EPS ISI YALITIM MALZEMESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ EPS NEDİR GenleŞtirilmis Polistiren Sert Köpük (EPS-Expanded Polystyren Foam), Stiren monomerin polimerizasyonuyla petrolden elde edilen, köpük haldeki kapalı gözenekli tipik olarak beyaz renkli bir termoplastik malzemedir. Polistiren taneciklerinin şişirilmesi ve birbirine kaynaşması ile elde edilen EPS ürünlerde, taneciklerin şişirilmesi ve köpük elde edilmesi için kullanılan şişirici gaz „Pentan‟dır. Organik bir bileşen olan pentan, tanecikler içinde çok sayıda küçük gözeneklerin oluşmasını sağladıktan sonra, üretim sırasında ve üretimi takiben çok kısa sürede hava ile yer değiştirir. Açığa çıkan pentan gazı atmosferde zaten bulunan karbondioksit (CO2) ve su buharına (H2O) dönüşür. Pentanın açığa çıkmasıyla, malzemenin bünyesinde bulunan çok sayıdaki (yoğunluğa bağlı olarak 1 3 m EPS‟ de 3-6 milyar) küçük kapalı gözenekli hücreler içinde durgun hava hapsolur. Malzemenin % 98‟i hareketsiz havadır; %2‟si ise polistirendir. Bilindiği gibi durgun hava, bilinen en ekonomik, çevre dostu ve mükemmel ısı yalıtım malzemesidir. EPS‟nin üstün ısı yalıtım özellikleri çok sayıdaki taneciklerinin bünyesinde bulundurduğu durgun hava sayesindedir. Dünyada mevcut en iyi ısı yalıtımı sağlayan birkaç malzemeden biri olan EPS, aynı performansı, ülkemizde kullanılan diğer ısı yalıtım malzemelerinden daha ekonomik olarak sağlayan tek malzemedir. EPS ISI YALITIM MALZEMESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ Isıl iletkenliği çok düşüktür Çevre şartlarına dayanıklıdır, uzun ömürlüdür Su emme değeri çok küçüktür Çok iyi darbe emme özelliği vardır Bakteri büyümesine karsı dirençlidir Çevre şartlarına dayanıklıdır, uzun ömürlüdür İstenilen biçimde üretilebilir, uygulama kolaylığına sahiptir Yoğunluğu geniş bir aralıkta değiştirilebilir ve böylece bütün özellikleri geniş bir aralıkta istenilen şekilde kontrol edilebilir Diğer ısı yalıtım malzemesine göre hem üretim aşamasında hem de daha sonraki aşamalarda çevre dostudur İçinde ve üretiminde ozon tabakasına zarar verici CFC vb maddeleri içermez, direkt olarak küresel ısınmaya sebep olmaz, geri dönüsümü olan bir malzemedir Bu özelliklere ek olarak En Ekonomik Isı Yalıtım Malzemesi olması sebebiyle ısı yalıtım uygulamalarında önemli üstünlüklere sahiptir ve dünyada ve ülkemizde kullanımı oldukça yaygındır. ISI YALITIM MALZEMELERİNİN TEMEL TEKNİK ÖZELLİKLERİ Isıl İletkenlik Katsayısı: W/m.K Isıl iletkenlik katsayısı, malzemenin ısı yalıtım değerini belirler, birbirine paralel iki yüzey arasındaki sıcaklık farkı 1 ºC olduğunda birim zamanda birim alan ve birim kalınlıktan geçen ısı miktarı olup birimi W/ m.K dır. ISO ve CEN standartlarına göre ısıl iletkenlik katsayısı 0,065 W/ (m.K) değerinden düşük olan malzemeler ısı yalıtım malzemesi olarak tanımlanır. Bu değerin üstünde ısıl iletkenlik katsayısına sahip olan malzemeler ise yapı malzemesi olarak adlandırılmaktadır. Bu nedenle Tuğla, Gazbeton, Bims Blok, Cam mozaik, Alüminyum kaplamalar, Sıvalar ve Boyalar ısı yalıtım malzemesi değil, ancak ısı yalıtım malzemelerine katkı yapabilecek yapı malzemeleridirler. Isıl Direnç: R (m².K/W) Isı yalıtımı yapılmasının amacı ısı kayıp ve kazançlarını önlemektir. Isı yalıtım malzemesinin bunlara karsı gösterecegi dirençte büyük olmalıdır. ETICS ısı yalıtım sistemleri standartlarında (TS EN 13499), (TS EN 13500) Isı yalıtım sistemlerinden istenilen ısıl direnç degeri 1 W/ (m.K) ve üzeridir. Mekanik Dayanım: EPS ısı yalıtım malzemesi kullanıldığı yere göre doğru kalınlıkta ve yoğunlukta kullanımı ile kısa ve uzun süreli yüklemelere ve darbelere karsı üstün bir mekanik dayanım gösterir ve ısı yalıtım değerini kaybetmez Boyutsal Kararlılık: Isı yalıtım malzemeleri, bilhassa dış cephelerde büyük ısı farklılıklarına maruz kalır bu sebeple boyutsal stabilite çok önemlidir. EPS üretildikten kısa bir sürede boyutsal kararlılığını sağlar, uzunluk, genişlik ve kalınlık olarak ısıl farklılıklardan etkilenmez. Yapılan arastırmalarda EPS 17 ºC lik sıcaklık farkında yaklaşık 1mm/m boyutsal değişime uğradığı saptanmıştır ki bu da % 0,1 demektir. Bu miktardaki bir boyut değişikliliği sorun değildir ve ek tedbir alınmasını gerektirmez. Isıya Karşı Dayanım: Isı yalıtım malzemelerinin sıcağa ve soğuğa karşı uzun süreli azalmayan bir performans göstermeleri istenir. EPS‟ nin uzun sürede yoğunluğa ve çevre şartlarına bağlı olarak maksimum 75-85ºC ye, minimum olarak ta -180 ºC ye kadar kullanılabilir. Bu dayanımda EPS‟nin kullanım alanlarını arttırır. Yangına Karsı Dayanım: EPS; TS EN 13501‟e göre yanıcılık sınıfı en az “B1” olan ve alev yürütmez olarak tanımlanan bir malzeme olarak sınıflandırılmıştır. EPS tek başına iken hammaddesinde bulunan yangın geciktirici katkıları sebebiyle alev kaynağı ile temas halinde yanar ve büzülerek (EPS nin % 98 i havadır) alev kaynağından kendini uzaklaştırmaya başlar ve kaynak uzaklaştığında söner. EPS ısı yalıtım sistemi uygulamasında olduğu gibi yapı elemanları olan Sıva, Şap, Alçıpan gibi malzemelerle kaplanarak kullanıldığından ve bu sebeple direk alev kaynağı ile temas etmediğinden yangın sınıfı olarak, üzerinde kullanılan kaplamanın yangın dayanım sınıfına yükselir. Diğer Yapı Malzemelerine ve Kimyasallara Karşı Durumu ve Ömrü: Kimyasallar her türlü ısı yalıtım malzemesi için çok farklı tepkimelere sebep olabilen maddelerdir. EPS klasik yapı malzemelerine (alçı, beton, kireç) karşı tepkisizdir. EPS yapı fiziği ve inşaat kurallarına uygun kullanıldığı taktirde ömrü bina ömrü ile eşdeğerdir. Doğaya, Çevreye ve İnsan Sağlığına Etkileri : Isı yalıtım malzemeleri gerek üretim esnasında gerekse sonrasında çevreye zarar vermemeli, temas halinde de insan sağlığına zararlı olmamalıdır. EPS‟nin mikroorganizmalar açısından bir besin maddesi olmaması, su ile temasta eriyip toprağa karışmaması, küflenip çürümemesi ile de doğaya zarar vermeyen bir malzemedir. İnsan sağlığına zararının olmadığının en güzel kanıtı ise pek çok yiyecek ve ilaç ambalajı şeklinde bu ürünlerle direk temas etmesi ve tüm dünyada güvenle kullanılmasıdır. EPS ayrıca çevreye saygı kriterlerinde önemli bir nokta olan Geri Dönüşümlü bir malzemedir. EPS Isı Yalıtım Levhalarının Isı Yalıtımında 31 Yıllık Performansı : Almanya‟da 1986 yılında yeminli bilirkişi Gert WOLF tarafından yapılan çalışmada, 1955 yılında düz bir teras çatıya uygulanan EPS ısı yalıtım levhalarının 31 yıllık kullanım sonundaki performanslarının incelenmiş, hem görsel hem de onaylı laboratuvar deney raporu sonuçları olarak, nem oranları, deformasyonda basma dayanımı, basınç altında boyut kararlılığı, iletkenlik katsayısı ve yoğunluk deneyleri yapılmış ve deney sonuçlarına göre; EPS ısı yalıtım levhalarının 31 yıllık kullanımlarını ardından tam olarak işlevlerine devam ettikleri ve hiçbir özelliklerinin değişmediği raporlanmıştır. EPS ısı yalıtım levhaları -30 ºC ve +80 ºC‟ lik sıcaklık farkları altında ısıl gerilmelere maruz kalarak zorlanmıstır. 31 yıl boyunca günlük ve dönemsel ısı farklılıklarına maruz kalmalarının yanında, yaz aylarında üst yüzeylerinin çok ısınmış, yağan yağmurlar altında da şok soğumalara uğramış olmasına ve ayrıca herhangi bir buhar kesici veya dengeleyici kullanılmamış olmasına rağmen EPS levhalar bünyelerine işlevlerini etkileyecek kadar bir nem almamıştır. Sonuç olarak, 31 yıllık EPS levhaları Alman Standartları Enstitüsüne göre (DIN 4108) ısı yalıtımı şartlarına tamamen uygun oldukları saptanmıştır. (Kaynak: Forschungsinstitut für wearmeschutz e.V. ısı yalıtım arastırma enstitüsü laborutuvarları - Almanya)