Tam Metin PDF - JournalAgent

İNTEGRATİF TIP DERGİSİ
TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE
ORIGINAL ABSTRACT / ORJİNAL ÖZET METİN
1
Fatma Dilek Turan , Ayşegül İşler
2
1
Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı,
Antalya
2
Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Antalya
ÇOCUKLUK ÇAĞI EPİLEPSİSİ VE TAMAMLAYICI ALTERNATİF YAKLAŞIMLAR
Turan FD, İşler A. Çocukluk çağı epilepsisi ve tamamlayıcı alternatif yaklaşımlar. Integr Tıp Derg.
2014;2(2):51-53.
Anahtar Kelimeler: Epilepsi, çocuk, ebeveyn, tamamlayıcı alternatif yaklaşım, hemşire
Giriş: Epilepsi tekrarlayan nöbetlerle karakterize, çocukluk döneminde en yaygın
görülen kronik hastalıklarından biridir. Epilepsinin tahmin edilemeyen doğası ve seyri hem
çocuğun hem de ailenin fiziksel ve psikolojik işlevlerini önemli ölçüde olumsuz
etkilemektedir. Tedavide amaç, nöbetleri tümüyle durdurmaktır. Tıbbi tedavilere rağmen
epilepsi hastalarının bir kısmında nöbetler kontrol altına alınamamaktadır. Bu durum, hasta ve
yakınlarını tamamlayıcı alternatif yaklaşımlara yönlendirmektedir.
Amaç: Bu derlemenin amacı, literatürde yer alan çocukluk çağı epilepsisinde
ebeveynler tarafından kullanılan tamamlayıcı alternatif yaklaşımları ve olumlu-olumsuz
etkilerini belirlemektir.
Yöntem: Tamamlayıcı alternatif tedavilerin yararlarına ilişkin bilimsel kanıtlar çok
az olmasına karşın, çocuklarda tamamlayıcı alternatif tedavilerin kullanımındaki artış dikkati
çekmektedir. Ülkemizde yetişkinlerde tamamlayıcı alternatif tedavi kullanım oranı %22-84
arasında değişmekte iken çocuklarda bu oranın %0.8-68 arasında olduğu belirtilmiştir. Bu
tedaviler kronik hastalığa sahip ve özel bakım ihtiyacı olan çocuklarda daha fazla
kullanılmaktadır.
Çocukluk çağı epilepsisi ve tamamlayıcı alternatif yaklaşımlar
Turan FD, İşler A.
Integr Tıp Derg. 2014;2(2):51-53.
Bulgular: Tarihsel olarak bakıldığında epilepsi yönetimi tek yönlü tedavi anlayışından
uzaklaşmış, tamamlayıcı alternatif yaklaşımlar ile bütüncül bir anlayışa kavuşmuştur.
Literatürde tamamlayıcı alternatif yaklaşımlar arasında yer alan; bitkiler, akupunktur, yoga
gibi beden zihin tedavileri, ayurveda, homeopati, özel diyetler ve yüksek doz vitaminlerin
epilepsi yönetimine katkı sağladığı belirtilmektedir. İşler ve ark. (2014) çalışmalarında
ebeveynlerin tamamının (n=304) epilepsi hastalığı olan çocuğu için tamamlayıcı alternatif
yaklaşımlardan yararlandığını, en sık uyguladıkları yaklaşımların; dua etme (%99,3),
çocuğunu sigaradan uzak tutma (%79,8), çocuğuna ceviz (%79,6), tereyağ (%59,2), kemik
iliği yedirme (%58,6), kaliteli uyku sağlama (%58,6) ve oyun oynatma (%51) olduğunu
belirlemişlerdir. Bununla birlikte çocuklarda tamamlayıcı ve alternatif yaklaşımların
kullanımının yaygınlaşması ile birlikte bu tür tedavilere bağlı yan etkilerin görülme oranında
da artış olduğu özellikle bitkisel terapilere bağlı yan etkiler görüldüğünü belirten çalışmalar
da yer almaktadır. Çalışmalarda epilepsi için kullanılan bitkisel bir ürünün, kan fenitoin
düzeyini düşürdüğü ve bu nedenle epileptik nöbetleri tetiklediği, alternatif diyetler nedeni ile
yenidoğanlarda ciddi beslenme bozukluklarının, D vitamini yetersizliğinin geliştiği
gösterilmiştir. Diyet desteklerinin kullanımı ve buna bağlı yan etkilerin görülmesi de
pediatride sık rastlanan sorunlardandır.
Sonuç ve Öneriler: Epilepsi hastalığı olan çocuklarda epilepsi yönetimi güç bir
süreçtir. Çocuklar gelişimsel olarak epilepsiyi yönetme becerisine sahip değillerdir. Bu
durumda en büyük sorumluluk ebeveynlere düşmektedir. Ebeveynler çocuklarının epilepsi
yönetimi için çoğu kez sağlık personeline danışmadan antiepileptik ilaçların yanı sıra
tamamlayıcı ve alternatif yaklaşımlara başvurabilmektedir. Bu da istenmeyen sonuçlara neden
olabilmektedir. Epilepsi hastalığına sahip çocukların epilepsi yönetiminde ebeveynlerin
kullandığı tamamlayıcı alternatif yaklaşımlara yönelik az sayıda çalışma yer almaktadır.
Epilepsi
yönetiminde
ilaçların yanı
sıra
kullanılan tamamlayıcı
alternatif
yaklaşımların belirlenmesi hastalığın tedavisi ve hemşirelik bakımını yönlendirmesi açısından
oldukça önemlidir. Ebeveynlerin epilepsi hastalığına sahip çocuklarının hastalıklarını
yönetme amacıyla uyguladıkları olumlu ya da olumsuz yaklaşımlarının belirlenmesinin,
hemşirelerin epilepsi yönetimi ile ilgili eğitimlerine yön vereceği düşünülmektedir. Epilepsi
52
Çocukluk çağı epilepsisi ve tamamlayıcı alternatif yaklaşımlar
Turan FD, İşler A.
Integr Tıp Derg. 2014;2(2):51-53.
hastalığı olan çocuk ve ailesine bakım veren hemşireler, kanıtı olmayan ya da zarar verme
potansiyeli olan tamamlayıcı alternatif yaklaşımlar konusunda ebeveynleri bilgilendirip, tıbbi
tedaviyi destekleyen yaklaşımlara teşvik edebilirler.
53