kriptoloji nedir? - Blog | Tolga Akkapulu

www.tolgaakkapulu.com
2 Aralık 2015
KRİPTOLOJİ NEDİR?
K
riptoloji, şifre bilimidir. Çeşitli iletilerin, yazıların belli
bir sisteme göre şifrelenmesi, bu mesajların güvenlikli bir
ortamda alıcıya iletilmesi ve iletilmiş mesajın deşifre
edilmesidir.
Günümüz teknolojisinin baş döndürücü hızı göz önüne
alındığında, teknolojinin gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan
güvenlik açığının da taşıdığı önem ortaya çıkmaktadır.
Kriptoloji; askerî kurumlardan, kişiler arası veya özel
devlet kurumları arasındaki iletişimlerden, sistemlerin
oluşumunda ve işleyişindeki güvenlik boşluklarına kadar her türlü dalla alakalıdır.
Kriptoloji=Kriptografi + Kriptoanaliz. Kriptoloji bilmi kendi içerisinde iki farklı branşa ayrılır
Kriptografi ; şifreleri yazmak ve Kriptoanaliz ;şifreleri çözmek ya da analiz etmek. Kriptoloji,
çok eski ve renkli bir geçmişe sahiptir. Tarihten günümüze kadar, bazı şifreleme teknikleri
şunlardır:
Sezar şifrelemesi
Rotor makinesi (Enigma)
Açık anahtarlı şifreleme
Çırpı fonksiyonları
Veri gizleme teknikleri
Kriptoloji'nin tarihi
Kriptografinin Türkçe adı şifre yazımıdır. Kriptografi
Yunanca gizli anlamına gelen “kriptos” ve yazı anlamına
gelen “graphi” dan türetilmiştir. Kriptoloji ise şifre bilimidir.
Kriptografi bilgi güvenliği ile uğraşır, Kriptoanaliz güvenli
bilginin kırılması başka bir deyişle kriptografinin tam
karşıtıdır. Kriptoanalistler genelde şifre çözmeye dayalı
çalışırlar. Kriptoloji bir matematik bilimidir ve genelde sayılar teorisi üstüne kuruludur.
İlk kriptolog, 4000 yıl önce yaşamış Mısırlı bir kâtiptir. Efendisinin hayatını anlatırken
hiyeroglifleri şifrelenmiş bir şekilde oluşturmuştu ve bazı hiyeroglifler daha önce hiç
kullanılmamıştı.
Kriptografi, bu şekilde başlamasına karşın, hayatının ilk 3000 yılında neredeyse hiç
gelişemedi. Dünyanın farklı farklı yerlerinde bağlantısız bir şekilde en temel biçimde
kullanılmıştı ancak medeniyetlerin yıkılışıyla sonraki adımlara geçilememişti.
Dönemin en önde uygarlığı olan Çin'de ise yazının şifresiz yazılmasının bile çok zor olması
nedeniyle kriptografi hiç gelişemedi.
Daha sonraları (M.Ö 5. - 6. yüzyıl) askeri istihbaratta gizlilik gerekmesi nedeniyle, kriptografi
www.tolgaakkapulu.com
2 Aralık 2015
askeri alana girdi. Askeri alandaki ilk kriptograflar Spartalılardır.
Nasıl Çalışır?
Kriptoloji algoritmaları tamamen matematiksel fonksiyonlardan oluşur. Örneğin Sezar
şifresinde A harfi yerine D, B harfi yerine E kullanılmıştır... ve bu şekilde devam etmektedir.
Bu da demek oluyor ki algoritma gördüğü her harf yerine alfabede ona karşılık gelen harfin üç
ilerisindeki harfi getirerek şifrelenmiş (kriptolu) metni oluşturmuş oluyor. İlk zamanlarda
kriptolu metinlerin güvenliği için şifreleme ve deşifreleme algoritmaları saklı tutulurdu ve
gizli bir anahtar bulunurdu. Fakat günümüzde kriptolojinin güvenliğinden bahsedecek olursak
algoritma bilinse dahi yazı metninin çözülmemesi gerekir. Burada da devreye açık anahtarlı
kripto algoritmaları girmektedir. Bunlar bir Public Key (genel anahtar) –ki bu herkesin
görebileceği bir anahtar. (Secret Key) bu da sadece yazının çözülmüş (deşifrelenmiş) halini
elde etmeye yarayacak olan anahtardır.
Kullanım Alanları
İletişim kurmak isteyen iki kişinin bir birlerine e-posta aracılığı ile ileti göndermesini göz
önünde tutalım. Bu iletiler birçok bilgisayardan geçmektedir. A kullanıcısından B
kullanıcısına gittiğinde daha önce açılıp okunmadığını veya açılıp üstünde değişiklik
yapmadığını bilemeyiz. Bu yüzden devreye kriptolama girmektedir. Kripto teknikleri genelde
bu yazıyı daha önce hazırlanmış bir algoritma ile şifreli bir metin haline getirir. Örnek olarak
buna Sezar şifresi diyebiliriz.
Bir başka iletişim tekniğini göz önüne alırsak, örneğin telsiz haberleşmelerinde de buna
benzer sistemler kullanılmaktadır. Ses önce şifrelenir karşıya gönderilir orda şifre açılır ve ses
araya başka bir kullanıcı girmeden güvenli bir şekilde teslim edilmiş olur.
Kaynak : https://tr.wikipedia.org/wiki/Kriptoloji
Tolga AKKAPULU
www.tolgaakkapulu.com
www.blog.tolgaakkapulu.com
https://tr.linkedin.com/in/tolga-akkapulu-518054105