ıslak altlık sendromunun nedenleri

ISLAK ALTLIK SENDROMUNUN NEDENLERİ
1- YEM İLE İLGİLİ NEDENLER
a- micotoksinler : problemlerin yarısından fazlasında tek sorumlu yemdeki mücotoksinlerdir.
Yemde toksin analizi yapılmalıdır. Riskli hammaddelerde yeme mutlak toksin bağlayıcı
katılmalıdır.
b- Yağlar : enerji kaynağı olarak kullanılan yağların bozuk olması (okside olması). Özellikle tavuk
unu ve yağ içeriği fazla ( iyi separe edilememiş ve yağı iyi uzaklaştırılamamış) balık unları
oksidasyona yatkın kaynaklardır. Bitkisel yağların dışında kullanılan karma yağlarda risk
oluşturan kaynaklardır. En güvenilir yağ soya yağı ve ayçiçek yağıdır.
c- Fazla Na ve K- yemin elekrolit dengesini oluşturan bu mineraller yemde uygun düzeyde olmalı.
Elektrolit denge 240-245 olmalıdır. Na kaynağı tuz, K kaynağıda soya ürünleridir. Yemde
toplam soya ürünleri ton yemde 350 kgı geçmemelidir.
d- Fazla tuz : rasyonda toplam tuz miktarı binde 35i geçmemelidir. Binde 50 nin üzerinde tuz toplu
ölüme neden olur. Toksiktir. Toksik düzeyin altında tuz su tiketimini artırır ancak tek başına
ıslak altlık sendromuna neden olmaz.
e- Yüksek üreaz aktivitesi: soya doğal yapısında bulunan antinutrisyonel faktörlerin ortadan
kaldırılması için ısıl işleme tabii tutulur. Isıl işlemin yeterliliğinin tesbiti için kullanılan metot
üreaz aktivitesidir. Üreaz aktivitesinin yüksek olması yağlı soyanın yeterli ısıl işlem görmediği
için beslenmeyi olumsuz etkilerinin var olduğunu gösterir. Yüksek üreaz bağırsak phsını artırır
ve closridial etkenlerin üremesi için uygun ortam oluşturur. Bu da bozulan bağırsak ortamı ve
kötü performansa neden olur. Aynı zamanda altlığın bozulmasına da neden olur.
f- Viskozite artımı : yüksek selüloz ve yapısına su çekme özelliği olan besin maddeleri bağırsak
viskozitesinin artmasına ve dışkının aşırı sulu çıkmasından dolayı altlığın ıslanmasına neden
olur. Buğday ve arpa gibi tahılların enzim kullanılmadan broyler rasyonlarında ton yemde 80 kg
dan fazla kullanılması ve enzimli olarak 300 kgdan fazla kullanılması viskozite artımına neden
olur.
g- Biyojenik aminler:
2- HAVALANDIRMA
Daha çok erken dönemde altlıkta yapışmaya ve kekleşmeye neden olur. İleri dönemde yaşanan
havalandırma problemleri solunum problemlerine neden olduğu için altlık ıslamaya tek başına
neden olmaz. Varolan olaylar genelde münferit olur. Yani tüm sahaya ait bir problem değildir. Çok
sayıda kümeste ıslak altlık şekilleniyor ise ıslak altlık sendromu için gözardı edilmelidir.
3- SULUK MENANGMANI
Suluk düzeyinin alçak olması askılı suluklu kümeslerde altlık ıslanmasına neden olur. Suluktaki su
düzeyi suluk kenarının yarısını yukarı geçmemelidir. Alçak sulukalrda özellikle suluk altlarında
dairesel bir şekilde kabarma ve çamurlaşmaya neden olur. Islak yerlere yakın yerde dışkıların
kıvamı bozuk iken suluktan uzak yerler hem kurudur ve erken zamanda yani ıslanmanın yeni
başladığı dönemde kuru yerdeki dışkı kıvamları normaldir. Normal bir dışkı üçte biri beyaz kalan
yeri gri renkte ve katı olmalıdır. Suluk seviyesi sürü ortalamasını temsil eden piliçlerin sırtı ile
suluğun altı aynı seviyede olmalı. Piliçler suluğa çarpmadan altından geçebilmelidir. Suluk
menangmanı iyi olmayan kümeslerde altlık ıslanma sendromu yaşanabilir. Ancak yine tüm sahaya
ait değil münferit kümeslere ait olan bir problemdir.
4- HASTALIKLAR
Cocsidios ve necrotic enteritis problemlerinin kontrol altına alınamadığı durumlarda bozulan
bağırsak ortamı altlık ıslanmasına neden olur. Yukarıda sayılan nedenler önce bağırsak ortamını
bozduktan sonra mutlak suretle necrotik enteritise yol açarlar. Bu hastalığın şekillendiğinin en
önemli makroskobik bulgusu dışkıda pembe renkli mukus benzeri kazıntıların görülmesi ve
necroskobide bağırsakta enterit bulgusunun yanında bağırsak mukozasının incelmesi, bağırsağın
boru halini alması ve bağırsak içeriğinin sindirilmemiş tahıl taneleri ile beraber pembe mukus
içermesidir. Altlıkta metre kare alanda pembe kazıntılı bir dışkının görülmesi sürüde tedaviyi
gerektirir. En etkili oral antibitikler amoksisilin ve tylosindir. Amoksisilin ile tedavi daha ucuzdur.
Medicavet ilaç
Fahrettin ÖZKAN
Veteriner hekim
0 533 285 89 70