İ M O N O K E Rİ E L E G R GÖSTE 2014 S O T S AĞU ELERİ G R E T S N GÖ O Y S A L F EN TÜFE’de Türkiye geneli yıllık enflasyon %9,32, TR41 Bölgesinde ise %8,86 olarak gerçekleşti ÂÂ TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) TR41 Türkiye 10% 9.7 9% 9.4 8% 7.5 7% 7.3 9.3 8.9 Ekonomi Göstergeleri Bülteni 2014-08 Temmuz 14 Haziran 14 Mayıs 14 Nisan 14 Mart 14 Şubat 14 Ocak 14 Aralık 13 Kasım 13 Ekim 13 Eylül 13 Ağustos 13 5% Temmuz 13 6% Aylık en yüksek artış %1,11 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın)’de oldu. İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) Düzey 2’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış %6,99 ile TR51 (Ankara) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %10,57 ile TR31 (İzmir) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %9,34 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesinde gerçekleşti. 2014 yılı Temmuz ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi bir önceki aya göre ülke genelinde %0,45 TR41 Bölgesinde ise %0,31 arttı. Yıllık en fazla artış %13,74 ile lokanta ve oteller grubunda oldu. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre gıda ve alkolsüz içecekler (%12,56), ulaştırma (%10,29), giyim ve ayakkabı (%10,11), sağlık (%9,32) artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır. Aylık en yüksek artış %2,97 ile eğlence ve kültür grubunda gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle 2014 yılı Temmuz ayında endekste yer alan gruplardan alkollü içecekler ve tütünde %1,99, haberleşmede %1,90, lokanta ve otellerde %1,05, ulaştırmada %0,71 artış gerçekleşti. Aylık düşüş gösteren tek grup %3,28 ile giyim ve ayakkabı oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2014 yılı Temmuz ayında endekste yer alan gruplardan sadece giyim ve ayakkabı grubunda %3,28 oranında düşüş gerçekleşti. ÂÂ TÜFE ANA HARCAMA GRUPLARI TR41 TR41 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %14,35 ile sağlık grubunda gerçekleşti Türkiye 16% 12% 8% Çeşitli Mal ve Hizmetler Lokanta ve Oteller Eğitim Eğlence ve Kültür Haberleşme Ulaştırma Sağlık Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar Giyim ve Ayakkabı Alkollü İçecekler ve Tütün Gıda ve Alkolsüz İçecekler 4% Endekste yer alan diğer gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde %12,61, lokanta ve otellerde %11,56, çeşitli mal ve hizmetler grubunda %10,93, ulaştırmada %10,81, eğlence ve kültürde %9,59, giyim ve ayakkabıda %8,72, ev eşyasında %8,27, alkollü içecekler ve tütün %4,99, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda % 3,57, eğitimde %2,97, haberleşmede %1,57 artış yaşandı. Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2014 www.bebka.org.tr BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 3 Rİ ELE G R E T S N GÖ O Y S A L F EN Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi aylık %0,73 arttı ÂÂ Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Temmuz 2014 Rİ ELE G R E T S GÖ İHRACAT ÂÂ İHRACAT (ABD DOLARI, Kanuni Merkez Bazında) Temmuz 2014 Ocak-Temmuz (2014) Ocak-Temmuz (2013) ARTIŞ-AZALIŞ 1.076.100.000 $ 7.796.333.000 $ 7.754.339.000 $ 41.994.000 $ Eskişehir 79.428.000 $ 537.948.000 $ 458.476.000 $ 79.472.000 $ Bilecik 6.199.000 $ 46.061.000 $ 51.805.000 $ -5.744.000 $ Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), 2014 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %0,73, bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,89, bir önceki yılın aynı ayına göre %9,46 ve on iki aylık ortalamalara göre %9,26 artış gösterdi. Bursa Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ve Değişim Oranları (2003=100), Temmuz 2014 Önceki Yılın On İki Aylık Aynı Ayına Göre Ortalamalara Değişim (%) Göre Değişim (%) 9,46 9,26 10,59 11,98 11,75 10,34 -5,44 0,06 9,46 9,95 Ana Sanayi Grupları Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Ana Sanayi Grupları ve Değişim Oranları (2003=100), Temmuz 2014 Yurt İçi ÜFE Ara malı Dayanıklı Tüketim Malı Dayanıksız Tüketim Malı Enerji Sermaye Malı 234,79 234,43 163,52 210,88 348,58 196,71 0,73 0,60 0,28 1,05 0,75 0,62 2013 15% 5,89 6,02 7,49 9,23 -1,43 6,33 Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; diğer madencilik ve taşocakçılığı ürünleri (%3,52), ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) (%2,76), ham petrol ve doğal gaz (%1,84) alt sektörleridir. Buna karşılık kağıt ve kağıt ürünleri (%-2,16), basım ve kayıt hizmetleri (%-2,10), ve deri ve ilgili ürünler (%-0,71) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu. 13.0 12% 9.5 7.0 1.7 Ana sanayi gruplarında en yüksek artış dayanıksız tüketim malında gerçekleşti Nisan 6% 3% Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2014 yılı Temmuz ayında en yüksek aylık ve en yüksek yıllık artış dayanıksız tüketim mallarında gerçekleşti. Aralık Kasım Ekim Eylül Ağustos Temmuz Haziran Mayıs Mart Şubat 0% Ocak 9,26 10,40 5,74 10,42 5,21 12,32 En yüksek aylık artış diğer madencilik ve taşocakçılığı ürünlerinde gerçekleşti 2014 9% 9,46 10,83 11,03 13,98 0,82 10,31 Not: Rakamlar yuvarlamaya tabi tutulmuştur yaklaşık 80 milyon dolarlık bir artış yaşanmıştır. Göreceli olarak Bursa ve Eskişehir illerine göre daha az ihracata sahip olan Bilecik’te, 2014 yılının Ocak-Temmuz döneminde 46 milyon dolarlık bir ihracat gerçekleşmiştir. 2013 yılı ile kıyaslandığında, Bilecik’te 2014 yılının Ocak-Haziran döneminde 5.7 milyon dolar dolaylarında bir azalma yaşandığı ortaya çıkmaktadır. TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2014 yılı Temmuz ayında 1,076 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleştirilmiştir. 2013 yılı Ocak-Temmuz dönemi ile kıyaslandığında 2014 Ocak-Temmuz döneminde Bursa ihracatında yaklaşık 42 milyon dolara yakın bir artış yaşanmıştır. 2014 yılı Ocak-Temmuz döneminde 2013 Ocak-Temmuz dönemine göre Eskişehir ihracatında ÂÂ BURSA ÂÂ ESKİŞEHİR Milyon Dolar ÂÂ BİLECİK Milyon Dolar Milyon Dolar 1.300 85 11,0 1.200 80 9,5 1.100 75 8,0 1.000 70 6,5 900 65 5,0 800 60 3,5 700 55 2,0 Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2014 Temmuz 13 Ağustos 13 Eylül 13 Ekim 13 Kasım 13 Aralık 13 Ocak 14 Şubat 14 Mart 14 Nisan 14 Mayıs 14 Haziran 14 Temmuz 14 234,79 347,95 230,76 232,12 201,62 Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim (%) 5,89 4,93 7,12 -5,14 6,45 Temmuz 13 Ağustos 13 Eylül 13 Ekim 13 Kasım 13 Aralık 13 Ocak 14 Şubat 14 Mart 14 Nisan 14 Mayıs 14 Haziran 14 Temmuz 14 Yİ-ÜFE B-Madencilik ve Taşocakçılığı C-İmalat Sanayi D-Elektrik, Gaz E-Su temini Aylık Değişim (%) 0,73 1,82 0,67 0,88 0,39 Temmuz 13 Ağustos 13 Eylül 13 Ekim 13 Kasım 13 Aralık 13 Ocak 14 Şubat 14 Mart 14 Nisan 14 Mayıs 14 Haziran 14 Temmuz 14 Sektörler (NACE Rev.2) Endeks Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2014 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 4 5 2014 yılı Temmuz ayında TR41 Bölgesinde en fazla ihracat yapılan 5 ülke arasında Almanya, Birleşik Krallık ve Fransa önde gelmektedir. ELERİ G R E T S GÖ İHRACAT Rİ ELE G R E T S GÖ İHRACAT Sanayi 1.009.440.000 $ ÂÂ ÜLKELER BAZINDA İHRACAT ÂÂ BURSA ÂÂ BURSA Bursa ili 2014 yılı Temmuz ayı ihracatının yaklaşık %94’ünü sanayi ürünleri oluşturmaktadır. Temmuz 2014 Temmuz 2013 Almanya 172.625.000 $ Almanya 161.083.000 $ Birleşik Krallık 120.780.000 $ Fransa 112.592.000 $ Fransa 100.236.000 $ Birleşik Krallık 109.015.000 $ İtalya 91.030.000 $ İtalya 103.200.000 $ İspanya 52.024.000 $ Romanya Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık 58.478.000 $ Madencilik 8.183.000 $ Tarım, hayvancılık ve ormancılık ürünleri ihracatı toplam ihracatın %5’i kadardır. Madencilik sektöründen yapılan ihracat ise %1 dolaylarındadır. TOPLAM 1.076.101.000 $ 46.250.000 $ Sanayi ÂÂ ESKİŞEHİR 69.471.000 $ Temmuz 2014 ABD Temmuz 2013 19.927.000 $ ABD 21.519.000 $ Almanya 9.170.000 $ Almanya 8.482.000 $ Cezayir 6.329.000 $ Fransa 5.302.000 $ Fransa 4.277.000 $ Avusturya 3.563.000 $ Avusturya 3.554.000 $ Hollanda 2.795.000 $ ÂÂ BİLECİK Temmuz 2014 Çin ÂÂ ESKİŞEHİR Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık 2014 yılı Temmuz ayında sanayi ürünleri ihracatı Eskişehir ilinde toplam ihracatın yaklaşık %88’ini oluşturmaktadır. 3.412.000 $ Tarım, hayvancılık ve ormancılık sektöründe bu oran %4 olarak gerçekleşmiş iken madencilik sektörüne ait olan ihracat da toplam ihracatın %8’i dolaylarındadır. TOPLAM Madencilik 6.547.000 $ 79.430.000 $ Temmuz 2013 1.328.000 $ Kanada 1.949.000 $ Filipinler 479.000 $ Portekiz 1.075.000 $ ABD 410.000 $ Çin 654.000 $ Gürcistan 364.000 $ Bahreyn 550.000 $ Azerbeycan-Nahcıvan 331.000 $ Romanya 549.000 $ Bu dönemde, bir önceki yıla göre Bursa ilinden Almanya ve Birleşik Krallık’a yapılan ihracatta artışlar yaşanırken Fransa ve İtalya’ya ihracat azalmıştır. Eskişehir ilinde de 2014 yılında aynı ayda en fazla ihracat yapılan ülkelerden Almanya’ya yapılan ihracatta azalış görülürken, ABD, Fransa ve Avusturya’ya olan ihracatlar azalmıştır. Bilecik ilinin ihracat rakamları incelendiğinde ise 2013 yılı Temmuz ayına kıyasla 2014 yılı Temmuz ayında Çin’e yapılan ihracatın arttığı görülmektedir. Sanayi 2.946.000 $ ÂÂ BİLECİK Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık 683.000 $ Bilecik ilinde sanayi sektörü %48’lik ihracat payına sahiptir. Madencilik 2.570.000 $ Bilecik ilinde %48’lik ihracat payına sahip olan sanayi sektörünü %41 ile madencilik sektörü takip etmektedir. Tarım, hayvancılık ve ormancılık sektöründen bu dönemde yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı da %11 dolaylarındadır. TOPLAM 6.199.000 $ Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2014 Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2014 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 6 7 İ LER K İ T S İ T A ARET İST İ LER K İ T S İ T A ARET İST İhracat %4,2 arttı DIŞ TİC DIŞ TİC Dış Ticaret, Haziran 2013 - 2014 ÂÂ Avrupa Birliği’ne ihracat %14,7 arttı Milyon $ 25.000 20.000 21.013 Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2013 Haziran ayında %41,8 iken, 2014 Haziran ayında %46 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2013 yılının aynı ayına göre %14,7 artarak 5 milyar 943 milyon dolar olarak gerçekleşti. 20.776 15.000 10.000 12.400 ÂÂ En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu 12.923 ÂÂ İthalatta ilk sırayı Rusya aldı Rusya’dan yapılan ithalat, 2014 yılı Haziran ayında 2 milyar 147 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla Çin (1 milyar 916 milyon dolar), Almanya (1 milyar 822 milyon dolar) ve İtalya (1 milyar 090 milyon dolar) izledi. Almanya’ya yapılan ihracat 2014 yılı Haziran ayında 1 milyar 281 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (855 milyon dolar), Irak (745 milyon dolar) ve Fransa (664 milyon dolar) takip etti. 5.000 0 İhracat İthalat İthalat %1,1 azaldı Dış ticaret açığı %8,8 azaldı Dış Ticaret, Ocak-Haziran 2013-2014 130.000 Milyon $ 125.840 Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2014 yılı Haziran ayında, 2013 yılının aynı ayına göre %4,2 artarak 12 milyar 923 milyon dolar, ithalat %1,1 azalarak 20 milyar 776 milyon dolar olarak gerçekleşti. 119.749 97.500 65.000 75.135 80.173 2014 32.500 0 2013 İhracat Haziran ayında dış ticaret açığı %8,8 azalarak 8 milyar 613 milyon dolardan 7 milyar 853 milyon dolara düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2013 Haziran ayında %59 iken, 2014 Haziran ayında %62,2’ye çıktı. ÂÂ Yüksek teknolojili ürünlerin ihracattaki payı %3,4 oldu Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Haziran ayında ISIC Rev.3’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %93,9’dur. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %33,5’tir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2014 Haziran ayında bir önceki aya göre ihracat %0,1, ithalat %1,2 azaldı. Takvim et- kilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2014 yılı Haziran ayında önceki yılın aynı ayına göre ihracat %4,2 arttı, ithalat ise %5,4 azaldı. Aylara Göre Dış Ticaret, Mayıs 2014 (Milyon ABD $) İhracat (FOB) İthalat (CIF) Aylar Yıl Değer Değişim (%) Değer Değişim (%) 2013 75.135 125.840 Ocak Haziran 2014 80.173 6,7 119.749 -4,8 2013 12.400 21.013 Haziran 2014 12.923 4,2 20.776 -1,1 Dış Ticaret Dengesi Değer Değişim (%) -50.706 -39.576 -21,9 -8.513 7.853 -8,8 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı 59,7 67,0 59,0 62,2 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %79,5’tir. Yüksek teknolojili ürünlerin 2014 Haziran ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %13, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %40,2’dir. Teknoloji Yoğunluğuna Göre Dış Ticaret, Haziran 2014 (Milyon ABD $) Haziran 2013 İthalat Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat %0,1 azaldı ÂÂ Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ithalatı içindeki payı %13 oldu Ocak- Haziran 2014 Toplam Yüksek teknolojili ürünler Orta yüksek teknolojili ürünler Orta düşük teknolojili ürünler Düşük teknolojili ürünler Değer 11.586 402 3.675 3.537 3.972 % 100 3,5 31,7 30,5 34,3 Değer 12.140 418 4.061 3.468 4.193 Toplam Yüksek teknolojili ürünler Orta yüksek teknolojili ürünler Orta düşük teknolojili ürünler Düşük teknolojili ürünler Değer 16.825 2.005 6.722 6.187 1.910 % 100 11,9 40,0 36,8 11,4 Değer 16.525 2.148 6.641 5.595 2.141 2013 İhracat (FOB) % Değer 100 70.037 3,4 2180 33,5 21.700 28,6 22.632 34,5 23,526 İthalat (CIF) % Değer 100 98.281 13,0 11.814 40,2 39.681 33,9 34.588 13,0 12.198 Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Teknoloji yoğunluğuna göre ürün grupları sınıflaması OECD tarafından ISIC Rev.3 sınıflaması baz alınarak hazırlanmıştır. 2014 % 100 3,1 31,0 32,3 33,6 Değer 74.972 2425 23.797 22,843 25.906 % 100 3,2 31,7 30,5 34,6 % 100 12,0 40,4 35,2 12,4 Değer 92.412 12.748 39.030 27.706 12.927 % 100 13,6 42,2 30,0 14,0 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu BEBKA • Ekonomi Göstergeleri BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 8 9 İ SLER K E D N E RET DIŞ TİCA İhracat birim değer endeksi %0,1 arttı İhracat miktar endeksi %4,2 arttı ÂÂ Dış Ticaret Endeksleri, Haziran 2014 İhracat birim değer endeksi %0,1 arttı İhracat birim değer endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %0,1 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de %3,9, “ham maddelerde (yakıt hariç)” %1,5, ve “yakıtlar”da %3,1 artarken, “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %0,3 azaldı. İhracat birim değer endeksi 2014 yılı ikinci çeyrekte bir önceki yılın ikinci çeyreğine göre %0,1 azaldı İthalat birim değer endeksi %0,3 azaldı İthalat birim değer endeksi %0,3 azaldı İthalat miktar endeksi %0,8 azaldı İhracat birim değer endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %0,1 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de %3,9, “ham maddelerde (yakıt hariç)” %1,5, ve “yakıtlar”da %3,1 artarken, “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %0,3 azaldı. İhracat birim değer endeksi 2014 yılı ikinci çeyrekte bir önceki yılın ikinci çeyreğine göre %0,1 azaldı. DIŞ TİCA ÂÂ Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %0,6 azaldı ÂÂ Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %2,3 azaldı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2014 Mayıs ayında 126,1 olan ihracat miktar endeksi %0,6 azalarak, 2014 Haziran ayında 125,4 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2013 Haziran ayında 121,6 olan ihracat miktar endeksi %4,2 artarak 2014 Haziran ayında 126,7 değerine yükseldi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2014 Mayıs ayında 122,4 olan ithalat miktar endeksi %2,3 azalarak, 2014 Haziran ayında 119,5 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2013 Haziran ayında 130,3 olan ithalat miktar endeksi %4,7 azalarak 2014 Haziran ayında 124,2 oldu. İhracat Miktar Endeksi 150 144.3 130 Genel Gıda, içecek ve tütün Hammaddeler Yakıtlar İmalat (Gıda, içecek ve tütün hariç) SITC’de başka yerde sınıflandırılmayan mallar 125.3 120 123.9 110 108.3 107.6 100 Aralık 14 Kasım 14 Ekim 14 Eylül 14 Ağustos 14 Temmuz 14 Haziran 14 Mayıs 14 Nisan 14 Mart 14 Şubat 14 Ocak 14 Aralık 13 Kasım 13 Ekim 13 Eylül 13 Ağustos 13 Temmuz 13 Haziran 13 Mayıs 13 Nisan 13 Mart 13 İhracat miktar endeksi %4,2 arttı İthalat miktar endeksi %0,8 azaldı İhracat miktar endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %4,2 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de %1,7 ve “ham maddelerde (yakıt hariç)” %9,7 azalırken, “yakıtlar”da %8,7 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %7,6 arttı. İthalat miktar endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %0,8 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de %19,9, “ham maddelerde (yakıt hariç)” %14,5 ve “yakıtlar”da %7,9 artarken, “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde % 0,3 ve “SITC’de başka yerde sınıflandırılmayan mallar”da %36,7 azaldı. İthalat miktar endeksi 2014 yılı ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,2 azaldı. Genel Gıda, içecek ve tütün Hammaddeler Yakıtlar İmalat (Gıda, içecek ve tütün hariç) SITC’de başka yerde sınıflandırılmayan mallar İthalat Endeks Değişim (%) Değişim (%) 2014 Haziran/ 2014 Haziran / 2013 Haziran 2014 Haziran 2013 Haziran 2014 Haziran 2013 Haziran 2013 Haziran Birim Değer Endeksleri 108,6 108,7 0,1 108,8 108,5 -0,3 108,3 112,6 3,9 112,7 113,8 0,9 107,4 109,0 1,5 108,3 106,2 -1,9 130,1 134,1 3,1 123,4 123,6 0,1 108,0 107,6 -0,3 104,9 105,4 0,5 122,7 103,3 -15,8 98,2 -9,3 125,3 110,1 133,4 104,9 129,9 MİKTAR Endeksleri 4,2 124,9 -1,7 99,5 -9,7 106,8 8,7 105,5 7,6 118,4 120,2 112,1 147,7 96,5 120,0 123,9 119,3 122,3 113,9 118,1 -0,6 19,9 14,5 7,9 -0,3 142,5 58,4 -59,0 503,7 -36,7 90 Şubat 13 İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2013 yılı Haziran ayında 99,8 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 2014 yılı Haziran ayında da 100,2 oldu. İhracat Endeks İthalat Miktar Endeksi 138.1 Ocak 13 ÂÂ Dış ticaret haddi 2014 yılı Haziran ayında 100,2 olarak gerçekleşti Dış Ticaret Endeksleri (2010=100), Haziran 2014 Dış Ticaret Miktar Endeksleri (2010=100), Haziran 2014 140 İ SLER K E D N E RET 108,2 795,9 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu BEBKA • Ekonomi Göstergeleri BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 10 11 İ SLER K E D N E VEN L GÜ E R Ö T K SE Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi %2,8 azaldı KSİ E D N E N İ GÜVE Tüketici güven endeksi %0,3 arttı TÜKETİC ÂÂ Temmuz 2014 ÂÂ Temmuz 2014 Hizmet Sektörü Güven Endeksi Perakende Sektörü Güven Endeksi İnşaat Sektörü Güven Endeksi 120 Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Temmuz ayında bir önceki aya göre %0,3 oranında arttı; Haziran ayında 73,7 olan endeks, Temmuz ayında 73,9 değerine yükseldi. 110 100 90 2013 80 2014 Genel ekonomik durum beklentisi %0,3 azaldı 85 70 Aralık 14 Kasım 14 Ekim 14 Eylül 14 Ağustos 14 Temmuz 14 Haziran 14 Mayıs 14 Nisan 14 Mart 14 Şubat 14 Ocak 14 Aralık 13 Kasım 13 Ekim 13 Eylül 13 Ağustos 13 Temmuz 13 Haziran 13 Mayıs 13 Nisan 13 Mart 13 Şubat 13 Ocak 13 78.5 78.5 80 60 75.0 75 73.9 72.1 70 Haziran ayında 97,9 olan hizmet sektörü güven endeksi, Temmuz ayında 95,2 değerine düştü. Hizmet sektörü güven endeksindeki azalış; son üç aylık dönemdeki iş durumunun kötüleştiğini, hizmetlere olan talebin azaldığını değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talebin azalacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının artmasından kaynaklandı. Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu endeksi %4,4, hizmetlere olan talep endeksi %3,5 ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksi %0,8 azaldı. Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi %1,1 arttı Haziran ayında 102,5 olan perakende ticaret sektörü güven endeksi, Temmuz ayında 103,6 değerine yükseldi. Perakende ticaret sektörü güven endeksindeki artış; mevcut mal stok seviyesinin mevsim normallerinin altında olduğunu değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde iş hacmi-satışların artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının artmasından kaynaklandı. Son üç aylık dönemde iş hacmi-satışların arttığını değerlendiren girişim yöneticisi sayısı ise azaldı. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmisatışlar endeksi %3,1 azalırken mevcut mal stok seviyesi endeksi %6,5 ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksi %0,2 arttı. Mevsim Etkilerinden Arındırılmış Sektörel Güven Endeksleri, Alt Kalemleri ve Değişim Oranları, Temmuz 2014 Endeks Hizmet Sektörü Güven Endeksi İş durumu (son 3 aylık dönemde) Hizmetlere olan talep (son 3 aylık dönemde) Hizmetlere olan talep beklentisi (gelecek 3 aylık dönemde) Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi İş hacmi-satışlar (son 3 aylık dönemde) Mevcut mal stok seviyesi (*) İş hacmi-satışlar beklentisi (gelecek 3 aylık dönemde) İnşaat Sektörü Güven Endeksi Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi Toplam çalışan sayısı beklentisi (gelecek 3 aylık dönemde 69.2 65 Bir önceki aya göre değişim (%) 2014 2014 06 07 0,7 -2,8 1,5 -4,4 2014 06 97,9 92,7 2014 07 95,2 88,6 91,0 87,8 1,6 -3,5 110,0 109,1 -0,8 -0,8 102,5 103,6 -1,8 1,1 98,3 95,2 3,0 -3,1 97,5 103,9 -6,8 6,5 111,6 111,8 -1,2 0,2 79,9 78,5 0,7 -1,7 66,1 61,4 1,3 -7,1 93,6 95,6 0,3 2,1 1 2 Aylar Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi %2,8 azaldı 3 4 5 6 7 8 9 10 İşsiz sayısı beklentisi %0,2 azaldı 11 12 Haziran ayında 98,7 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi %0,3 oranında azalarak, Temmuz ayında 98,4 oldu. Bu düşüş, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir. Tüketici Güven Endeksi, Alt Kalemleri ve Değişim Oranları, Temmuz 2014 Gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi endeksi %0,2 oranında azalarak, Temmuz ayında 81,1 değerine düştü. Bu azalış, işsiz sayısında artış bekleyenlerin oranındaki artıştan kaynaklandı. Endeks Hanenin maddi durum beklentisi %0,2 arttı 2014 2014 2014 05 06 07 Hanenin gelecek 12 aylık döneme ilişkin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %0,2 oranında arttı. Haziran ayında 90,9 olan endeks değeri Temmuz ayında 91,1 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının artmasından kaynaklandı. Tüketici Güven 76,0 Endeksi (*) Hanenin maddi 93,1 durum beklentisi Genel ekonomik 102,7 durum beklentisi İşsiz sayısı 81,6 beklentisi (**) Tasarruf etme 26,6 ihtimali Tasarruf etme ihtimali %4,3 arttı Gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali endeksi bir önceki aya göre %4,3 oranında arttı. Haziran ayında 24 olan endeks, Temmuz ayında 25 değerine yükseldi. Bu artış, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre arttığını göstermektedir. Bir önceki aya göre değişim oranı (%) 2014 2014 06 07 73,7 73,9 -3,0 0,3 90,9 91,1 -2,4 0,2 98,7 98,4 -3,9 -0,3 81,2 81,1 -0,5 -0,2 24,4 25,0 -9,8 4,3 (*) Beklentiler, gelecek 12 ay için sorgulanmaktadır. (**)İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması, işsiz sayısı beklentisinde azalışı, azalması ise işsiz sayısı beklentisinde artışı göstermektedir. (*) Mevcut mal stok seviyesi yayılma endeksinin artışı stok azalışını, azalışı ise stok artışını göstermektedir. Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu BEBKA • Ekonomi Göstergeleri BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 12 13 Sİ K E D N E M Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre %0,1 arttı RETİ Ü İ Y A N SA ÂÂ Haziran 2014 Ana Sanayi Gruplarına Göre Endeks ve Değişim Oranları (2010=100), Haziran 2014 Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %1,4 arttı Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2014 yılı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %2,3 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi %1,5 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %2,6 arttı. Sanayi Üretim Endeksi ve Değişim Oranları (2010=100), Haziran 2014 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Arındırılmamış Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks Endeks Yıllık Değişim (%) Endeks Aylık Değişim (%) Toplam Sanayi 121,7 121,8 1,4 119,6 0,1 Madencilik ve Taşocakçılığı 108,3 107,5 -2,3 104,8 0,8 İmalat Sanayi 123,6 124,0 1,5 121,0 0,8 Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı 115,6 114,9 2,6 117,6 -1,6 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ger. Kişi Tic. İşl. 3 Kooperatif 2 Şirket 1 Kooperatif Aylar 100 12 Şirket 11 Ger. Kişi Tic. İşl. 10 Kooperatif 9 TR411 BURSA TR412 ESKİŞEHİR TR413 BİLECİK TOPLAM Şirket 8 104.0 Ger. Kişi Tic. İşl. 7 108.9 Kooperatif 6 İL ADI 2013 Haziran (BİR AYLIK) KURULAN TASFİYE KAPANAN Şirket 5 NUTS 3 KODU 123.7 106 Aylar 4 2014 Haziran (BİR AYLIK) KURULAN TASFİYE KAPANAN 124.4 122.4 121.8 112 106 ÂÂ KURULAN VE KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ 2014 118 113.3 3 İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2014 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre en yüksek düşüş %5,6 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu düşüşü, %3,2 ile diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, %2,4 ile mobilya imalatı takip etti. Kooperatif 120.0 119.6 2 İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2014 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %26,8 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu artışı, %10,3 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı, %4,0 ile tütün ürünleri imalatı takip etti. Şirket 124 1 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek düşüş bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleşti Ger. Kişi Tic. İşl. 124 120.7 100 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek düşüş diğer ulaşım araçları imalatında gerçekleşti Kooperatif 130 112 Endeks 121,7 121,4 123,6 117,1 110,3 139,8 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu 2013 130 119.4 119.6 Sektör Toplam Sanayi Ara malı imalatı Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı Enerji Sermaye Malı İmalatı Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks Aylık Değişim (%) 119,6 0,1 118,2 -3,2 121,1 1,5 118,3 -0,1 111,8 -1,9 132,2 9,9 Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (2010=100), Haziran 2014 2014 118 Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks Yıllık Değişim (%) 121,8 1,4 120,4 0,0 122,3 6,7 118,6 2,2 110,0 1,3 141,6 1,9 ArındırılmAMış Şirket Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (2010=100), Haziran 2014 2013 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek artış sermaye malı imalatında gerçekleşti Ana Sanayi Grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2014 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %9,9 ile sermaye malı imalatında gerçekleşti. Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2014 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %5,8 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi %0,8 arttı; elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi % 1,6 azaldı. Sektör Sİ K E D N E RETİM Ü İ Y A ERİ N L K İ SA T S İ T İSTA T E K R İ Ş VE 162 34 8 204 4 0 0 4 70 107 5 182 14 3 0 17 17 5 0 22 22 10 1 33 20 2 1 23 52 54 3 109 147 26 2 175 4 0 0 4 99 109 12 220 44 22 4 70 28 6 3 37 28 19 2 49 6 2 2 10 30 54 2 86 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Kaynak: TOBB Kurulan/Kapanan Şirket İstatistikleri BEBKA • Ekonomi Göstergeleri BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 14 15 ? BİLİYOR MUYDUNUZ NOTLAR ÂÂ Türkiye’nin ilk süt ve süt ürünleri fabrikası olan SAYAS Ayran Fabrikası’nın Bursa’da kurulduğunu ÂÂ Dünyadaki ilk çarşılı köprünün 1442’de Bursa’da yaptırılan Irgandı Köprüsü olduğunu ÂÂ Kurtuluş Savaşı döneminde TBMM’nin İstanbul Hükümetiyle ilk resmi görüşmenin Bilecik Görüşmeleri olduğunu ÂÂ İlk Türk 4x4 ticari araç olan Türkar’ın Eskişehir’de üretilmiş olduğunu ÂÂ Dünya’daki havlunun ilk kez Bursa’da icat edildiğini ÂÂ Bazı Tanımlar İthalat birim değer endeksi: İthalatın birim değerlerinde meydana gelen değişimdir. Girişimlerin doğumu: Daha önceki yıllarda aktif çalışanı olmayıp ilgili yıl içinde en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri ifade etmektedir. Girişimlerin ölümü: Sonraki yıllarda herhangi bir ücretli çalışanı olmayan ve ilgili yıl içinde en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri ifade etmektedir. İhracat birim değer endeksi: İhracatın birim değerlerinde meydana gelen değişimdir. İstihdam Oranı: Çalışan insan sayısının, çalışabilir yaştaki insan sayısına bölünmesiyle bulunan orandır. Dış ticaret haddi: İhracat birim değer endeksinin İthalat birim değer endeksine bölünmesi ile bulunur. İşgücüne Katılma Oranı: İşgücünün kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır. TÜFE: Halkın en fazla kullanmış olduğu mal ve hizmetlerin ortalama fiyat artışıdır. İşsizlik oranı: İş bulamayan nüfusun toplam işgücüne oranıdır. İşveren girişim: Herhangi bir referans yılda en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri ifade eder. Tüketici güven endeksi: Tüketicilerin ekonomideki bekleyişlerini belirleyen bir ölçüttür. Sanayi üretim endeksi: Sanayi üretiminde meydana gelen artış ya da azalışı ifade eder. ÜFE: Genel olarak üreticilerin girdilerindeki ortalama fiyat artışıdır. BEBKA • Ekonomi Göstergeleri BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 16 17 NOTLAR www.bebka.org.tr BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 18 www.bebka.org.tr Yeni Yalova Yolu 4.Km Buttim İş Merkezi Buttim Plaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYE Telefon 0224 211 13 27 • Faks 0224 211 13 29