ÖNSÖZ

ÖNSÖZ
Eğitim fakültelerinin yeni yapılanmasında Sosyal Bilgiler öğretmenlikleri için Orta Çağ Tarihi ve Uygarlığı dersi konmuştur. Müfredat programına göre bu derste İslam Tarihi, Türk İslam Tarihi, Hıristiyanlık, Roma
ve Bizans tarihleri yer almaktadır.
Orta Çağ’ın ne zaman başlayıp ne zaman sona erdiği konusunda ortak bir görüş yoktur. MS. 395’te başlayıp, 1453’te biter veya MS. 476 tarihinde başlar ve Amerika’nın keşif tarihi olan 1492 de biter diyenler vardır. Bu
iki görüşün dışında “Orta Çağ 476 tarihinde başlamış ve Avrupa’da mutlak
monarşinin XVII. yüzyılda bitmesiyle son bulmuştur.” diyenler de bulunmaktadır. Fakat çoğunlukla 476 tarihi Orta Çağ’ın başlangıcı ve 1453 tarihi
de bitişi olarak kabul edilir. Bu bakımdan konularımız bu tarihle sınırlı tutulmuştur.
Kitabın hazırlanmasında siyasî ve kültürel konular ele alınırken her
iki kısmın eşit verilmesine özen gösterilmiştir. Ayrıca bazı bölümlerde, örneğin Emevîler ve Abbasilerin son zamanlarındaki halifelerde olduğu gibi
son derece yüzeysel bilgiler verilmiştir. Hatta sadece devrin genel karakteristik yapısı ana hatları ile verilmekle yetinilmiştir. Önemli olayların yaşanmadığı dönemlerin ele alınması amacı aşmakta ve kuru bilginin ötesinde
bir anlam ifade etmemektedir. Kitapta on bir bölüm bulunmaktadır. Her bölümde önce siyasî gelişmeler daha sonra kültür hayatı verilmiştir.
Kitabın üçüncü baskısı konuların içeriği ve imla açısından yeniden
gözden geçirilmiş, ayrıca yeni bazı konuların ilavesi yapılmıştır. “Türklerin
İslam’a Hizmetleri”, “Haçlı Seferleri” yeni ilave edilen konulardan birkaçıdır. Arapça ve Farsça bazı terimlerin daha kolay telaffuz edilmesi için günümüz Türkçesine uygun düzenlemeler yapılmıştır. Örneğin, “darü’ş-şifa”
kelimesi “darüşşifâ” şekline dönüştürülmüştür. Diğer taraftan bazı olayların tarihlerinde hicrî tarihlerin hesaplanmasından kaynaklanan farklılıklar
ortaya çıkmaktadır. Bu gibi durumlarda, konunun uzmanı olanların kabul
ettiği tarihler esas alınmıştır.
Yardımlarından dolayı İsmail Kasap, Bekir Kenter ve Ümit Oduncu’ya teşekkürlerimi sunar, yapılan üçüncü baskının tüm öğrenci ve okuyanlara faydalı olmasını ümid ederim.
Yrd. Doç. Dr. Hasan KARAKÖSE
Kasım 2009
iii