Türkiye`nin ekonomik riskleri artıyor, güven azalıyor

24 Şubat 2016
TİSK Şubat ayı Ekonomi Bülteni’nden:
Türkiye’nin ekonomik riskleri artıyor,
güven azalıyor
TİSK, 2015 yılının son çeyreğinden bu yana Türkiye ekonomisi açısından
mevcut olan ekonomik risklere yenilerinin eklendiğine; terör ve jeopolitik
risklerin ekonomik faaliyetleri olumsuz etkilediğine dikkat çekti.
Ekonomiye güvenin azalmaya devam etmesi halinde enflasyon, faiz
oranları ve kurlarda istenmeyen değişimlerin yaşanabileceği uyarısında
bulunan TİSK,
bu süreçte sanayinin maliyetlerini artıracak
uygulamalardan kaçınılmasını istedi.
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) tarafından hazırlanan Şubat ayı
Ekonomi Bülteni’nde, 2015 yılının son çeyreğinden bu yana Türkiye ekonomisi
açısından mevcut ekonomik risklere yenilerinin eklenmeye başladığına; terör ve
jeopolitik risklerin ekonomik faaliyetleri olumsuz etkilediğine dikkat çekildi.
Ekonomik Güven Endeksi’nin aylık bazda Ocak’ta yüzde 16,8; Şubat’ta yüzde 7
düştüğünün hatırlatıldığı Bültende, ”Hangi ülke ve ekonomi olursa olsun, güven
ortamının zayıflaması risk primlerini, dolayısıyla fiyatları artırmaktadır. Güven
endeksinde bu eğilimin devam etmesi halinde önümüzdeki aylarda enflasyon ve faiz
oranlarında düşüş ortaya çıkması mümkün görünmemektedir. Bu durum doğal olarak
döviz kurunu da etkileyecektir” uyarısına yer verildi. TİSK Ekonomi Bülteni’nde, bu
süreçte sanayinin maliyetlerini artıracak uygulamalardan kaçınılması gerektiği uyarısı
yapıldı.
Dünya ekonomisi hedeflenen büyümeyi yakalayamadı
TİSK Ekonomi Bülteni’nde, “Çin ekonomisindeki yavaşlama, petrol fiyatlarındaki
düşüş ve Orta Doğu kaynaklı jeopolitik risklerin artması” şeklinde özetlenebilecek üç
temel nedenden dolayı dünya ekonomisinin 2015 yılını hedefin altında bir büyüme
oranı ile tamamladığı hatırlatıldı. 2014 yılının son çeyreğinden itibaren küresel ihracat
hacminin daralmaya başladığının belirtildiği Bültende, 2014 yılının üçüncü çeyreğinde
4 trilyon 807 milyar dolar olan dünya ihracatının, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde
yüzde 13,4’lük düşüşle 4 trilyon 162 milyar dolara gerilediği vurgulandı.
Büyüme oranındaki düşüş ve alternatif enerji kaynaklarından yapılan enerji üretimi
nedeniyle ham petrol fiyatının varil başına 30 dolara kadar gerilediğine dikkat
çekildiği TİSK Ekonomi Bülteni’nde, İran’ın küresel izolasyonunun sona ermesiyle
petrol arzının artacağı, bu nedenle bu yıl petrol fiyatlarının bu seviyelerin üzerine
çıkmayacağı öngörüsünde bulunuldu. Bu nedenle petrol ihracatçısı ülkelerde 2016
yılında da büyüme oranının düşmesinin sürpriz olmayacağı vurgulandı.
Çin ablukasına karşı tedbir alınmalı
Çin’in 2014-2015 yıllarında uyguladığı parasal genişlemeye ve arka arkaya yaptığı
devalüasyonlara rağmen 2015 yılında ancak yüzde 6,8 büyüyebildiğinin kaydedildiği
TİSK Ekonomi Bülteni’nde, Çin’de uzun yılardır sürdürülen düşük ücrete ve doğrudan
yabancı sermaye yatırımlarına dayalı, ihracata yönelik büyüme modelinin dünya
ticaret hacmindeki daralmanın da etkisiyle teklemeye başladığı belirtildi. 2015 yılında
izlediği faiz ve döviz kuru politikası ile Türkiye’ye ihracatını koruyabilen Çin’in
fiyatlandırma politikasının, Türkiye’nin nihai mal fiyatları üzerinde olumsuz etkilerde
bulunduğunun, Türk sanayicilerinin üretim ve rekabet gücünü de azaltmaya devam
ettiğinin altı çizildi.
Bültende, “Çin Dünya Ticaret Örgütü’ne girdiğinden bu yana Türkiye’yi yaptığı
ihracatla adeta abluka altına aldı. Bu tablonun sürdürülebilirliği bulunmamaktadır.
Türkiye bir an önce bu tabloyu değiştirecek politika ve tedbirleri uygulamaya
koymalıdır” çağrısı yapıldı.
Sanayi üretimi arttı
Sanayi üretimi 2015 yılını yükseliş eğilimini koruyarak kapattı. Sanayide üretim
Aralık’ta aylık bazda yüzde 0,8; yıllık bazda yüzde 4,5 oranında arttı. Mevsim ve
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksinde yer alan alt sektörler
içinde Kasım ayına göre en yüksek üretim artışı yüzde 3,1 ile madencilikte gerçekleşti.
Bu sektörü yüzde 2,4 enerji sektörü ve yüzde 0,5 ile imalat sanayii takip etti. Alt
sektörlerdeki yıllık değişime bakıldığında ise enerji üretimi yüzde 7,7; imalat sanayii
üretimi yüzde 4,4 artarken, madencilikte üretimin yüzde 2,1 azaldığı görülüyor. Aralık
ayında Sanayi Ciro Endeksi de üretim endeksine benzer bir eğilim gösterdi. Sanayide
ciro aylık bazda yüzde 0,5; yıllık bazda yüzde 9,4 yükseldi. Sanayi Ciro Endeksi alt
sektörlerinin aylık bazdaki değişimine bakıldığında cironun madencilikte yüzde 11,3;
imalat sanayiinde yüzde 0,2 arttığı görülüyor. Yıllık bazda ise ciro imalat sanayiinde
yüzde 9,4; madencilikte yüzde 8,3 arttı.
Kasım 2015 döneminde işsiz sayısı 29 bin kişi artarak 3 milyon 125 bin düzeyine
ulaşmakla birlikte, istihdam artışının işsizlik artışına kıyasla çok daha yüksek olması
nedeniyle, işsizlik oranı 2014 yılının aynı dönemine göre 0,2 puan azaldı ve yüzde
10,5’e indi. Kalıcı istihdam açısından önemli olan tarım dışı işsizlik oranı ise bu
dönemde geçen yıla göre 0,3 puan azalarak yüzde 12,4; işgücüne katılma oranı
erkeklerde yüzde 71,3; kadınlarda yüzde 31,6 düzeyinde gerçekleşti.
Dış ticaret hacmi daraldı
2015 yılında ihracatın yüzde 8,7 oranında azalarak 143 milyar 934 milyon dolara,
ithalatın ise yüzde 14,4 oranında azalarak 207 milyar 203 milyon dolara gerilediğinin
altının çizildiği TİSK Ekonomi Bülteni’nde, 2015 yılında Türkiye’nin dış ticaret
hacminin yüzde 12,2 oranında daraldığının hatırlatıldı. Bu nedenle dış ticaret açığının
yüzde 25,2 düşerek 63 milyar 268 milyon dolar düzeyine indiği, ihracatın ithalatı
karşılama oranını ise yüzde 69,5’e yükseldiği belirtildi. Dış ticaret açığında düşüşün
etkisi ile 2015 yılında cari açığın yüzde 25,1 azalarak 32 milyar 192 milyon dolara
gerilediği kaydedildi. 2015 yılında yüzde 6,5 oranında düşüşe rağmen Avrupa Birliği’ne
yapılan ihracatın toplam ihracatın yüzde 44,5’ni oluşturduğunun belirtildiği Bültende,
Rusya’ya yapılan ihracatın yüzde 39,5 oranında azaldığına dikkat çekildi.
Para politikasının etkinliği azalıyor
2016 yılının ilk verilerinin mali disiplinin sürdüğünü gösterdiğine dikkat çekilen TİSK
Ekonomi Bülteni’nde, bütçe gelirlerinin bütçe giderleri ile orantılı artmasının bir
sonucu olarak söz konusu olumlu tablonun oluştuğu belirtildi. Ocak ayında bütçe
giderleri geçen yıla göre yüzde 17 oranında artarak 42 milyar 521 milyon TL olurken,
bütçe gelirleri de yüzde 16,5 oranında artarak 46 milyar 720 milyon TL düzeyinde
gerçekleşti. Merkez Bankası’nın izlediği para politikası uygulama sonuçlarının iç açıcı
olmadığı bu anlamda Hükümetin mali disiplin konusundaki tutarlılığının para
politikası açısından büyük önem taşıdığına dikkat çekildi. Merkez Bankası’nın
uyguladığı para politikasının etkinliğini gösteren özel kapsamlı TÜFE çekirdek
enflasyon oranının Ocak ayında beklenenin üzerinde yükseldiği, bu durumun da
Merkez Bankası’nın para politikasının etkinliğinin zayıfladığını gösterdiğinin altı
çizildi.
TİSK HAKKINDA
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), gönüllü teşkilatlanma esasına göre faaliyet
gösteren ve Türk işverenlerini endüstri ilişkileri alanında yurtiçinde ve yurtdışında temsil eden tek üst
kuruluş. 20 Aralık 1962’de kurulan Konfederasyona, ekonominin değişik sektörlerinde faaliyet gösteren
20 İşveren Sendikası üye. Bu İşveren Sendikalarına bağlı 9 bin 600 işyerinde, 1 milyon 230 bin çalışan
istihdam ediliyor.
Türk sanayinin, yarım asrı aşkın süredir sosyal boyutunu temsil eden, “İşletmelerin Sesi” olma mantığı
içinde faaliyet gösteren Konfederasyon, ulusal düzeyde sosyal taraf olarak üçlü temsil esasının geçerli
olduğu (Ekonomik ve Sosyal Konsey, Üçlü Danışma Kurulu, Çalışma Meclisi, Türkiye İş Kurumu, Sosyal
Güvenlik Kurumu, Mesleki Yeterlilik Kurumu, TBMM’nin ilgili Komisyonları gibi) tüm platformlarda ve
ulusal düzeydeki 50’ye yakın kurum ve kuruluşta işveren kesimini temsilen yer alıyor.
TİSK, uluslararası düzeyde de Uluslararası Çalışma Teşkilatı (ILO), Uluslararası İşverenler Teşkilatı
(IOE), Avrupa İş Dünyası Konfederasyonu (BUSINESSEUROPE), G20/B20 Süreci, OECD Nezdinde
Ticaret ve Sanayi İstişari Komitesi (BIAC), Türkiye–AB Karma İstişare Komitesi (KİK), Akdeniz Özel
Sektör Konfederasyonları Birliği (BUSINESSMED) ve Karadeniz ve Hazar İş Dünyası Birliği (BCB)
nezdinde Türk İşverenlerini temsil ediyor. TİSK hakkında detaylı bilgiye www.tisk.org.tr internet
adresinden ulaşılabilir.