KAYDET – FARKLI KAYDET NEDİR? Bilgisayarda herhangi bir

2016-2017 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 5. SINIFLAR
1. DÖNEM 2.SINAV ÇALIŞMA KAĞIDI
KAYDET – FARKLI KAYDET NEDİR?
Bilgisayarda herhangi bir dosyayı kaydederken
çıkan 'kaydet' komutu, dosyanın otomatik olarak
varsayılan bir çalışma klasörüne kaydedilmesini
sağlar. ‘Farklı kaydet’ komutunu ise üzerinde çalıştığımız
dosyayı bozmadan yeni bir kopyasını oluşturup oradan
devam etmek istediğimizde kullanırız. Farklı kaydet diyerek
yeni bir isim ile kaydedebiliriz. Böylece dökümanın orjinal
halini korumuş oluruz.
DOSYA KOPYALAMA
Dosya ve klasörlerin bir klasörden/sürücüden başka bir
klasör/sürücüye taşınması işlemidir. Önce kopyalanacak
dosya seçilir ve farenin sağ tuşuyla üzerine tıklanarak
“Kopyala” komutu seçilir. Sonra taşınacak yerde farenin
sağ tuşuna basılarak “Yapıştır” komutu seçilir.
Zararlı Yazılımlardan Korunma









BİLGİ GÜVENLİĞİ
Zararlı Yazılımları
Virüs;
 Bilgisayarımıza girip dosya ve programlarımıza zarar
verir.
 Virüsler bilgisayarınızda bilgileri bozabilir hatta silebilir.
Truva Atı (Trojan);
 Truva atı bilgisayar için yararlı gibi gözüken ve
kullanıcının çalıştırması ile aktif olan zararlı
yazılımlardır.
 Truva atı bilgisayarınıza güvenlik açığı oluşturur ki bu da
zararlı programların, kişilerin sisteminize girmesi için
bir yol açar.
Solucan (Worm);
 Yerel sürücüde ya da ağda kendini tekrar tekrar
kopyalayan bir programdır. Tek amacı sürekli kendini
kopyalamaktır.
 Herhangi bir dosya ya da veriye zarar vermez ancak
sürekli kopyalama yaparak sistemi meşgul eder ve
bilgisayar hızını etkiler.
Casus Yazılım (Spyware);
Kullanıcının izniyle veya izni dışında bilgisayara yüklenen ve
kullanıcı ya da bilgisayar hakkında bilgi toplayıp bunları
uzaktaki bir kullanıcıya gönderen bir program türüdür.
Reklam Yazılımı (Adware);
Herhangi bir program çalışırken veya internette gezerken
reklam açan yazılımdır.
Bilgisayarınıza güçlü bir güvenlik yazılımı yükleyin. Bu
güvenlik yazılımının güncel ve çalışıyor olduğundan
emin olun.
Bilmediğiniz programları bilgisayarınıza yüklemeyin,
çalıştırmayın.
Kimden geldiğini bilmediğiniz e-postaları açmayın.
Kullandığınız işletim sistemine ait güncelleştirmeleri
ihmal etmeyin.
Ödül, hediye vs. kazandığınızı belirten reklamlara
aldanmayın, tıklamayın.
Güvenmediğiniz bir bilgisayara USB bellek, hafıza kartı
vs. takmayın.
Bilgilerinizin düzenli olarak yedeğini alın.
Belirli aralıklarla bilgisayarınızı kötü amaçlı yazılımlara
karşı tarattırın.
Bilmediğiniz, güvenmediğiniz internet sitelerine
girmeyin.
Güvenlik Yazılımları
Antivirüs Programları;
Antivirüs yazılımı bilgisayarımıza virüs, truva atı, solucan
gibi kötü amaçlı yazılımların girmesini engeller. Ayrıca bu
yazılımları tespit edip temizleyebilir.
Antivirüs yazılımının tüm kötü yazılımları tanıyabilmesi için
sürekli güncelleştirilmesi gerekir.
Güvenlik Duvarı (Firewall);
Güvenlik duvarı yazılımı internet veya ağ üzerinden
bilgisayarımıza erişimi denetler, yetkisiz kişilerin
bilgilerimize ulaşmasını engeller.
İNTERNET VE BİT KULLANIM KURALLARI






Kişisel bilgilerinizi paylaşmayın.
İyi ve nazik bir kullanıcı olun.
Tanımadığınız kişilerle görüşmeyin.
Ödül ve hediyelere aldanmayın.
Ailenizden yardım alın.
Şifrenizi paylaşmayın.
Güçlü Şifre Oluşturma
Oluşturulan bir parolanın "güçlü" kabul edilebilmesi için
aşağıdaki özellikleri göstermelidir.
 En az 7 karakterden oluşur.
 Harflerin yanı sıra, rakam ve "?, @, !, #, %, +, -, *, %"
gibi özel karakterler içerir.
 Büyük ve küçük harfler bir arada kullanılır.
1
Bu kurallara uygun parola oluştururken genelde yapılan
hatalardan dolayı saldırganların ilk olarak denedikleri
parolalar vardır. Bu nedenle parola oluştururken aşağıdaki
önerileri de dikkate almak gerekir.
 Kişisel bilgiler gibi kolay tahmin edilebilecek bilgiler
parola olarak kullanılmamalıdır. (Örneğin doğum
tarihiniz, çocuğunuzun adı, soyadınız, .... gibi
 Şifrenizde ardışık sayılar, harfler kullanmayın. Örneğin,
123456, 1234, abcd gibi.
 Tahmin edilmesi kolay yan yana bulunan tuşları
kullanmayın. Örneğin, qwerty, asdf gibi.
TELİF HAKKI NEDİR?


Herhangi bir bilgi veya düşünce ürününün kullanılması
ve yayılması ile ilgili hakların, yasalarla belirli kişilere
verilmesidir.
Kısaca, orijinal bir yapıtın, eserin kopyalanmasına veya
kullanılmasına izin vermeme hakkıdır.
BİLİŞİM SUÇU NEDİR?


Bilişim suçu en basit tanımıyla bilişim sistemlerine karşı
işlenen suçlardır.
Bir bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girmek, orada
kalmaya devam etmek, bilişim sisteminden izinsiz veri
kopyalamak, sistemi erişilmez kılmak ve çalışmaz hale
getirmek bilişim suçlarını oluşturmaktadır.
İNTERNET NEDİR?
Dünya genelindeki bilgisayarları birbirine bağlayan
elektronik iletişim ağıdır.
İnternete bağlanmak için bazı yazılım ve donanımlara
ihtiyacımız var.
1-İşletim sistemi
2-Kablolar
3-Bilgisayar
4-Modem
5-Telefon Hattı
6-Tarayıcı Yazılımı
7-İnternet Servis Sağlayıcı (Ttnet, Superonline vb.)
BİLGİSAYAR AĞI NEDİR?
•
•
•
•
İki ya da daha fazla bilgisayarın birbirine bağlanmasıyla
oluşan yapıya bilgisayar ağı denir.
Ağ üzerindeki bilgisayarlar birbirleriyle bilgi
alışverişinde bulunabilirler.
Bir bilgisayar ağı kurmanın en temel nedeni ağdaki
bilgisayarlar arasında iletişim kurmaktır.
Örneğin, ağ üzerindeki bir bilgisayarda yer alan
müzikleri ağdaki diğer bilgisayarlar çalabilir.
Bilgisayar ağlarına şu sebeplerden dolayı ihtiyaç vardır:
• Dosya paylaşmak.
• Yazıcı, tarayıcı gibi donanımları paylaşmak.
• Birbirleriyle iletişim kuran yazılım, oyun vs. kullanmak.
• İnternet hizmeti gibi çeşitli servisleri paylaşmak.
• Ağ üzerinden cihazların kontrolünü ve yönetimini sağlamak
Ağ Türleri
Bilgisayar ağlarını, ağın büyüklüğüne göre üç gruba
ayırabiliriz,
1. YEREL ALAN AĞI (LAN)
• Birbirine yakın, aynı oda veya bina içerisinde yer
alan bilgisayarların bağlanmasıyla oluşturulur.
• Örneğin bir işyerindeki, okuldaki hatta evimizdeki
bilgisayarları birbirine bağlayarak oluşturduğumuz
ağ bir yerel alan ağıdır.
2. METROPOL ALAN AĞI (MAN)
• İçerisinden birden çok Yerel Alan Ağı barındıran, bir
üniversite kampüsü, büyük bir işyeri, şehri veya
bölgeyi kapsayan ağ türüdür.
3. GENİŞ ALAN AĞI (WAN)
• Bir ülke ya da dünya çapında, aralarında yüzlerce
veya binlerce kilometre mesafe bulunan bilgisayar
ve ağların birbirine bağlanmasıyla oluşur.
• Bilinen en büyük Geniş Alan Ağı, İNTERNET’tir.
İNTERNET ADRESİ
İnternette veri iletişimi belirli bir düzen içerisinde
yapılmaktadır. Eğer bir bilgiye erişmek istiyorsak o bilginin
bulunduğu yerin adresini de bilmemiz gerekir. Bu adres IP
adresi veya alan adıdır (domain name). IP’ler sayılarla
ifade edilmektedir ve akılda kalması zordur.
Bu nedende alan adı sunucuları IP’leri çözümleyerek alan
adına dönüştürür. Örneğin 195.168.1.36 IP iken
www.meb.gov.tr alan adıdır.
www . meb . gov . tr
alan adı
site türü
uzantısı
ülke kodu
Alan Adı ile İlgili Bilgiler
 Türkçe karakterler içermemeli, örneğin Çç,Ğğ,İı,Öö,Şş,Üü
gibi.
 Boşluk kullanılmamalı.
 Çok uzun ya da karmaşık olmamalı, akılda kalıcı olmalı.
Sitenin Türünü Belirten Uzantılar
Sitenin türünü belli eden bu uzantı sitenin türüne göre
değişir.






edu: Üniversitelerin İnternet siteleri için kullanılan
uzantıdır.
www.odtu.edu.tr
.gov: Devlet Daireleri için kullanılır.
www.turkiye.gov.tr, www.osmaniye-bld.gov.tr
.com: Ticari siteler için kullanılır.
www.isbankasi.com.tr
.org: Organizasyonlar, vakıf siteleri için kullanılır.
www.tema.org.tr, www.bjk.org.tr
.k12: Okullar için kullanılır.
www.dobrucaortaokulu.meb.k12.tr
.mil: Askeri siteler için kullanılır.
2

www.tsk.mil.tr
.net: İletişim ağları ile ilgili kuruluşlar için kullanılır.
www.superonline.net
Bazı Ülke Kısaltmaları
 tr:
Türkiye
 uk:
İngiltere
 ca:
Kanada
 jp:
Japonya



E-POSTA NEDİR?



İLETİŞİM ARAÇLARI

FORUM NEDİR?
E-posta, günlük yaşamdaki mektubun bilgisayar
ortamındaki karşılığıdır.
Kısaca elektronik mektup (elektronik posta) diyebiliriz.
Nasıl ki evimize mektupların ulaşması için bir ev adresimiz
varsa e-posta kutumuza ait de bir adresimiz var.
Forumun Sağladığı Kolaylıklar


Bu adres çeşitli bölümlerden oluşuyor:

Kullanıcıadı @ hotmail . com . tr
kullanıcı
adınız
servis
sağlayıcı
site
türü
Kullanıcıların belirli konularda fikir alışverişinde
bulunduğu, çeşitli paylaşımlar yaptığı bir tartışma
alanıdır.
Forumda bir konu hakkında başlık açılır ve kullanıcılar
bu başlık altına mesaj yazarak fikirlerini belirtirler.
Forumlar sadece bir tartışma alanı değil aynı zamanda
yardımlaşma ve paylaşım siteleridir.
Bir konu hakkında yardım almak için de forumda başlık
açılabilir.
Örneğin bilgisayarımızda oluşan bir sorunun nedenini
forumdaki kullanıcılara sorabiliriz.
Foruma açtığınız bir konuyu binlerce kişi ile
tartışabilirsiniz.
Yardıma ihtiyacınız olduğu bir konuda bilgili/deneyimli
kullanıcılara ulaşarak sorunu hızlıca çözebilirsiniz.
Forumda yer alan konuları okuyarak çeşitli konularda
bilgi sahibi olabilirsiniz.
ülke
kodu
E-posta Adres Seçimi
Bir e-posta servisine kaydolurken bizden bir kullanıcı adı
belirtmemiz istenir.
Kullanıcı adı seçiminde şu noktalara dikkat etmeliyiz:
 Türkçe karakterler içermemeli, örneğin Çç,Ğğ,İı,Öö,Şş,Üü
gibi.
 Boşluk kullanılmamalı.
 Çok uzun ya da karmaşık olmamalı, akılda kalıcı olmalı.
 İstediğimiz kullanıcı adı önceden alınmışsa kullanıcı
adımızın sonuna rakam vs. ekleyebiliriz. Örneğin
[email protected]
E-posta Servisleri
E-posta hizmetini veren şirket ya da kuruluştur.
Bu servislerin kayıt sayfalarını kullanarak e-posta hesabı
oluşturabiliriz.
 Gmail
 Hotmail
 Yahoo
 Yandex
 Outlook
SOHBET NEDİR?




İki veya daha fazla kişinin aynı zaman içerisinde internet
üzerinden birbirleriyle yazışabildiği alanlardır.
Sohbet bir yazılım aracılığı ile yapılabileceği gibi
doğrudan internet sayfası üzerinden de yapılabilir.
Günümüzde yazışmanın yanı sıra, sesli ve görüntülü
iletişim de sağlayan sohbet yazılımları bulunuyor.
Bunlardan en popülerleri, Skype, Yahoo Messenger ve
Gtalk yazılımıdır.
Sohbet Yazılımının Sağladığı Kolaylıklar



Sesli ve görüntülü konuşmamızı sağlar.
Gönderilen ileti, fotoğraf, video veya dosya karşıdaki
kişiye o anda ulaşır.
Sohbet listenizdeki kişiler dışındakiler sizi rahatsız
edemez, iletişim kuramaz.
E-postanın Sağladığı Kolaylıklar





Ücretsizdir. Dileyen herkes e-posta hesabı açıp
kullanabilir.
Hızlıdır. E-postalar gönderildiği an karşı tarafa ulaşır.
Gönderim için zaman ve yer sınırı yoktur, her an ve her
yerde gönderilebilir.
Çok fazla içerik bir anda gönderilebilir.
Güvenlidir. E-posta iletilmediğinde size bildirilir. Size
gelen veya gönderdiğiniz e-postalar sadece hesap sahibi
tarafından okunabilir.
3