Kanuni Sultan Süleyman (I.Süleyman) Dönemi Video

Kanuni Sultan Süleyman (I.Süleyman) Dönemi Video Ders Anlatımı
Cumartesi, 20 Haziran 2009 19:58 - Son Güncelleme Çarşamba, 02 Temmuz 2014 12:34
Kanuni Sultan Süleyman (I.Süleyman) Dönemi Video Ders Anlatımı
Kanuni Sultan Süleyman (I.Süleyman) Dönemi Ders Notu
KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN DÖNEMİ (1520–1566)
Yavuz Sultan Selim'in Şark Çıbanı hastalığından ölmesi üzerine oğlu I. Süleyman herhangi bir
taht kavgasına girmeden padişah olmuştur. Çünkü Yavuz'un hayattaki tek oğluydu.
DÖNEMİN OLAYLARI VE ÖZELLİKLERİ
A)- İÇ İSYANLAR:
1)- CANBERDİ GAZALİ İSYANI: Yavuz tarafından Suriye Valiliğine atanan eski Memlük
komutanlarından Canberdi Gazali, Yavuz'un ölümünü fırsat bilerek ayaklanmış ve ortadan
kaldırılmıştır.
2)- AHMET PAŞA İSYANI: Kanuni tarafından Mısır'a vali olarak gönderilen Ahmet Paşa
ayaklanmış ve ortadan kaldırılmıştır.
NOT: Bu iki isyan Memlük Devletini yeniden kurmak amacıyla ortaya çıkmıştır. 3)- BABA ZÜNNUN İSYANI: Yozgat’ta arazi meselesinden çıkmış gibi gösterilen bir Şii
ayaklanmasıdır
4)- KALENDEROĞLU İSYANI: Konya'da Hacı Bektaşi Veli soyundan geldiğini ileri süren
Kalenderoğlu tarafından çıkarılmış bir Şii ayaklanmasıdır.
B)- AVRUPA İLE İLİŞKİLER
(MACAR, AVUSTURYA, ALMANYA)
1)- BELGRAT'IN ALINMASI(1521): Macarlardan Belgrat'ın alınmasıyla Orta Avrupa'nın kapıları
Osmanlılara açıldı.
2)- RODOS ADASININ FETHİ(1522): Rodos Sain Jean Şövalyelerinin elinde buluyordu.
Şövalyeler
Akdeniz'deki Türk ticaret gemilerine büyük zararlar veriyorlardı. Bu adanın alınmasıyla bu tehdit
ortadan kalktı.
3)- MOHAÇ MEYDAN SAVAŞI(1526):
AÇIKLAMA: Bu sırada Avrupa'da Kutsal Roma Germen İmparatorluğu(Alman İmp.) ve başında
da ŞARLKEN bulunmaktaydı. Şarlken Avrupa birliğini sağlamak amacıyla İspanya'yı ele
geçirmiş,
Fransa Kralı Fransuva'yı esir almıştı. Fransuva'nın annesinin isteği üzerine, Kanuni Fransa’ya
destek olmak için II. Macaristan seferine çıktı ve Macarları Mohaç ovasında endi.
Mohaç Meydan Savaşı: Macar ordusuyla yapılan savaşı Osmanlı Devleti kazandı. (1526)
Önemi: Bu zaferle Macaristan Osmanlı devletine bağlandı.
1/4
Kanuni Sultan Süleyman (I.Süleyman) Dönemi Video Ders Anlatımı
Cumartesi, 20 Haziran 2009 19:58 - Son Güncelleme Çarşamba, 02 Temmuz 2014 12:34
NOT: Kanuni Macaristan'ı Osmanlı topraklarına katmamış, himaye altına almıştır. Bunun
nedeni Osmanlıların
Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında bir tampon bölge oluşturmak
istemesidir.
4)- I. VİYANA KUŞATMASI(1529):
Bu sırada Avusturya'nın başında Şarlken'in kardeşi FERDİNAND bulunmaktaydı. Ferdinand
Osmanlı himayesindeki Macaristan'a saldırınca Kanuni Sultan Süleyman harekete geçerek
Viyana'yı kuşattı.
Ancak;
a)- Kış mevsiminin yaklaşması,
b)- Ağır topların getirilmeyişi,
c)- Erzakın yetersiz oluşu... gibi sebeplerle kuşatmayı kaldırarak İstanbul'a geri döndü.
5)- ALMANYA SEFERİ(1532) :
Sebebi: Avusturya Kralı Ferdinand'ın Kanuni'nin İstanbul'a geri dönmesinden sonra tekrar
Macaristan'a saldırması.
Sefer: Kanuni Ferdinand ve Şarlken’le bir meydan savaşı yapmak umuduyla Almanya içlerine
kadar
ilerledi. Ancak Şarlken ve Ferdinand karşısına çıkma cesareti gösteremeyince İstanbul'a döndü.
İSTANBUL ANTLAŞMASI(1533):
Ferdinand'ın barış isteği üzerine İLK Osmanlı-Avusturya Antlaşması İstanbul'da
imzalandı(1533).
Maddeleri:
1- Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadrazamına denk olacak.
2- Avusturya elinde tuttuğu Macar toprakları için Osmanlılara vergi verecek.
Önemi: Bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin Orta Avrupa'daki üstünlüğünün bir kanıtıdır.
NOT: Bu üstünlük 1606 yılında yine Osmanlı Devleti ve Avusturya arasında imzalanacak olan
ZİTVATOROK
Antlaşmasıyla sona erecektir.
6)- OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ VE KAPİTÜLASYONLAR (1535):
İlk Osmanlı-Fransız ilişkisi Fransa kralı I. Fransuva'nın Almanya İmparatoru (Kutsal Roma
Germen) Şarlken ile yaptığı savaşta esir düşmesiyle başlamıştı. Bunun üzerine Fransuva'nın
annesi dönemin en güçlü devleti Osmanlı Devletinden yardım istemişti(1525). Bunun üzerine
Kanuni Macaristan seferine çıkarak Mohaç'da Macarları yenmiş, sonrada Avusturya ve
Almanya seferlerine çıkmıştı.
Kapitülasyonlar: Ticaret, hukuk, gümrük gibi alanlarda devletlerin birbirlerine tanıdıkları
imtiyazlardır.
Kanuni Sultan Süleyman 1535'de Fransızlarla KAPİTÜLASYON antlaşması imzalamıştır.
KAPİTÜLASYONLARLA İLGİLİ ÖNEMLİ NOTLAR:
1)- İlk ticari ayrıcalıklar Fatih döneminde Venediklilere verilmiştir.
2)- Kanuni'nin Fransızlarla kapitülasyon antlaşması yapmasının nedeni, Şarlken'e karşı
Fransa'yı güçlü kılarak, Avrupa Hıristiyan birliğinin oluşmasını önlemekti.
3)- Bu antlaşma süresiz değildi. İki hükümdarın yaşadığı dönemde geçerli olacaktı. Ancak
Kanuni'nin ölümünden sonra Fransızların isteğiyle 5 kez yenilenmiş ve I. Mahmut döneminde
1740'da sürekli hale getirilmiştir.
4)- Devletin gücünü koruduğu dönemlerde önemli bir sorun yaratmayan kapitülasyonlar,
2/4
Kanuni Sultan Süleyman (I.Süleyman) Dönemi Video Ders Anlatımı
Cumartesi, 20 Haziran 2009 19:58 - Son Güncelleme Çarşamba, 02 Temmuz 2014 12:34
devletin gücünün azalmasına paralel olarak ve Avrupa'da sanayinin gelişmesiyle önemli bir
sorun olmuştur.
5)- Başlangıçta sadece Fransızlara verilen bu haklar genişletilerek, diğer Avrupa devletlerine
de verilmiştir.
6)- 1923 Lozan Antlaşmasıyla Kapitülasyonlar tamamen kaldırılmıştır.
C)- DENİZLERDE GELİŞMELER:
1)- RODOS ADASININ FETHİ(1522): Rodos Sain Jean Şövalyelerinin elinde buluyordu.
Şövalyeler
Akdeniz'deki Türk ticaret gemilerine büyük zararlar veriyorlardı. Bu adanın alınmasıyla bu tehdit
ortadan kalktı.
2)- BARBAROS HAYRETTİN PAŞA'NIN OSMANLI HİZMETİNE GİRMESİ:
Barbaros Akdeniz'de faaliyet gösteren bir Türk korsanı idi. Kuzey Afrika'da başarılar kazanmış
ve Osmanlılardan aldığı destek kuvvetlerle CEZAYİR’E sahip olmuştu. Osmanlı Donanması,
kara ordusu kadar güçlü değildi. Bu yüzden Kanuni Sultan Süleyman Barbaros'u Osmanlı
Hizmetine girmeye çağırdı. Barbaros'un bu teklifi kabul etmesiyle Osmanlı donanması
güçlenirken, Cezayir de Osmanlı topraklarına katılmış oldu.
3)- PREVEZE DENİZ SAVAŞI(1538):
Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasıyla, Andrea Dorya komutasındaki
Haçlı donanması arasında yapılan bu deniz savaşını Osmanlı Devleti kazandı.
Önemi: Preveze deniz zaferiyle Akdeniz deki Osmanlı Egemenliği kesinlik kazanmış, Akdeniz
bir Türk gölü haline gelmiştir.
4)- NİCE(NİS) KUŞATMASI: Bu arada Fransa ile Şarlken arasında savaşlar devam ediyordu.
Barbaros
Fransa'ya yardım amacıyla Fransız donanmasıyla birleşerek Nis'i kuşattı ve kaleyi ele geçirdi.
5)- TRABLUSGARP'IN ALINMASI(1551): Sinan Paşa ve Turgut Reis 1551 yılında Malta
Şövalyelerinin elindeki
Trablusgarp'ı aldı.
6)- CERBE DENİZ SAVAŞI (1559): Andrea Dorya komutasındaki Haçlı Donanması ile Turgut
Reis ve Piyale
Paşa'nın komutalarındaki Osmanlı kuvvetleri arasındaki bu deniz savaşını Osmanlılar kazandı.
Önemi: Bu zaferle Akdeniz deki Osmanlı Egemenliği pekişti.
7)- HİNT DENİZ SEFERLERİ (1538–1553)
Sebepleri:
a)- Coğrafi keşifler sonucu baharat yolu önemini yitirmiş, Avrupalılar Ümit Burnu yoluyla ticaret
yapmaya başlamışlardı. Portekizliler Hint Okyanusu'nda egemenlik kurmuşlardı.
b)-Hindistan’daki GÜCERAT İSLAM DEVLETİ’ NİN Portekizlilere karşı Osmanlılardan yardım
istemesi.
Seferler: Osmanlı Devleti 1538–1553 yılları arasında bu bölgeye seferler düzenledi.
Portekizlilerle savaştı. Ancak kesin bir üstünlük sağlayamadı.
Yemen, Aden, Sudan ve Habeşistan'ın bazı kısımları bu seferler sırasında Osmanlı topraklarına
katıldı.
Hint Seferlerinin Başarısız Olma Sebepleri:
a)- Osmanlı Devlet adamlarının Hint yoluna gereken önemi vermemeleri,
b)- Osmanlı gemilerinin Okyanus şartlarına dayanıklı olmaması,
c)- Gücerat Sultanlığının Osmanlı Devleti'ne gereken yardımı yapmaması.
NOT: Osmanlı Padişahlarının halife olarak ilk yardım ettikleri Müslüman ülke Gücerat'dır.
3/4
Kanuni Sultan Süleyman (I.Süleyman) Dönemi Video Ders Anlatımı
Cumartesi, 20 Haziran 2009 19:58 - Son Güncelleme Çarşamba, 02 Temmuz 2014 12:34
D)- OSMANLI-İRAN (SAFEVİ) İLİŞKİLERİ(1534–1555)
Kanuni Sultan Süleyman Döneminde İran üzerine 1534–1555 yılları arasında üç sefer yapılmış,
İran
Şahının barış istemesi üzerine savaşlar sona ermiştir. Sonuçta İki Devlet arasında AMASYA
ANTLAŞMASI
İmzalanmıştır(1555).
AMASYA ANTLAŞMASI(1555): Bu antlaşmayla Tebriz, Azerbaycan’ın büyük kısmı, Doğu
Anadolu ve Irak
Osmanlılara bırakılmıştır.
NOT: Amasya Antlaşması ilk Osmanlı-İran Antlaşmasıdır.
KANUNİ'NİN SON SEFERİ VE ÖLÜMÜ: Kanuni Sultan Süleyman Zigetvar seferini düzenlemiş
ve Zigetvar kalesini kuşatma sırasında ölmüştür. (1566).
4/4