Kostik Maddelerle Zehirlenme - Journal of Clinical and Analytical

Kostik Maddelerle Zehirlenme
ER
M
A
N
lüm ü
D
Kitap
Bö
Yılmaz Zengin, Mustafa İçer
Giriş:
• Kostikmaddealımıözefagusvemidedeciddiyaralanmalaranedenolabilir.Yaralanmaşiddetivederecesikostikmaddeninaşağıdakiözelliklerinebağlıdır:
oYutulanmaddeninkorozifözellikleri
oMaddenin(katıveyasıvı)miktarı,konsantrasyonuve
fizikselformu
oMukozayatemassüresi
Kostikmaddeler:
• GüçlüAlkaliler
oAmonyak:Temizlikürünleri
oSodyum(Na)vePotasyum(K)hipoklorit:
• Saatpilleri,lavaboaçıcılar,boyaçözücüler,çamaşır
tozları
• Güçlüasitler
oHidroklorikasit:
• Tuzruhu(%18),yüzmehavuzutemizleyicileri,lavabo
temizleyiciler
oNitrikasid:
• Tüfeknamlusutemizleyicileri
• Kostik madde alımlarının çoğunluğu çocuklarda görülür ve bu durum çocuklarda özofagus darlıklarının
öndegelenbirnedenidir.
DOI:10.4328/DERMAN.4142
Received: 24.11.2015
Accepted: 01.12.2015
Published Online: 03.12.2015
Corresponding Author: Yılmaz Zengin, Acil Tıp ABD, Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi,
Diyarbakır, Türkiye. E-Mail: [email protected]
Derman Tıbbi Yayıncılık 350
Derman Tıbbi Yayıncılık 1
• Çocuklardansonrapsikotikhastalar,intihargirişimleriveaşırıalkolkullananlardakostikmaddealımlarınıngerikalanıoluşur.
• Çocuklargenelliklekostikmaddeleriyutmadanönce
tükürmeleriyaralanmayıenazaindirir.
• Buna karşılık, intihar amacıyla büyük miktarlarda
kostikmaddealımındakazaraalımlaragöredahaağır
özofagusvemidehasarıolmasımuhtemeldir.
• Özellikleçocuklarda,kostikalıminsidansınıazaltmadaönleyicitedbirlerönemlibirroloynar.
• Kostikmaddealımlarısıklıklabeşyaşaltıçocuklarda
kazaraalımabağlıikenerişkinlerdeveergenlerdeise
kasıtlıalımlarabağlıdır.
• Enyaygınnedenlergüçlüalkali(sodyumveyapotasyum hidroksit) içeren lavabo açıcılar gibi drenaj temizleyiciler,diğerevtemizlikürünlerivediskpilleridir.
Yüksekyoğunlukluasitleri(hidroklorik,sülfürik,vefosforikasit)içerentuvaletveyayüzmehavuzutemizleyiciler,passökücüleryadapilsıvısıalımlarıdahasıklıkta
görülür.Çamaşırsuyu(%5sodyumhipoklorit)yutma
sıkbildirilmektedirancaknadirenciddiözofagusyaralanmasınanedenolur.
• Düğmepilleryüksekalkaliyoğunlukluçözeltileriiçerir.Hasaroluşumualkalisalınımı,yerelelektrikakımı
deşarjıvedoğrudanyabancıcisimbasıncınabağlınekrozsonucuoluşabilir.
• Pil özofagusa geçtiğinde, dört saatte hasar oluşumubaşlarvealtısaatiçindedeperforasyonoluşabilir;
bundandolayıbudurumlardaacilendoskopiendikasyonuortayaçıkar.
Patofizyoloji:
• Alkalialımlarımideveyaduedonumdandahaçoktipikolaraközofagushasarınasebepolurkenasitalımlarıdahaşiddetlimidehasarınanedenolur.Ayrıcaasit
veyaalkaliherikiKMaspirasyonularingealvetrakeobronşiyalhasaranedenolabilir.
a) Alkali madde alımları:
• Dokudalikefaksiyonnekrozuyapar,proteinlerdehızDerman
Tıbbi
Yayıncılık
2
Derman
Tıbbi
Yayıncılık
351
lıdenatürasyon,lipidlerdesabunlaşmayapar.
• Tüm hücrelerde destrüksiyon oluşur, doku nekrozuna dek ilerleyen lokal mikrovasküler tromboz, katı ve
granüleralkaliajanlargeneldeorofarinksveproksimal
özafagushasarıyapar.
• Likitalkaliajanlarözafagealhasarlanma,ciddimiktarlardaki alım gastrik perforasyon ve periton nekrozunudaiçerenciddimultisistemikorganhasarıoluşturur.
• Doku hasarı ve organ perforasyonu alkali madde
dokusıvılarındanötralizeyadadilüeolanadeksürer(
Tablo1).
• Ev temizlik ürünleri düşük konsantrasyonda, özafagustafazlairritasyonyapmaz.Gastrikirritasyonasekonderkusmayaparlar,midedeüretilenkloringazına
sekonderpulmonerirritasyon,endüstriyelürünleryüksekkonsantrasyonda,özefagealnekrozayolaçabilir.
• Özofagustadarlıkoluşumolasılığıhasarınderecesi-
derinliği ve kollajen birikimine bağlıdır. Ölüm ve ağır
komplikasyonlarbaştaşiddetliikincidereceveüçüncü
dereceyanıklarıbulunanhastalardagörülür.
Tablo1.Alkalimaddealımındahasaroluşumu:
Dönemler
Özellikleri
Akutdönemveya
likefaksiyonfazı
•Ortalama1-4.gündegelişir.
Subakutveya
tamirfazı
•5-14.günler,
• Likefaksiyon nekrozu, damarlarda pıhtılaşma, inflamasyon,mukozadaödemveeritem
• Nekrotik alanların dökülmesi, granülasyon dokusu
oluşumu,
•Özefagusduvarıenincedurumda,
-fibroblastlarortayaçıkar,
-ikincihaftadanitibarenkollajenbirikimi,
Skatrizasyonfazı
•15.-45.gün,
•Fibroblastçoğalmasıvekollajendepolanması,
•Yenikollajenliflerikısalır;darlıkveözafagusboyundakısalma
•Yenidenepiteloluşumu
Derman Tıbbi Yayıncılık 352
Derman Tıbbi Yayıncılık 3
b) Asidik madde alımları
• Orofarinksetemasileşiddetliağrıyaptığıiçindaha
azyutulur,yüzeyelkoagülasyonnekrozu,derinyaralanmalarıngelişiminiönlediğineinanılandokudestrüksiyonuveeskarformasyonugelişir(Tablo2).
• Ayrıcadahaviskozalkaliçözümlerinaksine,asitpreparatlarıdahahızlıbirşekildemideyegeçmeeğilimindeolduklarındanözofagusadahaazzararverirler.
• Mideye ulaşan asit gastrik nekroz, perforasyon ve
kanamayayolaçabilir.
• Güçlüasitalımlarıdahaazdokuhasarınayolaçmaklaberaberdahamortaldir.Yüksekmortalitegüçlüasidin sistemik emiliminin komplikasyonlarına bağlıdır,
metabolikasidoz,hemoliz,böbrekyetmezliğigelişir.
Tablo2.Kostikmaddealımınabağlıoluşanhasarşiddetininpatolojikderecelendirilmesi.
Hasarderecesi
Özellikleri
Birinciderecehasar
-Yüzeyselbirmukozahasarı
-Odaksalyadadağılmışeritem,ödemvekanama
ilekarakterizeedilir.
-Mukozalskaroluşumuolmadaniyileşir.
İkinciderecehasar
-Mukozalvesubmukozalhasar,ülserler,eksüdave
veziküloluşumuilekarakterizedir.
-Sonunda,granülasyondokusu,skarveolasıdarlık
üretenfibroblastikreaksiyon.
Üçüncüderecehasar
-Transmuralhasar
-Derinülserler,siyahrenkdeğişimiveperforasyon
ilekarakterizedir.
Klinik:
• Kostikalımıkliniközellikleribüyükölçüdedeğişmektedir.Erkenbelirtivesemptomlardokuhasarışiddeti
vederecesiileilişkiliolmayabilir.
• Hastalarınorofaringeal,retrosternalveyakarınağrısı,yutmagüçlüğü,ağrılıyutmavehipersalivasyonşikayetleriolabilir.
• Kalıcışiddetliretrosternalveyasırtağrısımediastinitileözofagusperforasyonugörülebilir(Tablo3).
• Oluşabilecek diğer bulgular arasında kusma, hemaDerman
Tıbbi
Yayıncılık
4
Derman
Tıbbi
Yayıncılık
353
temez ve kalıcı, lokalize karında hassasiyet, rebound,
veperitonitileözofagusveyamideperforasyonugösterebilenrijiditebulunur.
• Kostikalımınabağlıorofarinkshasarıağrıvefaringeal salgıları temizlemede yetersizliğe bağlı ağızdan
süreklisekresyonakışıgörülür.
• Ses kısıklığı, stridor, aphonia ve solunum güçlükleri
daha az yaygındır. Bu durum epiglot ve larinks hasarındankaynaklanmaktadır.
• Pulmoneraspirasyonnefesdarlığınayolaçar.
• Ateş,taşikardiveşokgenellikledahaşiddetlivekapsamlıyaralanmavarlığınaişareteder.
Tanı ve Evreleme:
• Orofaringeal yanık olmaması özofagus veya mide
yaralanması varlığını dışlamaz. Bundan dolayı, üst
gastrointestinalsistemendoskopisi,özofagusvemide
hasarın boyutunu değerlendirmek, prognozu belirlemekvetedaviyerehberliketmekamacıylaKMalımındansonrailk24saatiçindeyapılmalıdır.
• Endoskopi, hemodinamik anstabilite, perforasyon
işaretiolanciddisolunumsıkıntısı,şiddetliorofaringealveyaglottiködemvenekrozolanhastalardakontrendikedir.
• Kostikalımınabağlıözofagushasarıayrıcabilgisayarlıtomografiiledetespitedilebilir.Budeğerlendirmeendoskopikdeğerlendirmeilekoreleolduğugörülmüştür.
• Ayrıcavakaserilerindeminiprobekullanarakyapılan
endoskopikultrasonografidedarlıkoluşumriskinitahminkonusundayardımcıolabileceğibildirilmiştir.
Tedavi:
• Güncelyaklaşımçokazrandomizeçalışmaolduğundan klinik deneyim ve hayvan modellerindeki verilere
dayanmaktadır.
• CiddiKMhasarındaacilresüsitasyonveacilcerrahi
debridmangereklidir.
• ÖnemliKMalımışüphesiolanhastalar(öykü,semptomlar ya da endoskopik olarak Grade 2B veya daha
Derman Tıbbi Yayıncılık 354
Derman Tıbbi Yayıncılık 5
Tablo3.Kostikmaddealımınabağlıözofagushasarınınendoskopik
sınıflaması
Grade
Özellikler
Tedavi
Prognoz
0
Normal
Taburcuedilir
Normal
1
Mukozal
ödemve
hiperemi
Tedaviyegerekyok
24-48saatsıvıdiyet
Belirginakutmorbidite
veyadarlıkoluşumuyok
2A
Yüzeysel
ülserler,
kanama,
eksuda
Tedaviyegerekyok
24-48saatsıvıdiyet
Belirginakutmorbidite
veyadarlıkoluşumuyok
2B
Derin
fokalveya
çevresel
ülserler
24saatsonra
nazoenterikbaşlanmalı
Tükürükyutulabiliyorsa
48saatsonraoral
sıvılarSteroidler
önerilmez
%70-100oranında
darlıkgelişimi
3A
Fokal
nekroz
24saatsonra
nazoenterikbaşlanmalı
Tükürükyutulabiliyorsa
48saatsonraoral
sıvılarSteroidler
önerilmez
Perforasyoniçinenaz1
haftagözlenmeli
%70-100oranında
darlıkgelişimi
3B
Geniş
nekroz
24saatsonra
nazoenterikbaşlanmalı
Tükürükyutulabiliyorsa
48saatsonraoral
sıvılarSteroidler
önerilmez
Perforasyoniçinenaz1
haftagözlenmeli
%65erkenmortalite,
özofagusrezeksiyonu
sonrasıdurumunda
kolonveyajejunum
yerleştirilmesiihtiyacı,
uzamışhastanede
kalım,yoğunbakım
yatışı,gastrointestinal
vesistemik
komplikasyonlar
büyük hasar bulgularına dayanarak) akut, hayatı tehditedenkomplikasyonları(mediastinit,peritonit,solunumsıkıntısı,şok)vegeçözofagusdarlıklarınyakalanmariskiniazaltmakiçingenelliklebircerrahiyadadahiliyoğunbakımünitesindetedaviedilmelidir.
• Klinik tablo çok değişkenlik gösterdiğinden dolayı
herhastabireyselolarakdeğerlendirilmelidir.Tekbaşına belirti ve bulgular hasar için güvenilir bir rehber
değildir(Tablo3).
Derman
Tıbbi
Yayıncılık
6
Derman
Tıbbi
Yayıncılık
355
• Hasta asemptomatik ve düşük hacimli, düşük konsantrasyonluasitveyaalkalininkazaraalımıolduğunu
gösteren güvenilir bir öykü verirse, endoskopi gerekliolmayabilir.Butürhastalartaburcuedilerekayaktan
takipedilebilir.
• Diğer tüm durumlarda, hasta hastaneye yatırılmalı,
oralalımkesilmeliveseriakciğervekarıngrafileriçekilmelidir.
• Hastahipotansifise,intravenözsıvılarvekanürünleriverilmelidir.İntravenözprotonpompainhibitörleri
ilegastrikasitbaskılamasıgenelliklemidestresülserleriniönlemekiçinkullanılır.
• İntravenöznarkotikkullanımıileyeterliağrıtedavisihastadüzelenekadardurumunkontrolünüsağlamak
içingerekmektedir.
• Perforasyon, mediastinit, ya da peritonit klinik bulgularıacilcerrahiendikasyonlarıdır.
• Genişspektrumluantibiyotikler(3.kuşaksefalosporingibi)genellikleGrade3hasarveyaözofagusperforasyonuiçinyüksekşüpheolduğundahastalaraverilir.
• Profilaktik özofagus stent tavsiye edilmez, kendindengenişleyenplastikstentlerilebirlikte,buuygulamadeğişebilir.
• Solunumsıkıntısıolanhastalaratrakeostomiihtiyacınıdeğerlendirmekiçinlaringoskopiyapılmalıdır.
• Orofarengeal hasarı olan hastalar olası hava yolu
tıkanıklığı gelişimi için yakından izlenmelidir. Orofarenks incelenmesinde ödem, erozyonlar, ya da grimsi
psödomembranözderinnekrozlargörülebilir.
• Epiglotveyalarinksödemliise,endotrakealentübasyonkontrendikedirvehavayolukontrolüiçintrakeostomiyapılmalıdır.
• Kostikmaddealımıvarlığındakontrendikeolanajanlarveprosedürler:
oEmetiklerinkullanılmasıözofagusveorofarinkskusmanedeniyleKMileyenidenkarşılaşırvehasarıdaha
daağırlaştırıcağıiçinkontrendikedir.
oNötralizemaddeler(zayıfasidikveyabazikmaddeler)
uygulanmamalıdırçünkühasargenellikleanidir.Ayrıca,
Derman Tıbbi Yayıncılık 356
Derman Tıbbi Yayıncılık 7
nötralizasyonısısalınımıiledevamedenkimyasalyıkımatermalyaralanmaekler.
oKostikmaddeleriuzaklaştırmakiçinnazogastriksondauygulamasıöğürmevekusmayanedenolarakhasarıarttırabilirvezayıflamışözofagusveyamidedelinmesineyolaçabilir.
• Cerrahitedavi:
oÖzofagektomiciddistriktürüolanhastalardagerekli
olabilir.Budurumkostikhasarıolanhastalardahayattakalmavefonksiyonelsonuçlarüzerindekalıcıuzun
vadeliolumsuzetkisivardır.
oBunaekolarak,perforasyon,mediastinit,yadaperitonitklinikbulgularacilcerrahiiçinendikasyonlarıdır.
Deneyimliellerde,kombinetorakoskopikvelaparoskopikyaklaşımlaminimalinvazivözofajektomistandart
özofajektomi ile karşılaştırıldığında normal aktivitelerine daha hızlı dönüş ve hastanede kalış süresinde
azalmaileilişkiliolduğuiçintercihedilebilir.
oYüksek anastomoz darlığı oranları, transhiatal özofajektomiveservikalanastomozilegastrikpull-upile
ilişkiliolmasınarağmenkorozifözofagusdarlığıtedavisinde yapılabilir güvenli bir yöntemdir. Ancak, akut
durumda,hastalarsıklıklasonderecekötüdürveseçilencerrahiyaklaşımgüvenilirolması,uzmanlıkalanıve
cerrahındeğerlendirmesinedayalıolmalıdır.
oBaşarılıcerrahisonuçgarantisiiçinenönemlifaktörleriyidamarlanmaveanastomozyerindegerginlikolmamasıdır.
oÖzofagus ile birlikte midenin de zarar görmesi durumunda,birkoloninterpozisyonyenibirbağlantıiçin
kullanılabilir.Midehasarsızise,gastriktranspozisyon
genellikleyapılabilir.
Prognoz:
• Prognozdeğişkendirveözofagusyaralanmasıderecesivehastanınalttayatansağlıkdurumunabağlıdır.
Çoğuölümperforasyonsekelivemediastinitebağlıdır.
• Ağırfaringoözofagealkostikyaralanmalardaözofageal rekonstrüksiyon sırasında farengeal rekonstrükDerman
Tıbbi
Yayıncılık
8
Derman
Tıbbi
Yayıncılık
357
siyon(kolofaringoplasti)gerektirenhastalariçinuzun
dönemfonksiyonelsonuçlarkötüdür.
• Geçsekeller:İlkmaruziyettensonrahastalardaözofagus darlığı ve özofagus skuamöz hücreli karsinom
gelişimiriskiyüksektir.
Özet ve Öneriler
•Kostikmaddealımıözofagusvemidedeciddihasaranedenolabilir.
•KostikmaddealımınabağlıözofagusvemidedekihasarşiddetivegenişliğiKM’ninmiktarına,yoğunluğuna,fizikselformuna(katıveyasıvı)vemukozayatemas
süresinebağlıdır.
•Orofaringealyanıkolmamasıözofagusveyamidehasarıolmadığınıgöstermez.
•Kusturucuvenötralizeajankullanımıyadakalankostik malzemeyi çıkarmak için nazogastrik entübasyon
kullanımıkontrendikedir.
•Hastalarınçoğunda,gastrointestinalendoskopiilk24
saatiçindeyapılmalıdır.
•Endoskopihemodinamikinstabilite,perforasyon,ciddi solunum sıkıntısı ya da şiddetli orofaringeal veya
glottiködemvenekrozvarsakontrendikedir.
•Ortaveağırhasarlanmasıolanhastalardapotansiyel
hayatıtehditedenkomplikasyonlarınaçısındanyoğun
bakımünitesindegözlemgerekir.
• Perforasyon, mediastinit ve ya peritonite ait klinik
belirtileracilcerrahiiçinendikasyonlarıdır.
•Kostikmaddealımınabağlıuzundönemkomplikasyonlarıarasındaözofagusdarlıklarıveözofagusskuamözhücrelikarsinomsayılabilir.
Kaynaklar
1.AnanthakrishnanN,KateV,ParthasarathyG.Therapeuticoptionsformanagementofpharyngoesophagealcorrosivestrictures.JGastrointestSurg2011;
15:566.
2.ArbellD,UdassinR,KoplewitzBZ,etal.Preventionofesophagealstricturesinacausticburnmodelusinghalofuginone,aninhibitorofcollagentypeI
synthesis.Laryngoscope2005;115:1632.
3.AtabekC,SurerI,DemirbagS,etal.Increasingtendencyincausticesophagealburnsandlong-termpolytetrafluorethylenestentinginseverecases:10
Derman Tıbbi Yayıncılık 358
Derman Tıbbi Yayıncılık 9
yearsexperience.JPediatrSurg2007;42:636.
4.ASGEStandardsofPracticeCommittee,LightdaleJR,AcostaR,etal.Modificationsinendoscopicpracticeforpediatricpatients.GastrointestEndosc
2014;79:699.
5.BouchardNC.,CarterWA.Çeviri:GünayN.“Kostikler”TintinalliAcilTıp.Editör:TintinalliJE,StapczynynskiJS,etal.Çevirieditörü:ÇeteY,DenizbaşıAve
ark.1sted.İstanbul:NobelTıpKitapevleri;2013.p1292–1297.
6.BothereauH,Munoz-BongrandN,LambertB,etal.Esophagealreconstructionaftercausticinjury:istherestillaplaceforrightcoloplasty?AmJSurg
2007;193:660.
7.CabralC,ChiricaM,deChaisemartinC,etal.Causticinjuriesoftheupper
digestivetract:apopulationobservationalstudy.SurgEndosc2012;26:214.
8.ChengHT,ChengCL,LinCH,etal.Causticingestioninadults:theroleofendoscopicclassificationinpredictingoutcome.BMCGastroenterol2008;8:31.
9.ChiricaM,BretteMD,FaronM,etal.Upperdigestivetractreconstruction
forcausticinjuries.AnnSurg2015;261:894.
10.ChiricaM,Resche-RigonM,BongrandNM,etal.Surgeryforcausticinjuriesoftheuppergastrointestinaltract.AnnSurg2012;256:994.
11.ContiniS,ScarpignatoC.Causticinjuryoftheuppergastrointestinaltract:
acomprehensivereview.WorldJGastroenterol2013;19:3918.
12.Da-Costa-PintoEA,DorsaTK,AltimaniA,etal.Afunctionalstudyofcausticstricturesoftheesophagusinchildren.BrazJMedBiolRes2004;37:1623.
13. Ekingen G, Ozden M, Sözübir S, et al. Effect of the prostacyclin derivate iloprost in experimental caustic esophageal burn. Pediatr Surg Int 2005;
21:441.
14. El-Asmar KM, Hassan MA, Abdelkader HM, Hamza AF. Topical mitomycinCapplicationiseffectiveinmanagementoflocalizedcausticesophagealstricture:adouble-blinded,randomized,placebo-controlledtrial.JPediatr
Surg2013;48:1621.
15.El-AsmarKM,HassanMA,AbdelkaderHM,HamzaAF.Topicalmitomycin
C can effectively alleviate dysphagia in children with long-segment caustic
esophagealstrictures.DisEsophagus2014.
16.EvrardS,LeMoineO,LazarakiG,etal.Self-expandingplasticstentsfor
benignesophageallesions.GastrointestEndosc2004;60:894.
17. Fulton JA, Hoffman RS. Steroids in second degree caustic burns of the
esophagus:asystematicpooledanalysisoffiftyyearsofhumandata:19562006.ClinToxicol(Phila)2007;45:402.
18. Han Y, Cheng QS, Li XF, Wang XP. Surgical management of esophageal
stricturesaftercausticburns:a30yearsofexperience.WorldJGastroenterol2004;10:2846.
19.HarlakA,YigitT,CoskunK,etal.Surgicaltreatmentofcausticesophagealstricturesinadults.IntJSurg2013;11:164.
20.JavedA,PalS,KrishnanEK,etal.Surgicalmanagementandoutcomesof
severegastrointestinalinjuriesduetocorrosiveingestion.WorldJGastrointestSurg2012;4:121.
21.KamijoY,KondoI,KokutoM,etal.Miniprobeultrasonographyfordeterminingprognosisincorrosiveesophagitis.AmJGastroenterol2004;99:851.
22.KavalcıC.AcilServisteAdliVakaYönetimi.JournalofClinicalAndAnalyticalMedicine.2015;DOI:10.4328/DERMAN.3681
23. Keh SM, Onyekwelu N, McManus K, McGuigan J. Corrosive injury to uppergastrointestinaltract:Stillamajorsurgicaldilemma.WorldJGastroenterol2006;12:5223.
DermanTıbbi
TıbbiYayıncılık
Yayıncılık359
10
Derman
24.KimJH,SongHY,KimHC,etal.Corrosiveesophagealstrictures:long-term
effectiveness of balloon dilation in 117 patients. J Vasc Interv Radiol 2008;
19:736.
25. Kochhar R, Sethy PK, Kochhar S, et al. Corrosive induced carcinoma of
esophagus:reportofthreepatientsandreviewofliterature.JGastroenterol
Hepatol2006;21:777.
26.KukkadyA,PeasePW.Long-termdilatationofcausticstricturesoftheoesophagus.PediatrSurgInt2002;18:486.
27.NagiB,KochharR,ThapaBR,SinghK.Radiologicalspectrumoflatesequelaeofcorrosiveinjurytouppergastrointestinaltract.Apictorialreview.
ActaRadiol2004;45:7.
28.OkontaKE,TetteyM,AbubakarU.Inpatientswithcorrosiveoesophagealstrictureforsurgery,isoesophagectomyratherthanbypassnecessaryto
reducetheriskofoesophagealmalignancy?InteractCardiovascThoracSurg
2012;15:713.
29.PaceF,AntinoriS,RepiciA.Whatisnewinesophagealinjury(infection,
drug-induced,caustic,stricture,perforation)?CurrOpinGastroenterol2009;
25:372.
30. Pelclová D, Navrátil T. Do corticosteroids prevent oesophageal stricture
aftercorrosiveingestion?ToxicolRev2005;24:125.
31.PoleyJW,SteyerbergEW,KuipersEJ,etal.Ingestionofacidandalkaline
agents:outcomeandprognosticvalueofearlyupperendoscopy.Gastrointest
Endosc2004;60:372.
32.RyuHH,JeungKW,LeeBK,etal.Causticinjury:canCTgradingsystem
enablepredictionofesophagealstricture?ClinToxicol(Phila)2010;48:137.
33.RadovanovićN,SimićA,KotaracM,etal.Coloninterpositionforpharyngoesophagealpostcorrosivestrictures.Hepatogastroenterology2009;56:139.
34.RiffatF,ChengA.Pediatriccausticingestion:50consecutivecasesanda
reviewoftheliterature.DisEsophagus2009;22:89.
35.Schmittenbecher,P.Anovelapproachforpreventingesophagealstrictureformation:Sphingosylphosphorylcholine-enhancedtissueremodelling.JPediatrSurg2005;40:1214.
36.SpitzL,KielyE,PierroA.Gastrictranspositioninchildren--a21-yearexperience.JPediatrSurg2004;39:276.
37. Tekin M, Topaloğlu N, Küçük A, et al. Protective effect of glucagon-like
peptide-2inexperimentalcorrosiveesophagitis.DisEsophagus2015;28:258.
38.TemirZG,KarkinerA,KaracaI,etal.Theeffectivenessofsucralfateagainststrictureformationinexperimentalcorrosiveesophagealburns.SurgToday2005;35:617.
39. Temiz A, Oguzkurt P, Ezer SS, et al. Long-term management of corrosiveesophagealstricturewithballoondilationinchildren.SurgEndosc2010;
24:2287.
40.TiryakiT,LivanelioğluZ,AtayurtH.Earlybougienageforreliefofstrictureformationfollowingcausticesophagealburns.PediatrSurgInt2005;21:78.
41.UstaM,ErkanT,CokugrasFC,etal.Highdosesofmethylprednisolonein
themanagementofcausticesophagealburns.Pediatrics2014;133:E1518.
42.VimalrajV,RajendranS,JyotibasuD,etal.Roleofretrogradedilatation
inthemanagementofpharyngo-esophagealcorrosivestrictures.DisEsophagus2007;20:328.
43.ZhouJH,JiangYG,WangRW,etal.Managementofcorrosiveesophageal
burnsin149cases.JThoracCardiovascSurg2005;130:449.
Derman Tıbbi Yayıncılık 360
Derman Tıbbi Yayıncılık 11