Perinatoloji Dergisi 2011;19(2):85-88 e-Adres: http://www.perinataldergi.com/20110192008 doi:10.2399/prn.11.0192008 Tuberoz Sklerozun Efllik Etmedi¤i Fetal Kardiak Rabdomyom: Olgu Sunumu Sema Tanr›verdi1, Nermin Tansu¤1, fienol Çoflkun2, Mecnun Çetin2, Yeflim Baytur3 1 Celal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Anabilim Dal›, Neonatoloji Bilim Dal›, Manisa, Türkiye Celal Bayar Üniversitesi T›p FFakültesi, Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Anabilim Dal›, Kardiyoloji Bilim Dal›, Manisa, Türkiye 3 Celal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi, Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal›, Perinatoloji Bilim Dal›, Manisa, Türkiye 2 Özet Amaç: Prenatal dönemde fetuslar intrakardiak kitle aç›s›ndan mutlaka de¤erlendirilmeli, saptand›¤›nda da akla ilk rabdomyom gelmelidir. Ayr›ca tuberoz skleroz birlikteli¤i aç›s›ndan da dikkatli olunmal›d›r. Olgu: Prenatal 32. haftada yap›lan ultrasonografide fetal kalpte, sa¤ ventrikül içinde bir adet hiperekojen kitle saptanan olgu sunulmufltur. Do¤um sonras› çekilen ekokardiyografisinde de kalpte iki adet rabdomyom ile uyumlu kitle saptanan olgunun tuberz oskleroz aç›s›ndan yap›lan tetkiklerinde herhangi bir baflka patolojiye rastlanmad›. Kitleler kalp ç›k›fl›nda obstrüksiyona ya da aritmiye neden olmad›¤› için cerrahi ve antiaritmik tedavi düflünülmedi. Yap›lan ekokardiyografi takiplerinde kitlelerin üçüncü ayda geriledi¤i görüldü. Sonuç: Prenatal dönemde fetuslar intrakardiak kitle aç›s›ndan mutlaka de¤erlendirilmeli, saptand›¤›nda da akla ilk rabdomyom gelmelidir. Ayr›ca tuberz oskleroz birlikteli¤i aç›s›ndan da dikkatli olunmal›d›r. Anahtar Sözcükler: Prenatal, rabdomyom, tuberoz skleroz. Fetal cardiac rhabdomyoma which tuberous sclerosis did not attend: a case report Objective: Fetuses must be evaluated prenataly for intracardiac mass. Rhabdomyoma must be recurred to the mind firstly when intracardiac mass is determined and tuberous sclerosis is invastigated because of high synergy rate. Case: A case was preferred that one mass was determined in fetal cardiac right ventricule at her prenataly 32nd week with ultrasonography. Also two massses which were competibled with rhabdomyoma were determined in heart at echocardiography which is performed postnatally. But pathologic finding was not determined at exeminations for thubero sclerosis. Surgical and antiarrhythmic treatment were not performed because of there was not obstruction due to the massses in heart or arrhythmia. The massses regressed spontanously at third mounth of follow up. Conclusion: Fetuses must be evaluated prenataly for intracardiac mass. Rhabdomyoma must be recurred to the mind firstly when intracardiac mass is determined and tuberous sclerosis is invastigated because of high synergy rate. Keywords: Prenatal, rhabdomyoma, tuberous sclerosis. Girifl Rabdomyomlar çocukluk ça¤›nda en s›k rastlanan kardiak tümörlerdir.[1] Rabdomyomlar›n prenatal tan›s› genellikle 32. gebelik haftas›ndan sonra ultrasonografik incelemelerle konulabilmektedir. S›k birlikteli¤i nedeniyle kalpte rabdomyom saptanan olgularda tuberoz skleroz düflünülmelidir.[2] Tuberoz skleroz ise merkezi sinir sistemi, deri, retina, böbrek ve kalp olmak üzere birçok sistemi tutan, tümoral ve nontümoral proliferasyonlar ve anomalilerle karakterize nörokutanöz sendromlardan birisidir. Otozomal dominant olarak kal›t›l›r. Serebral kortikal anomaliler, subependimal tümörler, nöbetler, zeka gerili¤i, renal anjiomyolipomalar ve kardiak rabdomyomalar görülebilir.[1,3] Yap›lan çal›fl- Yaz›flma adresi: Sema Tanr›verdi, 6794 Sokak No 20 Daire 12 Karfl›yaka, ‹zmir e-posta: [email protected] Tanr›verdi S ve ark., Tuberoz Sklerozun Efllik Etmedi¤i Fetal Kardiak Rabdomyom: Olgu Sunumu 86 malarda tuberoz sklerozlu olgular›n %43-60’›nda kalpte rabdomyom görülmektedir.[2] Afla¤›da prenatal dönemde rabdomyom tan›s› alan, postnatal dönemde yap›lan incelemelerle tuberoz sklerozun d›flland›¤› ve izleminde rabdomyomun geriledi¤i bir olgu sunulmufltur Olgu Gebelik takibi düzenli olarak yap›lan 20 yafl›ndaki annenin prenatal 32. haftada yap›lan ultrasonografisindede fetal kalpte sa¤ ventrikülde bir adet hiperekojen kitle saptand› (Resim 1). 20 yafl›nda G2P1 eski sezaryanl› anneden son adet tarihine göre 38-39 haftal›k sezaryan ile do¤an ve yenido¤an yo¤unbak›m ünitesine al›nan k›z bebe¤in do¤um kilosu 3200 gr (2550p), boyu 49 cm (10-25p) ve bafl çevresi 34 cm (10p) olarak saptand›. Arteriyal kan bas›nc› 72/43 mmHg ve arteriyel oksijen saturasyonu %98’ di. Kardiak oskültasyonda üfürüm ve ek ses saptanmayan, kalp sesleri ritmik olan olgunun di¤er sistem bak›lar› ola¤an olarak de¤erlendirildi. Laboratuar tetkiklerinde hemoglobin 17.1 g/dL, hemotokrit %47.6, lökosit say›s› 16,600/mm3, trombosit düzeyi 334,000/mm3 olarak saptand›. Üre, kreatinin, kan elektrolitleri, kan flekeri, AST, ALT ve kalp enzimleri normal s›n›rlardayd›. Telekardiyografisinde kalp gölgesi ola¤an olarak de¤erlendirilen olgunun elektrokardiyografik incelemesinde ritmin sinüs ritmi oldu¤u, aks›n sa¤ inferiorda oldu¤u, ST de¤ifliklerinin, sol ventrikül hipertrofisi bulgular›n›n oldu¤u görüldü (Resim 2 ve 3). Ekokardiografisinde sa¤ ventrikül içinde intraventriküler septumda 18 x 11 mm, sa¤ ventrikül lateral duvar› bazalinde 9 x 17 mm olmak üzere ventrikül ç›k›fl›nda darl›¤a yol açmayan, rabdomyom oldu¤u düflünülen iki adet kitle saptand› (Resim 4). Resim 1. Prenatal ultrasonografide intrakardiak kitle. Tuberoz skleroz aç›s›ndan araflt›r›lmas› planlanan olgunun yap›lan kranial tomografisinde herhangi bir patolojiye rastlanmad›. Böbrek ve göz tutulumu aç›s›ndan yap›lan üriner sistem Resim 2. Telekardiyografi. Resim 3. Elektrokardiyografi. Perinatoloji Dergisi 2011;19(2):85-88 87 Resim 4. Ekokardiyografide sa¤ ventriküldeki iki adet hiperekojen kitle. ultrasonografisi ve gözdibi bak›s› da ola¤an olarak de¤erlendirilen olguda tuberoz sklerozdan uzaklafl›ld›. ‹zleminde aritmi olmad›, kalp at›m h›z› 100140/dk aras›nda seyretti. Kalpteki rabdomyomlar obstrüksiyona ve aritmiye neden olmad›¤› için cerrahi ve antiaritmik tedavi düflünülmedi. Kardiak rabdomyomlar kendili¤inden gerileme gösterebildiklerinden hasta iki haftal›k aralarla ekokardiyografi ile izlendi. ‹zlemin üçüncü ay›nda kitlelerin geriledi¤i görüldü. Tart›flma Tuberoz skleroz, bafll›ca zeka gerili¤i, epilepsi ve adenoma sebaseum üçlüsü ile çok say›da sistemi tutan bir hastal›kt›r. Otozomal dominant geçer. Rabdomyomlar ise çocukluk ça¤›n›n en s›k görülen kardiak tümörleridir; s›kl›kla tuberoz sklerozla birlikte görülürler ve tuberoz sklerozun erken tan›s› için önemlidirler.[1,2,4] Rabdomyomlar kalbin herhangi bir bölümüne yerleflebilmekle birlikte genellikle ventriküllerde ve septuma yak›n bölgelerde görülürler.[5] Ço¤unlukla birden çok kitle fleklinde bulunurlar. Klinik bulgular› oldukça de¤iflkendir. Hiç belirti vermeyebilecekleri gibi yerleflim yerlerine, büyüklüklerine ve say›lar›na ba¤l› olarak darl›¤a, kalp yetmezli¤ine, aritmilere hatta ani bebek ölümlerine yol açabilirler.[5,6] Olgumuzda da kitleler sa¤ ventrikül yerleflimli olup klinik bulguya neden olmam›fllard›r. Bunda kitlelerin septum ve lateral duvar yerleflimli olmalar› ve çok büyük olmamalar› rol oynam›flt›r. Çok merkezli genifl bir çal›flmada 19 kardiak tümörlü fetusun 10’unda tuberoz skleroz saptanmifl (%52.6), bu 10 fetusun 9’unda da (%90) lezyonlar›n birden fazla oldu¤u görülmüfltür.[7] Bir baflka çal›flmada da 86 rabdomyomlu fetusun 51’inde (%59.3) daha sonra tuberoz skleroz saptanm›flt›r.[8] Bizim olgumuzda da birden fazla kitle saptanm›fl ancak tuberoz skleroz saptanmam›flt›r. Rabdomyomlar zamanla gerileyebildikleri için ekokardiyografi ile izlenmeleri önerilmektedir. Kalpte mekanik darl›¤a yol açmalar› veya yaflam› tehdit edeci aritmilere neden olmalar› durumunda ise cerrahi tedavi önerilmektedir.[6] Olgumuzda saptanan rabdomyom hemodinamik bozuklu¤a veya aritmiye neden olmamas› nedeniyle cerrahi giriflim düflünülmemifl, ekokardiyografi ile izleme al›nm›fl ve 3. ayda tamamen geriledi¤i saptanm›flt›r. Prenatal dönemde fetuslar intrakardiak kitle aç›s›ndan mutlaka de¤erlendirilmeli, saptand›¤›nda da akla ilk rabdomyom gelmelidir. Hastalar postnatal dönemde mutlaka ekokardiyografi ile de¤erlendirilmeli, kalpte mekanik darl›k, obstrüksiyon ve aritmilere dolay›s›yla da yaflam› tehtid edici ciddi sonuçlara sebep olabilece¤i unutulmamal›d›r. Ayr›ca tuberoz skleroz birlikte¤i aç›s›ndan da dikkatli olunmal›, mutlaka di¤er sistemler gözden geçirilmelidir. Tanr›verdi S ve ark., Tuberoz Sklerozun Efllik Etmedi¤i Fetal Kardiak Rabdomyom: Olgu Sunumu 88 Sonuç Prenatal dönemde fetuslar intrakardiak kitle aç›s›ndan mutlaka de¤erlendirilmeli, saptand›¤›nda da akla ilk rabdomyom gelmelidir. Hastalar postnatal dönemde mutlaka ekokardiyografi ile de¤erlendirilmeli, kalpte mekanik darl›k, obstrüksiyon ve aritmilere dolay›s›yla da yaflam› tehtid edici ciddi sonuçlara sebep olabilece¤i unutulmamal›d›r. Ayr›ca tuberoz skleroz birlikte¤i aç›s›ndan da dikkatli olunmal›, mutlaka di¤er sistemler gözden geçirilmelidir. Kaynaklar 1. Nadas AS, Ellison RC. Cardiac tumors in infancy. Am J Cardiol 1968;21:363-6. 2. Harding CO, Pagon RA. Incidence of tuberous sclerosis in patients with cardiac tumors in early infancy and childhood. J Thoracic Cardiovasc Surg 2005; 129:135863. 3. Gomez MR. Neurocutaneus disease. In: Bradley WC, Daroff RB, Fenichel GM, Marsden CD. Neurology in Clinical Practice. 2nd ed. Oxford: Butterworth Heinemann, 1996:1566-71. 4. Werner H, Mirlesse V, Jacquemard F, Sonigo P, Delezoide AL, Gonzales M, et al. Prenatal diagnosisi of tuberous sclerosis. Use of magnetic resonance imaging and its implications for prognosis. Prena Diagn 1994;14:1151-4. 5. Butany J, Nair V, Naseemuddin A, Nair GM, Catton C, Yau T. Cardiac tumors: diagnosis and management. Lancet Oncol 2005;6:219-28. 6. Bader RS, Chitayat D, Kelly E, et al. Fetal rhabdomyoma: prenatal diagnosis, clinical outcome, and incidence of associated tuberous sclerosis complex. J Pediatr 2003;143:620-4. 7. Holley DG, Martin GR, Brenner JI, et al. Diagnosis and management of fetal cardiac tumors: a multicenter experience and review of published reports. J Am Coll Cardiol 1995;26:516-20. 8. Sö¤üt A, Ömero¤lu RE, Özmen M, Ayd›n M, Yüksel A. Tuberosklerozlu bir olguda kardiyak rabdomyom. ‹stanbul T›p Fakültesi Mecmuas› 2001;64:102-4.