T.C* , ÖZET : Sıkıyönetim Askeri Mahkemelerinin UYUŞMAZLIK

T.C*
,
ÖZET : Sıkıyönetim Askeri Mahkemelerinin
UYUŞMAZLIK MÂHKU4ESİ
görevine girmekle beraber,sıkıyönetim kanu-
CiZA BOLÜMÜ
tanının I 4O2 sayılı Yasa'nın 13/son fıkrası
ESAS NO
* 1982/640
KARAR NO
* 1983/22
uyarınca adli yargı yerinde bakılmasına ge,
.
rek gordüğıi davaların bu yargı yerinde çösüo»
lenmesi gerektiği hk.
KARAR
Davacı
t
K.H.
Sanıklar
s Naci Toska vearkadaşları.
OLAY
ı Sanıkların 29*5«1980 ve
devanı günlerde Çorum ili merk^*
zinde meydana gelen olaylar s ırasında, s iy as i amaçla ve mezhep te n liğ i nedeniyle
ikiye
bölünerek ve guruplaşarak birbirlerine saldırıya geçtiklerinde,ellerinde çeşitli tip ve
madellerde silâhlar bulunduğumun! arın av tüfeği,tabanca,sopalar olduğu,tarafların bari­
katlar kurdukları,bu barikatların başında nöbet tutarak karşıt hücumları püskürtmek ana­
cıyla ateş ettikleri, diğer tarafın ise buna karşılık verdikleri,bun un sonucunda ölümler
meydana geldiği,suç tarihi olan 1 . 6.1980 günü gecesi maktulün babasının evinin ikinci
katının çakış merdivenleri üzerinde yaklaşık saat 21.30 sıralarında arkadaşı ile sohbet
ettiği bir sırada,15-20 metre mesafede bulunan yerden silfihla ateş edildiği,kaldırıldığı
Ankara Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesinde öldüğü,Çorum C.Sacvcılığı*nca ileri sürülereJ
eylemlerine uyan TCY.nın I 49/ 2.,1 7 3 /s o n ., 448. fl68.,6l36 sayılı Yasa'nın değişik 1 3 /l.,
maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle haklarında ek iddianameyle kamu davası
açılmıştır.
Çorum Ağır Ceza Mahkemesi* 10.4.1981 günü, 1981/87-120 sayı ilejaynı
olayın sanıkları hakkında açılan irtibatlı ve ana dava dosyasının görevsizlik kararı ile
sıkıyönetim askeri mahkemesine gönderildiği,bu nedenle bu davanın da aynı yargı yerinde
görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir.
Erzincan Sıkıyönetim Komutanlığı 2 Numaralı Askeri Mahkemesi:22.10«
1981 gününde, I 98I / 4II - 256 sayı ilejaynı davanın diğer sanıkları hakkında açılmış bulunar
davanın Çorum Ağır Ceza Mahkemesince komutanlık görüşü ve mütalaasının alınması için 3.
Ordu Sıkıyönetim Komutanlığına gönderildiği,sıkıyönetim komutanlığının 24 Nisan 1981 güı
1981/4901 sayılı mütalâa yazılarıyla 1402 sayılı Yasa’nın 2301 sayılı yasa ile değişik
13.maddesi vyarınca davaya adli yargı yerinde bakılması gerektiği gerekçesiyle Çorun
Ağır Ceza Mahkemesine iade edildiği ve halen bu davanın Çorun Ağır Ceza Mahkemesinde
derdest bulunduğu,aynı davanın sanıkları olaa ve haklarında ek iddianames ile dava açı­
lan bu kişilerin de aynı yargı yerinde yargılanmaları gerektiği gerekçesiyle görevsizli
kararı vermiştir.
"
/
ESAS NO: I 983/ 64O
- 2»
Böylece,her iki mahkemenin kesinleşen görevsizlik kararları arasında
2247 sayılı Yasa’nın 14 .maddesinde belirlenen olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur»
İMCELİME VE GEREKÇE : Türk Ulusu adına yargı yetkisini kullanan Uyuş­
mazlık Mahkemesi Ceza Bölümü {Servet Tüzün'ün Baş kanlı ğı’nda, İsmail Oğuz,Nevzat Doğan,
Ali Suat Erköç
»Yaşar Çiftçioğlu,Ergun Argon ve Nail îücel’ in katılmaları ile yaçptığı 14*2*
1983 günlü toplantıda,geçici raportör Hâkim Tulez Barutoğlu'nun raporu ile dosyadaki be]
geler okunduktan{toplantıya, Cumhuriyet Başsavcısı yerine katılan Yardımoı Durmuş Ganioğ]
ile Askeri Yargıtay Başsavcısı yerine katılan Yardımcı Yavuz Öğüt’ ün adli yargı yerinin
görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünül­
dü:
Atılı suçlar,tüm yurdu kapsamına alarak 12*9,1980 günü ilân edilen sıkı­
yönetimden önceki üç ayın dışında,29*5*1980 ve devamı günlerde Çorumda işlenmiştir,
İncelen«ı dosya içeriğinde yer alan sanık ve tanık anlatımları olayın
siyasal ve ideolojik amaçlı olduğunu ve bu yönüyle sıkıyönetim ilânına neden olan olay­
lara ilişkin bulunduğunu belirlemeye yetmektedir.
Ancak suçun,1402 sayılı Yasa'nın 1 3 /a maddesinde öngörülen süre dışında
işlendiği ve davanın Çorum toplumsal olayları ile ilişkili olduğu anlaşılmakta ise de
ana dava dosyasının komutanlık mütalaası üzerine Çorum Ağır Ceza Mahkemesince benimsenip
davanın orada görülmekte olması sebebiyle gerek sıkıyönetim komutanının 1402 sayılı yass
nın 13*maddesinin son fıkrasındaki "Sıkıyönetim Askeri Mahkemelerinde görülmesi gereken
bir davayı,adli yargı yerlerine gönderme" hususundaki yetkisini kullanması,gerekse de­
lillerin birlikte değerlendirilmesi bakımından bu dosyanın da aynı yargı yerinde görül­
mesi gerektiği ve bu nedenle Çorum Ağır Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldı­
rılmasına katar verilmesi gerekir,
SONUÇ 1 Anlaşmazlığın niteliğine göre Adli Yargı yerinde çözülmesi ge­
rektiğine,bu nedenle Çorum Ağır Ceza Mahkemesi*nin 10 Nisan 1981 günlü,1981/87-120 sayı­
lı görevsizlik kararının kaldırılmasına,14,2,1983 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
Başkan
Servet Tüzfnv