(Microsoft PowerPoint

etik tasarım
İLETİŞİM EĞİTİMİ
Mak.Müh. Yasemen ÇINAR
Uzay Çağı Cad No:82-B17 Ostim-Ankara
Tel: 0.312.385 16 75 Faks: 0.312.385 55 70 e-ileti: [email protected]
www. etik.com.tr
İletişim nedir
İnsan İlişkileri Zor ! Anlaşmamız Zor !
Çözüm: İletişim
İletişim Nedir?
İletişim: Duygu, düşünce ya da
bilgilerin bireyler, gruplar ve
toplumlar arasında akla gelebilecek
her türlü yolla (söz, yazı, görüntü,
hareketler vb.) karşılıklı olarak
aktarılmasıdır.
İletişim aynı zamanda;
• Ne söyleyeceğimizi bilmek,
• Ne zaman ve nerede söylemenin daha uygun olduğuna
karar vermek,
• En iyi nasıl söyleneceğini düşünmek,
• Konuşabilmek,
• Anlamı ortak kılmaktır.
Kısaca
• İki birim arasında birbiriyle ilişkili mesaj
alışverişidir.
• Bir defada olup biten tek bir eylem olmayıp,
kesintisiz devam eden çok yönlü bir süreçtir
TRAFİK KAZASININ
SONUÇLARI
*ÖLÜ VE YARALILAR.
İLETİİM KAZASININ
SONUÇLARI
*KÜSENLER, AYRILANLAR,
KENDİ İÇİNE KAPANIP
YALNIZLIĞA GÖMÜLENLER
Gerçek bir iletişim içinde,
konuşulanları anlama ve
düşünülenleri söyleme vardır.
İLETİİMİN AMACI:
A N L A I L M A K T I R
• Günlük yaşamda insanlar farkında veya farkında olmadan
birbirleri ile iletişim kurarlar.
–
–
–
–
–
Hiçbir davranışta bulunmamak, uzaklaşmak
Ritüeller, törenler (merhaba,hoşça kal) : kültürel düzey önemlidir.
Gevezelikler, vakit geçirmeler
Etkinlikler
Psikolojik oyunlar
İletişimin gerçekleşmesi için iki sistem:
gönderici (kaynak) ve alıcı gereklidir.
insan – insan,
insan – hayvan ( balık),
insan – makina
• İletişim, sürekli bir mesaj alışverişidir. (etki tepki döngüsü)
• İletişim temel ihtiyaçtır.
Temel ihtiyaç olarak iletişim
– Kabul edilme
• dikkate alınıyormuyum, tanınıyormuyum
– Yerleşme
• İletişim içindeki yerim: değerli, değersiz
– Zamanı düzenleme
• Ne yapacağım , ne konuşacağım, ne kadar
konuşacağım
İletişimin Öğeleri
Kaynak
Mesaj
Kanal
Alıcı
İletiş
letişim Sü
Süreci
•Teorik olarak, iletişim içinde olan iki kişiden biri “a” (gönderici),diğeri “b”
(alıcı) olarak adlandırılır.
•İletişimin tam olabilmesi için, alıcının da göndericinin mesajına karşılık
verebilmesi (geri besleme) gerekir. (Bu süreç hiç bir konuşma yapılmadan da
gerçekleştirilebilir.)
•Alıcının geri besleme yapmadığı durumlar tek yönlüdür ve “iletişim” değil
“iletimdir”.
İletiş
letişim Sü
Sürecinin Temel Ögeleri
1.Kaynak(gönderen): Bilgi, duygu ve düşüncelerini aktarma girişiminde
bulunan kişi yada kurumdur. (iletişimi başlatan).
2.Alıcı(hedef): Mesajın ulaşması istenilen kişi, kurum yada
topluluklardır.Alıcıdan, kaynağın kodladığı anlamı alıp çözmesi ve
değerlendirmesi beklenir.
3.Mesaj(ileti-haber):Bir yaşantıya ait duydu ve düşüncenin kodlanarak
sözlü, sözsüz veya yazılı bir anlatımla alıcı kişiye ulaşmasını sağlayan
sembollerdir.Yani iletilmek istenen konudur.
4.Kanal: Kaynağın mesajını alıcıya ilettiği araç ve yoldur. Kullanılan konuya
göre bir duyu organı gibi doğal araçlar yada kitle iletişim araçlarıyla
iletişimden söz edilir.Önemli olan istenen etkiyi yaratacak kanal yada
kanalları tespit etmektir.
5.Geri Bildirim: Alıcının mesajı çözüp değerlendirmesinden sonra yeni bir
mesaj kodlaması ve geri bildirim yapması önemlidir. Kaynaktan gelen
mesajın alıcı tarafından nasıl anlaşıldığı ancak geri bildirim
mekanizmasıyla bildirilir. Mesajın alıcıda yarattığı etki ve alıcının
iletişime katılarak neler aldığı ancak geri bildirimde ortaya çıkar. Alıcı
tarafından geri bildirim verilmemesi iletişimi engeller. En hızlı geri
bildirimler ise yüz yüze iletişimde olur.
A
Gönderici
A
Dünyası
B
Alıcı
B
Dünyası
İletişimde 1 no’lu kanun : gerçek olan, “A”nın ne söylediği değil,
anladığıdır.
İletişimde 2 no’lu kanun : mesajın doğru anlaşılması sorumluluğu
“göndericinin” dir.
Algılama “sübjektiftir”. Kişinin görüş, ihtiyaç ve beklentileri
doğrultusunda şekillenir.
“B”nin ne
MESAJLARIN
% 7’ Sİ
KELİMELERLE,
%38’ İ
SESLERLE,
%55’ İ
BEDEN DİLİYLE
ALGILANMAKTADIR.
Sınıflandı
flandırma
Kullanılan Kodlara Göre
Sözlü iletişim
Sözsüz iletişim
Yazılı İletişim
Toplumsal İlişkiler Sistemi Olarak
Kişi içi iletişim
Kişilerarası iletişim
Örgütsel iletişim
Toplumsal iletişim
Kullanılan Kanallara ve Araçlara
Göre
Görsel iletişim
İşitsel iletişim
Dokunma ile İletişim
Telekomünikasyon
Kitle iletişimi
Zaman ve Mekana Göre
Yüzyüze iletişim
Uzaktan iletişim
Kullanı
Kullanılan Kodlara Gö
Göre
Sözsüz
iletişim
– Sesli
– Sessiz
– Nesnelerle
Sözlü iletişim
– Dinleme
– Konuşma
Yazılı İletişim
Sözsü
zsüz iletiş
iletişim
İyi bir iletişimci, iletişim kurduğu kişinin yalnız
söylediklerini değil; yüzü, eli, kolu ve bedeni ile
yaptıklarını da “duyar.” Çünkü yüz ifadeleri, el,
kol hareketleri,bedenin duruş tarzı, sesin tonu
gibi sözsüz mesajlar kullanarak da iletişim
kurulur.
Sözsüz iletişimin amacı; sözsüz mesajlara karşı
Duyarlık kazanarak, karşıdakini
“söylemedikleriyle”anlamayı öğrenmektir.
SÖZSÜ
M
ZSÜZ İLETİİ
LETİİM
BEETHOVEN 5. SENFONİ
SÖZSÜ
M
ZSÜZ İLETİİ
LETİİM
• Sözlü iletişimden daha önemlidir.
– İlk görüşmedeki mesajların yarısını oluşturur.
– Gerçeğe daha yakındır.
•Duyguları belirtir.
•Çift anlamlıdır.
•Belirsizdir.
SÖZSÜ
M UNSURLARI
ZSÜZ İLETİİ
LETİİM
•
•
•
•
Beden dili (duruş, yüz ifadesi, el kol hareketleri)
Fiziksel özellikler (giysiler)
Dokunma
Çevresel faktörler
DOKUNMA
• Samimiyet, güven ve denge unsuru olabilir.
• Tokalaşma ayrıntılı bilgi verebilir.
• Sosyokültürel yapıya dikkat!
HADİ TOKALAALIM
DOKUNMA (Tokalaş
(Tokalaşma)
Balık
eli
Edilgen
tokalaşma
• ‘Adam
gibi’
tokalaş
ma
•
Baskın
tokalaşma
BEDEN Dİ
DİLİ
• Duruş ve hareketlerden çok değerli bilgiler edinilebilir.
• Daima sözlü ifadelerle birlikte değerlendirilmelidir.
BEDEN Dİ
DİLİ
A.Yüz İfadesi :
B.Göz İlişkisi:
C.Baş Hareketleri :
– Öne: sinirli
– Arkaya: savunma, korku, endişe
– İyice öne: utanma, suçluluk, itaat, bıkkınlık
– Yana: dikkat
– Dik: özgüven, olgunluk
D.Jestler:
E.Beden Duruşu :
BEDEN Dİ
DİLİ (Yü
(Yüz)
• Gülmek,mutlu olduğunuzun ifadesidir ve dinleyicilere mutlaka
verilmelidir.
BEDEN Dİ
DİLİ (Yü
(Yüz)
• Alın, kaşlar ve gözler daha güvenilirdir.
BEDEN Dİ
DİLİ (Gö
(Gözler)
• Göz teması; sevgiyi, ilgiyi, hoşnutluğu, sıkıntıyı ve
sinirliliği gösterebilen önemli bir araçtır.
• Göz teması, aynı zamanda gücü belirtir.
•
•
•
•
BEDEN Dİ
DİLİ (Gö
(Gözler)
İnsanın en önemli ifade organı gözleridir.
Gözler yalan söylemez.
Kültürler arası farklara dikkat!!
Gözbebekleri
BEDEN Dİ
DİLİ (Eller)
Sizin bir heykel gibi hareketsiz durmanızı kimse istemez.
Ellerinizi vücuttan ayrı bir parça olarak düşünmemelisiniz.
Kolunuzun omuzunuzdan başladığını unutmamalısınız ve
kolunuzun tümünü kullanmalısınız.
Bazı insanlar el hareketlerini diğerlerinden çok kullanırlar.
Burada doğal olmak çok önemlidir.
SÖZLÜ
M
ZLÜ İLETİİ
LETİİM
İster doğrudan (yüz-yüze), isterse
haberleşme Kanallarıyla (radyo, tv,
sinema, tiyatro, kitap, gazete)
meydana gelsin, iletişim mutlaka bir
dile (lisana) ihtiyaç duyar.
Karşıya gönderilmek istenen bilgi,
fikir ve duygular sözlü sembollerle
ulaştırılır.
Bu sözlü semboller; kelime, rakam,
her türlü sözlü ve yazılı
işaretlerdir.
SESİ
SESİN VE SÖ
SÖZÜN ÖTESİ
TESİ
SES, dışarıya açılan önemli kapılardan bir tanesidir.
Onu etkili kullanabilmek iletişim açısından çok önemlidir.
Sesinizi çeşitlendirmeli ve tonlamalar katmalısınız.
Düz ve sıkıcı bir sesten uzak durmalısınız.
•
•
•
•
sesimizin tonuyla, yüksekliği
konuşma hızı
içimizi çekmek
boğazımızı temizlemek veya homurdanmak
Ses telleri ile ifade edebileceklerimiz
sevinç, korku, öfke sesinizin yükselmesine; üzüntü,
yorgunluk, düş kırıklığı alçalmasına neden olur.
SÖZLÜ
M
ZLÜ İLETİİ
LETİİM
DEMİRBANK MÜTERİ HİZMETLERİ
SÖZLÜ
M
ZLÜ İLETİİ
LETİİM
• iletişiminin büyük kısmı sözlüdür.
• Önemsiz gibi gözüken bazı noktalara dikkat
edilmelidir;
– Dil sürçmeleri
– Bahsedilmeyen konular
– Dolaylı ifadeler
– İkincil kazanç
SÖZLÜ
M KURALLARI
ZLÜ İLETİİ
LETİİM
•
•
•
•
•
•
•
Tanımlayıcı olun, yargılayıcı olmayın
Problem merkezli olun, yönlendirici olmayın
Esnek olun, dogmatik olmayın
Alçak gönüllü olun, kibirli olmayın
Karşınızdakinin duygularını paylaşın, donuk olmayın
Anladıklarınızı başka sözcüklerle yeniden anlatın
Kolaylaştırın zorlaştırmayın
KELİ
KELİMELER
•
•
•
•
Kişinin sosyokültürel seviyesine uygun olmalı
Yapmacık olmamalı
Yabancı kelimeler kullanılmamalı
Kişinin neyi anlatmak istediği teyit edilmeli
DUYGU İFADELERİ
FADELERİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Mutlu
İyimser
Gevşemiş
Heyecanlı
Cesaretsiz
Yalnız
Keyifsiz
Korkmuş
Endişeli
Kaygılı
aşkın
Kararsız
Güvensiz
üpheci
İçerlemiş
Sıkıntılı
Sinirli
YAZILI İLETİİM
İş yazı
yazıları
ları,
Resmi yazı
yazılar,
Özel yazı
yazılar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Sirküler
Bülten
Toplantı tutanakları
Sipariş Mektubu
Talep Mektubu
Onay Yazısı
Teyit (doğrulama) mektubu
Formlar
Teminat mektubu
YAZILI İLETİİMİN OLUMLU YÖNLERİ
• Göndericinin ve alıcının mesajı
tekrar tekrar okuma olanağı ve
belgelerin saklanabilir olması yazılı
iletişimde hataları en aza indirir.
•Göndericinin mesajı tekrar gözden geçirme ve yeniden
düzenleme olanağı mesajın doğru ulaşmasını sağlar.
•Alıcının da tekrar okuma olanağının olması, mesajın doğru
anlaşılmasını ve buna bağlı olarak da verilecek cevabın sağlıklı olmasını
mümkün kılar.
•Belgeler saklanabilir.
•Uzun ve kapsamı geniş mesajlar bozulmadan alıcıya ulaşır.
•Yazılı mesajları çoğaltma ve dağıtma imkanı vardır.
YAZILI İLETİİMİN OLUMSUZ YÖNLERİ
• Hatırlanmasını istemediğimiz mesajların olmadık
zamanda karşımıza çıkması.
• Beden dili ve dil ötesi faktörlerin kullanılamaması ile
mesajın olumsuz etkilenebilmesi
• Geri bildirimin olmaması veya geç olması
• Yazılı iletişimin daha fazla zaman ve çaba
gerektirmesi
• Mesajın görmesini istemediğimiz kişilerin eline
geçmesi
İLETİİ
MDE MAHREM MESAFELER
LETİİMDE
1.İletişimde yakınlık : İletişimde yakınlık derken; kişilerin mahrem
mesafelerini ihmal etmekten kaçınmamız, bir ölçü oluşturmamız
ve denge konusunda gerekli hassasiyeti sergilememiz gerekir.
2.Yöneliş : İletişimde muhatabımıza doğru durmamız önemli bir
kuraldır.
3.Bedensel temas : İnsanların dokunulmaya, bedensel temasa
ihtiyaçları oldukları anlar da olacaktır.
4.Dış görünüş : Kendimize özen göstermezsek başkaları gelip bize
özen ve ihtimam göstermeyeceklerdir. Uygun kıyafet ve kostüm
belki de uygun iletişimin kapılarını açacaktır.
5.Konuşanın Özellikleri : Sesmizin tonunu bulunduğumuz ortama
göre ayarlamalı, hızlı ve çok konuşmaktan kaçınmalıyız.
MAHREM MESAFELER
sıkıntı, gerginlik ve huzursuzluk
saldırganlık eğiliminde artış
Toplumsal İliş
lişkiler Sistemi Olarak
Kişi içi iletişim
Kişilerarası iletişim
Örgütsel iletişim
Toplumsal iletişim
A.Kiş
A.Kişi – İçi İletiş
letişim
• İki kişinin karşılıklı iletişiminin bir benzeri insanın
kendi içinde de gerçekleşir.
• İnsanlar kendi içlerinde bir takım mesajlar üretir,
yorumlar.
• İnsanın düşünmesi, iç gözlem yapması, kendi içinden
mesaj alması , kendi ihtiyaçlarının farkına varması
buna örnektir.
• İnsanın çevre ile kuracağı iletişimin ilk adımı bu içsel
iletişimdir.
• Bu iletişim sağlıklı olmazsa diğer iletişimin sağlıklı
olacağı şüphelidir.
• Hem alıcı hem verici kısaca hem bilgiyi üreten hem de
yorumlayan olabilmek insanın iç iletişiminin sağlıklı
gerçekleşmesi ile olabilir.
• Kişinin kendi iç iletişiminde çatışma varsa çelişkiler
ortaya çıkar ve davranış değişikliği veya savunma
mekanizmalarının ortaya konması ile sonuçlanabilir.
Atın ölümü arpadan olsun
B.Kiş
B.Kişiler Arası
Arası İletiş
letişim
•
•
•
•
•
•
•
İki kişi arasında yüz yüze gerçekleşen iletişimdir.
Çoğunlukla kendiliğinden ve teklifsizdir.
Her iki tarafta alıcı verici ilişkisini geri bildirimlerle
desteklerler.
İletişimi gerçekleştirenler birbirlerinden sürekli geri bildirim
alırlar.
Genelde aynı fiziksel ortam içerisinde bulunurlar. Bunun yanı
sıra teknoloji kullanılarak da iletişim kurulabilir.
Geri bildirimin olmadığı yerde iletişimden bahsedilemez. Bu
iletimdir.
İletişim çift taraflı, iletim ise tek taraflıdır.
Kişiler arası iletişimin 3 şartı
1.
Yüz yüze olması
2.
Mesaj alışverişi olması
3.
İletişimin sözlü veya sözsüz nitelikte olmasıdır.
Yazışmalar kişiler arası iletişim sayılamaz.
C. Örgü
rgütsel İletiş
letişim
Örgüt; ortak bir amacı, hiyerarşi içinde, iş bölümü
yaparak, gerçekleştirmek için bir araya gelmiş
insanların faaliyetlerinin koordinasyonudur.
Örgütte görev alan kişilerin rolleri vardır ve iletişim
kurarak bunların gereklerini yerine getirirler.
Bu iletişim zaman zaman çatışmaya dönüşebilir.
• İş ilişkilerinden doğan çatışmalar
• Ast – üst ilişkilerinden doğan çatışmalar,
D.TOPLUMSAL İLETİİ
M
LETİİM
• Bir takım bilgilerin/sembollerin bir takım hedefler
tarafından üretilmesi, geniş insan topluluklarına
iletilmesi ve bu insanlar tarafından yorumlanması
sürecine “ Toplumsal iletişim- kitle iletişimi “ adı
verilir.
• Toplumsal iletişmde kaynak ile hedef arasındaki
kanallara ise “ kitle iletişim araçları “ adı verilir.
–
–
–
–
–
–
–
radyo
televizyon
gazete
dergi
el ilanları,
romanlar,
tiyatrolar
ETKİ
M ÖNÜNDEKİ
ETKİN Bİ
BİR İLETİİ
LETİİM
NDEKİ
ENGELLER
•
•
•
•
•
Öğüt vermek, çözüm getirmek fikir vermek,
Yargılamak, eleştirmek, ad takmak,
Soru sormak, araştırmak, incelemek,
Teşhis ve tanı koymak, tahlil etmek,
Güven verme, teskin ve teselli etmek
•Elini yü
yüzünü yıka,yoksa dilenci çocuğ
ocuğu sanı
sanırlar”
rlar”
•Saç
Saçını tara, diş
dişini fı
fırçala, yoksa öğretmenin bu çocuğ
ocuğun anası
anası babası
babası
yok mu diye dü
düşünür”
• İtibar giyimedir, giyimine dikkat et”
et”
•İçin kan ağ
ağlasa da gü
güleç
leç ol, elaleme zayı
zayıf yanları
yanlarını belli etme”
etme”
ETKİ
M ÖNÜNDEKİ
ETKİN Bİ
BİR İLETİİ
LETİİM
NDEKİ
ENGELLER
A.KORKULAR: Toplum Önüne Çıkma Korkusu
(baskı dolu çocukluk, başarısızlık inancı, söylenecek bir
sözün olmaması)
B.ÖN KABÜLLER : Yerleşmiş fikir ve inançlardır.
“Ben yapamam” (Yapmak istemiyorum? ?)
C.DUYARSIZLIK: Başkalarının duygu ve düşüncelerini
dikkate almamak.
ETKİ
M ÖNÜNDEKİ
ETKİN Bİ
BİR İLETİİ
LETİİM
NDEKİ
ENGELLER
D.İSİM TAKMA: Kişiye takılan özellikle kötü anlam
ifade eden isimler, lakaplar kişilerin kendilerini
bulundukları ortamdan soyutlamalarına sebep olabilir.
E.ALINGANLIK: iletişim kurulan kişi, kendisine
yönelik bir olumsuzluk arar ve bulduğunu düşünür.
(İletişim ağının arasına duvar örme)
F.BEN MERKEZCİLİK: Her konuda kendini öne
çıkarma, sürekli kendinden bahsetme, hep kendisi
hakkında konuşma.
G.KARARSIZLIK: Kendinden emin olamama,
düşüncelerini ifade etmekte zorlanma.
ETKİ
M İLETİİ
M
ETKİLİ İLETİİ
LETİİM
LETİİM
KURABİ
KURABİLMENİ
LMENİN ANAHTARLARI
• Etkili Dinleme
• Kendini Tanıma
• Etkili Konuşma
İLETİİ
M TEMEL BECERİ
LETİİM
BECERİLERİ
LERİ
A. KARIMIZDAKİNİ DİNLEMEK :
a.Etkin dinleme : Dinleyenin anlatılanları karşıya
yansıtmasıdır.
Konuşanı doğru anlar ve duyguları ile anladığını ifade
eder(ön yargılardan uzak)
b.edilgen dinleme: Soru sormadan ve yorum yapmadan
dinlemektir..Görüşlerini iletmek yerine onay
tepkilerini kullanarak, tamamen susmadan, göz teması
kurarak dinlemektir.
Dakikada 500-600 kelimelik konuşma hızını anlayabilecek
bir zihin sistemine sahibiz.
Normal konuşma hızımız ise, ancak 100-140
kelime/dakikadır.
DİNLEMEK ZORDUR
İLETİİM ALICININ DA BİR FAALİYETİDİR.
BİZİM DEVAMLI YAPMAK İSTEDİĞİMİZ İSE, VERİCİNİN
ÜSTÜNDE ÇALIARAK ONU DAHA İYİ İLETİİM KURAN
BİR KİİYE DÖNÜTÜRMEKTİR.
DİNLEME, KONUMA KADAR ZORDUR.
DİNLEYENİN İİNİ KOLAYLATIRMAK İÇİN; NE
SÖYLEYECEĞİMİZİ KARARLATIRDIKTAN SONRA ,
NASIL SÖYLEYECEĞİMİZİ PLANLAMALIYIZ.
HADİ OYUN OYNUYALIM
BEN ANLATAYIM SEN ÇİZ
Soru: Hangisi Karşıdadır?
İLETİİ
M TEMEL BECERİ
LETİİM
BECERİLERİ
LERİ
B.KENDİNİ TANIMAK : İnsanın kendisinin farkında
olması, kendini keşfetmesi olumlu yönlerini bilmesi,
olumsuzu olumluya çevirmesidir.
“İlim ilim bilmektir. İlim kendini bilmektir. Sen kendini
bilmezsen ya nice okumaktır.”
YUNUS EMRE
KENDİNİ TANIMA
(BENLİK- JOHARI PENCERESİ)
SİZİNLE İLGİLİ HER EY
1.AÇIK BENLİK
2.KÖR BENLİK
KENDİMİZ VE
KENDİMİZ BİLMEYİZ
BAKALARI
BAKALARI BİLİR
TARAFINDAN BİLİNİR
3.GİZLİ
BENLİK
4.BİLİNMEYEN
BENLİK
BAKALARI
BİLMEZ KENDİMİZ
BİLİRİZ
KENDİMİZ VE
BAKALARI
TARAFINDAN
BİLİNMEZ
İLETİİ
M TEMEL BECERİ
LETİİM
BECERİLERİ
LERİ
•
•
•
•
•
C.KENDİNİ AÇMAK VE KENDİNİ DOĞRU İFADE
ETMEK : Kendini, bildiklerini düşündüklerini veya
kendi hissettiklerini anlatmaktır.
Mesaj doğru hazırlanmalı ve doğru ifade edilmelidir.
Alıcının kim olduğu önemlidir.
Duygularınızı biliyor musunuz?
Planınız var mı?
Sınırlarınız neler?
– Tam: Gözlemler, Düşünceler, Duygular,İhtiyaçlar
– Kısmi: Dört öğeden birini eksik vermek
– Kirli mesaj: Duygu ve düşünceleri açıkça ifade etmeden
tümünü birbirine karıştırarak verilen mesaj
İLETİİM ÖNCESİ DÜÜNCEMİZ
•(-,-) ben kötü sen kötü
•(-,+) ben kötü sen iyi
•(+,-) ben iyi sen kötü
•(+,+) ben iyi sen iyi
ÇOK
(+,+)
(,+)
(+,-)
(-,)
AZ
AZ
ÇOK
AÇIK İLETİİ
M SAVUNUCU İLETİİ
M
LETİİM
LETİİM
A BİREYİ
B BİREYİ
2.KÖR
BENLİK
4.BİLİNMEYE
N BENLİK
3.GİZLİ
BENLİK
1.AÇIK
BENLİK
BENLİK
3.GİZLİ
4.BİLİNMEYEN 1.AÇIK
BENLİK
BENLİK
1.AÇIK
2.KÖR
BENLİK
BENLİK
4.BİLİNMEYEN
BENLİK
3.GİZLİ
BENLİK
2.KÖR
BENLİK
Etkili iletişim için kendini tanıma penceresindeki
“açık” bölümünün karşılıklı olarak varolması gerekir.
SAVUNUCU VE
AÇIK İLETİİ
M
LETİİM
İletişimde en başta gelen
bozuk temellerden biri,
Savunuculuktur.
Savunuculuk, bireyin benlik
bilincini koruma ihtiyacından
kaynaklanır.
Savunucu durumda olan kişi;
zihin gücünü,söz konusu
edilen konudan çok, kendisini
savunmak için tüketir.
Açık iletişim
Soruna yönelik tutum.
Plansız, kendiliğinden oluşan tutum.
Anlayış, duygusal yakınlık gösteren tutum.
Eşitlik belirten tutum.
Savunucu iletişim
Yargılayıcı tutum.
Denetlemeye yönelik tutum.
Belli bir strateji izleyen planlı tutum.
Aldırmaz, umursamaz tutum.
Üstünlük belirten tutum.
MESAJLARIN HAZIRLANMASI
1.Kendini hazırla
2.Karşındakinin Farkında Ol
3.Mekanı Hazırla
Etkili Konuş
Konuşma
☺ Konuşma , insan ilişkilerinde yapıcı olduğu
kadar yıkıcı olabilir.
☺ Yakınlaştırabildiği gibi uzaklaştırabilirde…
Karşınızdaki düşüncelerini ifade etmekte
zorlanıyorsa özendirici sorular sorarak
konuşmaya davet edin
• Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
• Sıkıntılı görünüyorsunuz. Sorunu anlatmak ister
misiniz?
HADİ OYUN OYNUYALIM
KARILIKLI KONUALIM
Kendinden Emin İletiş
letişim Önerileri
1.Fikir ayrılıklarınızı yumuşak bir dille ve açıkça belirtin
2.Kendisini daha açık ifade etmesini talep edin
3.Neden sorun
4.Haklarınızı koruyun
5.Fikirlerinizi aşırı derecede savunmaktan kaçının
6.Tekrardan kaçınmayı öğrenin
7.Duygu ve düşüncelerinizi ifade etme yeteneği kazanın
8.Kendiniz hakkında konuşun
9.Konuşma başlatın
10.Övgüleri kabul edin
11.Uyumlu iletişim içinde olun.
İş hayatında iletişim niye yapılır ?
YAPILMASI GEREKEN İLERİN YAPILARAK
BELİRLENMİ HEDEFLERE ULAMASINI
SAĞLAMAK İÇİN
•HEDEF ODAKLI
•AKILCI
•ETKİLİ
•SOMUT (OBJEKTİF)
EĞER İSTEKLİ ÇALIMAZSAN
SENİ ÖLDÜRÜRÜM!...
İş hayatında
“iletişim”
hiyerarşi
•Yetkileri fazla olan kişi akışı kontrol eder
•Karşısındakinin “neyi” “ne kadar” bilmesi gerektiğine
karar verir.
•Karşındakinin kendisini rahat hissetmesini sağla
•Hiyerarşiyi hissettirme
•Güven ortamı yarat
•Belirsizliği engelle
•Uzlaşı ortamı oluştur
HADİ OYUN OYNUYALIM
BEN ANLATAYIM SEN ANLAT
ELE
ELETİRİ SANATISANATI-ELE
ELETİRMENİ
RMENİN
KURALLARI
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Eleştirilen davranışı eleştiren kişinin kendisi
yapmamış olmalıdır.
Eleştiriler hakaret unsurları içermemelidir.
Eleştirilerin yapılacağı yer ve mekan iyi seçilmelidir.
Eleştiri yapılacak kişinin içinde bulunduğu duygusal
zaman ayarlanmalıdır.
Kişi değil, davranışları eleştirilmelidir.
Eleştiri asla başkalarının yanında yapılmamalıdır.
Uyarı hemen anında verilmelidir, ertelenmemelidir.
Genelleme yapılmamalıdır.
Olumsuz davranışın sonuçlarını anlatılmalıdır.
“Eski”hatalar gündeme getirilmemelidir.
HAYIR Dİ
DİYEBİ
YEBİLMEK
Neden hayır diyemeyiz :
İnsan iletişim bağı içerisinde olduğu kişilerle arasının
bozulmasını istemez. İçinde yaşadığımız sosyal çevre
tarafından dışlanan bir durumda olmak istemeyiz.
Hayır deme teknikleri :
Hem kendi hak ve ihtiyaçlarımızı hem de
karşımızdakinin hak ve ihtiyaçlarını dikkate alarak
hayır diyebilmek, iletişim ustalığının göstergesi
sayılabilir. Kısacası hayır diyebilmek kendi hayatımızın
iplerini elimize almak demektir.
Yalın ve Sade İletişim kurun:
Hmmm..
Ääh...
HAYIR.
Öhööhö...
(Yutkun!)
Düşünüyorum..
Aslında...
Onun dışında.
Belki..
...olabilir
EVET.
EMPATİ
EMPATİ
Kendini karşındakinin yerine koymak
• Duygularını, düşüncelerini, hissettiklerini anlamak
ve bu durumu iletmek, yansıtmak
Empati ≠ sempati
“Bir insanı yargılamadan önce, gü
güneş
doğumundan batımına değin onun
ayakkabılarıyla dolaşın.”
n.”Kızılderili Sö
Sözü Anonim
Stres ve Risk Yönetimi
•
•
•
•
Stresle Başa Çıkma ve Stres Yönetimi,
Stres Belirtileri,
Stres Kaynakları,
Stresle Başa Çıkma Yöntemleri,
STRES
• Herhangi bir canlının dayanamayacağı kadar ağır bir baskı altında
yaşaması
• Dış ya da iç etkenle vücudun doğal dengesinin bozulması
• Belirli derecedeki ve çeşitteki stres başarılı olmak için önemli bir
teşvik faktörüdür.
•Saldırganlık
•Kaygısızlık
•Sıkıntı
•Gerilim hali
•Sinirlilik
•Durgunlaşma,
•Dinlenmekle geçmeyen yorgunluk
•Unutkanlık
•Korkulu rüya
•Karamsarlık
•Kendini küçük görme,
•Yalnızlık hissi
•Yersiz suçluluk hissetme
•Ağız kuruluğu
•Üşüme, titreme
•Uyku hali
•Sebepsiz çarpıntı
•Yersiz soğukluk, sıcaklık hissi
•Baş ağrısı,baş dönmesi
•Gürültüye ve sese karşı duyarlılık
•İştah bozukluğu
•Konuşma güçlükleri
•Diş gıcırdatma,
STRESİ
STRESİN SEBEPLERİ
SEBEPLERİ
• Yararlı stres: istenen tür
– İstediği evin alınması
– Yeni işe başlamak
•
Zararlı stres:istenmeyen
– Patronun gereksiz kızması
– Hatalı işin tamir edilmesi
SEBEP OLAN ETMENLER
A.Motivasyon etkileri:
Stres ve motivasyon karşılıklı ilişki içindedir.
Genelliklede bu ilişki ters yöndedir
B.Fiziksel ve duyusal sebepler:
Çalışılan ortamın aşırı sıcak veya soğuk olması, aşırı
gürültülü olması
C.Bireysel etkenler:
Ailevi sorunlardır. Ölüm ,boşanma,hastalık,çocuklar ,ev
taşıma
D.Çevresel faktörler: Bunlar ekonomik,politik ve
teknolojik belirsizliklerdir.
E.İş ortamından kaynaklanan öğeler: Kişiler arası
ilişkiler de bir örgütsel stres kaynağıdır.
STRESLE BA
BAA ÇIKMA
Günlük Yaşamda
Stresle başa çıkma yöntemleri
• Uyumlu bir birliktelik.
• Derin nefes alın
• Eş ve çocuklarla beraber olmak
• Zihinsel hayal kurun
• Müzik dinlemek
• Düşünmeyi durdurun
• Hobiler
• Kendi kendinizi yönlendirin.
• Boş zaman yaratabilmek.
• Dinlenme ve eğlenmeye olanak sağlayacak
maddi güc.
İş Ortamının Stresiyle Baş Çıkma Yolları:
• zamana sahip olmak.
• Stresinizin nedenini belirleyin.
Eğer Subay değilseniz, ricada
bulunmak emir vermekten daha
• Gülümseyin
etkili olacaktır.
• Kendinize ve başkalarına karşı nazik
davranın
• Hayır demeyi öğrenin.
• Affedin.
• Olumlu olun.
• Kendinizi organize edin.
• Mola verin.
İki insan arasındaki en kısa iletişim
gülümsemektir.
Bize
Bize
gelin!
gelin!
En iyi
En
iyi
kalite!
kalite!
Bizde
Bizde
n alın!
n alın!
Biz
Biz
iyiyiz!
iyiyi
z!
Süper
şirket
Süper
şirket
Biz
Biz
süperiz!
süperiz!
Ucuzluk
Ucuzluk
bizde!!
bizde!!
Hayır,
Hayır,
bizden!
bizden!
İyi fiyatlar
İyi
fiyatlar
Bize bir
Bize
bir
uğrayın
uğrayın
Biz
Biz
en iyiyiz!
en
iyiyiz!
1A’yız
1A’y
!
ız!
Stresi Önlemek İçin Kendimize Karşı
Karşı
Yapacakları
Yapacaklarımız
a.Kendimize karşı daha anlayışlı olalım.
b.Hayatın basit güzelliklerini keşfedelim
c.Öfke,korku ve endişeden uzak duralım.
d.Geçmişte olanları bir kenara bırakalım.
e.Eğlendiğimiz zaman vücudumuzdaki stres hormonlarının
bundan zarar gördüğünü, hastalıklara karşı savaşan
hücrelerin ise güçlendiğini bilelim.
f.Yaptığımız işin önem ve değerini kabul edelim.
h.İnsanlarla karşılaştığımız zaman onları içten bir
gülümseme ve selamla karşılayalım.
I.Akşamları,günün iyi gelişmelerini aklımızdan geçirerek
yüzümüzde mutlu bir gülümsemeyle uykuya dalalım.
PROBLEM ÇÖZME
ÇÖZME YOLLARI
İnsan, hayatı boyunca
karşılaştığı
problemleri çözerken
genelde analitik ,
esnek, orijinal, sistemci
düşünme
biçimlerinden birini veya
bunların herhangi
bir kombinasyonunu
kullanır.
AÇIK
AÇIK KAPI POLİTİKASI
PROBLEM ÇÖZ
ÇÖZÜMÜNDEKİ
NDEKİ DÖRT
AAMA
• Tanıma: Ortaya çıkan problemi oluşturan durumu ve engelleri
tanımaya çalışırız.
• Üretme: Çözüm seçenekleri arar, seçenekleri uygulamaya koyar
ve değerlendiririz.
• Kuluçka: Uygulamalar çözüm getirmiyorsa problemi bir yana
bırakır başka şeylerle uğraşırız ve daha sonra probleme geri
döneriz.
• Yeniden değerlendirme :Problem çözüme ulaşıncaya kadar bu
aşamaları tekrar ederiz.
Alt amaçlar ve Planlama: Çözüme yönelik belirli stratejiler
geliştiririz. Örneğin, bir sorunu daha basit alt yapılarına
indirgemek ve tüm sorunun çözümüne götürecek alt amaçlar
saptamak
Deneme ve Yanılma yada iç görü
Problemin çözümü çok sayıda deneme yanılmaların sonucu olarak
yavaş yavaş oluşur. İç görü ile “Boş durma , sürekli uğraş çabala.
Belki bu çabalardan biri çözüme götürür “
anlayışı içinde yapılır.
PROBLEM ÇÖZMEDE
ÇÖZMEDE KAR
KARILA
ILAILAN
GÜÇL
ÜÇLÜKLER
Problem çözme durumuyla karşılaştığımız zaman önceki
bilgi ve deneyimlerimizden faydalanırız. Bunun artıları
olduğu gibi eksileri de vardır.
A.İLEVE TAKILMA:
Deneyimlerimiz bize nesnelerin belirli işlevlerini
öğretmiştir. Bunun dışına çıkamayız.
B.ZİHİNSEL-KURGU:
Bir sorunu belirli yöntemle çözdükten sonra o yönteme
bağlanırız. Yeni çözüm yöntemleri üretmeyiz.