Slayt 1 - video.eba.gov.tr

MARMARA BÖLGESİ’NİN
BEŞERİ ve FİZİKİ ÖZELLİKLERİ
Adını Marmara Denizi’nden alır. Bölge, yüzölçümü olarak
Türkiye’nin 6. büyük bölgesidir. Bölgenin güneyinde Ege Bölgesi,
güney doğusunda İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Karadeniz
Bölgesi, kuzeybatısında Bulgaristan ve Yunanistan yer alır.
Marmara Denizi, Karadeniz'i Ege Denizi
ve Akdeniz'e bağlayan bir iç denizdir.
Yüzölçümü 11,350 km²'dir.
Marmara Denizi’nde Karadeniz’den Ege
Denizi’ne doğru bir yüzey akıntısı, ters
yönde de bir dip akıntısı vardır.
Marmara bölgesi 4 coğrafi bölümden
oluşmaktadır
KIKLARELİ
YILDIZ DAĞLARI
BÖLÜMÜ
BURSA
GÜNEY MARMARA
BÖLÜMÜ
EDİRNE
ERGENE
BÖLÜMÜ
İSTANBUL
ÇATALCA-KOCAELİ
BÖLÜMÜ
MARMARA BÖLGESİ’NİN
YERŞEKİLLERİ
Marmara Bölgesi’nin yüzey şekilleri sade bir görünüme
sahiptir. Türkiye’de ortalama yükseltinin en az olduğu
bölgedir.
Dağları:
Ortalama yükseltisi en az bölgedir. En yüksek dağı Uludağ’dır (2543 m).
Yıldız Dağları, Koru Dağlar, Işıklar Dağları, Biga Dağları, Samanlı Dağları
diğer dağlarıdır.
Yerşekilleri sade olduğu için ulaşımı da kolaydır.
Yıldız Dağları Türkiye'nin Trakya bölgesinde Kırklareli,
Tekirdağ, İstanbul illerinde ve güneydoğu Bulgaristan'da
bulunan sıradağlardır.
En yüksek noktası Kırklareli ilinde bulunan yaklaşık 1.031
metrelik Mahya Dağı zirvesidir
Samanlı Dağları, Marmara Bölgesi'nde kuzeyde İzmit
Körfezi, güneyde İznik Gölü ve Gemlik Körfezi'yle
sınırlanan yörede yer alır.
Kartepe 1.699 m yüksekliği ile en yüksek tepesidir.
Uludağ; Marmara Bölgesinin en yüksek dağıdır.
2.543 m yüksekliği ile Türkiye'nin en büyük kış ve
doğa sporları merkezidir.
BİGA dağları, Biga yarımadasında K. -D.-G.-B. doğrultusunda,
birbirine koşut olarak uzanan orta yükseklikteki dağ
sıralarının genel adıdır. Kazdağı (1 774 m), yükseltileri
K.-D.'ya doğru giderek azalan Biga dağlarının en yüksek ve
tanınmış olanıdır
YER ŞEKİLLERİ
Yer şekillerinin sade olması sonucunda:
Tarım alanlarının yüzölçüme oranı en fazla olan bölgemizdir.
Ulaşım, sanayi, ticaret, tarım, turizm, gibi ekonomik etkinlikler
gelişmiştir.
Akarsuların hidroelektrik enerji potansiyeli en az olan
bölgemizdir.
Kentleşme oranı en fazla
Tarımda makineleşme yaygın
Tarıma elverişli düzlük alanlar fazladır.
ERGENE OVASI
ADAPAZARI OVASI
BURSA OVASI
OVALARI:Ergene, Bursa, Karacabey, İnegöl, Balıkesir, Gönen,
Adapazarı
PLATOLARI:Çatalca - Kocaeli
GÖNEN
SUSURLUK
Akarsuları :Meriç, Susurluk, Ergene, Gönen ve Sakarya’dır.
Meriç Nehri, kaynağını Bulgaristan’dan alır ve Türkiye Yunanistan
sınırını oluşturarak Ege Denizi’ne dökülür.
Sakarya: En uzun kolu Afyon'un kuzeyindeki Emir dağından
doğar. Porsuk ve Ankara çaylarını alıp Karadeniz'e ulaşır.
Hasan Polatkan ve Gökçekaya barajları bu akarsu üzerinde
kurulmuştur.Delta ovası fazla gelişmemiştir..
Susurluk: Simav çayı adıyla Simav yakınlarından
doğar. Uludağ'dan gelen Nilüfer çayını aldıktan
sonra Marmara Denizi'ne ulaşır.Kemalpaşa,
Kocaçay diğer kollarıdır.
Meriç: Kaynağını Bulgaristan'dan alır. Tunca , Arda,
Ergene kollarıdır. Taşkınlar görülür.Ege Denizi'ne ulaşır
Tektonik Gölleri: İznik, Manyas, Sapanca ve Ulubatlı
Kıyı Seti gölleri:Terkos, Küçük ve Büyük Çekmece Gölleri
KÜÇÜK ÇEKMECE GÖLÜ
BÜYÜK ÇEKMECE GÖLÜ
ULUBAT GÖLÜ
MANYAS GÖLÜ
İZNİK GÖLÜ
AKARSU VE GÖLLERİ
Marmara Bölgesi yüzey şekilleri bakımından sade bir görünüme sahiptir. Ortalama
yükseltisi de azdır. Bu durumun bir sonucu olarak bölge akarsularının,
Hidroelektrik enerji potansiyelleri azdır.
Yatak eğimleri azdır.
Menderesler çizerek akar.
Vadileri baraj yapımına elverişli değildir.
Akarsuların akış hızı azdır.
Akarsulardan daha çok sulama amaçlı yararlanılır.
Kapıdağ Yarımadası bir
Körfezleri :İzmit,
kıyı biriktirme şekli
Gemlik, Bandırma ,
olanKaradeniz
TOMBOLO’dur
‘in Kuzey Marmara kıyıları fazla girintili-çıkıntılı
Falez
Erdek değildir.
ve Saros
KIYILARI:
(Yalıyar) çok vardır. Fakat Güney Marmara kıyıları girintili-çıkıntılıdır.
Körfezleri :İzmit, Gemlik, Erdek ve Saros
YARIMADALARI:Gelibolu,
Biga, Kapıdağ, Armutlu, Çatalca-Kocaeli
SAROZ
İZMİT
ERDEK
BANDIRMA
GEMLİK
ADALARI:Gökçeada, Bozcaada, Marmara Adaları, İmralı, İstanbul Adaları
İstanbul ve Çanakkale Boğazları RİA TİPİ kıyılardır.
Kapıdağ Yarımadası bir kıyı biriktirme şekli olan TOMBOLO’dur.
İZMİT KÖRFEZİ
GEMLİK KÖRFEZİ
BANDIRMA KÖRFEZİ
ERDEK KÖRFEZİ
YARIMADALARI: Gelibolu,
Biga, Kapıdağ, Armutlu,
Çatalca-Kocaeli
İstanbul ve Çanakkale
Boğazları RİA TİPİ kıyılardır
ADALARI: Gökçeada, Bozcaada, Marmara
Adaları, İmralı, İstanbul Adaları
Akarsuların taşıdığı maddeyi, denize ulaştırdığı yerlerde falez
(yalıyar) oluşumu görülmez.
Buna göre, taralı kıyılardan hangisinde falez oluşması beklenmez?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
İKLİMİ
Marmara Bölgesi’nde iklim çeşitliliği fazladır.
Bölgede coğrafi konuma bağlı olarak Akdeniz,
Karadeniz ve Karasal İklim tipleri etkilidir.
Bölgenin Karadeniz kıyılarında Karadeniz İklimi,
Ergene Bölümü’nde Karasal İklim,
Güney Marmara Bölümü’nde ise Akdeniz iklim
özellikleri etkilidir.
Marmara kıyılarında ve güneybatı Marmara’da Akdeniz iklimi etkilidir. Yazlar
sıcak, kışlar ise ılık geçer ancak Karadeniz ikliminin etkisinden dolayı yaz ayları
asıl Akdeniz iklimindeki gibi kurak değildir.
Balkanlar'dan gelen hava kütleleri Marmara Denizi üzerinden geçerken nem
alır. Bu nemi Güney Marmara kıyılarına taşır. Dolayısıyla Güney Marmara'nın
denizel iklime sahip olmasını sağlar.
Güney Marmara'da kışların ılık geçmesi zeytin yetiştirilen alanların
yaygınlaşmasını sağlamış, yazların sıcak ve kurak geçmesi pamuk tarımını
kolaylaştırmıştır.
KARASAL
İKLİM
Trakya'da karasal iklim özellikleri görülür. Yıldız Dağları
Karadeniz'in nemli havasının iç kısımlara girmesini engeller.
Balkanlar üzerinden gelen nemli hava kütlesi, nemini Balkan
Dağları'nda bıraktığından, Trakya'ya nemden yoksun ve kuru
olarak eserler.
Trakya’da Ergene Havzası ve Güney Marmara Bölümü’nün deniz
etkisinden uzak ve yüksek yerlerde görülür
KARADENİZ İKLİMİ
Kocaeli platosunda bozulmuş Karadeniz iklimi görülür. Yazlar
Karadeniz iklimine göre daha sıcak, kışlar daha soğuktur.
Yazlar yağışlı olmakla beraber, maksimum yağış kışın düşer.
Bölgede Karadeniz kıyıları boyunca ormanlar görülür.
Marmara Bölgesi'nde iklimin çeşitli olmasının sonuçları:
Mesken yapımında kullanılan malzeme çeşitlidir.
Bitki örtüsü çeşitlidir.
Tarım ürünleri çeşitlidir.
Toprak tipleri çeşitlidir.
Akarsu rejimleri çeşitlidir.
Marmara Denizi'nin kıyılarında maki toplulukları, Yıldız
Dağları Bölümünde geniş yapraklı ormanlar, Ergene
Havzasında ise antropojen bozkırlar geniş yer kaplar.
Güney Marmara’daki maki bitki örtüsünün üst sınırı Akdeniz
kıyısına göre 200 m’ye kadar alçalmıştır.
BUNUN NEDENİ enlem nedeniyle sıcaklıktaki düşüş ile
balkanlardan etkili olan soğuk hava dalgasıdır.
. Toprak oluşumunda etkili olan en önemli faktörlerden biri de
çözünmeye uğrayan ana kayanın özelliğidir.
Yukarıdaki Türkiye haritasında işaretlenen yerlerdeki
topraklardan hangisinin oluşumunda ana kaya etkili olmamıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
NÜFUS VE YERLEŞME
Marmara Bölgesi, nüfusu en fazla olan bölgedir. 2000 nüfus
sayımında nüfusu 17,4 milyondur.
Trakya'da genellikle yoğunluk fazla değildir. En tenha yerler
Yıldız Dağları'nın Karadeniz'e bakan yamaçlarıdır. Trakya'nın en
sık nüfuslu yeri, verimli tarım topraklarının bulunduğu Ergene
Havzası'dır.
Nüfus yoğunluğu da en fazla olan bölgedir. Çünkü nüfusun fazlalığına
karşılık bölgenin yüz ölçümü fazla geniş değildir. Marmara Bölgesi'nin
nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının üç katına yakındır. Km²’ye 258
kişi düşer .Bu yoğunluğun başlıca nedeni, sanayi kuruluşlarının
çokluğu nedeniyle göçler sonucu bölge nüfusunun artışıdır.
Marmara Bölgesi'nde Anadolu kesimi Avrupa kesimine göre daha sık nüfusludur.
Ülkemizde kentleşme oranının en fazla olduğu bölge burasıdır. Bölgenin en yoğun
nüfuslu ili İstanbul’dur, İstanbul’dan sonra bölgede en yoğun nüfuslu iller, Kocaeli,
Bursa, Sakarya ve Balıkesir'dir, Güney ve Doğu Marmara'daki verimli ovalar da
bölgenin en sık nüfuslu yerlerindendir.
Marmara Bölgesi’nde yer alan Biga ve Gelibolu Yarım Adası’nda nüfus
yoğunluğunun az olmasında,
I. ulaşım yollarına sapa kalmaları
II. yerşekillerinin nispeten engebeli olması
III. denize kıyılarının olması gibi faktörlerden hangileri etkilidir?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
TARIM
Bölgede aynı anda, üç değişik iklim tipinin görülmesi, tarım ürün
çeşidini artırmıştır.
Marmara Bölgesi'nde ekili dikili alanların oranının fazla
olmasına karşın, bölgenin nüfusunun fazla olması diğer
bölgelerden de tarım ürünü almasına neden olur.
Türkiye'de bölge yüzölçümüne göre, ekili - dikili alanın en fazla
olduğu bölge Marmara Bölgesi'dir. Buna yol açan faktör,
arazinin fazla engebeli olmaması, düzlüklerin geniş yer
kaplaması ve makineli tarımın yaygın olmasıdır. Bölgede
tarımın gelişmesinde ulaşım kolaylığı, sulamanın yaygınlığı,
tüketici nüfusun fazla olması rol oynar.
Zeytin :
•Bölgenin özellikle Akdeniz iklimi etkisi altındaki güney
kıyılarında yetiştirilir. Özellikle Gemlik zeytinleri ülkemizin en
kaliteli sofralık zeytinlerini oluşturur.
Pamuk :
•Bölgede yaz yağışlarının azaldığı güney kesimde
özellikle Balıkesir yöresinde yetiştirilir.
Tütün :
• Bölgenin çeşitli yörelerinde üretimi yapılmakla
beraber, kaliteli tütünler Adapazarı ovasında
yetiştirilir.
Ayçiçeği :
•Türkiye'de en yoğun olarak bu bölgede yetiştirilir. Özellikle
Ergene Havzası’nda yoğundur.
Pirinç :
• Ülkemiz pirincinin yarıdan fazlası bu bölgeden
elde edilir. Özellikle Ergene ve Meriç ırmağı
çevresinde yetiştirilmektedir.
Şeker pancarı :
Buğday :
• Şeker fabrikalarının bulunduğu Alpullu, Adapazarı ve
Susurluk çevresinde sulanabilen alanlarda üretilir.
• Bölgenin hemen hemen her tarafında yetiştirilir. Çeşitli
endüstri bitkileri ile (özellikle şekerpancarı) nöbetleşe ekilir
Mısır:
• Özellikle Doğu Marmara (Adapazarı) ve Trakya'da
yetiştirilmektedir.
Fındık:
• Sakarya ve Kocaeli’de yetiştirilir
Meyvecilik:
• Bölgede meyvecilik çok gelişmiştir. Özellikle Bursa
çevresinde çilek, elma , armut, kiraz, şeftali ve kestane
üretimi oldukça fazladır.T ekirdağ’da üzüm yetiştirilir.
Marmara Bölgesi”nde Yetiştirilen Bazı Tarım Ürünlerinin Türkiye
Üretimindeki Payları
Tarımsal ürün
Yüzde (%)
Ayçiçeği
77
Pirinç
58
Zeytin
24
Mısır
15
Şeftali
45
Fındık
15
Türkiye’de tarım alanlarının yüzölçüme oranının en fazla
olduğu bölge Marmara Bölgesi’dir (%30).
Marmara Bölgesi karalar ve denizler arasında geçiş özelliğine
sahiptir. Bu nedenle ülkemizde iklim çeşitliliğinin en fazla
olduğu bölgedir. Marmara Bölgesi'nde iklimin çeşitli olmasının
aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenemez?
A) Tarım ürünlerinin çeşitli olması
B) Bitki örtüsünün çeşitli olması
C) Yeraltı kaynaklarının çeşitli olması
D) Toprak çeşitliliğinin fazla olması
E) Ekonomik faaliyetlerin çeşitliliği
Haritada sınırları belirlenmiş ve numaralarla gösterilmiş
coğrafi bölgelerimizle ilgili bilgilerden yanlış olanı,
aşağıdakilerin hangisidir?
A) I. Bölge'de ulaşım-ticaret-sanayi çok gelişmiştir.
B) II. Bölge'de zeytin-tütün-incir üretiminde ilk sırayı alır.
C) III. Bölge'de kara ve demiryolu ulaşımı çok rahat
yapılabilir.
D) IV. Bölge'de petrol üretimi fazladır.
E) V. Bölge'de pamuk ve buğday üretimi yaygındır.
HAYVANCILIK
Türkiye'de modern çiftlik ve ahır hayvancılığının en
yaygın olduğu bölgedir. Türkiye'nin başlıca ipek
böcekçiliği alanı Marmara Bölgesi'dir.(Bursa, Gemlik,
Bilecik) Ayrıca balıkçılıkta yapılır.
Marmara Bölgesi; besi ve ahır hayvancılığının, kümes
hayvancılığının ve ipek böcekçiliğinin en fazla
yapıldığı bölgedir.
YER ALTI KAYNAKLARI
Mermer
Bor mineralleri
•Bursa, Bilecik ve Marmara adaları
•Susurluk, Bigadiç (Balıkesir)
Volfram
•Uludağ
Doğalgaz
•Hamitabat (Kırklareli)
Linyit
•Çanakkale (Çan)
ENDÜSTRİ
Milli gelirimizin %20’si bu bölgeden karşılanır. Sanayi işçilerimizin yarısı burada çalışır ve
sanayi ürünlerinin 1/3’ü bu bölgeden karşılanır.
Ulaşımını kolay olması,
hammadde teminin kolay olması,
Hinterlandının geniş olması,
işgücünün fazla olması,
tüketici nüfusunun fazla olması
pazarlama kolaylığı gibi sebeplerle sanayisi gelişmiştir.
Türkiye’nin en büyük sanayi kuşağı olan İstanbul-Kocaeli-Adapazarı bu bölgede yer alır.
ENDÜSTRİ
İzmit :
• İpraş rafinerisi,beyaz eşya fabrikası , otomotiv , kağıt ,
boru,petrokimya,ilaç,alüminyum ,makine, cam,gübre, lastik , vagon
Adapazarı :
• Tarım aletleri, vagon, şeker, otomotiv, lastik , dokuma-konfeksiyon
İstanbul :
• Gıda,yünlü ve ipekli dokuma,hazır giyim, lastik, petrol ürünleri, madeni eşya,
elektrikli makineler , otomotiv, ilaç, içki, konserve , süt ürünleri , cam, gemi
yapımı
Bursa :
• Meyve suyu, otomotiv, beyaz eşya , gıda,yünlü ve ipekli dokuma,
konserve , cam
Balıkesir
• Gübre(Bandırma),kağıt,dokuma,gıda,yem, şeker
Gemlik :
• Zeytinyağı, suni ipek,suni gübre
Tekirdağ :
•
Çanakkale :
Edirne
• Rakı ve şarap fabrikası, dokumakonfeksiyon(Çerkezköy), süt ürünleri
•Gıda, konserve ve seramik
• Ayçiçek yağı fabrikası, içki, süt ürünleri
Gölcük (İzmit):
•Tersane
Hereke (İzmit):
•Yünlü dokuma , halı
TURİZM
Marmara Bölgesi tarihi eserleri ve doğal güzellikleri ile
önemli bir turizm potansiyeline sahiptir, İstanbul, Bursa,
Edirne ve Marmara kıyıları önemli turistik
merkezleridir.
İstanbul dünyanın sayılı turistik merkezlerinden biridir.
Bölgede yer alan İstanbul ve Çanakkale Boğazı,
Sultanahmet, Selimiye, Süleymaniye, Eyüp Sultan ve
Fatih camileri, Ayasofya müzesi, Gelibolu Yarım adası,
Truva ören yeri, Galata kulesi, mısır çarşısı, Topkapı,
Dolmabahçe, Yıldız ve Beylerbeyi Sarayı, Uludağ vb.
yerler yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağıdır.
Bir coğrafi bölümün çeşitli yöreleri arasında iklim ve bitki örtüsü
bakımından farklılık görülebilir.
Yukarıdaki haritada gösterilen yerlerden hangisinde bu farklılık
diğerlerine göre daha azdır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Yukarıda üç farklı merkezde toplam yağışın mevsimlere göre
oransal dağılışı gösterilmiştir.
Merkezlerin maksimum yağış dönemleri dikkate alındığında
grafiklerin aşağıdaki illerden hangilerine ait olduğu söylenebilir?
I
II
III
A) Van
Ankara
Antalya
B) Antalya
Rize
Ankara
C) Zonguldak Antalya
Rize
D) Rize
Adana
Konya
E) Konya
Diyarbakır İzmir
Not: Marmara Bölgesi turizm gelirleri bakımından birinci
sıradadır.
TURİZMİN GELİŞMESİNİN NEDENLERİ:
Avrupa ve Anadolu arasında köprü olması
Tarihi ve kültürel zenginlikleri yönünden zengin olması
Kaplıca ve şifalı suların fazla olması
İstanbul’un tarihi güzellikler bakımından zengin ve eski bir başkent olması
Uzun kıyılarının olması
Türkiye'nin alışveriş merkezi olması
Marmara Bölgesi sanayileşme sonucu dışarıdan çok miktarda göç almıştır.
Aşağıdakilerden hangisinde buna benzer bir sebep -sonuç ilişkisi söz konusu
değildir?
A) Farklı iklimlerden dolayı tarım ürünlerinin çeşitlilik göstermesi
B) Sanayileşmenin yoğun olmasından dolayı enerji tüketiminin fazla olması
C) Yükselti azlığından dolayı hidroelektrik potansiyelinin düşük olması
D) Türkiye'nin ikinci küçük coğrafi bölgesi olması
E) Engebe azlığından dolayı yol yapım maliyetlerinin düşük olması
YILDIZ DAĞLARI BÖLÜMÜ
Kıyı boyunca uzanan Yıldız Dağları, deniz etkisinin iç
kesimlere sokulmasını engeller. Bu nedenle denize bakan
yamaçlar yağışlıdır. Bitki örtüsü gür ormanlardır.
İç kesimlerde iklim karasallaşır. Bitki örtüsü steptir.
Bölüm dağlık olduğundan nüfus seyrektir.
Tek il merkezi Kırklareli'dir.
Orman ürünleri halkın geçim kaynağıdır.
Cam, çimento (Pınarhisar-Kırklareli) bitkisel yağ ve süt
ürünleri fabrikası (Kırklareli) önemli sanayi tesislerini
oluşturur.
Bu bölümde akarsularca parçalanmış düzlükler geniş yer tutar.
Meriç Nehri ve Ergene Çayı en önemli akarsularıdır.
Karasal iklim görülür. Bitki örtüsü steptir.
Ergene Bölümü
Bölümün il merkezleri Edirne ve Tekirdağ'dır.
Çorlu, Alpullu ve Lüleburgaz ise önemli ilçelerdir.
Tarıma elverişli geniş arazilerde ayçiçeği, buğday, şekerpancarı,
üzüm, tütün, patates, soğan ve çeltik (pirinç) yetiştirilir.
Türkiye'nin ayçiçek üretiminin büyük bölümü buradan sağlanır.
En önemli yeraltı zenginliği Hamitabat'ta çıkarılan
doğalgazdır.
Alpullu'da şeker fabrikası,
Tekirdağ'da içki ve yağ fabrikası,
Edirne'de yağ fabrikası,
Kırklareli'de(Hamitabat) termik santral,
Çerkezköy'de dokuma sanayi gelişmiştir.
Ayçiçek yağı fabrikası
Hamitabat termik santrali
Bölümde Bulgaristan'a açılan Kapıkule ve
Yunanistan'a açılan İpsala gümrük kapıları yer alır.
Aşağıda tabloda Karadeniz ve Marmara Bölgesi’nde yer alan
beş ilin yıllık sıcaklık farkı ve donlu gün sayısı verilmiştir.
İller
I
II
III
IV
V
Yıllık Sıcaklık Farkı (°C) Donlu gün sayısı
18
10
15
7
15
7
21
108
17
20
Tablodaki bilgilerden yararlanarak hangi merkezde karasal
iklimin hakim olduğu söylenebilir?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Yukarıda sembolik olarak gösterilen bölgede işaretli
bölümlerinden hangisinde yada hangilerinde, tarım
alanları sınırlı olup, hayvancılık ve ormancılık önde
gelen geçim kaynaklandır?
A) Yalnız I
B) II ve IV C) II ve IV
D) I ve III
E) Yalnız II
Çatalca-Kocaeli Bölümü
Genelde alçak plato alanlarından oluşmuştur.
Bölümün en önemli ovası Adapazarı Ovası'dır.
Terkos (Durusu), Sapanca, Büyük Çekmece ve Küçük
Çekmece Gölleri yer alır.
Bölümün kuzey kesimlerinde Karadeniz, güney
kesimlerinde ise Akdeniz iklimi görülür. Yer yer çalılık
ve ormanlardan oluşan bitki örtüsüne sahiptir.
Durusu Gölü
Sapanca Gölü
Türkiye'nin en yoğun nüfuslu yeridir.
Bu bölümde sanayi ve ticaretin gelişmesi, çok göç almasına neden
olmuştur.
İstanbul, İzmit (Kocaeli) ve Adapazarı (Sakarya) bölümün önemli il
merkezleridir.
İklimin ve yer şekillerinin elverişli olması nedeniyle
mısır, şekerpancarı, zeytin, patates, ayçiçeği, tütün,
fındık, buğday, meyve ve sebzeler yetiştirilir. Kümes
ve ahır hayvancılığı yapılmaktadır.
Sanayinin, sanayi gelirlerinin, sanayide çalışan
nüfusun en fazla olduğu bölümdür.
İstanbul'da sanayinin her kolu gelişmiştir. Başlıcaları ;
otomotiv, dokuma, tekstil, besin, giyim, gübre, cam, seramik,
çimento, gemi yapımı, kimya ve beyaz eşya sanayidir.
İzmit'te petrol rafinerisi (İPRAŞ), petrokimya, boru, dokuma, seramik,
lastik,
Adapazarı'nda vagon, otomotiv, kereste, tarım aletleri, palet, şeker,
besin sanayi,
Gölcük'te gemi yapımı ve tamiri,
Hereke‘ de dokuma ve halıcılık gelişmiş sanayi kollarıdır.
Turizmin en yaygın olduğu, turizm gelirlerinin fazla olduğu bölümdür.
Güney Marmara Bölümü
Bölümde orta yükseltideki Kazdağı, Samanlı Dağları ve Uludağ
yer alır.
Gelibolu, Kapıdağ, Biga ve Armutlu yarımadaları ile Erdek,
Bandırma, Saroz, Gemlik Körfezleri bu bölümdedir.
İznik, Ulubat ve Manyas (Kuşgölü) gölleri bu bölümde yer alır.
Akarsuların eğimi az olduğundan enerji potansiyelleri
azdır.
Kıyılarda Akdeniz iklimi ve maki bitki örtüsü, iç
kesimlerde ise karasal iklim ve bozkır bitki örtüsü
hakimdir.
Biga ve Gelibolu Yarımadalarında nüfus seyrektir.
Bursa, bölümün en büyük kentidir.
Geniş ovalarda zeytin, üzüm, meyve, sebze,
şekerpancarı, ayçiçeği, tütün ve tahıl yetiştirilir.
Hayvancılık bölümde gelişmiştir. İpekböcekçiliği yapılır
En önemli yeraltı kaynakları; Susurluk’taki bor
mineralleri,Çanakkale ve Biga'da linyit, Marmara Adası'nda
mermerdir.
Bursa'da otomotiv, yünlü ve ipekli dokuma, tekstil, Çanakkale'de balık
konservesi, seramik, Balıkesir'de kağıt ve çimento, Bandırma'da gübre
fabrikaları yer almaktadır.
Çanakkale seramik
Balıkesir
çimento
Bursa otomotiv
Bandırma gübre
Kaplıcalar, plajlar ve kış turizminin merkezi Uludağ turistik açıdan
önemlidir. Bunun yanında Bursa'da önemli tarihi eserler, Çanakkale'de
antik Truva harabeleri yer alır. Bölümdeki göller turizm açısından
önemlidir. Özellikle Kuş Gölü Milli Parkı çok sayıda kuş barındırmakta
ve turistlerin ilgisini çekmektedir.
Bölgenin Ayırt Edici Özellikleri
Nüfus miktarı ve nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgedir.
Dışarıdan en çok göç alan bölgedir.
İklim çeşitliliği en çok olan bölgedir.
Yükseltisi en az olan bölgedir.
Ayçiçeği(%80), pirinç(%60), şeftali ve kestane üretiminde birincidir.
Besi hayvancılığının, ipekböcekçiliğinin(%80) ve kümes hayvancılığının en
yaygın olduğu bölgedir.
Sanayinin en gelişmiş, ticaretin en canlı olduğu bölgedir.
Şehirleşme oranının en yüksek olduğu bölgedir.
Bor madeninin en çok bulunduğu bölgedir.
Hidroelektrik potansiyelin en düşük olduğu bölgedir.
Doğum oranı en az, nüfus artış hızı en fazla olan bölgedir.
Okur-yazar oranının en yüksek olduğu bölgedir.
Tarım ürünü çeşidi en fazla olan bölgedir.
Ulaşım ağının en çok geliştiği bölgedir.
Turizm gelirleri en yüksek olan(%49) bölgedir.
Enerji tüketimi en fazla olan bölgedir.
Ekili-dikili arazi oranı en yüksek olan bölgedir.
Tarımsal nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgedir.