bir doğrudan demokrasi aracı olarak referandum

Milletvekili Seçilme Yaşı 25'e
İndi
Milletvekili seçilme yeterliliğine ilişkin
düzenlemenin yapıldığı Anayasanın
76'ıncı maddesinde 13 Ekim 2006'da
ikinci bir değişikliğe daha gidildi. 5551
sayılı kanun ile yapılan değişiklik ile daha
önce 30 olan milletvekili seçilme yaşı 25e
indirildi.
Geçici 17. Madde Eklendi
10 Mayıs 2007 tarihinde, Geçici 17.
madde Anayasa'ya eklendi. Buna göre,
22 Temmuz 2007'de yapılacak seçimde;
bağımsız adayların isimlerinin birleşik
oy pusulasında yer almasına ilişkin
düzenleme yapıldı.
Cumhurbaşkanını Halk
Seçecek
Eski Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet
Sezer'in görev süresinin dolduğu
yıl başlayan Cumhurbaşkanı seçimi
tartışmaları, Anayasa'da bir başka
değişikliği daha gündeme getirdi.
Cumhurbaşkanının TBMM Genel
Kurulunda seçilme şekli Anayasa
Mahkemesi tarafından iptal edilince,
konuya ilişkin köklü bir değişikliğe
gidildi. 31 Mayıs 2007'de 5678 sayılı
kanunun kabul edilmesiyle Anayasanın
77, 79, 96, 101 ve 102'inci maddeleri
değiştirildi. Yapılan değişiklik ile
Anayasanın 77, 79, 96, 101. ve 102.
maddelerde düzenlemeye gidildi; geçici
18. ve geçici 19. maddeler eklendi.
TBMM seçimlerinin, 5 yılda bir yerine
4 yılda bir yapılması kararlaştırıldı.
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) görev
ve yetkileri kapsamına, Cumhurbaşkanı
seçimine ilişkin usul ve esaslar da dahil
edildi.
TBMM'nin, yapacağı seçimler dahil
bütün işlerinde, üye tamsayısının 3'te
l'i ile toplanması (184) kararlaştırıldı.
Ayrıca, Meclis'in, Anayasa'da başkaca
bir hüküm yoksa toplantıya katılanların
salt çoğunluğu ile karar vermesi, ancak
karar yeter sayısının hiçbir şekilde üye
tamsayısının 4'te l'inin bir fazlasından az
olamayacağı hükmü getirildi.
Cumhurbaşkanının 5 artı 5 sistemiyle
ve halkoyuyla seçilmesi kararlaştırıldı;
Cumhurbaşkanı seçiminin nasıl
yapılacağı da belirtildi.
Anayasanın, "Seçim kanunlarında
yapılacak değişikliklerin, yürürlüğe
girdikleri tarihten itibaren 1 yıl
içinde uygulanamayacağına" ilişkin
maddesinin, Cumhurbaşkanı seçiminde
dikkate alınmayacağı hükmü getirildi.
Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin getirilen
yeni düzenlemelerin 11. Cumhurbaşkanı
seçiminde uygulanmasını öngören
düzenleme de kabul edildi. Bu
düzenlemeler halkoylamasında tümüyle
oylandı.
Geçici 19. Madde Anayasa'dan
Çıkartıldı
16 Ekim 2007 tarihinde yapılan değişiklik
ile "Seçim kanunlarında yapılacak
değişikliklerin 11. Cumhurbaşkanı
seçiminde uygulanmasına imkan
tanıyan" Geçici 18. madde ile
"Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin
getirilen yeni düzenlemelerin 11.
Cumhurbaşkanı seçiminde de
uygulanmasını" öngören Geçici 19.
madde Anayasa metninden çıkarıldı.
Son Değişiklik 2008'de Yapıldı
Anayasanın 10. maddesinde 9 Şubat 2008
tarihinde yapılan değişiklikle, "devlet
organları ve idare makamlarının,
bütün işlemlerinde olduğu gibi
her türlü kamu hizmetlerinden
yararlanılmasında kanun önünde
eşitlik ilkesine uygun olarak hareket
etmek zorunda olduğu" hükmü getirildi.
42. maddede yapılan değişiklikle ise
yüksek öğretimde baş örtüsünün
serbest bırakılmasına ilişkin hüküm
kabul edilerek, kanunda açıkça yazılı
olmayan herhangi bir sebeple, kimsenin
yüksek öğrenim hakkını kullanmaktan
mahrum edilemeyeceği belirtildi. Ancak,
bu değişikliklerin yürürlüğü, Anayasa
Mahkemesi tarafından durduruldu.
TBMM ARAŞTIRMA MERKEZİNDEN KAYNAK ESER NİTELİĞİNDE BİR ÇALIŞMA..
"BİR DOĞRUDAN DEMOKRASİ ARACI OLARAK REFERANDUM"
Türkiye, ilk
referandumdan
ARAŞTİRMA MERKEZİ
49 yıl sonra
altıncı
referandumunu
12Eylül2010'da
yapacak. O
gün sandık
başına gidecek
REFERANDUM
halk, TBMM
tarafından
kabul edilen,
Cumhurbaşkanı
tarafından
onanan ve
Anayasa
Mahkemesi
tarafından iki ayrı maddesinin iki
fıkrası iptal edilen 26 maddelik Anayasa
değişikliğini oylayacak. Oylamada,
sandık başına giden vatandaşlar "EVET"
ya da "HAYIR" şeklinde oy kullanacak.
Böylece, evet ya da hayırların oranına
Haber
göre Anayasa değişikliği yürürlüğe
girecek ya da eski hükümler geçerliliğini
koruyacak.
Doğrudan demokrasinin bir konusu
olan Referandum, Türkiye Büyük
Millet Meclisi Araştırma Merkezinin
de üzerinde çalıştığı bir konu oldu.
Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr.
Ahmet Yıldız'ın koordinatörlüğünde
Müdür Yardımcısı Ercan Durdular ile
müdürlük uzmanları Mehmet Solak ve
Hüdai Şencan tarafından "Bir Doğrudan
Demokrasi Aracı Olacak Referandum"
kitabı hazırlandı.
Türkiye, ABD ve Avrupa örneklerinden
hareketle Referandum konusunun
irdelendiği kitabın birinci bölümünde
Referandumun tarihçesi incelenirken,
uygulamanın tarihçesi de örneklerle
anlatılıyor. Eski Yunan Site Devletleri,
İsviçre ve ABD'ye ilişkin doğrudan
demokrasi uygulamalarının tarihçesinin
anlatıldığı bölümün ardından,
Referandum kavramının tarihçesi
ve kavramsal derinliği inceleniyor.
Referandum çeşitleri üzerinde durulan
bu bölümün ardından üçüncü bölümde
de Türkiye'deki referandum çalışmaları
anlatılıyor. Referandumun anayasal
boyutunun ele alındığı kitapta,
sürecin nasıl işlediği de anlatılıyor.
Üçüncü bölümde ayrıca referandum
uygulamalarına ilişkin Avrupa
ülkelerinden de örnekler sunuluyor.
Bu alanda yapılan çalışmalar dikkate
alındığında Türkiye'deki kaynak azlığının
dikkat çektiği bir ortamda yapılan
çalışma başvuru kitabı değeri taşıyor. Bu
nedenle referanduma ilişkin araştırma
yapan, yargı yürüten ya da görüş
oluşturmak isteyenler açısından yapılan
çalışmanın 12 Eylül 2010 ve daha sonraki
dönemde pek çok soruya yanıt verecek
hacimde olduğu görülüyor.