27.09.2012 Alkol Aşırı Alımları Alkol Aşırı Alımları AÜTF Acil Tıp Anabilim Dalı Arş.Gör.Dr.Engin ŞENAY 20.03.2012 Alkol Aşırı Alımları ETANOL Dünyada en sık kötüye kullanılan ve suistimal edilen ajan Bi k ttoplumda Birçok l d kültü kültürell olarak l k kabul k b l görmekte ö kt A.B.D’de 2006’da motorlu taşıt kazalarının Aile içi şiddet Darp Ateşli silah yaralanmaları Cilt kesileri diğer sorumlu olduğu yaralanmalar İzopropil alkol Metanol Etilenglikol Birçok farklı formda kullanımı var Distile edilmiş içkiler tipik olarak %40-50 Şaraplar %10-20 Bira %2-6 oranında alkol içerir Kolonyalar, gargaralar ve tıbbi preparatlar Etanol %32’sinden sorumlu Etanol içinde de alkol bulunur İnhalasyon Cilt yoluyla da emilimi olduğu unutulmamalı Etanol Etanol Kullanımı yasal İntoksikasyonuna bağlı birçok morbidite ; ikincil yaralanmalarla oluşmakta Toksisite en sık oral alım sonrası gelişmekte Alkoller Oral alım sonrasında hızla emilir Beraberinde yiyecek alımı varsa 30-60 dk sonra max kan düzeyine ulaşır Gastrik emilim uzar, kan düzeyi geç yükselir Etanolün birazı gastrik alkol dehidrogenazla midede yıkılır Bu enzim erkeklerde daha fazla 1 27.09.2012 Etanol SSS depresanı Bu reseptörlerin düzenlenmesi GABA reseptörleri üzerinden inhibitör etki NMDA reseptörleri üzerinde blokaj Upregülasyon Downregülasyon şeklinde olmakta Etanol Tolerans fenomeni var Etanol KC KC’de de metabolize olur Bağımlılık ve tolerans da bu düzenlemeler esnasında ortaya çıkmakta Kan etanol düzeyi ile toksisite derecesi korele değil %10 idrarla, terle, nefesle atılır Eliminasyon Akut alımda 15-20 mg/dl/h Kronik alımda 30 mg/dl/h Etanol Klinik olarak sarhoşluk hali mevcut Ciddi toksikasyonda Etanol Periferal vazodilatasyon nedeniyle sıcak deri ve flushing Buna bağlı ısı kaybı Hipotansiyon ( Özellikle ortostatik) Refleks taşikardi gelişir Etanol ilişkili hipotansiyon genellikle geçici Etanol toksisitesinde hipoglisemi Düzelmeyen hipotansiyon varsa başka neden ara Özellikle çocuklarda ve malnütre hastalarda Solunumsal depresyon Koma Etanol Tanısal süreç Ayrıntılı öykü Ayrıntılı fizik muayene Parmak ucu şeker ölçümü Etil alkol ölçümü İlaç düzeyi Vazodilatasyona bağlı Öfori Ajitasyon Nistagmus Ataksi Peltek konuşma Azalmış motor koordinasyon 2 27.09.2012 Etanol Horizontal nistagmus varlığının Akut toksikasyon yönetimi İlk bakım 80 90 80-90 Yaralanma tedavisi Medikal hastalıkların tedavisi almadıkları önemli Etil alkol düzeyi 100 mg/dl üzeri için duyarlılık % Hastaların alkolle beraber başka ilaç veya madde alıp Etanol Kokain alımı sorgulanmalı Kokain + etanol ani ölüm riski 18 kat daha fazla Aktif kömür kullanımı gerekmez (başka madde alımı yoksa) Hipoglisemi varlığında IV glukoz verilmeli Tiamin , Wernicke ensefalopatisinden kaçınmak amacıyla IV sıvı desteği Etanol Malnütre hastalarda Tiamin verilmeli IV sıvı içine folat, tiamin, multivitaminler (muz çantası) verilebilinir Komplike olmayan düşük ve orta dereceli toksikasyonda Renksiz, yanıcı tadı olan, aromatik kokulu, uçucu bir sıvı Endüstride Etanol toksisiteli hastalar Nadiren yatış endikasyonu var Klinik olarak taburculuk IV sıvı desteği çok önemli değil İzopropil Alkol Etanol Serum glukoz düzeyi normal olsa bile Kronik alkolikler Çözücü olarak Dezenfektanlarda Deri ve saç ürünlerinde Deterjanlarda Boya ve tinerlerde Mücevher temizleme ürünlerinde Antifirizlerde bulunmakta Dehidratasyonu düzeltmek gerekir. Sadece acilde ayılana kadar gözleme Ek durumların varlığında ğ yatış Kendilerine veya başkalarına zarar vermeyecek şekilde uyanıklığa sahipse Hasta eve araba kullanarak dönecekse Alkol düzeyi göz önünde bulundurulmalı İzopropil Alkol Zehirlenme oral alım yoluyla görülür Etanolden 2 kat daha güçlü Etki süresi etanolden 2-4 kat daha uzun Daha çok intihar amaçlı alımlarda görülmekte 3 27.09.2012 İzopropil Alkol GİS’ten hızlı emilir Alımdan 30-120 dakika sonra kan pik düzeyine ulaşır Ana metabolizma yeri KC (%50-80) İdrarla neredeyse değişmeden atılır Sekonder alkol olduğundan Aside değil ketona metabolize olur İzopropil Alkol Metabolik asidoz olmadan Göz, kalp, böbrek veya metabolik toksisiteye yol açmaz Semptomlar alımın 30-60 dk içinde görülmeye başlar Aseton alımdan 30-60 dk sonra kanda görülür Asetonun eliminasyon y yyarı ömrü 17-27 saat İzopropil alkol Birkaç saatte pik yapar Daha derin Daha uzun süreli GİS irritasyon bulguları Bulantı Kusma Karın ağrısı Pankreatit birkaç olguda rapor edilmiş Yaklaşık 3 saat içinde idrarda pozitifleşir Etkileri uzun sürer ( SSS depresyonu ) Toksik dozu 1 ml/kg Ölümcül doz 2-4 ml/kg Semptomlar 0.5 ml/kg alımda görülmekte İzopropil Alkol SSS depresyonu Aseton primer olarak böbreklerden ve akciğerden atılır İzopropil Alkol İzopropil Alkol KETONÜRİ VE KETONEMİ Aseton İzopropil Alkol Ciddi zehirlenmelerde Solunum depresyonu Koma Hipotansiyon (Periferik vazodilatasyon) Rabdomiyoliz ve böbrek yetmezliği rapor edilmiş Genellikle şok, koma, hipoperfüzyonla ilişkili 4 27.09.2012 İzopropil Alkol Tanı ; Yüksek ozmolar gap ve asidoz varlığında düşünülmeli Hemodiyaliz 50 mg/dl üzeri intoksikasyonla ilişkili Yatış ; Letarjik SSS depresyonu uzamış hastalar Araba camı temizleme solüsyonu Boyalar Karbüratör temizleyicileri Model uçak yakıtı Antifriz Fotokopi makine sıvıları Çözücüler diğer bulunduğu yerler Metanol Kazara alımlar sonucu İntihar amaçlı Metanol katılmış içki alımları olarak karşımıza çıkar Etanolün finansal veya diğer nedenlerden ötürü yasaklandığı yerlerde kullanılır Toksikasyon oral alım sonrası görülür Diğer adı Odun Alkolü AMATEM’e veya psikiyatriste yönlendir Toksikasyon Düzelmeyen hipotansiyon 400 mg/dl üzerinde izopropil alkol düzeyi Hemodiyaliz efektif olarak eliminasyonu sağlar hastalar taburcu edilebilir Metanol Bazı ciddi olgularda vazopresörler Metanol Alımdan 4-6 saat sonra asemptomatik İlk bakım Kan şeker ölçümü Monitörizasyon ( solunum depresyonu, koma) Aktif kömür ve gastrik lavaj gereksiz Hipotansiyon için IV sıvı desteği İzopropil Alkol Tedavi ve yönetim; Tuvalet ispirtosu kokusu Asetona bağlı meyve kokusu varlığı Asidoz olmadan ketonüri ve ketonemi varlığı Nefeste İzopropil Alkol Oral alım sonrası Hızla emilir 30- 60 dakikada kan pik düzeyine ulaşır Tüm vücut suyuna dağılır (0.6 L/kg) Minimum ölümcül doz 1.25 ml/kg Yarılanma ömrü Eğer metabolik blokaj (etanol veya fomepizol) yoksa 52 saat 5 27.09.2012 Metanol Metanol Metanol Toksisitesi Metabolik asidoz SSS depresyonu Optik bulgularla karakterize Koma Nöbet Ciddi asidoz varlığı KVS Toksisitenin ciddiyeti asidozun derecesiyle orantılı Metanol Metanol Kötü prognoz Taşikardi Hipotansiyon Şok Bulantı Kusma Anoreksi Karın ağrısı Etanolle beraber metanol alımı varsa bulgular 12-24 saat sonra ortaya çıkabilir SSS bulguları Baş ağrısı Baş dönmesi Nöbet Koma Optik bulgular Bulanık görme (karlı) Papil ödem Nonreaktif midriazis Nistagmus (nadir) Metanol Rabdomiyoliz, böbrek yetmezliği görülebilmekte Geniş anyon açıklı metabolik asidoz görülür Serum ozmolarite = 2 x Na + (BUN/2 (BUN/2.8) 8) + (glukoz/18) + (etanol/4.6) +(isopropanol/6.0) + GİS Formik asit toksisite metabolik asidoz tablosundan sorumludur. Sitokrom oksidaza bağlanır ğ Oksidatif fosforilasyonu bloklar Anaerobik solunum ve Laktik asidoz gelişir Asidoz varlığında sitokrom oksidaz daha fazla inhibe olur (metanol/3.2) + (etilen glikol/6.2) Anyon gap = (Na+K)-(HCO3+Cl) Normal değer 12-16 mEq/L 6 27.09.2012 Metanol Etilen Glikol CAT MUD PİLES Carbonmonokside Ciyanide Alkolik ketoasidoz Toluen Metanol Penformin İron,izoniazid Laktik asidoz Uremi Etilen glikol Diabetik ketoasidoz Salisilat Etilen Glikol GİS’ten hızla emilir 1-4 saat içinde ç kan p pik düzeyine y ulaşır ş Minimum ölümcül dozu 1-1.5 ml/kg KC’de metabolize olur Renksiz Kokusuz Tatlı Endüstriyel alanda Antifriz Organik çözücü Prezervatif yapımında Hidrolik fren sıvısında bulunmakta Etilen Glikol %20 idrarla atılır Etilen Glikol Paraldehid Etilen glikol Metabolizması sonrası oluşan okzalik asid kalsiyumla birleşir Vücutta kalsiyum oksalat kristalleri birikir Hipokalsemi gelişir Toksisiteye bağlı son organ hasarı Etilen Glikol Faz 1 ( nörolojik faz) Glikolik asidin yol açtığı hücresel hasar Oksalik asidin depolanmasına bağlı Toksisitesi 3 faza ayrılır Alımdan 30 dk- 12 saat arasında görülür Konfüzyon Ataksi Peltek konuşma nefeste alkol kokusu olmadan Serebral ödem Meningismus Nöbet Koma 7 27.09.2012 Etilen Glikol Faz 2 ( Kardiyopulmoner faz) 12-24 saat sonra gelişir Taşikardi Hipertansiyonla karakterize Takipne (asidoz kompanzasyonu) Konjestif Kalp yetmezliği Akut akciğer hasarı Uzun QT (hipokalsemi) Çoğu ölümler bu evrede Etilen Glikol Faz 3 (renal faz) 24-72 saat sonra görülür Böbrek yetmezliği ile karakterize Kısa dönem hemodiyaliz gerekir Tanı Ayrıntılı hikaye Fizik muayene Laboratuar ve Görüntüleme yöntemleri kombinasyonu Etilen Glikol Serum alkol düzeyi 20 mg/dl üzerinde SSS semptomları 50 mg/dl üzerinde oküler semptomlar 150-200 mg/dl üzerinde ölüm riski gelişir Floresanlı idrarın (antifriz kaçağa bağlı) incelenmesi yardımcı UV / Wood ışığı altında İdrarda floresan yokluğu tanıyı dışlamaz Metanol ve Etilen Glikol tedavi Etilen Glikol İlk bakı A-B-C Monitörizasyon Gerekirse entübasyon ve ventilasyon Aktif kömür gereksiz Metabolik blokaj Metanol ve Etilen Glikol tedavisi Metabolik blokaj endikasyonları Beraberinde başka bir madde alınmamışsa Toksik metabolitlere karşı Fomepizol Etanol ile Plazma metanol veya etilen glikol düzeyi 20 mg/dl üzerinde olması Etanol seviyesi 100 mg/dl olsa bile metanol veya etilen glikol alım şüphesi Açıklanamayan koma ve bilinç değişikliği Açıklanamayan metabolik asidoz Açıklanamayan artmış ozmolar açık 8 27.09.2012 Metanol ve Etilen Glikol ted. Fomepizol ( Antizol ) 12 saatte bir 10 mg/kg IV idame dozu Metanol ve Etilen Glikol tedavi Etanol po veya IV olarak verilebilir pH:<7.25 ve >30 mEq/L anyon açığı Optik bulgular Böbrek yetmezliği Agresif destek tedaviye rağmen unstabil hasta Elektrolit anormalliği Metanol veya etilen glikol düzeyi >50 mg/dl Magnezyum (Uzun QT – Torsades) 2 gram IV Y etkileri Yan tkil i Geçici bulantı Baş ağrısı Baş dönmesi Enjeksiyon yerinde irritasyon 2009 Annals of Emergency Medicine Metanol ve etilen glikol toksisitesi antidotlarına bağlı ilaç yan etkisi: Etanol Fomepizol karşılaştırılması 223 hastadan 172 tanesi ççalışmaya ş y alınmışş 130 hasta etanol 42 hasta fomepizol Ciddi yan etki Hayatı tehdit edici yan etki Oral form hiçbir şekilde IV verilemez Etanol düzeyinin 1-2 saatte bir kontrolü gerekir Hemodiyaliz diğer bir tedavi yöntemi Hemodiyaliz endikasyonları Fomepizolü 4 saatte bir ver Metanol ve Etilen Glikol ted. 800 mg/kg ( 10 ml/kg %10 IV solusyon) yükleme dozu 100 mg/kg/h IV idame dozu Oral olarak %40 etanol içeren 1.5-2 ml/kg yükleme 0.2-0.5 ml/kg/h idame dozu Metanol ve Etilen Glikol ted. SSS depresyonu GİS irritasyon Hipoglisemi gibi 15 mg/kg IV yükleme dozu 30 dakikada ver Hemodiyaliz sırasında Yarışmalı inhibisyon Etanolün yan etkileri görülmez Alkol dehidrogenaz affinitesi yüksek Metanol ve Etilen Glikol tedavisi Etanolde %20 , Fomepizol %5 Etanol %8 Fomepizol %2 Metanol ve Etilen Glikol ted. Etilen glikol ve metanol toksisitelerinde semptomlar gecikebilir Beraberinde etanol alımı varsa T k i it belirti Toksisite b li ti ve bulguları b l l varsa Taburculuk Yoğun bakım yatışı Asemptomatik Ozmolar açık yoksa Metabolik asidoz yoksa 9 27.09.2012 Teşekkürler Kaynaklar Tintinalli 7. Basım 10