392_396 I. Leblebici - Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi

Türk Gö¤üs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi
Turkish Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery
Gö¤üs travmal› 302 olgunun analizi
Analysis of 302 cases with chest trauma
‹brahim Halil Leblebici,1 Yusuf Kaya,2 Ali Hüsnü Koçak2
Mersin Devlet Hastanesi, 1Gö¤üs Hastal›klar› Klini¤i, 2Gö¤üs Cerrahisi Klini¤i, Mersin
THORACIC SURGERY
Amaç: Ocak 2002-Kas›m 2004 tarihleri aras›nda yat›r›larak tedavi edilen toraks travmal› hastalar geriye dönük olarak de¤erlendirildi.
Çal›flma plan›: Çal›flmaya 302 olgu (263 erkek, 39 kad›n;
ort. yafl 32.7) al›nd›. Toraks travmas›n›n nedenleri, sonuçta oluflan patolojiler, efllik eden toraks d›fl› yaralanmalar ve
tedavi yaklafl›mlar› incelendi.
Bulgular: Olgular›n 111’inde (%36.8) künt, 191’inde
(%63.3) penetran toraks travmas› vard›. Künt travmalarda
%80.2 ile trafik kazalar›, penetran travmalarda ise %93.2 ile
kesici-delici alet yaralanmalar› en s›k etyolojik nedenlerdi.
En s›k rastlanan torasik patolojiler s›ras›yla yumuflak doku
yaralanmas› (%32.1), pnömotoraks (%27.2), hemopnömotoraks (%20.5), multipl kot k›r›¤› (%21.5) ve hemotorakst›
(%15.9). Hastalar›n 91’inde (%30.1) toraks d›fl› ek patoloji
saptand›. Toraks d›fl› yaralanmalardan en s›k görülenler abdominal yaralanma (%29.3), kafa travmas› (%25.2) ve ekstremite yaralanmas›yd› (%21.8). Tedavi yöntemi olarak 157
(%52) hastaya tüp torakostomi, 25 (%8.3) hastaya torakotomiyle pnömorafi, diyafragma onar›m› veya kanama kontrolü, 18 (%6) hastaya torakotomi veya sternotomiyle kalp
onar›m›, bir (%0.3) hastaya trakeo-özofageal onar›m yap›l›rken, 115 (%38.1) hastaya konservatif tedavi uyguland›.
Hastalar›n sekizi (%2.7) hayat›n› kaybetti.
Sonuç: Önemli morbidite ve mortalite nedeni olan toraks
travmal› hastalara tedavi h›zl› ve sistematik bir yaklafl›mla
uygulanmal›d›r.
Background: We retrospectively evaluated patients with
thoracic trauma who were hospitalized and treated at chest
surgery clinic from January 2002 to November 2004.
Methods: A total of 302 patients (263 males, 39 females;
mean age 32.7 years) with thoracic trauma were evaluated
with respect to etiology, thoracic pathologies, associated
injuries, and treatment methods.
Results: Blunt and penetrating thoracic injuries were found
in 111 (36.8%) and 191 (63.3%) patients, respectively. The
most common causes were traffic accidents (80.2%) and
stab wounds (93.2%) for blunt and penetrating thoracic
injuries, respectively. The most frequent thoracic pathologies were soft tissue injuries (32.1%) followed by pneumothorax (27.2%), multiple rib fractures (21.5%), hemopneumothorax (20.5%), and hemothorax (15.9%).
Extrathoracic injuries were seen in 91 patients (30.1%), the
most common being abdominal (29.3%), cranial (25.2%),
and extremity injuries (21.8%). Treatment was conservative
in 115 patients (38.1%), while the remaining patients were
treated with tube thoracostomy (n=157, 52%), pneumography, diaphragmatic repair or bleeding control with thoracotomy (n=25, 8.3%), cardiac repair with thoracotomy or sternotomy (n=18, 6%), and esophagus-trachea repair (n=1,
0.3%). Mortality occurred in eight patients (2.7%).
Conclusion: It is important that thoracic trauma patients
with increased risk for mortality and morbidity should
receive immediate and systematic treatment.
Anahtar sözcükler: Trafik kazalar›; diyafram/yaralanma; toraks
yaralanmas›/epidemiyoloji/etyoloji/cerrahi; trakea/yaralanma;
yaralanma, delici olmayan; yaralanma, delici.
Key words: Accidents, traffic; diaphragm/injuries; thoracic injuries/
epidemiology/etiology/surgery; trachea/injuries; wounds, nonpenetrating; wounds, penetrating.
Gö¤üs travmalar› h›zlanan yaflam koflullar› nedeniyle
artmakta, s›kl›k aç›s›ndan kafa ve ekstremite travmalar›ndan sonra üçüncü s›rada yer almaktad›r.[1] Travma, genç
eriflkin nüfusta en s›k ölüm nedenini oluflturmaktad›r. H›zl› ve uygun flekilde yep›lacak hastane d›fl› ilk müdahale ve
hasta nakliyle bu ölümlerin %30’unun önlenebilece¤i tahmin edilmektedir.[1] Toraks travmalar›nda, do¤ru tan› ve
uygun cerrahi yaklafl›m bu tür yaralanmalarda morbidite
ve mortalitenin azalt›lmas›n›n temelini oluflturur.[2] Künt ve
penetran yaralanmalar sonucu geliflen gö¤üs travmalar›na
s›kl›kla di¤er sistemlere ait organ yaralanmalar› da efllik
eder (%75). Bu durum morbidite ve mortaliteyi önemli ölçüde art›r›r.[1] Gö¤üs yaralanmalar› hayat›n ilk dört dekad›nda travmaya ba¤l› ölümlerin %20-25’ini oluflturur.[3,4]
Gelifl tarihi: 7 Temmuz 2005 Kabul tarihi: 27 A¤ustos 2005
Yaz›flma adresi: Dr. ‹brahim Halil Leblebici. Mersin Devlet Hastanesi Gö¤üs Hastal›klar› Klini¤i, 33080 Mersin.
Tel: 0324 - 336 39 50 e-posta: [email protected]
392
Turkish J Thorac Cardiovasc Surg 2005;13(4):392-396
Leblebici ve ark. Gö¤üs travmal› 302 olgunun analizi
HASTALAR VE YÖNTEMLER
Ocak 2002-Kas›m 2004 tarihleri aras›nda yat›r›larak
tedavi edilen 302 toraks travmal› hasta retrospektif olarak araflt›r›ld›. Hastalar; cinsiyet, yafl gruplar›, toraks
travmas›n›n nedenleri, sonuçta oluflan patolojiler, efllik
eden toraks d›fl› patolojiler ve tedavi yaklafl›mlar› aç›s›ndan irdelendi.
BULGULAR
Çal›flmaya al›nan gö¤üs travmal› 302 hastan›n (263
erkek, 39 kad›n; ort. yafl 32.7) %55’si 20-40 yafl grubu
aral›¤›ndayd›. Penetran travmalarda hastalar›n %64.4’ü
20-40 yafl aral›¤›nda, künt travmalarda ise %50.5’i 3050 yafl aral›¤›ndayd›. Tablo 1’de olgular›n yafl gruplar›na göre da¤›l›m›, Tablo 2’de olgular›n etyolojik nedenlerine göre da¤›l›mlar› görülmektedir. Hastalar›n mevsimlere göre da¤›l›m› incelendi¤inde hem künt hem de
penetran travmalar›n sonbahar aylar›nda daha fazla görüldü¤ü belirlendi. En s›k görülen toraks patolojileri yumuflak doku travmas› (%32.1) ve pnömotorakst›
(%27.2) (Tablo 3). Hastalar›n 91’inde (%30.1) toraks
d›fl› ek patoloji saptand› (Tablo 3). En s›k görülen toraks
d›fl› patoloji abdominal yaralanmalard› (%29.3).
Yüz on befl hastaya (%38.1) konservatif tedavi (dinlenme, analjezi, interkostal blokaj, solunum fizyoterapisi) uyguland›. Bunlar›n 11’inde minimal pnömotoraks
veya hemotoraks saptand› ve bu hastalar tüp torakostomi uygulanmadan konservatif tedaviyle düzeldi.
Yüz elli yedi hastaya (%52.0) tüp torakostomi uyguland›, bunlar›n 15’ine kanama nedeniyle torakotomi
yap›ld›. Torakotomi uygulanan hastalar›n yedisinde
kalp yaralanmas› vard›. Dört hastaya sternotomi,
24’üne de torakotomi uyguland›. Kalp yaralanmalar›
d›fl›nda torakotomi uygulanan hastalar›n ikisinde sa¤
internal mammarian arter, ikisinde sol internal mammarian arter yaralanmas›, beflinde interkostal arter
ve/veya ven yaralanmas›, sekizinde akci¤er parankim
laserasyonu, yedisinde diyafragma yaralanmas› (5 sol,
2 sa¤ diyafragma), bir hastada ise interlober arter yaralanmas› saptand›.
On bir hasta kalp yaralanmas› ön tan›s›yla ameliyata al›nd›, bunlar›n dördüne sternotomi, yedisine anterior torakotomi yap›ld›. Tüp torakostomi uygulananlardan torakotomi yap›lan olgular›n yedisinde
kalp yaralanmas› saptand›. On bir hastada sa¤ ventrikül, üçünde sol ventrikül, birinde sa¤ atrium ve iki
hastada sa¤ ve sol ventriküllerin birlikte yaralanmas›
söz konusuydu.
Hastalar›n ikisi kalp yaralanmas›na ba¤l› kanama,
ikisi iki tarafl› multipl kot k›r›¤› ve akci¤er kontüzyonu
sonras› geliflen akut respiratuvar distres sendromu
(ARDS) nedeniyle, üçü multipl organ yetmezli¤i ve biri de ampiyem sonras› geliflen sepsise ba¤l› olarak hayat›n› kaybetti (%2.7).
TARTIfiMA
Toraks yaralanmalar› hayati organlar›n etkilenmesi
ve oksijenasyonun bozulmas› nedeniyle di¤er sistemleri de etkileyen, özellikle 20-40 yafl aras›nda travmaya
ba¤l› ölümlerin önemli nedenlerindendir.[5,6] Bu yafl grubunda travmaya ba¤l› ölümlerin %20-25’inin nedeni toraks travmalar›d›r.[7,8] Toraks travmalar›n›n %70’ini
künt, %30’unu penetran yaralanmalar oluflturmaktad›r.
Çal›flmam›zda penetran travmalar›n oran› %63.3, künt
travmalar›n oran› ise %36.8 idi. Penetran travmalar›n
yüksek oranda olmas›n›n nedeninin, bulundu¤umuz
bölgenin sosyoekonomik durumuna ba¤l› olarak kesici
Tablo 1. Olgular›n yafl gruplar›na göre da¤›l›m›
Penetran
Erkek
Kad›n
0-9
10-19
20-29
30-39
40-49
50-59
60-69
70
Yafl ort.
Olgu say›s›
Künt
Genel
Say›
Yüzde
Say›
Yüzde
Say›
Yüzde
175
16
1
45
73
50
14
5
3
0
27.8
191
91.6
8.4
0.5
23.6
38.2
26.2
7.3
2.6
1.6
0
–
–
88
23
1
8
18
25
31
14
8
6
41.2
111
79.3
20.7
0.9
7.2
16.2
22.5
27.9
12.6
7.2
5.4
–
–
263
39
2
53
91
75
45
19
11
6
32.7
302
87.1
12.6
0.7
17.6
30.1
24.8
14.9
6.3
3.6
2.0
–
–
Türk Gö¤üs Kalp Damar Cer Derg 2005;13(4):392-396
393
GÖ⁄ÜS CERRAH‹S‹
Çal›flmam›zda; gö¤üs travmalar›na yol açan nedenler, travmaya ba¤l› geliflen gö¤üs patolojileri ve tedavi yaklafl›mlar›m›z literatür verileriyle karfl›laflt›r›larak
tart›fl›ld›.
Leblebici et al. Analysis of 302 cases with chest trauma
Tablo 2. Travmalar›n etyolojik nedenlerine göre da¤›l›m›
Künt travmalar
Trafik kazas›
Düflme
‹fl kazas›
Darp
Penetran travmalar
Kesici delici alet yaralanmas›
Ateflli silah yaralanmas›
Say›
Yüzde
111
89
6
1
15
191
178
6
36.8
80.2
5.4
0.9
13.5
63.3
93.2
6.8
THORACIC SURGERY
delici alet yaralanmalar›n›n daha fazla olmas›ndan kaynakland›¤›n› düflünüyoruz. Tüm toraks travmal› hastalar›n %55.6’s›n› 10-40 yafl aral›¤›ndaki penetran travmalar oluflturmaktayd›. Penetran travmal› 191 olgunun
175’i (%91.6) erkekti.
Gö¤üs travmalar› basit yumuflak doku yaralanmas›ndan, hayat› tehdit eden intratorasik yaralanmalara
kadar genifl bir yelpaze oluflturur. Farkl› çal›flmalarda,
travmalarda oluflan toraks patolojileri de¤ifliklik göstermekle birlikte, kosta k›r›klar› genellikle birinci s›rada yer almaktad›r. Çal›flmam›zda yumuflak doku
travmas› birinci s›rada yer al›yordu. Akci¤er grafilerinde hiçbir patoloji saptanmayan ve yumuflak doku
yaralanmas› nedeniyle yat›r›lan 18 hastada seri kontrol grafilerinde pnömotoraks, hemopnömotoraks veya
hemotoraks geliflmifl, bu hastalar›n 12’sine tüp torakostomi uygulanm›flt›.
Tablo 3. Torasik ve ekstratorasik patolojiler
Toraks patolojileri
Multipl kot k›r›¤›
Tek kot k›r›¤›
Yelken gö¤üs
Sternum k›r›¤›
Skapula k›r›¤›
Klavikula k›r›¤›
Yumuflak doku yaralanmas›
Ciltalt› amfizem
Akci¤er kontüzyonu
Pnömotoraks
Hemotoraks
Hemopnömotoraks
Trakeoözofageal yaralanma
Kalp yaralanmas›
Ekstratorasik patolojiler
Kafa travmas›
Bat›n içi kanama
Vertebra yaralanmas›
Damar sinir yaralanmas›
Diyafragma yaralanmas›
Ekstremite yaralanmas›
394
Say›
Yüzde
65
24
2
2
6
8
97
21
33
82
48
62
1
18
21.5
8.0
0.7
0.7
2.0
2.7
32.1
7.0
10.9
27.2
15.9
20.5
0.3
6.0
37
43
5
21
9
32
25.2
29.3
3.4
14.3
6.1
21.8
Toraks travmal› hastalar›n %35-40’›nda kosta k›r›¤›
oluflur. Tedavisi hastan›n yafl›, k›r›lan kosta say›s›, birlikte görülen patolojiler ve alttaki akci¤erin durumuna
göre de¤iflir. Erken dönemde pnömotoraks ve hemotoraks geç dönemde atelektazi ve pnömoni nedeni olabilir. Tedavisi iyi bir analjezi ve bronflial sekresyonlar›n
kontrolüdür.[3] Çal›flmam›zda tüm künt toraks travmalar›n›n %58.6’s›nda multipl kosta k›r›¤› vard›. Künt travmalar›n %21.6’s›nde ise tek kot k›r›¤› vard›. Yelken gö¤üs toraks travmal› hastalar› %5-15’inde görülmektedir.[8,9] Çal›flmam›zda künt travmal› olgular›n ikisinde
(%1.8) yelken gö¤üs saptand›, her iki hastada da iki tarafl› seri kot k›r›klar› vard›. Hastalardan biri geliflen
akut respiratuvar distres nedeniyle hayat›n› kaybetti.
S›kl›kla efllik eden toraks d›fl› patolojiler nedeniyle
toraks travmal› hastalar›n mutlaka dikkatli bir sistematik muayenesi yap›lmal›d›r. Çal›flmam›zda %30 oran›nda ekstratorasik patoloji saptand›. Bu oran›n düflük olmas›n›n nedeni, toraks patolojisi ön planda olan ve gö¤üs cerrahisi klini¤ine yat›r›lan hastalar›n çal›flmaya
al›nm›fl olmas›d›r. S›kl›k s›ralamas› ekstremite k›r›¤›
(%54), kafa travmas› (%44), abdominal travma
(%21)[10] olarak bildirilmesine karfl›n, çal›flmam›zda abdominal yaralanma (%29.3) ilk s›ray› al›yor, kafa travmalar› (%25.2) ve ekstremite yaralanmalar› (%21.8)
bunu takip ediyordu.
Toraks travmalar›nda en s›k görülen intratorasik patolojiler pnömotoraks, hemotoraks ve hemopnömotorakst›r.[11,12] Toraks travmalar›nda torakotomi oran› künt
travmalarda %10, penetran travmalarda ise %2030’dur.[3] Tüm toraks travmalar› içinde hemotoraks,
pnömotoraks ve hemopnömotoraks›n toplam say›s› çal›flmam›zda 192 (%63.6) olarak bulundu. Bunlar›n
157’sine (%52.0) tüp torakostomi + kapal› su alt› drenaj› uyguland›, 11’ine konservatif yaklafl›ld›.
Kabul edilen torakotomi endikasyonlar›; flok tablosunun olmas›, devam eden kanama semptom ve bulgular›n›n olmas› (tüp torakostomide 1500 ml veya üzerindeki kanamalar, 2-4 saatte 200 ml/saat kanama, 6-8 saatte 100 ml/saat kanama olmas›, kan replasman›na karfl›n hipovolemik flok bulgular›n›n devam etmesi), akci¤er grafisinde bir taraf hemitoraks›n tamamen opak görünmesi, hemoperikardium veya kalp tamponad› bulgular›n›n olmas›, artan veya boflalt›lamayan hemotoraks, trakea, bronfl veya yayg›n parenkim laserasyonu
ve tüp torakostomiye karfl›n devam eden (>7 gün ) masif hava kaça¤›n›n olmas›. Plevral patolojilerin tedavisinde torakotomi oran› yap›lan araflt›rmalarda %4.2,[13]
%7.1[14] ve %3.3[15] olarak bulunmufltur. Tüm toraks
travmalar›ndaki torakotomi oranlar›n› karfl›laflt›rd›¤›m›zda Basoglu ve ark.n›n[1] 521 olguluk çal›flmalar›nda
olgular›n 15’ine (%2.9), Yörük ve ark.n›n[14] 239 olgusunun 20’sine (%8.4), Tekinbafl ve ark.n›n[15] 592 olguTurkish J Thorac Cardiovasc Surg 2005;13(4):392-396
Leblebici ve ark. Gö¤üs travmal› 302 olgunun analizi
Travma sonras› trakeobronflial rüptür çok nadirdir.[11,19] Toraksa penetre olan yaralanmalar›n %2-9’unda
trakeobronflial yaralanma olmaktad›r.[3] Bizim çal›flmam›zda penetran travmaya ba¤l› trakeoözofageal yaralanma olgusu servikal yaklafl›mla onar›ld›. Torakotomi
uygulanan hastalar›n birinde görülen interlober arter yaralanmas› primer olarak tamir edildi.
Diyafragma rüptürü majör künt travmal› hastalarda %3-8 oran›nda görülmektedir.[20,21] Liman[22] diyafragma rüptürlerinin %71 oran›nda künt, %29 oran›nda penetran yaralanmalara ba¤l› olarak olufltu¤unu
bildirmifldir.[22] Hastar›m›zda yedi diyafragma yaralanmas› saptand› (5’i solda, 2’si sa¤da). Bunlar›n üçü
künt dördü penetran yaralanmaya ba¤l›yd›. Hastalar›n
üçüne torakal, dördüne abdominal yaklafl›mla onar›m
yap›ld›.
Travmatik torasik patolojilerin tan› ve tedavisinde
VATS (video-assisted thoracic surgery) ile ilgili çal›flmalar yap›lm›flt›r. Hemodinamik olarak stabil olan hemotoraks, hemopnömotoraks veya diafragma laserasyonu ya
da hernisi flüphesi olan hastalar›n tan› ve tedavisinde
VATS güvenilir bir yöntem olarak önerilmektedir.[23-25]
Kalp yaralanmalar›n›n nedeni ço¤unlukla penetran
yaralanmalard›r ve acil tedavi gerektiren bir durumdur.
Hastan›n genel tablosunu tamponada ba¤l› bulgular
oluflturur. Klasik Beck triad› (venöz bas›nc›n artmas›,
arter bas›nc›n›n düflmesi ve kalp seslerinin derinden
gelmesi) klinik tan›y› koydurur. Ancak hasta hemodinamik olarak stabil de¤ilse ve penetran yaralanman›n lokalizasyonu kalp yaralanmas›n› düflündürüyorsa vakit
kaybetmeden cerrahi olarak dekomprese edilmeli ve
lezyon tamiri yap›lmal›d›r.[3] Çal›flmam›zda 18 hastada
görülen kalp yaralanmas›n›n hepsi penetran yaralanmaya ba¤l›yd›. Hastalar›n dördüne sternotomi, yedisine torakotomi, yedisine de tüp torakostomiyi takiben kanaman›n devam etmesi üzerine torakotomi yap›lm›flt›r.
Sonuç olarak, toraks travmalar› efllik eden ekstratorasik yaralanmalar ve hayati organlar› ilgilendiren
yaralanmalara neden oldu¤u için h›zl› ve sistematik
olarak de¤erlendirilmeli ve gerekli tedavi vakit kayTürk Gö¤üs Kalp Damar Cer Derg 2005;13(4):392-396
betmeden uygulanmal›d›r. Mortalite ve morbidite
oranlar›n›n zamana karfl› savaflla düflürülebilece¤i
unutulmamal›d›r.
KAYNAKLAR
1. Baflo¤lu A, Akda¤ AO, Çelik B, Demircan S. Gö¤üs travmalar›: 521 olgunun de¤erlendirilmesi. Ulus Travma Derg
2004;10:42-6.
2. Cang›r AK, Nadir A, Akal M, Kutlay H, Özdemir N, Güngör
A ve ark. Toraks travmas›: 532 olgunun analizi. Ulus Travma
Derg 2000;6:100-5.
3. Soysal Ö. Künt gö¤üs travmalar›. In: Yüksel M, Göksel NG,
editörler. Gö¤üs cerrahisi. 1. Bask›. ‹stanbul: Bilmedya
Grup; 2001. s. 447-64.
4. Er M, Ifl›k F, Kurnaz M, Çobano¤lu U, Sa¤ay S, Yalç›nkaya
‹. Gö¤üs travmal› 424 olgunun sonuçlar›. Ulus Travma Derg
2003;9:267-74.
5. Clark GC, Schecter WP, Trunkey DD. Variables affecting
outcome in blunt chest trauma: flail chest vs. pulmonary contusion. J Trauma 1988;28:298-304.
6. Crawford WO Jr. Pulmonary injury in thoracic and non-thoracic trauma. Radiol Clin North Am 1973;11:527-41.
7. Cameron P, Dziukas L, Hadj A, Clark P, Hooper S. Rib fractures in major trauma. Aust N Z J Surg 1996;66:530-4.
8. LoCicero J 3rd, Mattox KL. Epidemiology of chest trauma.
Surg Clin North Am 1989;69:15-9.
9. Ahmed Z, Mohyuddin Z. Management of flail chest injury:
internal fixation versus endotracheal intubation and ventilation. J Thorac Cardiovasc Surg 1995;110:1676-80.
10. Shorr RM, Crittenden M, Indeck M, Hartunian SL,
Rodriguez A. Blunt thoracic trauma. Analysis of 515
patients. Ann Surg 1987;206:200-5.
11. Yavuzer fi, Akay H, Akalin H, Aslan R, Özyurda Ü, Is›n E,
ve ark. Trakeobronkial yaralanmalar. Mavi Bülten
1978;10:211-25.
12. Yalç›nkaya ‹, Biliciler U. Traumatic bronchial rupture.
Eastern Journal of Medicine 1999;4:39-41.
13. Soysal Ö, Kuzucu A. Toraks travmalar› ve tüp torakostomi.
Heybeliada T›p Bülteni 1998;4:51-4.
14. Yörük Y, Sunar H, Köse S, Mehmed R, Akkufl M. Toraks
travmalar›. Ulus Travma Derg 1996;2:189-93.
15. Tekinbafl C, Ero¤lu A, Kürkcüo¤lu ‹C, Türky›lmaz A, Yekeler E, Karao¤lano¤lu A. Toraks travmalar›: 592 olgunun analizi. Ulus Travma Derg 2003;9:275-80.
16. Ça¤›r›c› U, Uç H, Çalkavur T, Gürcün U, Badak ‹, Bilkay Ö,
ve ark. Toraks travmalar›: 6 y›ll›k deneyimlerimiz. Ulus
Travma Derg 1998;4:248-252.
17. Zakharia AT. Thoracic battle injuries in the Lebanon War:
review of the early operative approach in 1,992 patients. Ann
Thorac Surg 1985;40:209-13.
18. Robison PD, Harman PK, Trinkle JK, Grover FL.
Management of penetrating lung injuries in civilian practice.
J Thorac Cardiovasc Surg 1988;95:184-90.
19. Battistella FD, Benfield JR. Blunt and penetrating injuries
of the chest wall, pleura and lungs. In: Shields TW,
LoCicero J 3rd, Ponn RB, editors. General thoracic surgery.
5th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2000. p.
815-31.
20. Symbas PN, Vlasis SE, Hatcher C Jr. Blunt and penetrating
diaphragmatic injuries with or without herniation of organs
395
GÖ⁄ÜS CERRAH‹S‹
sunun 33’üne (%5.5), Ça¤›r›c› ve ark.n›n[16] 270 olgusunun 37’sine (%14) torakotomi uygulanm›flt›r. Basoglu ve ark.n›n[1] çal›flmas›nda penetran travma ve torakotomi oranlar› s›ras›yla %13 ve %2.9 iken Ça¤›r›c› ve
ark.n›n[16] çal›flmas›nda bu oranlar %31 ve %14 idi. Çal›flmam›zdaki torakotomi ve strenotomi oran› %14.3 (4
sternotomi, 39 torakotomi) olarak saptand›. Çal›flmam›zda torakotomi oran›n›n yüksek olmas›, bölgemizdeki penetran yaralanmalar›n oran›n yüksek olmas›yla
aç›klanabilir. Zakharia[17] penetran toraks travmalar›nda
%71, Robison ve ark.[18] %27 oran›nda torakotomi yapm›fllard›r.
Leblebici et al. Analysis of 302 cases with chest trauma
into the chest. Ann Thorac Surg 1986;42:158-62.
21. Maddox PR, Mansel RE, Butchart EG. Traumatic rupture of
the diaphragm: a difficult diagnosis. Injury 1991;22:299-302.
22. Liman fiT. Toraks travmalar› [Uzmanl›k Tezi]. Ankara:
Gö¤üs Hastal›klar› ve Gö¤üs Cerrahisi Merkezi; 1997.
23. Thomas P, Moutardier V, Ragni J, Giudicelli R, Fuentes P.
Video-assisted repair of a ruptured right hemidiaphragm. Eur
J Cardiothorac Surg 1994;8:157-9.
24. Divisi D, Battaglia C, De Berardis B, Vaccarili M, Di
Francescantonio W, Salvemini S, et al. Video-assisted thoracoscopy in thoracic injury: early or delayed indication? Acta
Biomed Ateneo Parmense 2004;75:158-63. [Abstract]
25. Ikeya T, Sugiyama S, Koyama S, Hara H, Doki Y, Misaki T.
Traumatic diaphragmatic hernia repaired by video-assisted
thoracic surgery; report of two cases. Kyobu Geka 2003;
56:415-8. [Abstract]
THORACIC SURGERY
396
Turkish J Thorac Cardiovasc Surg 2005;13(4):392-396