Slayt 1 - Gıda Mühendisleri Odası

16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
İlk söz
1974 yılında Roma’da düzenlenen Dünya Gıda
Konferansı sırasında, ABD Tarım Bakanı Earl Butz
yaptığı konuşmada geleceğe dair planı açık
ediyordu. Butz, gıdanın aslında bir silah
olduğunu söylüyor ve ekliyordu;
“Gıda pazarlık sandıklarındaki en önemli
araçlardan biridir. İnsanların size güvenip
dayanmalarının, size bağımlı olmalarının ve bu
şekilde sizinle işbirliği yapmalarının yolunu
arıyorsanız, onları gıdaya bağımlı hale getirmek
bana kalırsa mükemmel bir yöntem”.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
bugün,
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü olan
FAO 2010 yılı verilerine göre dünyadaki aç nüfus
sayısı önceki yıla göre 100 milyonun üzerinde
bir artışla bir milyara ulaşmıştır.
Sistemin bu şekilde devam etmesi durumunda,
bu artışın önümüzdeki dönemlerde katlayarak
artmasından endişe ediliyor.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
türkiye’ de
Bugün ülkemizde yirmi milyon insanımız yani
nüfusumuzun dörtte bire yakını yeterli gıdaya
ulaşamamakta, % 10’ a yakın bir kısmı ise açlık
tehlikesi ile burun buruna yaşamaktadır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
artan nüfus
Bugün yaşanan açlık sorunu gıda üretiminin
azlığından veya nüfus artışından değil, yüksek
gıda fiyatlarından kaynaklanıyor.
FAO tarafından açıklanan bir rapor; 2009 yılında
gıda üretiminin oldukça iyi olduğunu, ancak
gıdada dışa bağımlı olan yoksul ülkelerin,
yüksek fiyatlar nedeniyle gıda ithalatında büyük
sorunlar yaşadığını ortaya koyuyor.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
ironi
Artan dünya nüfusu, hem yaygın açlığı
hem de aşırı tüketimden kaynaklanan
kronik hastalıkları kapsayan çifte
sıkıntıyla karşı karşıyadır.
Dünya’da 1 Milyar insan obezite
hastasıdır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
neden,
Ülkemizde ve dünyadaki açlığın nedenlerini
ABD Tarım Bakanı Earl Butz yaptığı
konuşmasının içeriğinde iyi okumak ve son
40 yıl içerisinde uygulanan tarım ve gıda
politikalarında aramak gerekiyor.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
tarımın şirketleşmesi
Gelişmiş ülkelerdeki tarım tamamı ile
sanayileşmiş, adeta bir çeşit fabrikaya
dönüşmüş arazilerde yapılıyor.
Sanayileşmiş tarımsal üretimde kullanılan
girdilerin büyük bir kısmı sentetik gübre, ilaç,
tarım makineleri yakıtı, makinelerin bakımı,
elektrik enerjisi, taşıma, dağıtım, tohum, sulama
gibi kalemlerden oluşuyor.
Üretimden kazanılan para da yukarıdaki girdileri
edinmek için harcanıyor.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
gelişmiş ülkelerde,
Harcamalardan geriye çiftçinin elinde kalan pay
sözü edilmeye değmeyecek kadar az.
Çiftçiler ürün alabilmek için büyük oranda yukarıda
bahsedilen girdileri üreten şirketlere bağlı durumda.
Çiftçi kendi arazisinde nasıl üretim yapacağına
karar vermekten aciz, çünkü bir tekelle yaptığı
sözleşmeye göre üretim yapıyor, hangi ürünü
üreteceği, hangi tohumu kullanacağı, tarlasına
hangi ilacı atacağı, hasadı ne zaman yapacağı
firma tarafından belirleniyor.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
az gelişmiş ülkelerde
Küçük köylülüğün tasfiyesini “modern – rekabetçi
tarım için koşul“ olarak dayatılmaktadır.
Bunun yanında işletme ölçeklerinin büyütülmesi ve
sözleşmeli üreticilik ilişkilerinin yaygınlaştırılmasını
da “tartışma dışı teknik doğrular” olarak kamuoyuna
sunuluyor.
Büyüyen ölçeğin doğuracağı yeni mülkiyet sorunları
gizlenmeye çalışılırken, hazine arazileri üzerinde
kurulacak organize tarım – hayvancılık bölgelerinde
sermayenin yeni iktidar alanları kurgulanmaktadır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
tekelleşme
Tarımdaki tekelleşme çok belirgin biçimde
istatistiklere yansıyor. Buğday ihracatının yüzde
85’i, pirincin yüzde 80’i altı ülkeden,
mısırın yüzde 70’i ise üç ülkeden kaynaklanıyor.
Şirket bazında ise, ADM, Cargill ve Bunge dünya
mısır üretiminin egemenliğine sahip.
Altı şirket dünya hububat ticaretinin yüzde
85’ini, üç şirket kakaonun yüzde 83’ünü, üç
şirket de muzun yüzde 80’ini elinde tutuyor.
Tohum, GDO’lu ürünler denince de haliyle akla
Monsanto geliyor.
(Ian Angus, International Viewpoint, May 2008).
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
patent
Tarım alanlarının yabancılara satışını
izin veren düzenlemeler yanında,
yaşam patentlenmeye, köylü ve üretici
girdiden çıktıya tüm alanlarda
bağımlılaştırılmaya çalışılıyor.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
gelecekte,
2050'de dünya nüfusunun 9 milyara
çıkacağı tahmin ediliyor. Uzmanlar
aslında 9 milyar kişiye yetecek gıda
üretim potansiyelinin bulunduğu
konusunda hemfikir.
Mesele, insanlığın en temel hakkı,
beslenme hakkının piyasaların
merhametine terk edilemeyecek kadar
önemli olduğunu kavrayabilmekte…
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
geleceğe baktığımızda,
piyasa anlayışı devam ederse;
 patent haklarının,
 artan enerji fiyatlarının,
 biyo çeşitlilikteki şiddetli kayıpların,
 iklim değişikliğinin,
 sulardaki ve doğal kaynaklardaki
azalmanın,
gıda üretimini tehdit edeceğini
görüyoruz..
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
panel
Bildiğiniz gibi Meslek Odalarının tüm
itirazlarına rağmen, 11 Haziran 2010
tarihinde Meclis Genel Kurulunca
kabul edilen
“Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı,
Gıda ve Yem Kanunu” (VHBSGYK)
yürürlüğe girdi.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
(VHBSGYK) bu yasa;
• Gıda güvenliğinin sağlanmasından uzak,
• Yeterli hukuki ve teknik alt yapıdan
yoksun,
• Yeterli,nitelikli ve uzman personel bilgisi
olmadan,
çıkarılmıştır.
• Yasa sürecini iyi yönetebilecek siyasi ve
bürokratik irade ve anlayıştan mahrum
bir koşulda hazırlanmıştır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
bu yasa;
• ilgili tarafları meslek ve sektör
temsilcilerini yasama sürecinden uzak
tutmuş,
• somut, bilimsel ve ülke gerçekleri
gözetilmeden hazırlanmıştır.
Ne yazık ki; bu hali ile, halkımızın ve
ülkemizin çıkarlarını koruyan bir
düzenleme getirmemiştir.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
bu yasa
• Gıda güvenliğini sağlamaya yönelik
çözüm üretmek yerine, gıda alanını,
sadece hayvansal ürünler olarak gören
bir anlayışın ürünüdür.
Dolayısı ile Veteriner Hekimlik mesleğini
öne çıkarma kaygısıyla hazırlanmış
izlenimi vermektedir.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
bu yasa
Sorumlu yöneticilik uygulamasının nerede ise
tamamen kaldırmakta, kayıt ve denetim dışı,
merdiven altı gıda maddesi üretimini
özendirmektedir.
Türkiye’de, hem işyerlerinin özdenetimi, hem de
kalitenin yükselmesi açısından büyük yararlar
sağlayan sorumlu yöneticilik uygulamasının
kaldırılması, tüketici sağlığına yönelik önemli
sorunlara yol açacaktır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
bu yasa
kısacası;
• Yasa yapma tekniğinin ruhuna aykırı,
• İlgili tarafların görüşünü dikkate almamış,
• Uzlaşı kültürü ve bilimsellikten uzak,
• Üretici ve Tüketiciyi korumayan,
• Devletin denetim görevi de dahil,her şeyi
piyasanın insafına tek eden,
• Bir çok alanı içerdiği için, gıda alanının gerçekçi
düzenlemelerinden uzak,
• Uzmanlığı ve teknik personeli dışlayan,
• Daha önemlisi Gıda Güvenliğinin sağlanmaktan
uzak,
bir durumdadır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
yeni yasa
Bu nedenlerle;
Gıda, Ziraat ve Kimya Mühendislerinin
yasa hazırlanırken oluşturdukları görüş
ve önerileri doğrultusunda yeni bir GIDA
yasasına ihtiyaç vardır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
yeni yasa
• Gerçekçi öngörüler ile planlamacı,
• Yatırımcı, mühendis ile köylünün omuz omuza
çalışacağı bir zemin üzerinde,
• Üretimi yeniden organize eden, üreticiden
tüketiciye doğrudan bir beslenme zinciri kuran,
• Emek eksenli ve dayanışmayı arttıracak yeni bir
yapı,
ülkemiz insanı, ülkemiz tarımı, kırsal hayat ve
tüketici sağlığı açısından da,
en acil gereksinimdir.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
yeni yasa ile;
“Yeterli gıda üretim ve dağıtımının
(Gıda güvenliği) sağlanması
hükümetlerin ana politikası ve temel
görevidir.”
Halkın ucuz, sağlıklı ve güvenilir
gıdaya ulaşımını garanti altına
almalıdır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
yeni yasada;
Gıda ürünlerinin ithal edilmesine, bu
ürün ülkede yeterli bir şekilde
üretilmiyorsa izin verilmelidir.
Dışsatımlar ise sadece halkın söz
konusu ürüne ihtiyacı kalmadığı
zamanlar da yapılıyor olmalıdır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
yeni yasa;
Çiftçilerin kendi toprak ve ürünlerini
kontrol etmesi, ülkenin kendi gıda
ürünlerini üretmesi, kimyasal gübre
ve toksik maddelerin kullanılmaması
temelinde formüle edilmelidir.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
yeni yasa;
Sağlıklı ve doğayı gelecek nesiller
için koruyacak bir şekilde, bağımsız
gıda üretimini arttırmak
düşünülmelidir.
Bunun için çevreye duyarlı, ekolojik
dengeyi koruyan tarımsal tekniklerin
kullanılması, bu yönde araştırma ve
geliştirmelerin özendirilmesi
gereklidir.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
yeni yasa;
Bölgesel ve yerel koşullara uygun
tohum üretimi ve tarım genetik
tiplemeleri yapılmalı,
insanlığın mirası binlerce yıllık
genetik çeşitlilik ne pahasına olursa
olsun korunmalıdır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
yeni yasada;
Öncelikle, halkın (çiftçilerin ve
tüketicilerin) kendi besinlerini
üretmeleri hakkına dayalı bir gıda
egemenliği anlayışı olmalıdır.
Hatta ulusların kendi gıdasını
üretmenin bir hak olmasının yanı sıra
bu aynı zamanda toplumsal bir görev
olduğu da unutulmamalıdır!
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
yeni yasada;
“Çünkü özgür ve bağımsız olmak
isteyen her halk, kendi besinini
üretmek zorundadır.”
Bu, bir hak olmanın ötesinde, kendi
egemenliğini elde etmek için siyasi bir
gereklilik ve gelecek nesillere karşı
toplumsal bir sorumluluktur…
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
sonuç olarak;
Türkiye‘de çoğu alanda olduğu gibi, tarım ve
gıda alanında da, yapılacak düzenlemelerin
ve uygulanacak politikaların;
makro planların bir parçası olarak, tarım,
sanayi, çevre, orman, bilim ve teknoloji,
eğitim ve sağlık politikaları ile entegre olarak
ele alınmasının zorunlu olduğunun bir kez
daha altını çiziyoruz.
Aksi durumda, belirlenecek uzun ve kısa
erimli planlama, öngörü ve atılacak stratejik
adımlar eksik ve anlamsız olacaktır.
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
son söz:Dünya Gıda Egemenliği Formu
Topraksız Köylüler Hareketi Ulusal
Koordinasyonu üyesi Joao Pedro Stédile (Mali)
“Gıda egemenliğine sahip olmak için her halkın paralel
olarak bir siyasi egemenliğe sahip olması gerekliliği
vardır.
Kısaca gıda üretiminin bağımsızlığı;
• Ancak halkların, kendi toprakları üzerinde
bağımsızlığını sağlayabilecek siyasal olanaklara,
• Uygulanan politikalara, baskı yapabilecek siyasal
araçlara sahip olması,
ile mümkündür.
Ülkeler, toprak açısından bakıldığında bir bağımsızlığa
sahip görünebilir, fakat bu topraklardaki egemenlik,
halk tarafından kullanılmıyor olabilir.”
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
16 Ekim 2010
Dünya Gıda Günü Sempozyumu
PANEL :YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE
SÜRECİ
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası