ekonomi

İ
M
O
N
O
K
E
İ
R
E
L
E
G
R
E
T
S
GÖ
014
EYLÜL 2
Ekonomi Göstergeleri Bülteni
2014-09
www.bebka.org.tr
Rİ
E
L
E
G
R
E
GÖST
N
O
Y
S
A
ENFL
TÜFE’de Türkiye geneli
yıllık enflasyon %9,54, TR41
Bölgesinde ise %8,79 olarak
gerçekleşti
ÂÂ TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE)
TR41
10%
9,7
9%
9,4
8%
7,5
7%
7,3
Türkiye
9,5
8,8
Ağustos 14
Temmuz 14
Haziran 14
Mayıs 14
Nisan 14
Mart 14
Şubat 14
Ocak 14
Aralık 13
Kasım 13
Ekim 13
Eylül 13
5%
Ağustos 13
6%
Aylık en yüksek artış %0,61 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın)’de oldu. İstatistiki
Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın
Aralık ayına göre en yüksek artış %7,08 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %10,71 ile TR31 (İzmir) bölgesinde
ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %9,28 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman,
Kilis) bölgesinde gerçekleşti.
2014 yılı Ağustos ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi bir önceki aya göre ülke genelinde %0,09
artarken TR41 Bölgesinde ise %0,03 azaldı.
Yıllık en fazla artış %14,73 ile lokanta ve oteller grubunda oldu. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre gıda ve
alkolsüz içecekler (%14,44), ev eşyası (%9,64), ulaştırma (%9,45), sağlık (%9,08) artışın yüksek olduğu diğer
ana harcama gruplarıdır.
Aylık en yüksek artış %1,64 ile lokanta ve oteller grubunda gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle 2014
yılı Ağustos ayında endekste yer alan gruplardan gıda
ve alkolsüz içeceklerde %0,89, eğitimde %0,75, çeşitli
mal ve hizmetlerde %0,65, eğlence ve kültürde %0,59
artış gerçekleşti.
Aylık en fazla düşüş gösteren grup %4,92 ile giyim ve
ayakkabı oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2014 yılı
Ağustos ayında endekste yer alan gruplardan alkollü
içecekler ve tütünde %0,46, ulaştırmada %0,06 düşüş
gerçekleşti.
ÂÂ TÜFE ANA HARCAMA GRUPLARI
TR41
TR41 Bölgesinde ana
harcama gruplarında bir
önceki yılın aynı ayına göre en
yüksek artış %14,19 ile gıda ve
alkolsüz içecekler grubunda
gerçekleşti
Türkiye
16%
12%
8%
Çeşitli Mal ve Hizmetler
Lokanta ve Oteller
Eğitim
Eğlence ve Kültür
Haberleşme
Ulaştırma
Sağlık
Mobilya, Ev Aletleri ve
Ev Bakım Hizmetleri
Konut, Su, Elektrik,
Gaz ve Diğer Yakıtlar
Giyim ve Ayakkabı
Alkollü İçecekler
ve Tütün
Gıda ve Alkolsüz
İçecekler
4%
Endekste yer alan diğer gruplardan sağlıkta %13,91, lokanta ve otellerde %12,56, çeşitli mal ve hizmetler grubunda %10,78, eğlence ve kültürde %9,86, ulaştırmada
%9,62, ev eşyasında %8,37, giyim ve ayakkabıda %5,94,
alkollü içecekler ve tütün %4,49, eğitimde %3,50, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda % 3,25,
haberleşmede %1,72 artış yaşandı.
Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2014
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
3
İ
ELER
G
R
E
T
S
N GÖ
O
Y
S
A
L
F
EN
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi
aylık %0,42 arttı
ÂÂ Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi
Ağustos 2014
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2014 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %0,42, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,33, bir önceki yılın
aynı ayına göre %9,88 ve on iki aylık ortalamalara göre %9,55 artış gösterdi.
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ve Değişim Oranları (2003=100), Ağustos 2014
SEKTÖRLER
(NACE REV.2)
ENDEKS
Yurt İçi ÜFE
B-Madencilik ve Taşocakçılığı
C-İmalat Sanayi
D-Elektrik, Gaz
E-Su temini
235,78
345,60
232,12
230,26
202,40
AYLIK
DEĞIŞIM
(%)
0,42
-0,68
0,59
-0,80
0,39
ÖNCEKI YILIN
ARALIK AYINA
GÖRE DEĞIŞIM (%)
6,33
4,22
7,75
-5,90
6,86
ÖNCEKI YILIN
ON İKI AYLIK
AYNI AYINA GÖRE ORTALAMALARA
DEĞIŞIM (%)
GÖRE DEĞIŞIM (%)
9,88
9,55
7,65
11,69
10,99
10,74
-3,02
-1,21
9,31
9,80
ANA SANAYI
GRUPLARI
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Ana Sanayi Grupları ve Değişim Oranları (2003=100), Ağustos 2014
Yurt İçi ÜFE
Ara malı
Dayanıklı Tüketim Malı
Dayanıksız Tüketim Malı
Enerji
Sermaye Malı
235,78
235,25
163,61
213,73
344,97
197,52
0,42
0,35
0,06
1,35
-1,04
0,41
6,33
6,39
7,55
10,71
-2,45
6,77
9,88
10,01
9,57
13,61
0,89
9,81
9,55
10,75
6,48
10,98
4,30
12,31
En yüksek aylık artış gıda ürünlerinde gerçekleşti
2013
15%
2014
Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler;
gıda ürünleri (%1,59), deri ve ilgili ürünler (%1,54), ağaç ve mantar
ürünleri (mobilya hariç) (%1,47) alt sektörleridir. Buna karşılık ham
petrol ve doğal gaz (%-3,10), diğer ulaşım araçları (%-2,76), ve kok ve
rafine petrol ürünleri (%-2,00) bir ay önceye göre endekslerin en fazla
gerilediği alt sektörler oldu.
13
12%
9,9
9%
7
6,8
6%
3%
Ana sanayi gruplarında en yüksek artış
dayanıksız tüketim malında gerçekleşti
1,7
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2014 yılı Temmuz ayında en
yüksek aylık ve en yüksek yıllık artış dayanıksız tüketim mallarında
gerçekleşti.
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak
0%
Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2014
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
4
İ
ELER
G
R
E
T
S
GÖ
İHRACAT
ÂÂ İHRACAT (ABD DOLARI, Kanuni Merkez Bazında)
TEMMUZ 2014
OCAK-TEMMUZ (2014)
OCAK-TEMMUZ (2013)
ARTIŞ-AZALIŞ
Bursa
748.775.000 $
8.544.916.000 $
8.515.975.000 $
28.941.000 $
Eskişehir
69.958.000 $
607.882.000 $
517.909.000 $
89.973.000 $
Bilecik
9.645.000 $
55.706.000 $
59.127.000 $
-3.421.000 $
Not: Rakamlar yuvarlamaya tabi tutulmuştur
90 milyon dolarlık bir artış yaşanmıştır. Göreceli olarak Bursa ve Eskişehir
illerine göre daha az ihracata sahip olan Bilecik’te, 2014 yılının Ocak-Ağustos döneminde 9,65 milyon dolarlık bir ihracat gerçekleşmiştir. 2013 yılı ile
kıyaslandığında, Bilecik’te 2014 yılının Ocak-Ağustos döneminde yaklaşık
3,4 milyon dolar dolaylarında bir azalma yaşandığı ortaya çıkmaktadır.
TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2014 yılı Ağustos ayında 750 milyon dolara yakın bir ihracat gerçekleştirilmiştir. 2013 yılı Ocak-Ağustos dönemi ile
kıyaslandığında 2014 Ocak-Ağustos döneminde Bursa ihracatında yaklaşık
29 milyon dolara yakın bir artış yaşanmıştır. 2014 yılı Ocak-Ağustos döneminde 2013 Ocak-Ağustos dönemine göre Eskişehir ihracatında yaklaşık
ÂÂ ESKİŞEHİR
Milyon Dolar
ÂÂ BİLECİK
Milyon Dolar
Milyon Dolar
11,0
1.200
80
9,5
1.100
75
8,0
1.000
70
6,5
900
65
5,0
800
60
3,5
700
55
2,0
Ağustos 13
Eylül 13
Ekim 13
Kasım 13
Aralık 13
Ocak 14
Şubat 14
Mart 14
Nisan 14
Mayıs 14
Haziran 14
Temmuz 14
Ağustos 14
85
Ağustos 13
Eylül 13
Ekim 13
Kasım 13
Aralık 13
Ocak 14
Şubat 14
Mart 14
Nisan 14
Mayıs 14
Haziran 14
Temmuz 14
Ağustos 14
1.300
Ağustos 13
Eylül 13
Ekim 13
Kasım 13
Aralık 13
Ocak 14
Şubat 14
Mart 14
Nisan 14
Mayıs 14
Haziran 14
Temmuz 14
Ağustos 14
ÂÂ BURSA
Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2014
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
5
2014 yılı Ağustos ayında
TR41 Bölgesinde en fazla
ihracat yapılan 5 ülke arasında
Almanya, Birleşik Krallık ve
Fransa önde gelmektedir.
Rİ
E
L
E
G
R
E
GÖST
T
A
C
A
R
İH
ÂÂ ÜLKELER BAZINDA İHRACAT
ÂÂ BURSA
AĞUSTOS 2014
AĞUSTOS 2013
Almanya
153.225.000 $
Almanya
131.836.000 $
Birleşik Krallık
62.473.000 $
Birleşik Krallık
68.996.000 $
Fransa
57.998.000 $
Fransa
57.137.000 $
ABD
49.871.000 $
İtalya
52.176.000 $
İtalya
41.988.000 $
Rusya
37.176.000 $
ÂÂ ESKİŞEHİR
AĞUSTOS 2014
ABD
AĞUSTOS 2013
19.055.000 $
ABD
18.402.000 $
Almanya
6.911.000 $
Almanya
5.501.000 $
Avusturya
5.223.000 $
Avusturya
5.381.000 $
Fransa
4.354.000 $
Fransa
4.685.000 $
Romanya
2.263.000 $
Romanya
1.926.000 $
ÂÂ BİLECİK
AĞUSTOS 2014
AĞUSTOS 2013
Finlandiya
2.906.000 $
Finlandiya
Filipinler
1.105.000 $
Azerbeycan-Nahcıvan
662.000 $
Çin
963.000 $
ABD
385.000 $
Romanya
616.000 $
Gürcistan
336.000 $
İsrail
580.000 $
Suudi Arabistan
313.000 $
Bu dönemde, bir önceki yıla göre Bursa ilinden Almanya ve Fransa’ya
yapılan ihracatta artışlar yaşanırken Birleşik Krallık ve İtalya’ya ihracat
azalmıştır. Eskişehir ilinde de 2014 yılında aynı ayda en fazla ihracat
yapılan ülkelerden Avusturya ve Fransa’ya yapılan ihracatta azalış gö-
2.646.000 $
rülürken ABD, Almanya ve Romanya’ya olan ihracatlar artmıştır. Bilecik ilinin ihracat rakamları incelendiğinde ise 2013 yılı Ağustos ayına
kıyasla 2014 yılı Ağustos ayında Finlandiya’ya yapılan ihracatın arttığı
görülmektedir.
Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2014
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
6
İ
ELER
G
R
E
T
S
GÖ
İHRACAT
Sanayi
685.082.000 $
ÂÂ BURSA
Tarım, Hayvancılık ve
Ormancılık
54.536.000 $
Bursa ili 2014 yılı Ağustos ayı
ihracatının yaklaşık %92’sini
sanayi ürünleri oluşturmaktadır.
Madencilik
9.157.000 $
Tarım, hayvancılık ve ormancılık ürünleri ihracatı toplam ihracatın %7’si kadardır. Madencilik sektöründen yapılan ihracat ise
%1 dolaylarındadır.
TOPLAM
748.775.000 $
Sanayi
57.557.000 $
ÂÂ ESKİŞEHİR
Tarım, Hayvancılık ve
Ormancılık
2014 yılı Ağustos ayında sanayi
ürünleri ihracatı Eskişehir
ilinde toplam ihracatın yaklaşık
%82’sini oluşturmaktadır.
4.823.000 $
Tarım, hayvancılık ve ormancılık sektöründe bu oran %7 olarak gerçekleşmiş iken madencilik sektörüne ait olan ihracat da
toplam ihracatın %11’i dolaylarındadır.
TOPLAM
Madencilik
7.577.000 $
69.957.000 $
Sanayi
6.398.000 $
ÂÂ BİLECİK
Tarım, Hayvancılık ve
Ormancılık
1.240.000 $
Bilecik ilinde sanayi sektörü
%66’lık ihracat payına sahiptir.
Madencilik
2.007.000 $
Bilecik ilinde %66’lık ihracat payına sahip olan sanayi
sektörünü %21 ile madencilik sektörü takip etmektedir. Tarım,
hayvancılık ve ormancılık sektöründen bu dönemde yapılan
ihracatın toplam ihracat içindeki payı da %13 dolaylarındadır.
TOPLAM
9.645.000 $
Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2014
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
7
İ
KLER
İ
T
S
İ
T
A
T
RET İS
İhracat %2,6 arttı
DIŞ TİCA
Dış Ticaret, Temmuz 2013 - 2014
Milyon $
25.000
22.966
20.000
19.863
15.000
10.000
13.060
13.403
5.000
0
İhracat
İthalat
İthalat %15,5 azaldı
Dış ticaret açığı %34,8 azaldı
Dış Ticaret, Ocak-Temmuz 2013-2014
150.000
Milyon $
148.806
120.000
90.000
88.194
Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2014 yılı Temmuz ayında, 2013
yılının aynı ayına göre %2,6 artarak 13 milyar 403 milyon dolar, ithalat %13,5 azalarak 19 milyar 863 milyon
dolar olarak gerçekleşti.
139.612
93.543
60.000
2014
30.000
0
2013
İhracat
Temmuz ayında dış ticaret açığı %34,8 azalarak 9 milyar 906 milyon dolardan 6 milyar 460 milyon dolara
düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2013 Temmuz
ayında %56,9 iken, 2014 Temmuz ayında %67,5’e çıktı.
İthalat
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat %8 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2014 Temmuz
ayında bir önceki aya göre ihracat %8, ithalat %0,4 arttı. Takvim etkile-
rinden arındırılmış seriye göre ise; 2014 yılı Temmuz ayında önceki yılın
aynı ayına göre ihracat %12,5 arttı, ithalat ise %2,5 azaldı.
AYLARA GÖRE DIŞ TICARET, TEMMUZ 2014 (MILYON ABD $)
İHRACAT (FOB)
İTHALAT (CIF)
AYLAR
YIL
DEĞER DEĞIŞIM (%)
DEĞER
DEĞIŞIM (%)
2013
88.194
148.806
OcakTemmuz 2014
93.543
6,1
139.612
-6,2
2013
13.060
22.966
Temmuz
2014
13.403
2,6
19.863
-13,5
DIŞ TICARET DENGESI
DEĞER
DEĞIŞIM (%)
-60.612
-46.068
-24,0
-9.906
-6.460
-34,8
İHRACATIN İTHALATI
KARŞILAMA ORANI
59,3
67,0
56,9
67,5
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
8
İ
KLER
İ
T
S
İ
T
A
T
RET İS
DIŞ TİCA
ÂÂ Avrupa Birliği’ne
ihracat %11,1 arttı
ÂÂ En fazla ihracat
yapılan ülke
Almanya oldu
Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki
payı 2013 Temmuz ayında %41,6 iken,
2014 Temmuz ayında %45 oldu. AB’ye
yapılan ihracat, 2013 yılının aynı ayına
göre %11,1 artarak 6 milyar 36 milyon
dolar olarak gerçekleşti.
ÂÂ İthalatta ilk
sırayı Rusya aldı
Rusya’dan yapılan ithalat, 2014 yılı
Temmuz ayında 2 milyar 152 milyon
dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla Çin (1
milyar 950 milyon dolar), Almanya
(1 milyar 811 milyon dolar) ve ABD (1
milyar 276 milyon dolar) izledi.
Almanya’ya yapılan ihracat 2014 yılı
Temmuz ayında 1 milyar 361 milyon dolar
olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (918
milyon dolar), Irak (590 milyon dolar) ve
İtalya (589 milyon dolar) takip etti.
ÂÂ Yüksek teknolojili ürünlerin
imalat sanayi ithalatı
içindeki payı %13,7 oldu
ÂÂ Yüksek teknolojili ürünlerin
ihracattaki payı %3,4 oldu
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması
içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Temmuz ayında ISIC Rev.3’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı
%94,9’dur. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı
içindeki payı %3,4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %32,3’tür.
İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı
%77,8’dir. Yüksek teknolojili ürünlerin 2014 Temmuz
ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %13,7,
orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %42,2’dir.
Teknoloji Yoğunluğuna Göre Dış Ticaret, Temmuz 2014 (Milyon ABD $)
TEMMUZ
2013
OCAK-TEMMUZ
2014
Toplam
Yüksek teknolojili ürünler
Orta yüksek teknolojili ürünler
Orta düşük teknolojili ürünler
Düşük teknolojili ürünler
DEĞER
12.303
403
3.989
3.628
4.282
%
100,0
3,3
32,4
29,5
34,8
DEĞER
12.719
429
4.105
3.752
4.433
Toplam
Yüksek teknolojili ürünler
Orta yüksek teknolojili ürünler
Orta düşük teknolojili ürünler
Düşük teknolojili ürünler
DEĞER
18.420
2.083
7.707
6.250
2.380
%
100,0
11,3
41,8
33,9
12,9
DEĞER
15.462
2.120
6.520
47,3
2.119
2013
İHRACAT (FOB)
%
DEĞER
100,0
82.340
3,4
2.583
32,3
25.689
29,5
26.260
34,9
27.808
İTHALAT (CIF)
%
DEĞER
100,0
116.701
13,7
13.898
42,2
47.388
30,4
40.838
13,7
14.578
Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.
Teknoloji yoğunluğuna göre ürün grupları sınıflaması OECD
tarafından ISIC Rev.3 sınıflaması baz alınarak hazırlanmıştır.
2014
%
100,0
3,1
31,2
31,9
33,8
DEĞER
87.660
2.854
27.892
26.586
30.328
%
100,0
3,3
31,8
30,3
34,6
%
100,0
11,9
40,6
35,0
12,5
DEĞER
107.874
14.868
45.550
32.409
15.047
%
100,0
13,8
42,2
30,0
13,9
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
9
ERİ
L
S
K
E
D
T EN
İhracat birim değer endeksi %1,9 arttı
İhracat miktar endeksi %0,8 arttı
İthalat birim değer endeksi %1,9 arttı
RE
DIŞ TİCA
ÂÂ Dış Ticaret Endeksleri,
Temmuz 2014
İhracat birim değer endeksi %1,9 arttı
İhracat birim değer endeksi Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %1,9 arttı. Endeks bir önceki
yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de %6,8,
“ham maddelerde (yakıt hariç)” %2,8, “yakıtlar”da
%0,1 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde
%1,3 arttı.
İthalat birim değer endeksi %0,5 arttı
İthalat birim değer endeksi Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %0,5 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de
%0,1, “ham maddelerde (yakıt hariç)” %0,5 ve “imalat
(gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %1,3 artarken,
“yakıtlar”da %0,6 azaldı.
İthalat miktar endeksi %14 azaldı
İhracat Miktar Endeksi
Dış Ticaret Miktar Endeksleri (2010=100), Temmuz 2014
150
İthalat Miktar Endeksi
144,3
138,1
140
128,9
130
120
118,9
110
108,3
107,6
100
Aralık 14
Kasım 14
Ekim 14
Eylül 14
Ağustos 14
Temmuz 14
Haziran 14
Mayıs 14
Nisan 14
Mart 14
Şubat 14
Ocak 14
Aralık 13
Kasım 13
Ekim 13
Eylül 13
Ağustos 13
Temmuz 13
Haziran 13
Mayıs 13
Nisan 13
Mart 13
Şubat 13
Ocak 13
90
İhracat miktar endeksi %0,8 arttı
İthalat miktar endeksi %14 azaldı
İhracat miktar endeksi Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre
%0,8 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve
tütün”de %14,9 ve “ham maddelerde (yakıt hariç)” %12,7 ve “yakıtlar”da
%5,4 azalırken, “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %0,5 ve
“SITC’de başka yerde sınıflandırılmayan mallar”da %164,4 arttı.
İthalat miktar endeksi Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre
%14 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve
tütün”de %9,8, “ham maddelerde (yakıt hariç)” %6,2, “imalat (gıda,
içecek, tütün hariç) sanayi”nde % 12,9 ve “SITC’de başka yerde sınıflandırılmayan mallar”da %86,4 azalırken ve “yakıtlar”da %3,9 arttı.
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
10
İ
SLER
K
E
D
N
E
RET
DIŞ TİCA
ÂÂ Mevsim ve takvim
etkilerinden
arındırılmış
ihracat miktar
endeksi %8 arttı
ÂÂ Mevsim ve takvim
etkilerinden
arındırılmış
ithalat miktar
endeksi %0,8 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış
seriye göre; 2014 Haziran ayında 125,9 olan
ihracat miktar endeksi %8 artarak, 2014
Temmuz ayında 136 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2013
Temmuz ayında 123,4 olan ihracat miktar
endeksi %13,3 artarak 2014 Temmuz ayında
139,8 değerine yükseldi.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2014 Haziran ayında
119,5 olan ithalat miktar endeksi %0,8
artarak, 2014 Temmuz ayında 120,5
oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış
seriye göre ise; 2013 Temmuz ayında
131,4 olan ithalat miktar endeksi %3,1
azalarak 2014 Temmuz ayında 127,3
oldu.
ÂÂ Dış ticaret
haddi 2014
yılı Haziran
ayında
101,3 olarak
gerçekleşti
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer
endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2013 yılı Temmuz
ayında 100 olarak elde edilmiş
olan dış ticaret haddi, 2014 yılı
Temmuz ayında da 101,3 oldu.
Dış Ticaret Endeksleri (2010=100), Temmuz 2014
İHRACAT
ENDEKS
2013 Temmuz
2014 Temmuz
Genel
Gıda, içecek ve tütün
Hammaddeler
Yakıtlar
İmalat (Gıda, içecek ve tütün hariç)
SITC’de başka yerde
sınıflandırılmayan mallar
107,5
107,2
107,8
132,3
107,2
109,5
114,5
110,8
132,5
108,5
111,9
113,9
Genel
Gıda, içecek ve tütün
Hammaddeler
Yakıtlar
İmalat (Gıda, içecek ve tütün hariç)
SITC’de başka yerde
sınıflandırılmayan mallar
128,0
112,2
150,8
126,4
128,6
128,9
95,4
131,6
119,6
129,2
99,8
263,8
İTHALAT
ENDEKS
DEĞIŞIM (%)
2014 Temmuz /
2013 Temmuz
DEĞIŞIM (%)
2014 Temmuz
2014 Temmuz/
2013 Temmuz
108,1
110,5
105,1
123,4
105,5
0,5
0,1
0,5
-0,6
1,3
87,5
-10,8
MİKTAR ENDEKSLERI
0,8
138,1
-14,9
136,1
-12,7
117,2
-5,4
120,2
0,5
133,7
118,9
122,8
109,9
124,9
116,5
-14,0
-9,8
-6,2
3,9
-12,9
164,4
94,4
-96,4
2013 Temmuz
BIRIM DEĞER ENDEKSLERI
1,9
107,5
6,8
110,3
2,8
104,6
0,1
124,1
1,3
104,2
1,8
98,1
695,5
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
11
İ
SLER
K
E
D
N
E
VEN
EL GÜ
R
Ö
T
K
E
S
Mevsim etkilerinden
arındırılmış hizmet sektörü
güven endeksi %1,4 arttı
ÂÂ Ağustos 2014
Hizmet Sektörü Güven Endeksi
Perakende Sektörü Güven Endeksi
İnşaat Sektörü Güven Endeksi
120
110
100
90
80
70
Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü
güven endeksi %1,4 arttı
Temmuz ayında 97,2 olan hizmet sektörü güven endeksi,
Ağustos ayında 98,6 değerine yükseldi. Hizmet sektörü güven endeksindeki artış; son üç aylık dönemdeki iş durumunun
iyileştiğini ve son üç aylık dönemdeki hizmetlere olan talebin
arttığını değerlendiren girişim yöneticisi sayısının artmasından
kaynaklandı. Gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talebin
artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısı ise azaldı.
Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende
ticaret sektörü güven endeksi %0,5 arttı
Temmuz ayında 103,4 olan perakende ticaret sektörü güven
endeksi, Ağustos ayında 103,8 değerine yükseldi. Perakende
ticaret sektörü güven endeksindeki artış; son üç aylık dönemdeki iş hacmi-satışların arttığını ve mevcut mal stok seviyesinin
mevsim normallerinin altında olduğunu değerlendiren girişim
yöneticisi sayısının artmasından kaynaklandı. Gelecek üç aylık
dönemde iş hacmi-satışların artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısı ise azaldı.
Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat
sektörü güven endeksi %3,0 arttı
Bir önceki ayda; 79,2 olan inşaat sektörü güven endeksi, Ağustos ayında 81,6 değerine yükseldi. İnşaat sektörü güven endeksindeki artış; alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyinin mevsim normallerinin üzerinde olduğunu değerlendiren ve gelecek
üç aylık dönemde toplam çalışan sayısının artacağını bekleyen
girişim yöneticisi sayısının artmasından kaynaklandı.
Aralık 14
Kasım 14
Ekim 14
Eylül 14
Ağustos 14
Temmuz 14
Haziran 14
Mayıs 14
Nisan 14
Mart 14
Şubat 14
Ocak 14
Aralık 13
Kasım 13
Ekim 13
Eylül 13
Ağustos 13
Temmuz 13
Haziran 13
Mayıs 13
Nisan 13
Mart 13
Şubat 13
Ocak 13
60
Mevsim Etkilerinden Arındırılmış Sektörel
Güven Endeksleri, Alt Kalemleri ve
Değişim Oranları, Ağustos 2014
2014
07
97,2
91,7
2014
08
98,6
94,3
BIR ÖNCEKI
AYA GÖRE
DEĞIŞIM (%)
2014 2014
07
08
-1,8
1,4
-2,6
2,8
91,3
94,1
-1,9
3,1
108,7
107,4
-0,9
-1,2
103,4
103,8
1,3
0,5
96,0
97,4
-2,7
1,5
103,9
105,8
6,5
1,9
110,2
108,3
0,3
-1,8
79,2
81,6
-1,7
3,0
61,4
63,0
-7,1
2,7
96,9
100,1
2,1
3,3
ENDEKS
Hizmet Sektörü Güven Endeksi
İş durumu (son 3 aylık dönemde)
Hizmetlere olan talep (son
3 aylık dönemde)
Hizmetlere olan talep beklentisi
(gelecek 3 aylık dönemde)
Perakende Ticaret Sektörü
Güven Endeksi
İş hacmi-satışlar (son 3
aylık dönemde)
Mevcut mal stok seviyesi (*)
İş hacmi-satışlar beklentisi
(gelecek 3 aylık dönemde)
İnşaat Sektörü Güven Endeksi
Alınan kayıtlı siparişlerin
mevcut düzeyi
Toplam çalışan sayısı beklentisi
(gelecek 3 aylık dönemde
(*) Mevcut mal stok seviyesi yayılma endeksinin artışı stok azalışını, azalışı ise stok artışını göstermektedir.
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
12
KSİ
E
D
N
E
N
İ GÜVE
Tüketici güven endeksi
%0,9 azaldı
TÜKETİC
ÂÂ Ağustos 2014
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici
güven endeksi, Ağustos ayında bir önceki aya göre %0,9 oranında azaldı;
Temmuz ayında 73,9 olan endeks, Ağustos ayında 73,2 değerine geriledi.
2013
2014
Genel ekonomik durum
beklentisi %1,5 arttı
85
78,5
80
78,5
Temmuz ayında 98,4 olan genel ekonomik
durum beklentisi endeksi %1,5 oranında
artarak, Ağustos ayında 99,8 oldu. Bu artış,
gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik
durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya
göre arttığını göstermektedir.
75,0
75
73,2
70
72,1
65
1
2
Aylar
69,2
3
4
5
6
7
8
9
10
İşsiz sayısı beklentisi %4,2 azaldı
11
12
Tüketici Güven Endeksi, Alt Kalemleri
ve Değişim Oranları, Ağustos 2014
Gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi endeksi %4,2 oranında azalarak, Ağustos ayında 77,7 değerine düştü. Bu azalış, işsiz
sayısında artış bekleyenlerin oranındaki artıştan kaynaklandı.
ENDEKS
Hanenin maddi durum beklentisi %0,7 arttı
2014 2014 2014
06
07
08
Hanenin gelecek 12 aylık döneme ilişkin maddi durum beklentisi
endeksi bir önceki aya göre %0,7 oranında arttı. Temmuz ayında
91,1 olan endeks değeri Ağustos ayında 91,7 oldu. Bu artış, gelecek
12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını
bekleyenlerin oranının artmasından kaynaklandı.
Tüketici Güven
73,7
Endeksi (*)
Hanenin maddi
90,9
durum beklentisi
Genel ekonomik
98,7
durum beklentisi
İşsiz sayısı
81,2
beklentisi (**)
Tasarruf etme
24,0
ihtimali
Tasarruf etme ihtimali %5,5 azaldı
Gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali endeksi bir önceki
aya göre %5,5 oranında azaldı. Temmuz ayında 25 olan endeks,
Ağustos ayında 23,7 değerine düştü. Bu düşüş, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya
göre azaldığını göstermektedir.
BIR ÖNCEKI AYA
GÖRE DEĞIŞIM
ORANI (%)
2014
2014
07
08
73,9
73,2
0,3
-0,9
91,1
91,7
0,2
0,7
98,4
99,8
-0,3
1,5
81,1
77,7
-0,2
-4,2
25,0
23,7
4,3
-5,5
(*) Beklentiler, gelecek 12 ay için sorgulanmaktadır.
(**)İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması, işsiz sayısı beklentisinde
azalışı, azalması ise işsiz sayısı beklentisinde artışı göstermektedir.
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
13
İ
DEKS
N
E
M
İ
T
RE
Ü
SANAYİ
Mevsim ve takvim etkisinden
arındırılmış sanayi üretimi bir
önceki aya göre %1,8 arttı
ÂÂ Temmuz 2014
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2014 yılı
Temmuz ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü
endeksi %2,0 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi %1,9, elektrik, gaz,
buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi de % 3,2
arttı.
Takvim etkisinden arındırılmış
sanayi üretimi bir önceki yılın
aynı ayına göre %3,6 arttı
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2014 yılı
Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %0,4, imalat sanayi sektörü endeksi %3,4 ve
elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi de %6,2 arttı.
Sanayi Üretim Endeksi ve Değişim Oranları (2010=100), Temmuz 2014
MEVSIM VE TAKVIM
ETKISINDEN ARINDIRILMIŞ
ARINDIRILMAMIŞ TAKVIM ETKISINDEN ARINDIRILMIŞ
Sektör
Endeks
Endeks
Yıllık Değişim (%)
Endeks
Aylık Değişim (%)
Toplam Sanayi
117,2
124,5
3,6
122,1
1,8
Madencilik ve Taşocakçılığı
111,1
115,7
0,4
108,5
-2,0
İmalat Sanayi
115,8
123,8
3,4
123,2
1,9
Elektrik, Gaz, Buhar ve
İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı
129,4
133,4
6,2
121,7
3,2
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi
Üretim Endeksi (2010=100), Temmuz 2014
2013
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi
Üretim Endeksi (2010=100), Temmuz 2014
2014
2013
124,5
119,6
118
106
Aylar
106
2
3
4
5
6
7
8
108,9
112
113,3
1
123,7
118
119,6
112
9
124,4
124
120
10
11
100
12
Aylar
122,1
124
100
2014
130
130
104
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
14
KSİ
E
D
N
E
M
RETİ
Ü
İ
Y
A
ERİ
N
L
K
İ
SA
T
S
İ
T
İSTA
T
E
K
R
İ
Ş
VE
Mevsim ve takvim
etkisinden arındırılmış imalat
sanayiinde en yüksek artış
sermaye malı imalatında
gerçekleşti
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2014 yılı Temmuz ayında
bir önceki aya göre en yüksek artış %6,1 ile sermaye malı imalatında
gerçekleşti.
Ana Sanayi Gruplarına Göre Endeks ve Değişim Oranları (2010=100), Temmuz 2014 TAKVIM ETKISINDEN
ARINDIRILMIŞ
Endeks
Yıllık Değişim (%)
124,5
3,6
120,7
-1,5
125,4
6,4
117,9
5,8
125,5
5,4
141,4
9,4
ARINDIRILMAMIŞ
Sektör
Toplam Sanayi
Ara malı imalatı
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı
Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı
Enerji
Sermaye Malı İmalatı
Endeks
117,2
113,5
117,1
109,9
121,7
131,7
Mevsim ve takvim etkisinden
arındırılmış imalat sanayiinde
en yüksek artış diğer ulaşım
araçları imalatında gerçekleşti
MEVSIM VE TAKVIM
ETKISINDEN ARINDIRILMIŞ
Endeks
Aylık Değişim (%)
122,1
1,8
118,0
-0,1
125,5
3,5
120,1
1,2
115,7
1,7
140,1
6,1
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış
imalat sanayiinde en yüksek düşüş
tütün ürünleri imalatında gerçekleşti
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2014 yılı Temmuz ayında
bir önceki aya göre en yüksek düşüş %3,7 ile tütün ürünleri imalatında
gerçekleşti. Bu düşüşü, %3,4 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve
yarı treyler (yarı römork) imalatı, %2,7 ile deri ve ilgili ürünlerin imalatı
takip etti.
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2014 yılı Temmuz ayında bir
önceki aya göre en yüksek artış %30,8 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu artışı, %14,7 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı, %9,3 ile mobilya imalatı takip etti.
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu
ÂÂ KURULAN VE KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ
Ger. Kişi
Tic. İşl.
Şirket
Kooperatif
Şirket
Kooperatif
Ger. Kişi
Tic. İşl.
Şirket
Kooperatif
Ger. Kişi
Tic. İşl.
Şirket
Kooperatif
Şirket
Kooperatif
Ger. Kişi
Tic. İşl.
TR411
BURSA
TR412
ESKİŞEHİR
TR413
BİLECİK
TOPLAM
Kooperatif
İL ADI
2013 AĞUSTOS (BİR AYLIK)
KURULAN
TASFİYE
KAPANAN
Şirket
NUTS 3
KODU
2014 AĞUSTOS (BİR AYLIK)
KURULAN
TASFİYE
KAPANAN
137
32
5
174
2
1
0
3
58
108
10
176
10
1
0
11
4
1
0
5
17
8
1
26
4
1
0
5
16
39
5
60
95
24
5
124
6
1
0
7
54
65
12
131
21
3
1
25
8
0
0
8
22
10
0
32
4
1
0
5
27
17
0
44
Kaynak: TOBB Kurulan/Kapanan Şirket İstatistikleri
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
15
?
BİLİYOR
MUYDUNUZ
ÂÂ Osmanlı’nın ilk hastanesinin 1394 yılında Bursa
Yıldırım’da yapılan Yıldırım Darüşşifası olduğunu
ÂÂ Aile hekimliğinin ilk kez pilot il olarak
seçilen Eskişehir’de uygulandığını
ÂÂ Milli Mücadele döneminde ilk düzenli
ordunun Bilecik’te kurulduğunu
ÂÂ Ülkemizde ilk kadın savaş pilotu
Sabiha Gökçen’in Bursa’da doğduğunu
ÂÂ Türkiye, Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı kupalarını
kazanan ilk Anadolu takımının Eskişehirspor olduğunu
ÂÂ Bazı Tanımlar
İthalat birim değer endeksi: İthalatın birim
değerlerinde meydana gelen değişimdir.
Girişimlerin doğumu: Daha önceki yıllarda
aktif çalışanı olmayıp ilgili yıl içinde en az
bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri
ifade etmektedir.
Girişimlerin ölümü: Sonraki yıllarda herhangi
bir ücretli çalışanı olmayan ve ilgili yıl içinde en
az bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri
ifade etmektedir.
İhracat birim değer endeksi: İhracatın birim
değerlerinde meydana gelen değişimdir.
İstihdam Oranı: Çalışan insan sayısının, çalışabilir yaştaki insan sayısına bölünmesiyle
bulunan orandır.
Dış ticaret haddi: İhracat birim değer endeksinin İthalat birim değer endeksine bölünmesi
ile bulunur.
İşgücüne Katılma Oranı: İşgücünün kurumsal
olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki
oranıdır.
TÜFE: Halkın en fazla kullanmış olduğu mal
ve hizmetlerin ortalama fiyat artışıdır.
İşsizlik oranı: İş bulamayan nüfusun toplam
işgücüne oranıdır.
İşveren girişim: Herhangi bir referans yılda en
az bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri
ifade eder.
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
16
Tüketici güven endeksi: Tüketicilerin ekonomideki bekleyişlerini belirleyen bir ölçüttür.
Sanayi üretim endeksi: Sanayi üretiminde
meydana gelen artış ya da azalışı ifade eder.
ÜFE: Genel olarak üreticilerin girdilerindeki
ortalama fiyat artışıdır.
NOTLAR
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
17
NOTLAR
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
18
www.bebka.org.tr
www.bebka.org.tr
Yeni Yalova Yolu 4.Km Buttim İş Merkezi Buttim
Plaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYE
Telefon 0224 211 13 27 • Faks 0224 211 13 29