AB gündeminde yaşam boyu öğrenme

"AB gündeminde yaşam boyu öğrenme -3" Bilginin Gücü içinde,
Haberdar Gazetesi, 20 Nisan 2010, ss.22
BİLGİNİN GÜCÜ
Doç. Dr. Mesut YALVAÇ
AB gündeminde yaşam boyu öğrenme -3
Temel amacı, Avrupa Birliği'nin onlarca yıldır gündeminde olan ve giderek güçlenen
'Yaşam Boyu Öğrenme' konusu üzerine farkındalığı artırmak olan bu yazı dizisinde, önceki
yazılarda, 'yaşam boyu öğrenme' kavramı, Avrupa Birliği'nin 'yaşam boyu öğrenme'
kavramına bakış açısıyla açıklanmaya çalışılmış; Avrupa Birliği'nde yaşam boyu öğrenme
kavramıyla doğrudan ilişkili olan diğer bazı kavramlar (e-öğrenme, toplumsal dışlama, sayısal
dışlama, halk kütüphanesi vb.) üzerinde de durulmuştu. Bugünkü yazıda, Avrupa Birliği'nin
'yaşam boyu öğrenme' gündeminin en önemli aktörü olan 'Halk Kütüphaneleri' üzerinde
durulacaktır.
Yaşam boyu öğrenme, her yaştan, her sınıftan veya cinsten kişilere; bir eğitim
programına kayıtlı olan, bu programla ilgili özel gereksinimleri bulunan ve eğitim programları
için destek isteyenler ile herhangi bir eğitim programını izlemeksizin becerilerini geliştirmek
isteyen veya yaşamlarının herhangi bir döneminde, herhangi bir nedenle bir sertifika veya
diploma almak isteyenlere uzanan bir yelpazede, tüm insanların gereksinimlerine yanıt verir.
Halk kütüphaneleri, dünyada en rekabetçi ve dinamik bilgi-güdümlü ekonomiye sahip
hale gelmekte olan Avrupa’da kendine düşen rolü oynayabilmek için, yaşam boyu
öğrenmenin başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi açısından yurttaşları güçlendiren ve
böylece Avrupa’da nitelikli, beceri sahibi ve başarılı insan sayısının artmasına yardımcı
olacak yeni ve yaratıcı hizmetleri ve faaliyetleri sunmak zorundadırlar.
Halk kütüphaneleri her toplumda (özellikle gelişmemiş toplumlarda/bilgi toplumu
olmayan toplumlarda) her zaman öğretim ve öğrenim sürecinin bir parçası olarak kabul
edilmezler. Bu konuda karar vericilerin, halk kütüphanelerinin bu alanlarda en önemli
kurumlar olduğu konusunda ikna edilmeleri gereklidir.
Yaşam boyu öğrenme için yeni bilgi teknolojisi araçlarının kullanımı, bir yandan yeni
fırsatlar sağlarken, bir yandan da, özellikle motivasyon ve yeterliliğin eksik olduğu
durumlarda veya insanların öğrenmeye alışkın olmadığı yerlerde, toplumda, sayısal bölünme
ve toplumsal dışlanma riskini artırır. Esnek ve kişiselleştirilmiş öğrenmenin uygulanabilmesi
için e-öğrenme ile elektronik ve geleneksel öğretim yöntemlerinin bileşimini kapsayan yeni
öğrenme ortamlarına gereksinim vardır. Çoğu kez danışmanlık gibi kişiselleştirilmiş
yaklaşımlar gereklidir.
Bazı ülkelerde, halk kütüphaneleri, bilgi teknolojisi becerilerini (bilgi teknolojisi
okuryazarlığını) geliştirmek için personel eğitimine ve donanıma, kendilerine yaşam boyu
öğrenmeyi destekleyecek hizmetleri geliştirme yeteneği sağlayan önemli yatırımlar
yapmışlardır. Kütüphanelerin, bu yatırımı kendi yararlarına çevirebilmeleri için, eğitimin
yeniden tanımlanması sürecine katılma fırsatını yakalamaları gereklidir.
Bilgi toplumunda, e-Öğrenimin avantajlarından ve yeni iş olanaklarından yararlanmak
için sayısal okuryazarlık (bilgi teknolojisi tabanlı tüm hizmetleri, bilgi ve becerileri
kapsayan okuryazarlık: bilgi teknolojisi okuryazarlığı) hayati önem taşır. e-Avrupa, her
yurttaşının bilgi toplumunda yaşayabilecek ve çalışabilecek yeteneklerle donatılmış olması
için sayısal okuryazarlığı tüm Avrupalıların temel yeteneklerinden bir tanesi olarak
yaygınlaştırmaya çalışır. Halk kütüphaneleri ise, Avrupa’nın sayısal olarak okuryazar olan ve
olmayan olarak bölünmemesi için kilit bir role sahiptirler. Azalan eğitim maliyetleri, dünya
1
"AB gündeminde yaşam boyu öğrenme -3" Bilginin Gücü içinde,
Haberdar Gazetesi, 20 Nisan 2010, ss.22
çapında erişilebilirlik ve gelişmiş teknolojik kapasite; eğitimin halk kütüphaneleri yoluyla
öğrenenlere elektronik olarak iletimini, sınıfta eğitime uygun bir tamamlayıcı ve alternatif
haline getirmiştir. Halk kütüphaneleri, özellikle evde veya işte şahsi bilgisayarı olmayan
insanların, teknolojiye ve özellikle Internet’e erişimini sağlarlar. Bu kesime, genellikle bilgi
teknolojisi kullanımında giderek uzmanlaşan kütüphane personeli tarafından destek de
sağlanır.
"AB gündeminde yaşam boyu öğrenme" başlıklı bu yazı dizisine, bir sonraki yazı ile (22
Nisan 2010, Perşembe) devam edilecektir.
_______
Yalvaç, Mesut. (2003). “Yaşam boyu öğrenim ve halk kütüphaneleri” Bilgi toplumuna doğru halk kütüphaneleri: PULMAN-XT Türkiye ulusal toplantısı.
Yay.Hzl. B. Yılmaz. Ankara.
2