ekonomi

İ
M
O
N
O
K
E
Rİ
G
E
L
E
G
R
ÖSTE
017
OCAK 2
Ekonomi Göstergeleri Bülteni
2017-01
www.bebka.org.tr
Aralık ayında TÜFE’de
Türkiye geneli yıllık
enflasyon %8,53, TR41
Bölgesi’nde ise %8,80
olarak gerçekleşti
Rİ
ELE
G
R
E
T
S
N GÖ
O
Y
S
A
L
F
EN
ÂÂ TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE)
TR41
12%
10%
8%
9,28 9,97
8,81
9,58
9,24
9,2
8,0
8,78
6%
Türkiye
7,46
7,57
8,56
8,36
7,0
7,64
8,79
8,5
6,57 6,58
7,66
7,28
7,16
7,0
8,8
8,53
6,79 7,06
4%
Aralık 16
Kasım 16
Ekim 16
Eylül 16
Ağustos 16
Temmuz 16
Haziran 16
Mayıs 16
Nisan 16
Mart 16
Şubat 16
Ocak 16
Aralık 15
2%
0%
2016 yılı Aralık ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi bir önceki aya
göre ülke genelinde %1,64, TR41 Bölgesi’nde ise %1,66 artış yaşamıştır.
Ülke geneli yıllık en fazla artış %31,59 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda
gerçekleşti. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ulaştırma %12,36, çeşitli mal
ve hizmetler %11,08, sağlık %9,73, eğitim %9,47 ile artışın yüksek olduğu diğer
ana harcama gruplarıdır.
Aylık en fazla düşüş gösteren grup %2,55 ile giyim
ve ayakkabı oldu. Ana harcama grupları itibariyle
2016 yılı Aralık ayında endekste düşüş gösteren bir
diğer grup ise %0,14 ile haberleşme oldu.
Aylık en yüksek artış %7,33 ile alkollü içecekler ve
tütün grubunda oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2016 yılı Aralık ayında endekste yer alan gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde %3,29, ulaştırmada
%1,97, eğlence ve kültürde %1,42 ve ev eşyasında
%1,28 artış gerçekleşti.
Aylık en yüksek artış %2,38 ile TRC2’de (Şanlıurfa,
Diyarbakır) oldu. İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması
(İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %10,09 ile
TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) bölgesinde ve on
iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %9,31 ile
TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde gerçekleşti.
ÂÂ TÜFE ANA HARCAMA GRUPLARI
TR41
TR41 Bölgesi’nde ana
harcama gruplarında bir
önceki yılın aynı ayına göre en
yüksek artış %31,49 ile alkollü
içecekler ve tütün grubunda
gerçekleşti
Türkiye
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
Çeşitli Mal ve Hizmetler
Lokanta ve Oteller
Eğitim
Eğlence ve Kültür
Haberleşme
Ulaştırma
Sağlık
Mobilya, Ev Aletleri ve
Ev Bakım Hizmetleri
Konut, Su, Elektrik,
Gaz ve Diğer Yakıtlar
Giyim ve Ayakkabı
Alkollü İçecekler
ve Tütün
Gıda ve Alkolsüz
İçecekler
0%
TR41 Bölgesi’nde endekste yer alan diğer gruplardan
ulaştırmada %11,19,çeşitli mal ve hizmetler grubunda
%11,21, lokanta ve oteller grubunda %10,87, sağlıkta
%10,14, eğitimde %9,10, eğlence ve kültürde %6,49, gıda
ve alkolsüz içeceklerde %6,30, ev eşyasında %6,18, konut,
su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda %6,11, giyim ve
ayakkabıda %3,28, haberleşmede % 3,00, artış yaşandı.
Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
3
Rİ
RGELE
E
T
S
Ö
G
ON
ENFLASY
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi
aylık %2,98 arttı
ÂÂ Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi
Aralık 2016
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2016 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %2,98, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,94, bir önceki yılın aynı
ayına göre %9,94 ve on iki aylık ortalamalara göre %4,30 artış gösterdi.
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ve Değişim Oranları (2003=100), Aralık 2016
AYLIK
DEĞIŞIM
(%)
2,98
-0,25
3,26
1,35
0,54
SEKTÖRLER
(NACE REV.2)
ENDEKS
Yİ-ÜFE
B-Madencilik ve Taşocakçılığı
C-İmalat Sanayi
D-Elektrik, Gaz
E-Su temini
274,09
359,32
276,42
208,55
272,55
ÖNCEKI YILIN
ARALIK AYINA
GÖRE DEĞIŞIM (%)
9,94
8,01
12,07
-11,79
7,21
ÖNCEKI YILIN
ON İKI AYLIK
AYNI AYINA GÖRE ORTALAMALARA
DEĞIŞIM (%)
GÖRE DEĞIŞIM (%)
9,94
4,30
8,01
1,98
12,07
5,57
-11,79
-8,56
7,21
8,35
ANA SANAYI
GRUPLARI
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Ana Sanayi Grupları ve Değişim Oranları (2003=100), Aralık2016
Yurt İçi ÜFE
Ara malı
Dayanıklı Tüketim Malı
Dayanıksız Tüketim Malı
Enerji
Sermaye Malı
274,09
283,38
205,67
249,59
332,92
235,92
2,98
4,05
0,15
1,35
5,06
2,11
2016
6%
4%
6,5
5,9
5,6
4,5
3,3
6,7
6,2
9,9
6,9
5,7
4,8
3,8
3,1
2,9
3,2
3,4
4
5,2
3
3,4
Ana sanayi gruplarında aylık en fazla
artış enerji mallarında gerçekleşti.
2,8
1,8
2%
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2016 yılı
Aralık ayında aylık en fazla artış enerji mallarında
ve yıllık en fazla artış ara mallarında gerçekleşti.
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
0%
Ocak
4,30
5,65
11,46
4,33
-5,82
7,78
Bir önceki aya göre en fazla artış; %17,58 ile kok ve rafine petrol
ürünleri, %8,63 ile ana metaller ve %3,96 ile metal cevherleri alt
sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz %6,01,
tütün ürünleri %2,52, ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) %0,34
ile bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu.
6,4
5,7
9,94
13,83
11,75
6,41
4,53
9,32
Aylık en fazla artış kok ve rafine petrol
ürünlerinde gerçekleşti.
2015
10%
8%
9,94
13,83
11,75
6,41
4,53
9,32
Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
4
Rİ
RGELE
E
T
S
Ö
G
İHRACAT
ÂÂ İHRACAT (ABD DOLARI, Kanuni Merkez Bazında)
ARALIK 2016
OCAK-ARALIK 2016
OCAK -ARALIK 2015
ARTIŞ-AZALIŞ
1.165.103.000 $
12.959.784.000 $
11.647.893.000 $
1.311.891.000 $
Eskişehir
77.517.000 $
855.903.000 $
844.777.000 $
11.126.000 $
Bilecik
7.293.000 $
94.950.000 $
122.995.000 $
-28.045.000 $
Bursa
Not: Rakamlar yuvarlamaya tabi tutulmuştur
receli olarak Bursa ve Eskişehir illerine göre daha az ihracata sahip olan
Bilecik’te ise, 2016 yılının Aralık ayında ihracat 7 milyon dolar dolaylarında bir değere sahip olmuştur. 2015 yılı ile kıyaslandığında, Bilecik’te
Ocak-Aralık döneminde 28 milyon doları aşan bir azalış yaşandığı ortaya çıkmaktadır.
TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2016 yılı Aralık ayında 1 milyar doları
aşan bir ihracat gerçekleştirilmiştir. 2015 yılı ile kıyaslandığında 2016
yılında aynı dönemde Bursa’dan yapılan toplam ihracatta 1 milyar doların üzerinde bir artış yaşanmıştır. Yine ilgili dönem kıyaslandığında,
Eskişehir ihracatında da 11 milyon doları aşan bir artış yaşanmıştır. Gö-
ÂÂ BURSA
ÂÂ ESKİŞEHİR
Milyon Dolar
Milyon Dolar
Milyon Dolar
1400
85
1200
80
1000
75
800
ÂÂ BİLECİK
16
14
12
70
10
600
65
8
400
60
6
55
4
50
Aralık 15
Ocak 16
Şubat 16
Mart 16
Nisan 16
Mayıs 16
Haziran 16
Temmuz 16
Ağustos 16
Eylül 16
Ekim 16
Kasım 16
Aralık 16
Aralık 15
Ocak 16
Şubat 16
Mart 16
Nisan 16
Mayıs 16
Haziran 16
Temmuz 16
Ağustos 16
Eylül 16
Ekim 16
Kasım 16
Aralık 16
0
Aralık 15
Ocak 16
Şubat 16
Mart 16
Nisan 16
Mayıs 16
Haziran 16
Temmuz 16
Ağustos 16
Eylül 16
Ekim 16
Kasım 16
Aralık 16
200
Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
5
2016 yılı Ocak - Aralık
döneminde TR41 Bölgesi’nde
en fazla ihracat yapılan 5 ülke
arasında Almanya, İtalya ve
Fransa önde gelmektedir.
Rİ
RGELE
E
T
S
Ö
G
İHRACAT
ÂÂ ÜLKELER BAZINDA İHRACAT
ÂÂ BURSA
OCAK - ARALIK 2016
OCAK - ARALIK 2015
Almanya
1.980.393.000 $
Almanya
1.835.824.000 $
İtalya
1.818.332.000 $
Fransa
1.252.301.000 $
Fransa
1.409.770.000 $
İtalya
1.131.739.000 $
İspanya
765.021.000 $
ABD
815.262.000 $
ABD
751.489.000 $
Birleşik Krallık
742.388.000 $
ÂÂ ESKİŞEHİR
OCAK - ARALIK 2016
ABD
Almanya
OCAK - ARALIK 2015
269.811.000 $
ABD
91.102.000 $
255.683.000 $
Almanya
93.193.000 $
Fransa
72.309.000 $
Fransa
77.910.000 $
Avusturya
37.910.000 $
Avusturya
33.055.000 $
Romanya
30.237.000 $
Romanya
30.562.000 $
ÂÂ BİLECİK
OCAK - ARALIK 2016
OCAK - ARALIK 2015
Birleşik Krallık
11.077.000 $
İspanya
13.772.000 $
Çin
10.612.000 $
Brezilya
12.324.000 $
Romanya
7.530.000 $
İsveç
9.157.000 $
İtalya
5.847.000 $
Çin
7.893.000 $
Filipinler
5.631.000 $
İtalya
6.733.000 $
Bu dönemde, bir önceki yıla göre Bursa ilinden Almanya, İtalya ve
Fransa’ya yapılan ihracat miktarlarında artışlar yaşanırken Birleşik
Krallık’a ihracat azalmıştır. Eskişehir ilinde de 2016 yılının Ocak-Aralık
döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre ABD ve Avusturya’ya
ihracatın kısmen de olsa arttığı görülmektedir. Bilecik ilinin ihracat rakamları incelendiğinde özellikle İspanya’ya olan ihracatta önemli bir
azalış yaşandığı ve Birleşik Krallık’a olan ihracatın önemli derecede
arttığı ortaya çıkmaktadır.
Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
6
Rİ
GELE
R
E
T
S
Ö
G
İHRACAT
Sanayi
12.243.912.498 $
ÂÂ 2016 OCAK - ARALIK DÖNEMİ
Tarım, Hayvancılık ve
Ormancılık
ÂÂ BURSA
615.732.848 $
Madencilik
Bursa’dan yapılan ihracatın
%94’ünü sanayi sektörü
oluşturmaktadır.
100.138.284 $
TOPLAM
12.959.783.630 $
Tarım, hayvancılık ve ormancılık ürünleri ihracatı toplam
ihracatın %5 dolayındadır. Madencilik sektöründen yapılan
ihracat ise %1 düzeyinde pay almaktadır.
Sanayi
731.068.799 $
ÂÂ ESKİŞEHİR
Tarım, Hayvancılık ve
Ormancılık
60.599.502 $
Sanayi sektörü Eskişehir’de
toplam ihracatın %85’ini
oluşturmaktadır.
Madencilik
64.234.563 $
Tarım, hayvancılık ve ormancılık sektöründe bu oran
%7 olarak gerçekleşmiş iken madencilik sektörüne ait
olan ihracat da toplam ihracatın %8’i dolaylarındadır.
TOPLAM
855.902.864 $
Sanayi
60.709.278 $
ÂÂ BİLECİK
Tarım, Hayvancılık ve
Ormancılık
%64’lük pay ile sanayi
sektörü Bilecik ilinde ön
plana çıkmaktadır.
13.827.617 $
Madencilik
20.412.904 $
Bilecik ilinde %64’lük ihracat payına sahip olan
sanayi sektörünü %21 ile madencilik sektörü
takip etmektedir. Tarım, hayvancılık ve ormancılık
sektöründen bu dönemde yapılan ihracatın toplam
ihracat içindeki payı da %15 dolaylarındadır.
TOPLAM
94.949.799 $
Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
7
ERİ
L
K
İ
T
S
İ
T
TA
CARET İS
DIŞ Tİ
Dış Ticaret, OCAK-KASIM 2016
Milyon $
190.000
180.000
170.000
160.000
150.000
140.000
130.000
120.000
110.000
100.000
90.000
80.000
70.000
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
189.242
132.088
180.196
129.793
2016
2015
İhracat
İthalat
İhracat %9,7, ithalat %6 arttı
Dış ticaret açığı %4,1 azaldı
Dış Ticaret, KASIM
25.000
Milyon $
Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2016 yılı Kasım ayında, 2015 yılının
aynı ayına göre %9,7 artarak 12 milyar 817 milyon
dolar, ithalat %6 artarak 16 milyar 931 milyon dolar
olarak gerçekleşti. Kasım ayında dış ticaret açığı %4,1
azalarak 4 milyar 113 milyon dolara düştü. İhracatın
ithalatı karşılama oranı 2015 Kasım ayında %73,1 iken,
2016 Kasım ayında %75,7’ye yükseldi.
20.000
15.000
10.000
15.973
11.682
16.931
12.817
2016
5.000
0
2015
İhracat
İthalat
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat %0,9 azaldı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Kasım
ayında bir önceki aya göre ihracat %0,9, ithalat %4,6 azaldı. Takvim
etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2016 yılı Kasım ayında önceki
yılın aynı ayına göre ihracat %6,7, ithalat %2,4 arttı.
AYLARA GÖRE DIŞ TICARET, KASIM 2016 (MILYON $)
İHRACAT (FOB)
İTHALAT (CIF)
AYLAR
YIL
DEĞER DEĞIŞIM (%)
DEĞER
DEĞIŞIM (%)
2015
132.088
189.242
OcakKasım
2016
129.793
-1,7
180.196
-4,8
2015
11.682
15.973
Kasım
2016
12.817
9,7
16.931
6,0
DIŞ TICARET DENGESI
DEĞER
DEĞIŞIM (%)
-57.154
-50.403
-11,8
-4.291
-4.113
-4,1
İHRACATIN İTHALATI
KARŞILAMA ORANI
69,8
72,0
73,1
75,7
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
8
ERİ
L
K
İ
T
S
İ
T
TA
CARET İS
DIŞ Tİ
ÂÂ İthalatta ilk
ÂÂ En fazla ihracat
yapılan ülke
Almanya oldu
ÂÂ Avrupa Birliği’ne
ihracat %6,6 arttı
Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki
sırayı Çin aldı
Çin’den yapılan ithalat, 2016 yılı
Kasım ayında 2 milyar 1 milyon
payı 2015 Kasım ayında %48 iken, 2016
Almanya’ya yapılan ihracat 2016 Kasım
Kasım ayında %46,7 oldu. AB’ye yapı-
ayında 1 milyar 239 milyon dolar olurken,
lan ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre
bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (874 milyon
%6,6 artarak 5 milyar 982 milyon dolar
dolar), BAE (833 milyon dolar) ve Irak
Rusya (1 milyar 294 milyon dolar)
olarak gerçekleşti.
(796 milyon dolar) takip etti.
ve İtalya (878 milyon dolar) izledi.
dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1 milyar 822 milyon dolar),
ÂÂ Yüksek teknolojili ürünlerin
imalat sanayi ihracatı
içindeki payı %3,7 oldu
ÂÂ Yüksek teknolojili ürünlerin
imalat sanayi ithalatı
içindeki payı %16,8 oldu
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması
içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Kasım ayında
ISIC Rev.3’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı
%92,1’dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı
içindeki payı %3,7, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %33,9’dur.
İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı
%82,9’dur. Yüksek teknoloji ürünlerinin 2016 Kasım ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki
payı %16,8, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise
%46,5’dir.
Teknoloji Yoğunluğuna Göre Dış Ticaret, Kasım 2016 (Milyon ABD $)
KASIM
2015
OCAK-KASIM
2016
Toplam
Yüksek teknolojili ürünler
Orta yüksek teknolojili ürünler
Orta düşük teknolojili ürünler
Düşük teknolojili ürünler
DEĞER
10.800
491
3.658
2.669
3.983
%
100,0
4,5
33,9
24,7
36,9
DEĞER
11.804
432
4.003
3.322
4.048
Toplam
Yüksek teknolojili ürünler
Orta yüksek teknolojili ürünler
Orta düşük teknolojili ürünler
Düşük teknolojili ürünler
DEĞER
12.986
2.186
5.888
3.200
1.712
%
100,0
16,8
45,3
24,6
13,2
DEĞER
14.039
2.362
6.528
3.459
1.691
2015
İHRACAT (FOB)
%
DEĞER
%
100,0
123.615
100,0
3,7
4.422
3,6
33,9
38.845
31,4
28,1
37.152
30,1
34,3
43.196
34,9
İTHALAT (CIF)
%
DEĞER
%
100,0
152.179
100,0
16,8
23.821
15,7
46,5
67.246
44,2
24,6
40.657
26,7
12,0
20.455
13,4
Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.
Teknoloji yoğunluğuna göre ürün grupları sınıflaması OECD
tarafından ISIC Rev.3 sınıflaması baz alınarak hazırlanmıştır.
2016
DEĞER
121.843
4.213
40.038
34.769
42.823
%
100,0
3,5
32,9
28,5
35,2
DEĞER
151.970
25.817
68.541
38.256
19.356
%
100,0
17,0
45,1
25,2
12,7
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
9
LERİ
S
K
E
D
N
ARET E
DIŞ TİC
ÂÂ Dış Ticaret Endeksleri,
(2010=100), Kasım 2016
İhracat birim değer endeksi Kasım ayında bir önceki
yılın aynı ayına göre %0,6 azaldı. Endeks bir önceki
yılın aynı ayına göre, ‘’gıda, içecek ve tütün’’de %6,2
ve ‘’imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi’’nde
%1,4 azalırken, ‘’ham maddeler’’de (yakıt hariç)
%4,7 ve ‘’yakıtlar’’da %5,7 arttı. İthalat birim değer
endeksi Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre
%3,3 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre,
‘’gıda, içecek ve tütün’’de %2,5, ‘’ham maddeler’’de
(yakıt hariç) %1, ‘’yakıtlar’’da %13,9 ve ‘’imalat (gıda,
içecek, tütün hariç) sanayi’nde %1,4 azaldı.
İhracat birim değer endeksi %0,6 azaldı
İthalat birim değer endeksi %3,3 azaldı
İhracat Miktar Endeksi
Dış Ticaret Miktar Endeksleri (2010=100), Kasım 2016
İthalat Miktar Endeksi
160
149
150
135,3
130 127,7
128,9 128,3
120
110
111,8
134,2
128,4 130,3
129
124,6
121,7
127,6
134,2
143
136,3 137,5 145,9
135,4
130
126,2
129,8
111,9
111,1
116,2 114,9
134,2
134,5
126,6
121
118,5
115
128,8
146,4 147,6
142,5
139,9
140
150,7
147,4
144,5
132,9
123,9
126,6
119,9
114,6
111,8
100
Kasım 16
Ekim 16
Eylül 16
Ağustos 16
Temmuz 16
Haziran 16
Mayıs 16
Nisan 16
Mart 16
Şubat 16
Ocak 16
Aralık 15
Kasım 15
Ekim 15
Eylül 15
Ağustos 15
Temmuz 15
Haziran 15
Mayıs 15
Nisan 15
Mart 15
Şubat 15
Ocak 15
90
İhracat miktar endeksi %10,1 arttı
İthalat miktar endeksi %9,6 arttı
İhracat miktar endeksi Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %10,1
arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ‘’gıda, içecek ve tütün’’de
%6,5, ‘’ham maddeler’’de (yakıt hariç) %29,1 ve ‘’imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi’’nde %7,7 artarken, ‘’yakıtlar’’da %36,4 azaldı.
İthalat miktar endeksi Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %9,6
arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ‘’gıda, içecek ve tütün’’de
%9,6, ‘’ham maddeler’’de (yakıt hariç) %12, ‘’yakıtlar’’da %6,6 ve ‘’imalat
(gıda, içecek, tütün hariç) sanayi’’nde %8,2 arttı.
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
10
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2017
ERİ
L
S
K
E
D
RET EN
DIŞ TİCA
ÂÂ Mevsim ve takvim
etkilerinden
arındırılmış ihracat
miktar endeksi
%0,8 arttı
ÂÂ Mevsim ve takvim
etkilerinden
arındırılmış ithalat
miktar endeksi
%2,4 azaldı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış
seriye göre; 2016 Ekim ayında 136,9 olan
ihracat miktar endeksi %0,8 artarak, 2016
Kasım ayında 138,1 oldu. Takvim etkilerinden
arındırılmış seriye göre ise; 2015 Kasım ayında 134,6 olan ihracat miktar endeksi %6,5
artarak, 2016 Kasım ayında 143,4 oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Ekim ayında
131,8 olan ithalat miktar endeksi %2,4
azalarak, 2016 Kasım ayında 128,7 oldu.
Takvim etkilerinden arındırılmış seriye
göre ise; 2015 Kasım ayında 121,1 olan
ithalat miktar endeksi %7,4 artarak,
2016 Kasım ayında 130,1 oldu.
ÂÂ Dış ticaret
haddi 2016 yılı
Kasım ayında
110,9 olarak
gerçekleşti
İhracat birim değer endeksinin
ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2015 yılı
Kasım ayında 107,9 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 2016 yılı
Kasım ayında 110,9 oldu.
Dış ticaret miktar endeksleri (2010=100), Kasım 2016
İHRACAT
ENDEKS
2015 Kasım
Genel
Gıda, içecek ve tütün
Hammaddeler
Yakıtlar
İmalat (Gıda, içecek ve tütün hariç)
SITC'de başka yerde
sınıflandırılmayan mallar
Genel
Gıda, içecek ve tütün
Hammaddeler
Yakıtlar
İmalat (Gıda, içecek ve tütün hariç)
SITC'de başka yerde
sınıflandırılmayan mallar
2016 Kasım
İTHALAT
ENDEKS
DEĞIŞIM (%)
2016 Kasım/
2015 Kasım
2015 Kasım
BİRİM DEĞER ENDEKSLERİ
-0,6
85,2
-6,2
93,9
4,7
78,7
5,7
63,3
-1,4
95,0
DEĞIŞIM (%)
2016 Kasım
2016 Kasım/
2015 Kasım
82,4
91,6
77,9
54,6
93,7
-3,3
-2,5
-1,0
-13,9
-1,4
91,6
20,4
91,9
105,9
92,9
60,2
92,3
91,4
99,2
97,3
63,7
91,0
93,7
108,1
15,4
134,0
153,5
114,8
171,9
131,5
147,6
163,4
148,2
109,4
141,6
MIKTAR ENDEKSLERI
10,1
121,2
6,5
163,9
29,1
104,4
-36,4
129,6
7,7
116,5
132,9
179,6
116,9
138,2
126,0
9,6
9,6
12,0
6,6
8,2
72,0
325,0
351,3
231,3
65,7
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
11
76,1
139,6
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2017
ERİ
L
S
K
E
D
VEN EN
L GÜ
E
R
Ö
T
K
SE
ÂÂ Ocak 2017
Hizmet Sektörü Güven Endeksi
Perakende Sektörü Güven Endeksi
İnşaat Sektörü Güven Endeksi
120
110
100
90
80
70
Hizmet sektörü güven endeksi 87,5 oldu
Aralık 17
Kasım 17
Ekim 17
Eylül 17
Ağustos 17
Temmuz 17
Haziran 17
Mayıs 17
Nisan 17
Mart 17
Şubat 17
Ocak 17
Aralık 16
Kasım 16
Ekim 16
Eylül 16
Ağustos 16
Temmuz 16
Haziran 16
Mayıs 16
Nisan 16
Mart 16
Şubat 16
Ocak 16
60
Mevsim Etkilerinden Arındırılmış
Sektörel Güven Endeksleri, Alt Kalemleri
ve Değişim Oranları, Ocak 2017
Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi 2016
Aralık ayında 93,3 iken, 2017 Ocak ayında %6,2 oranında azalarak 87,5
değerine düştü. Hizmet sektörü güven endeksindeki bu azalış; son üç aylık
dönemde “iş durumunun” iyileştiğini, “hizmetlere olan talebin” arttığını
değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde “hizmetlere olan talebin”
artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı.
Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep
ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %2,6, %3 ve %11,7
azaldı.
2016
12
93,3
85,8
2017
01
87,5
83,6
BIR ÖNCEKI
AYA GÖRE
DEĞIŞIM (%)
2016 2017
12
01
-3,5 -6,2
-4,0 -2,6
85,6
83,0
-4,6
-3,0
108,7
95,9
-2,3
-11,7
96,1
95,9
0,1
-0,2
91,4
87,4
5,4
-4,3
100,1
103,5
0,4
3,5
96,9
96,9
-4,7
-0,1
76,1
74,8
0,5
-1,7
60,2
63,8
-4,3
6,0
92,1
85,9
4,0
-6,8
ENDEKS
Perakende ticaret sektörü güven endeksi 95,9 oldu
Hizmet Sektörü Güven Endeksi
İş durumu (son 3 aylık dönemde)
Hizmetlere olan talep
(son 3 aylık dönemde)
Hizmetlere olan talep beklentisi
(gelecek 3 aylık dönemde)
Perakende Ticaret Sektörü
Güven Endeksi
İş hacmi-satışlar (son
3 aylık dönemde)
Mevcut mal stok seviyesi (*)
İş hacmi-satışlar beklentisi
(gelecek 3 aylık dönemde)
İnşaat Sektörü Güven Endeksi
Alınan kayıtlı siparişlerin
mevcut düzeyi
Toplam çalışan sayısı beklentisi
(gelecek 3 aylık dönemde)
Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi
2017 Ocak ayında %0,2 oranında azalarak 95,9 değerine düştü. Perakende
ticaret sektörü güven endeksindeki bu düşüş; son üç aylık dönemde “iş
hacmi-satışların” arttığını değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde
“iş hacmi-satışların” artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının
azalmasından kaynaklandı. “Mevcut mal stok seviyesinin” mevsim
normallerinin altında olduğunu değerlendiren girişim yöneticisi sayısı ise
arttı. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmi-satışlar
ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri sırasıyla %4,3 ve %0,1 azalırken,
mevcut mal stok seviyesi endeksi %3,5 arttı.
İnşaat sektörü güven endeksi 74,8 oldu
Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki
ayda 76,1 iken, 2017 Ocak ayında %1,7 oranında azalarak 74,8 değerine
düştü. İnşaat sektörü güven endeksindeki bu azalış; gelecek üç aylık
dönemde “toplam çalışan sayısında” artış bekleyen girişim yöneticisi
sayısının azalmasından kaynaklandı. “Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut
düzeyini” mevsim normalinin üzerinde değerlendiren girişim yöneticisi
sayısı ise arttı. İnşaat sektöründe bir önceki aya göre; toplam çalışan sayısı
beklentisi endeksi %6.8 azalırken, alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi
endeksi %6 arttı.
(*) Mevcut mal stok seviyesi yayılma endeksinin artışı stok azalışını, azalışı ise stok artışını göstermektedir.
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
12
İ
TÜKETİC
İ
DEKS
N
E
N
E
V
GÜ
Tüketici güven endeksi 66,9
oldu
ÂÂ Ocak 2017
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici
güven endeksi, 2017 Ocak ayında bir önceki aya göre %5,6 oranında arttı;
2016 Aralık ayında 63,4 olan endeks değeri 2017 Ocak ayında 66,9 oldu.
2016
2017
Hanenin maddi durum beklentisi
87,9 oldu
90
85
80
75
74,4
71,6
70
65
66,6
67
68,5
68,8
69,4
74,3
74
68,9
67
63,4
66,9
55
Aylar
60
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi
bir önceki aya göre %2,9 oranında artarak 2017 Ocak ayında 87,9 oldu. Bu artış,
gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi
durum beklentisinde iyileşme olduğunu
göstermektedir.
12
Tüketici Güven Endeksi, Alt Kalemleri
ve Değişim Oranları, Ocak 2017
Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 88,6 oldu
Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 2016 Aralık ayında 86
iken, 2017 Ocak ayında %3 oranında artarak 88,6 oldu. Bu artış,
gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi
olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki
aya göre arttığını göstermektedir.
2016
12
2017
01
BIR ÖNCEKI AYA GÖRE
DEĞIŞIM ORANI (%)
2016
2017
12
01
63,4
66,9
-8,0
5,6
85,4
87,9
-4,1
2,9
86,0
88,6
-9,5
3,0
65,4
68,9
-8,3
5,4
16,7
22,4
-17,9
34,0
ENDEKS
Tüketici Güven
Endeksi (*)
Hanenin maddi
durum beklentisi
Genel ekonomik
durum beklentisi
İşsiz sayısı
beklentisi (**)
Tasarruf etme
ihtimali
İşsiz sayısı beklentisi endeksi 68,9 oldu
İşsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %5,4 oranında
artarak, 2017 Ocak ayında 68,9 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık
dönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin artmasından
kaynaklandı.
Tasarruf etme ihtimali endeksi 22,4 oldu
Tasarruf etme ihtimali endeksi %34 oranında arttı. 2016 Aralık
ayında 16,7 olan endeks, 2017 Ocak ayında 22,4 değerine yükseldi.
Bu artış, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme
ihtimallerinin bir önceki aya göre arttığını göstermektedir.
(*) Sorgulamalar gelecek 12 aylık dönem için yapılmıştır.
(**) İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması, işsiz sayısı beklentisinde
azalışı, azalması ise işsiz sayısı beklentisinde artışı göstermektedir.
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
13
KSİ
NDE
E
M
İ
T
E
ÜR
SANAYİ
Sanayi üretimi bir önceki aya
göre aynı kaldı
ÂÂ Kasım 2016
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri
(2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Kasım ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %0,3 ve imalat
sanayi sektörü endeksi %0,2 azalırken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,5 arttı.
Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel
yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Kasım ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %1,8, imalat sanayi
sektörü endeksi %2,1 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve
dağıtımı sektörü endeksi %7,8 arttı.
Sanayi üretimi bir önceki yılın
aynı ayına göre %2,7 arttı
Sanayi Üretim Endeksi ve Değişim Oranları (2010=100), Kasım 2016
MEVSIM VE TAKVIM
ETKISINDEN ARINDIRILMIŞ
ARINDIRILMAMIŞ TAKVIM ETKISINDEN ARINDIRILMIŞ
Sektör
Endeks
Endeks
Yıllık Değişim (%)
Endeks
Aylık Değişim (%)
Toplam Sanayi
136,1
133,3
2,7
128,1
0,0
Madencilik ve Taşocakçılığı
113,3
112,0
1,8
108,2
-0,3
İmalat Sanayi
138,8
135,7
2,1
128,9
-0,2
Elektrik, Gaz, Buhar ve
İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı
129,4
128,4
7,8
133,0
1,5
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi
Üretim Endeksi (2010=100), Kasım 2016
2016
130
127,6
128,4
122,1
126,2
124,8
128,6
122,5
120
123,2
125
2016
2015
128
126,6
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim
Endeksi (2010=100), Kasım 2016
126,6
126,6
126,8
130
122,9
127,7
120
118,3
116,1
110
110
Aylar
100
124,6 125,3
124,2
126,5
117,7
130,4
129,9
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
100
12
122,9
2015
134
132,9
131,5 129,7
124,4
110,1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
14
EKSİ
D
N
E
M
İ
ÜRET
İ
Y
A
N
LERİ
A
K
İ
S
T
S
İ
T
A
T İST
E
K
R
İ
Ş
E
V
En yüksek artış dayanıklı
tüketim malında gerçekleşti
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında
(MIGs), 2016 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %2,6
ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti.
Ana Sanayi Gruplarına Göre Endeks ve Değişim Oranları (2010=100), Kasım 2016
TAKVIM ETKISINDEN
ARINDIRILMIŞ
Endeks
Yıllık Değişim (%)
133,3
2,7
125,7
-0,3
126,6
0,1
134,8
0,9
123,4
8,0
160,8
7,4
ARINDIRILMAMIŞ
Sektör
Toplam Sanayi
Ara malı imalatı
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı
Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı
Enerji
Sermaye Malı İmalatı
Endeks
136,1
128,2
128,7
138,2
124,1
165,5
MEVSIM VE TAKVIM
ETKISINDEN ARINDIRILMIŞ
Endeks
Aylık Değişim (%)
128,1
0,0
122,0
-0,6
121,7
2,6
123,8
-2,1
125,6
1,3
153,1
2,1
En yüksek artış makine ve ekipmanların
kurulumu ve onarımında gerçekleşti
En yüksek azalış temel eczacılık ürünlerinin imalatında gerçekleşti
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre en yüksek artış
%5,7 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti.
Bu artışı, %5,0 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ve
%3,7 ile ağaç, ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) takip etti.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi alt sektörleri
incelendiğinde, 2016 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre en yüksek
azalış %6,7 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatında ve deri ve ilgili ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu
azalışı, %2,9 ile giyim eşyalarının imalatı takip etti.
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2017
ÂÂ KURULAN VE KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ
Ger. Kişi
Tic. İşl.
Şirket
Kooperatif
Şirket
Kooperatif
Ger. Kişi
Tic. İşl.
Şirket
Kooperatif
Ger. Kişi
Tic. İşl.
Şirket
Kooperatif
Şirket
Kooperatif
Ger. Kişi
Tic. İşl.
TR411
BURSA
TR412
ESKİŞEHİR
TR413
BİLECİK
TOPLAM
Kooperatif
İL ADI
2015 ARALIK (BİR AYLIK)
KURULAN
TASFİYE
KAPANAN
Şirket
NUTS 3
KODU
2016 ARALIK (BİR AYLIK)
KURULAN
TASFİYE
KAPANAN
211
28
5
244
2
1
0
3
96
87
6
189
21
10
2
33
2
0
0
2
53
15
1
69
3
4
1
8
43
38
7
88
230
41
5
276
2
0
0
2
89
87
18
194
33
12
0
45
9
0
0
9
37
8
2
47
12
1
0
13
19
38
7
64
Kaynak: TOBB Kurulan/Kapanan Şirket İstatistikleri, 2017
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
15
?
BİLİYOR
MUYDUNUZ
ÂÂ Osmanlı’nın ilk hastanesi 1394 yılında Bursa
Yıldırım’da yapılan Yıldırım Darüşşifası olduğunu
ÂÂ İlk Osmanlı Şeyhülislamı Şeyh Edebali’nin
türbesinin Bilecik‘te olduğunu
ÂÂ İlk Osmanlı Sarayı’nın Bursa’da yapıldığını
ÂÂ İlk Açıköğretim Fakültesi’nin Eskişehir’de
1982’de kurulduğunu
ÂÂ İlk temyiz mahkemesinin 1923’te Eskişehir’de açıldığını
ÂÂ Bazı Tanımlar
Dış ticaret haddi: İhracat birim değer
rumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus
TÜFE: Halkın en fazla kullanmış olduğu
endeksinin İthalat birim değer endeksine
içindeki oranıdır
mal ve hizmetlerin ortalama fiyat artışıdır
İşsizlik oranı: İş bulamayan nüfusun toplam
Tüketici güven endeksi: Tüketicilerin
işgücüne oranıdır
ekonomideki bekleyişlerini belirleyen bir
bölünmesi ile bulunur
İhracat birim değer endeksi: İhracatın birim
değerlerinde meydana gelen değişimdir
İşveren girişim: Herhangi bir referans yılda
ölçüttür
İstihdam oranı: Çalışan insan sayısının, ça-
en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan giri-
Sanayi üretim endeksi: Sanayi üretiminde
lışabilir yaştaki insan sayısına bölünmesiyle
şimleri ifade eder
meydana gelen artış ya da azalışı ifade eder
İthalat birim değer endeksi: İthalatın birim
ÜFE: Genel olarak üreticilerin girdilerindeki
değerlerinde meydana gelen değişimdir
ortalama fiyat artışıdır
bulunan orandır
İşgücüne katılma oranı: İşgücünün ku-
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
16
NOTLAR
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
17
NOTLAR
BEBKA • Ekonomi Göstergeleri
18
www.bebka.org.tr
Bir Sinerji Grup Markasıdır.
www.bebka.org.tr
Yeni Yalova Yolu 4.Km Buttim İş Merkezi Buttim
Plaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYE
Telefon 0224 211 13 27 • Faks 0224 211 13 29