VAHYE DAYALI DİNLER YAHUDİLİK Yahudiliğin peygamberi Hz. Musa’dır . Bu nedenle Yahudiliğe “Musevilik” de denir. Yahudi ismi, Yakup’un on iki oğlundan biri olan Yuda veya Yahuda’ya nispetle verilmiştir. Yahudiler tanrının varlığına ve birliğine inanırlar. Bu dine göre, tanrı yaratılmamıştır, sonsuzdur, her şeyi bilir ve her şeyi yaratmıştır. Yehova, Yahudilerin Millî tanrısıdır. Yahudilerin kutsal kitabına Eski Ahit (Ahd-i Atik) denir. Buna Yahudiler, Tanah adını verirler. Tanah’ın bir bölümü olan Tevrat ise çoğu zaman Yahudilerin kutsal kitabının tamamı için kullanılır. Yahudiler ibadetlerini havra veya sinagog denilen yerlerde yaparlar. Tevrat’tan bölümler okuyarak ibadet ederler. İbadet sırasında erkekler başlarını “kipa” denilen küçük bir takke ile örterler. Kadınlar ayine katılamazlar. Ancak başları örtülü olarak ayini seyredebilirler. kipa sinagog Sinagoglarda Yahudilerin dinî sembollerinden biri olan yedi kollu şamdan (menora) bulunur. Başka bir sembolleri ise Kral Davut’un mührü kabul edilen, iki üçgenden meydana gelen altı köşeli yıldız (Magen Davit) dir. Yahudilerin önem verdikleri ibadet yerlerinden biri de Hz. Süleyman tarafından Kudüs’te yaptırılan mabettir. Yahudiler, saldırılar sonucu yıkılan bu mabetten geriye kalan batı duvarının Önünde dua ederler. Bu duvara “Ağlama Duvarı” denir. Yahudiler günlük; sabah, öğle ve akşam ibadetlerini evlerinde veya sinagoglarda, haftalık ibadetlerini ise cumartesi günü sadece sinagogda yaparlar. Bu nedenle cumartesi, onların özel ibadet ve tatil günleridir. Mecbur kalmadıkça cumartesi günleri çalışmazlar. Yahudilerin din adamlarına “haham” denir. Yahudilerde, Tanrı, peygamber, kitap, melek, ahiret ve kader inancı vardır. İslam dininde olduğu gibi öldükten sonra iyilerin cennete, kötülerin ise cehenneme gideceğine inanılır. Yahudiler, bugün yoğun olarak İsrail’de yaşamaktadırlar. Ayrıca dünyanın çeşitli bölgelerinde de bu dine mensup kişiler bulunur. HRİSTİYANLIK Allah’ın vahiy yoluyla bildirdiği üç dinden birisidir. Filistin bölgesinde ortaya çıkmıştır. En yaygın olduğu bölge Avrupa’dır. Kuzey Amerika’nın tamamı, Güney Amerika’nın kıyı kesimleri ve Avustralya’nın büyük çoğunluğu Hristiyan nüfustan oluşmaktadır. Bunun dışında Afrika Ve Asya’da da Hristiyan bulunmaktadır. Hristiyanlığın peygamberi Hz. İsa’dır. Hz. İsa Filistin’de Nasıra denilen bir köyde doğmuştur. Annesi Hz. Meryem’dir. Hz. İsa da aynen Hz. Musa gibi İsrailoğullarının soyundandır. Ancak Hz. İsa, Yahudilerin ırka dayalı din anlayışına karşı çıktığı için Yahudi din adamları onu dışlamıştır. Hristiyanlıkta inanç esaslarının temelini teslis oluşturur. Teslis, “üçlü tanrı inancı” demektir. Teslisin unsurları; Baba, Oğul ve Kutsal Ruhtur. Hristiyanlarda; Allah, peygamber, kitap, melek, kader ve öldükten sonra dirilme inancı vardır. Hristiyanlığın kutsal kitabı İncil’dir. Hristiyanların ibadetleri; günlük, haftalık ve yıllık olarak üç bölümden oluşur. Günlük ibadetler sabah akşam, haftalık ibadetler pazar günü, yıllık ibadetler ise dinî bayramlarda yapılır. Hristiyanların ibadet yeri “kilise ve katedral”dir. Din adamları ise papaz, rahip ve rahibedir. Hz. İsa’nın idam edildiğine inandıkları çarmıh (haç) Hristiyanlığın sembolüdür. Kilise Hristiyanlığa göre bütün insanlar günahkâr olarak doğarlar. Bu nedenle bütün bebekler ve Hristiyanlığa girenlerin kutsal su ile yıkanarak günahlarından arındığına inanılır. Buna vaftiz ayini denir. Hristiyanlıkta günah işleyenler günahlarını din adamının önünde itiraf ederler. Din adamı ise kilise adına bu kişilerin günahlarını affeder. Bu yönüyle Hristiyanlıkta din adamlarına büyük ayrıcalıklar tanınmıştır. Hristiyanlıkta tarihi süreç içinde bazı mezhepler oluşmuştur. Katoliklik, Ortodoksluk ve Protestanlık Hristiyanlığın önemli mezheplerindendir. İSLAM Allah tarafından Hz. Muhammed aracılığıyla insanlara gönderilmiş son ilahî dindir. Miladi VII. Yüzyılın başlarında Arabistan’da ortaya çıkan İslam dini buradan bütün dünyaya yayılmıştır. İslam dininin, başta ülkemiz olmak üzere, Ortadoğu’da, Afrika’da, Asya’da, Avrupa’nın bazı kesimlerinde ve dünyanın diğer bölgelerinde mensubu bulunmaktadır. İslam dininin temel inanç esası, Allah’ın varlığına ve birliğine (tevhide) inanmaktır. Bunun yanı sıra Allah’ın gönderdiği bütün ilahî kitaplara ve peygamberlere, ahiret gününe, meleklere, kadere inanmak da İslam’ın inanç esaslarındandır. İslam dininde, namaz kılmak, oruç tutmak, zekât vermek ve hacca gitmek temel ibadetlerdir. İslam dini, inanç ve ibadetlerin yanı sıra ahlaka da büyük önem vermiştir. İslamiyetin kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim’dir. Kur’an-ı Kerim 610 yılının ramazan ayında, Kadir Gecesi’nde indirilmeye başlanmış, 23 yıl içerisinde tamamlanmıştır. Kur’an ayetleri ilk indirildiği Günden itibaren ezberlenerek ve yazılarak korunmuştur. Kur’an-ı Kerim’de inanç esasları, ibadetler ve sosyal ilişkilere yönelik bilgiler ile insanları iyiye, güzele yönelten ahlaki öğütler bulunur.