi çalışmalar dilerim… KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 51 9