iran`ın nükleer programı ve türkiye`nin

İRAN’IN NÜKLEER PROGRAMI VE TÜRKİYE’NİN
GÜVENLİĞİNE ETKİLERİ
Orta Doğu’daki kitle imha silahlarının yayılması süreci ya da nükleer biyolojik
kimyasal ayrı ayrı kendi süreçlerini takip etseniz bile İsrail Arap İsrail sorununu
anlamadan konuyu anlamanız mümkün değil yahut dünyanın diğer bölgelerinde
nükleer silahların yayılması sorunu ve diğer kitle imha silahlarının yayılması sorunu
olduğuna dikkat edersek örneğin Hindistan Pakistan arasında ne oluyor dediğimiz
zaman tüm Güney Asya Bölgesine bakmamız lazım. Kuzey Kore’deki gelişmeler
bunun Japonya’nın güvenliği üzerine etkileri konusunu bilmek zorundasınız. Latin
Amerika’da şuan devam etmiyor ama 90’lı yılların başında bu süreç durdu. Ama
Arjantin Brezilya arasında ciddi bir nükleer silahlanma yarışına doğru giden bir süreç
başlamıştı. Bütün bunların tabii ister istemez detayına girmek zorundasınız.
Nükleer konusunda genel nükleer teknolojisi: Bu teknolojiyi kazanma çabaları bu
nükleer başlıkla bu nükleer bombayı yapmak başlı başına bir olay ama bunu belli
menzillerdeki hedeflere gönderme yeteneği yani füze balistik füze ya da diğer
gönderme araçlarına sahip olma bu yönde yapmış olduğu çalışmaların bir arka plana
bakmakta fayda var. Tabii bu çalışmalar bölgesel birtakım dengeler açısından
değerlendirildiğinde ilk başta İsrail olmak üzere ve bunun çok yakın müttefiki ve her
alanda neredeyse hamisi koruyucusu konumunda olan Amerika Birleşik Devletleri’nin
tepkileri ve Amerika’nın hem kendi adına hem İsrail adına hem de başka ülkelerin
peşi sıra katarak İran’ın Nükleer Programına yönelik buna karşı davranışları bunlara
neden olmuş. Tabii diğer ülkeler buna nasıl reaksiyon vermiş bunlara bir bakmakta
fayda var. Biz her ne kadar bilim insanı olarak evrensel düşünmemiz gerekirse de
hem bu ülkenin bir vatandaşı olarak mesela bu yönde çok sorular almamız üzerine
acaba Türkiye üzerine nasıl bir etkileri olabilir bunları da tartışmakta fayda var ve
buna karşı Türkiye’nin yapabilecekleri…
Bilim yapmanın amacı nedir? 1- Anlamak: İster iklimde olsun, ister zoolojide olsun,
ister yazı bilimi olsun, ne olursa olsun. Ne olmuş ne oluyor bunu anlamak lazım. 2Açıklamak: O konuda yeterli donanımı olmayanların bile anlayacağı lisanla. 3Geleceği öngörmek: İnsanın en temel niteliklerinden bir tanesi merak ve bu merakın
bir şekilde karşılanması gerekiyor. Dolayısıyla bizim uluslararası ilişkilerde yaptığımız
ki ben her dönem derslere başlarken hangi dersi veriyorsam vereyim çoğunlukla
güvenlik, dış politika kurumunda mastır, doktora ya da lisans 3–4 sınıf 3. 4. sınıflara
veriyoruz. Hep söylediğim bir şey var sosyal bilimler zaten epeyce tartışılıyor. Bana
göre hala bitmedi, ne kadar bilimlerle karşılaştırır, öngörme yeteneği hep sorgulanır.
Ama yine de sosyal bilimler içinde sosyoloji gibi bir yerde görevimiz insanları bir
yerden gözlemleyerek davranışları not ederek belirli birtakım davranış biçimlerini
ortaya çıkartarak oradan hareketle tümevarım bir öngörü de bulanabilirsiniz ya da
ekonomi alanında ne bileyim Merkez Bankası gidip ya da bazı dış ticaret
müsteşarlığına başvurup “ben şu konuda araştırma yapıyorum bana bu konuda
bilgiler verin ki data sağlayayım veritabanı sağlayayım, ben de bunun üzerine bir
model kurdum bakalım ne sonuç çıkacak” diyebilirsiniz. Her ne kadar bir
laboratuardaki kimya, fizik deneyi gibi ya da mühendislik gibi kesin sonuç vermese
bile üç aşağı beş yukarı sosyal bilimler alanında da öngörüde büyük oranda güvenilir
öngörülerde bulunma yeteneğimiz var ama uluslararası ilişkilerde bu çok zor. Çünkü
uluslararası ilişkiler doğası gereği gizlilik arz eden konularda büyük oranda ilgileniyor.
Tabii uluslararası ilişkileri sadece güvenlik konusuyla indirgemek istemiyorum.