İZMİR TİCARET ODASI GAMBİYA CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI
GAMBİYA CUMHURİYETİ
ÜLKE RAPORU
ULUSLARARASI İLİŞKİLER
MÜDÜRLÜĞÜ
ARALIK 2014
Hazırlayan: Zeynep Küheylan
Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü
Uzman Yardımcısı
TEMEL BİLGİLER
Ülke Adı: Gambiya Cumhuriyeti
Yüzölçümü: 11 295 km²
Yönetim Biçimi: Cumhuriyet
Devlet Başkanı: Yahya JAMMEH (18 Ekim 1996’dan beri)
Devlet Başkan Yardımcısı: Isatou NJIE-SAIDY (20 Mart 1997’den beri)
Bağımsızlık Tarihi: 18 Şubat 1965 tarihinde Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazanmıştır.
Başkent: Banjul
Başlıca Şehirler: Sere Kunda, Brikama, Bakau, Guntur
Din: % 90 Müslüman, % 8 Hristiyan, % 2 diğer
Dil: İngilizce (resmi dil), Mandika, Wolof, Fula
DEMOGRAFİK VERİLER
Nüfus: 1.9 milyon
Nüfus Artış Oranı: % 2.3
Nüfus Yapısı
0-14 yaş
% 40
15-64 yaş
% 56.9
65 yaş ve üstü
% 3.1
DİPLOMATİK TEMSİLCİLER
T.C Banjul Büyükelçisi: Ergin SONER
Gambiya Ankara Büyükelçisi: Momodou BADJIE
Gambiya İzmir Fahri Konsolosu: Asuman NARDALI
Gambiya İstanbul Fahri Konsolosu: Ekmeleddin İHSANOĞLU
TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER
Para Birimi: Dalasi (GMD)
GSYİH: 3.6 milyar dolar
Reel Ekonomik Büyüme: % 6.4
Enflasyon Oranı: % 6.2
Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 2 000 dolar
İşgücü: 777 100 (2007 verisi)
İhracat: 113.2 milyon dolar
İthalat: 359.7 milyon dolar
2
GENEL EKONOMİK DURUM
Afrika kıtasının yüz ölçümü bakımından en küçük ülkesi olan Gambiya, kuzey, güney ve doğudan
Senegal, batıdan ise Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Gambiya ithal ettiği ürünleri yakın çevresindeki
ülkelere ihraç eden önemli bir “re-export” merkezidir. Ülkede ticaret ile yerli halktan ziyade daha
çok azınlıklar uğraşmaktadır.
Halk geçimini ağırlıklı olarak tarım ve balıkçılıktan karşılamaktadır. Ekilebilen arazinin % 90’a
yakınına yer fıstığı ekili durumdadır. Diğer başlıca tarım ürünleri ise mısır, pirinç ve susamdır.
Ana ekonomik faaliyet tarım olmasına rağmen Gambiya’da turizm sektörü de hızla gelişmektedir.
Palmiye ağaçlarıyla kaplı sahil kısmı sayesinde, ülke son yıllarda öne çıkmaya başlayan bir turizm
merkezi haline gelmiştir. Turizm, aynı zamanda ülkenin en önemli döviz kaynağıdır.
Doğal kaynaklar bakımından fazla bir zenginlik bulunmayan ülkede, titanyum, kalay ve zirkon
çıkarılan başlıca madenlerdir.
Ülkede sanayi yok denecek kadar azdır. Mevcut küçük işletmeler tarım ürünleri üzerine olup,
bunları fabrika haline dönüştürme girişimleri büyük önem arz etmektedir. Gambiya Hükümeti,
özel sektörü geliştirmek ve ülkeye yabancı yatırımları çekmek amacıyla Gambiya Yatırımı
Geliştirme ve Serbest Bölgeler Ajansı’nı kurmuştur.
GSYİH’IN SEKTÖREL DAĞILIMI (2012)
TARIM
% 22.3
SANAYİ
% 18.3
HİZMETLER
% 59.5
İŞGÜCÜNÜN SEKTÖREL DAĞILIMI (1996)
TARIM
% 75
SANAYİ
% 19
HİZMETLER
%6
GAMBİYA’NIN DIŞ TİCARETİ
BAŞLICA İHRACAT YAPTIĞI ÜLKELER (2012)
ÇİN
% 57.3
HİNDİSTAN
% 18
FRANSA
% 4.6
BİRLEŞİK KRALLIK
% 4.1
Başlıca İhraç Ürünleri




3
Yer fıstığı ürünleri
Balık
Pamuk ipliği
Palmiye çekirdeği
BAŞLICA İTHALAT YAPTIĞI ÜLKELER (2012)
ÇİN
% 27.6
SENEGAL
% 8.5
BREZİLYA
% 8.1
BİRLEŞİK KRALLIK
% 6.4
ENDONEZYA
% 4.1
Başlıca İthal Ürünleri





Gıda maddeleri
Mamul ürünler
Yakıt
Makina ve ekipmanları
Ulaşım araçları
GAMBİYA VE TÜRKİYE ARASI TİCARET
Türkiye ile Gambiya Arasında Bulunan Başlıca Anlaşmalar








Ekonomik, Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşması
Teknik İşbirliği Anlaşması
Askeri Eğitim İşbirliği Anlaşması
Askeri Alanda Eğitim, Teknik ve Bilimsel İşbirliği Anlaşması
Askeri Alanda Danışmanlık Sisteminin İhdasına İlişkin Uygulama Protokolü
Diplomatik Pasaportlar İçin Vize Muafiyeti Anlaşması
Yatırımların Karşılıklı Teşviki Anlaşması
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
* Türkiye ile Gambiya arasında Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmasına yönelik müzakereler
devam etmektedir.
TÜRKİYE-GAMBİYA ARASI İHRACAT-İTHALAT GENEL VERİLER ($)
İHRACAT
İTHALAT
DIŞ TİCARET
DENGESİ
DIŞ TİCARET
HACMİ
2013
34 063 458
0
34 063 458
34 063 458
2012
35 101 153
1 015 817
34 085 336
36 116 970
2011
40 344 712
45 964
40 298 748
40 390 676
2010
20 696 689
10 010
20 686 679
20 706 699
2009
20 720 197
10 889
20 709 308
20 731 086
Kaynak: TÜİK
* 2014 Haziran ayı Türkiye-Gambiya ticaret hacmi 9 milyon dolardır (yalnızca ihracat).
* 2013 yılı Gambiya – İzmir ticaret hacmi 2.6 milyon dolardır. (İhracat 2.6 milyon dolar,
İthalat 333 dolar)
4
TÜRKİYE’NİN GAMBİYA’YA
İHRAÇ ETTİĞİ BAŞLICA ÜRÜNLER






TÜRKİYE’NİN GAMBİYA’DAN
İTHAL ETTİĞİ BAŞLICA ÜRÜNLER
Nişasta, buğday
Tütün
Tuz, kükürt, toprak, çimento
Demir – çelik, demir - çelikten eşya
Elektrikli makinalar
Gıda ürünleri
 Pamuk, pamuk ipliği
 Yağlı tohumlar
 İnciler, kıymetli taşlar
TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN GAMBİYA SERMAYELİ FİRMALAR
30 Haziran 2014 tarihi itibariyle Türkiye’de Gambiya sermayeli firma bulunmamaktadır.
NOTLAR
* 2014 Aralık ayı itibariyle THY’nin Gambiya’ya direkt uçuşu bulunmamaktadır.
* Gambiya’da askeri eğitim veren bir Türk Jandarma Eğitim Okulu ve Yavuz Selim isimli bir Türk Okulu
mevcuttur.
KAYNAKÇA





Cental Intelligence Agency (https://www.cia.gov/library/)
Türkiye İstatistik Kurumu (http://www.tuik.gov.tr/)
Dışişleri Bakanlığı (http://www.mfa.gov.tr/)
Ekonomi Bakanlığı (http://www.ekonomi.gov.tr/)
International Trade Centre (http://www.trademap.org/)
5